خوراک: تفاوت میان نسخهها
←گروههای اصلی: اصلاح پیوند(ها) به صفحهٔ ابهامزدایی (کره) با استفاده از AWB |
|||
خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
* [[شیر (خوراکی)|شیر]] و [[لبنیات|فراوردههای لبنی]] (سرشار از [[کلسیم]]، [[پروتئین]] و [[ویتامین ب]]) |
* [[شیر (خوراکی)|شیر]] و [[لبنیات|فراوردههای لبنی]] (سرشار از [[کلسیم]]، [[پروتئین]] و [[ویتامین ب]]) |
||
* [[نشاسته]] ([[نان]]، [[سیبزمینی]]، [[غلات]]، [[برنج]])(سرشار از [[کربوهیدرات]]، ویتامین ب، الیاف، پروتئین و مواد معدنی) |
* [[نشاسته]] ([[نان]]، [[سیبزمینی]]، [[غلات]]، [[برنج]])(سرشار از [[کربوهیدرات]]، ویتامین ب، الیاف، پروتئین و مواد معدنی) |
||
* چربیها (سرشار از [[لیپید]]، [[ویتامین آ]]، [[ویتامین د]] ([[خامه]] و [[کره]])، [[ویتامین ای]] و [[اسید چرب|اسیدهای چرب]]) |
* چربیها (سرشار از [[لیپید]]، [[ویتامین آ]]، [[ویتامین د]] ([[خامه]] و [[کره (لبنیات)|کره]])، [[ویتامین ای]] و [[اسید چرب|اسیدهای چرب]]) |
||
* [[قند|قندها]] (سرشار از قندهای ساده) |
* [[قند|قندها]] (سرشار از قندهای ساده) |
||
نسخهٔ ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۶، ساعت ۱۶:۰۸
خوراک، خوراکی، یا غذا خوردنیای است که در جوامع متفاوت به صورت خام و دستنخورده، تغییریافته و یا نیمهتغییریافته برای مصرف آماده میشود. خوراک میتواند منشاء حیوانی یا گیاهی (و یا گاهی معدنی) داشته باشد، و برای رفع نیاز تغذیه و یا لذت بردن مصرف شود.
در گذشته جمعآوری خوراک به شیوهٔ شکار یا چیدن میوه انجام میگرفت، ولی امروزه تهیهٔ آن بیشتر با استفاده از مهارتهای کشاورزی، دامپروری، و ماهیگیری صورت میگیرد.
عادات غذایی در فرهنگهای گوناگون مختلف است. اکثر جوامع با توجه به سنن و رسومشان رسمهای مخصوصی برای آشپزی و اولویتهای غذاییشان دارند. بسیاری از فرهنگها غذاهای خود را توسط روشهای تدارک، شیوههای آشپزی، و تهیه غذا متنوع ساختهاند.[۱]
بنا بر گزارش نهاد بریتانیایی مهندسان مکانیک (IME)، نیمی از مواد غذایی در سرتاسر دنیا اسراف شده و به هدر میرود.[۲]
منشاءهای غذایی
اکثر خوراکها منشاء گیاهی (همچون میوهها، سبزیجات، صیفیجات، غلات و دانهها) و جانوری (مانند گوشت، شیر و فراوردههای آن، تخممرغ و عسل) دارند. با این وجود برای تهیهٔ غذا از گروههای دیگری همچون قارچها و باکتریها (سرکه، ماست، پنیر و …) نیز استفاده میشود. به جز مواد آلی، مواد معدنی همچون نمک و آب نیز مورد استفاده قرار میگیرند.
