کیفیت آب
کیفیت آب به خواص شیمیایی، فیزیکی، زیست شناختی و پرتو شناختی آب مربوط میشود.[۱] که معیاری برای شرایط آب، بسته به یک یا چند بایستهٔ زیستی خاص یا نیاز یا هدف انسانی است.[۲] بیشتر در مراجع برای مجموعه استانداردها استفاده میشود که مطابقت با آن‌ها قابل ارزیابی است. بیشترین استانداردهای کیفیت آب مربوط به بهداشت زیست سازگان، ارتباط ایمن انسانی و آب آشامیدنی است.
استانداردها[ویرایش]
در تنظیم استانداردها سازمان‌ها تصمیمات فنی، علمی و سیاسی دربارهٔ چگونگی آب مصرفی اتخاذ می‌کنند.[۳] استانداردهایی که برای آب آشامیدنی توسط سازمان ملی استاندارد تدوین شده است،استاندارد شماره 1053 ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آب و استاندارد شماره 1011 ویژگی‌های میکروبی آب می‌باشد. طبق استاندارد شماره 1011 سازمان ملی استاندارد، آب آشامیدنی باید عاری از هرگونه باکتری‌های بیماری‌زا مانند اشرشیاکلی و سودوموناس و ... باشد.[۴]
شاخص‌های آب آشامیدنی[ویرایش]
شاخص‌هایی که برای تعیین کیفیت آب آشامیدنی استفاده میشود دو دسته می‌باشند. دسته اول بررسی میکروبی آب و دسته دوم بررسی فیزیکی و شیمیایی آب می‌باشد.بر اساس استاندارد میکروبی و شیمیایی آب پارامترهایی به شرح زیر دارای اهمیت است :
- کل کلیفرم
- کلیفرم مدفوعی
- قلیائیت
- رنگ آب
- پی‌اچ
- مزه و بو (ژئوسمین, ۲-متیل‌ایزوبورنئول (MIB)و غیره.)
- فلزات و نمک‌های محلول (سدیم, کلرید, پتاسیم, کلسیم, منگنز, منیزیم)
- ریز سازواره یا ریز زیوی هامانند باکتری قولون زی سرگینی (اشریشیا کولی), کریپتوزپوریدیوم, و ژیاردیا لامبلیا; رک تجزیه نحلیل میکروب شناسانهٔ آب
- فلزات و شبه فلزات محلول (سرب، جیوه، آرسنیکو غیره.)
- مواد آلی محلول: مواد آلی محلول رنگی (CDOM), کربن آلی محلول (DOC)
- رادون
- فلزات سنگین
- مواد دارویی
- مکمل‌های گیزنی
وضعیت کیفیت منابع آب در ایران[ویرایش]
اگرچه کیفیت آب شرب در بسیاری از مناطق کشور مناسب است، لیکن در برخی نواحی تخلیهی زهاب کشاورزی و فاضلاب شهری و صنعتی به منابع آب سطحی و زیرزمینی، موجب کاهش کیفیت آب میشود. به عنوان مثال در کارون افزون بر آلودگی‌های طبیعی مانند مسیل‌های شور و پیشروی آب شور که از ویژگی‌های محلی است، آلودگی‌های دست‌سازی چون کشاورزی، مجتمع‌های کشت و صنعت نیشکر و آبزی پروری، پساب‌های صنعتی، فاضلاب‌های شهری و روستایی، سازههای بالادست و آلاینده‌های نفتی کیفیت آب را کاهش دادهاند. اندازه‌گیری‌ها نشان می‌دهد، هنگامی که شوری آب در بند تنظیمی گتوند 1200 میکروموس بر سانتی متر است، شوری در اهواز و آبادان به 2500 و4000 واحد می‌رسد. در شاخهی دز و در محل بند علیکله، شوری کمتر از 500 واحد است، حال آنکه در محل پیوستن دز به کارون افزایش چند برابری می‌یابد. رودخانههای دیگر کشور نظیر سیمره، ژاوهرود، کَشَف رود و نیز رودخانههای منتهی به تالاب انزلی کما بیش دارای چنین وضعیتی هستند. در نواحی شمالی کشور آلودگی آبهای زیرزمینی که در سطح بالایی قرار دارند، به دلیل تخلیهی فاضلاب‌های انسانی، بیداد میکند. هجوم آب شور به منابع آب شیرین مشکل دیگری است که در برخی نواحی کشور وجود دارد. اختلاط آب شیرین و شور در مناطق مرکزی کشور موجب کاهش کیفیت آب شده است. در مناطقی از کشور که دارای ذخایر معدنی هستند، عبور آب از سازندهای زمین شناسی ویژه، در برخی موارد موجب آلودگی نسبی آب به عناصر سمی مانند آرسنیک نیز می‌گردد. به همهی اینها باید حجم آلودگی گستردهی آب برگشتی از مزارع کشاورزی که غنی از نیترات و فسفات است نیز اضافه نمود. در برخی ارزیابیها میزان آب برگشتی از آب کشاورزی تا 26 میلیارد متر مکعب تخمین زده میشود.[۵]
منابع[ویرایش]
- ↑ Diersing, Nancy (2009). "Water Quality: Frequently Asked Questions." Florida Brooks National Marine Sanctuary, Key West, FL.
- ↑ Johnson, D.L. , S.H. Ambrose, T.J. Bassett, M.L. Bowen, D.E. Crummey, J.S. Isaacson, D.N. Johnson, P. Lamb, M. Saul, and A.E. Winter-Nelson (1997). "Meanings of environmental terms." Journal of Environmental Quality. 26: 581-589. doi:10.2134/jeq1997.00472425002600030002x
- ↑ United States Environmental Protection Agency (EPA). Washington, DC. "Water Quality Standards Review and Revision." 2006.
- ↑ http://www.abram-lab.ir/fa/آزمایش-میکروبی-آب/
- ↑ آب و رشد سبز:فراتر از تئوری برای آینده پایدار، عیسی بزرگ زاده. انتشارات فرهنگ صبا، چاپ اول،1397