گروههای اصلی
خوراکها را معمولاً به گروههای زیر تقسیم میکنند:
- سبزیجات و میوهها (سرشار از الیاف غذایی و ویتامینهای مختلف به خصوص ویتامین ث)
- فراوردههای گوشتی و تخممرغ (سرشار از پروتئین و آهن)
- شیر و فراوردههای لبنی (سرشار از کلسیم، پروتئین و ویتامین ب)
- نشاسته (نان، سیبزمینی، غلات، برنج)(سرشار از کربوهیدرات، ویتامین ب، الیاف، پروتئین و مواد معدنی)
- چربیها (سرشار از لیپید، ویتامین آ، ویتامین د (خامه و کره)، ویتامین ای و اسیدهای چرب)
- قندها (سرشار از قندهای ساده)
آماده کردن غذا
درحالی که بعضی از خوراکها را میتوان به صورت خام و بدون ایجاد تغییری در آنها مصرف کرد، غذاهایی هم وجود دارند که باید برای این که طعمدار و یا قابل خوردن باشند، تغییراتی درآنهاباید داد.
از سادهترین این تغییرات میتوان شستن، خرد کردن و مخلوط کردن را مثال زد. بعضی غذاها نیز باید پخته شوند و یا سرد شوند. ممکن است تغییراتی در آنها به منظور نگهداری، خوشطعم کردن و تزیینکردن داده شود، که بخشی از آنها به آداب و رسوم فرهنگهای گوناگون برمیگردند.
رژیم غذایی
تأثیر فرهنگ و مذاهب گوناگون
رژیمهای غذایی مختلف از مذهب و فرهنگهای تمدنهای سراسر جهان تأثیر میپذیرند. در بسیاری از فرهنگها و ادیان مصرف برخی غذاها توصیه شده و یا تابو شمرده شده است. به طور مثال، غذاهای حلال در اسلام و رژیم غذایی گیاهی در آیین جین و سیک مجاز شمرده شدهاند.
برخی افراد نیز با توجه به عقاید و یا سلامتی خود غذاهایی را که مصرف میکنند محدود مینمایند. به طور مثال، توصیه میشود افرادی که به بیماریهای قلبی-عروقی، دیابت و با چاقی مبتلایند از غذاهای چرب و مواد قندی پرهیز نمایند.
رژیم غذایی نامناسب
عادتهای غذایی در سلامتی و مرگومیر انسانها نقش اساسی دارند. عدم تناسب میان انرژی دریافتشده از غذاها و سوزاندن آن موجب سوءتغذیه یا چاقی میشود. علت سوءتغذیه همچنین ممکن است کمبود نوعی ویتامین، مواد معدنی، پروتئین و غیره در رژیم غذایی باشد. سوءتغذیه خود موجب بروز بیماریهای مختلفی چون کواشیورکور، ماراسم، اسکوروی، کوری و غیره میشود.[۳]
جستارهای وابسته
- فهرست غذاها و خوراکها
- خوردنیهای تابو
- رژیم غذایی
- تغذیه
- گیاهخواری
- آشپزی
- فهرست مواد غذایی بر پایه اندازه کالری
پانویس
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ خوراک موجود است. |
- ↑ ویکیپدیای انگلیسی، Food، بازدید: ۲۱ آوریل ۲۰۰۸
- ↑ "Food Waste: Half Of All Food Ends Up Thrown Away". Huffington Post. 10 January 2013. Retrieved 5 February 2013.
- ↑ ویکیپدیای انگلیسی، Food، بازدید: ۱۵ ژانویه ۲۰۱۰
منابع
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «Food». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۱۲ ژوئن ۲۰۱۱.
- ویکیپدیای آلمانی Artikel Lebensmittel. In: Wikipedia, Die freie Enzyklopädie. Bearbeitungsstand: 10. April 2008, 19:50 UTC. URL: http://de.wikipedia.org/w/index.php?title=Lebensmittel&oldid=44756868 (Abgerufen: 20. April 2008, 18:38 UTC)
- ویکیپدیای فرانسوی Contributeurs à Wikipédia, "Nourriture," Wikipédia, l'encyclopédie libre, http://fr.wikipedia.org/w/index.php?title=Nourriture&oldid=26649865 (Page consultée le avril 20, 2008).