نان لواش
 نانوایی لواش در ایروان | |
| گونه | نان صاف |
|---|---|
| مواد اصلی | آرد، آب، نمک |
| فرهنگ پخت نان لواش | |
|---|---|
.jpg) | |
| کشور |  ایران |
| منبع | ۰۱۱۸۱ |
نان لواش (ارمنی: լավաշ; زبان ترکی آذربایجانی و ترکی استانبولی: lavaş; کردی: nanê loş; گرجی: ლავაში) نان نازک تردی است به ضخامت حدود سه میلی‌متر که از خمیر فطیر یا خمیر «کم ورآمده» پخته می‌شود. این نان را نان تنوری هم می‌گویند. نانی را که از همان خمیر ساخته شده ولی بسیار نازک باشد، نان خانگی می‌نامند که پس از پخت بسیار نازک می‌شود.
این نان را در ایران لواش و در جمهوری ارمنستان لاواش می‌نامند. در گرجستان آن را «سومخوری لواشی» یعنی لواش ارمنی می‌خوانند.
دربارهٔ ریشه و اصلیت آن، دانشنامهٔ خوراک کلیمی می‌نویسد که اصل آن از خاورمیانه از ایران بوده‌است.[۱] برخی اصل آن را سومری دانسته‌اند.[۲]
ثبت به‌عنوان میراث فرهنگی و معنوی یونسکو[ویرایش]
لواش یک واژه ارمنی است و خاستگاه این نان نیز متعلق به ارمنستان است و این کشور نیز نان لواش را به‌عنوان میراث فرهنگی و معنوی کشورش در یونسکو ثبت کرد و ایران درخواست میراث مشترک داد.[۳][۴]
نان لواش با نام لَواش، لِواش و لَباش در بیشتر نقاط ایران شهرت دارد و پخته می‌شود که از نان‌های سنتی کهن ایرانیان است، و ارمنستان هم یکی از حوزه‌های تأثیرپذیر از فرهنگ ایران بوده که سنت لواش‌پزی را از ایران وام گرفته‌است. بنا بر منابع اطلاعات کتبی، دست‌کم ۸۰۰ سال است که فقط از رواج و شهرت عام آن در ایران می‌گذرد.[۵]
سایر کاربری‌ها[ویرایش]
نان لواش خانگی و ساجیِ قزوین از گذشته‌های دور در همهٔ خانه‌ها پخته می‌شده و شهرت به سزایی داشته است.[۶]
اشعاری دربارهٔ نان لواش[ویرایش]
- مولوی:گر عُمَرنامی تو اندر شهر کاش -کس بِنَفْروشد به صد دانگت لواش
- نزاری بیرجندی: پوزِ خود را لویشه کردستمتا طمع بگْسلد ز قرصِ لواش
- یحیی کاشی: وآنگهی بر صف لواش زندیاعلی گوید و بر آش زند
منابع[ویرایش]
 |
در ویکیانبار پروندههایی دربارهٔ نان لواش موجود است. |
- ↑ Gil Marks (2010). Encyclopedia of Jewish Food. John Wiley and Sons. p. 355.
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۳ آوریل ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۹ اوت ۲۰۱۵.
- ↑ «Lavash, the preparation, meaning and appearance of traditional bread as an expression of culture in Armenia». UNESCO. دریافت‌شده در ۱۸ سپتامبر ۲۰۱۷.
- ↑ «ثبت میراث ایرانی به نام دیگری». خبرگزاری جمهوری اسلامی. دریافت‌شده در ۶ اسفند ۱۳۹۲.
- ↑ http://isna.ir/fa/news/92110503095/نگذارید-سنگک-و-لواش-به-نام-دیگران-شود
- ↑ نان لواش قزوین
پیوند به بیرون[ویرایش]
- Amos Chapple, Margot Buff (۲۸ نوامبر ۲۰۲۱). «Baking Armenian Lavash With Bare Hands, Fire, And Love». rferl.org.
Հայկական խոհանոց | |||||||||||||
| مواد لازم |
| ||||||||||||
| نان‌ها | |||||||||||||
| سوپ‌ها | |||||||||||||
| پیش غذاها و سالادها | |||||||||||||
| غذاهای اصلی | |||||||||||||
| گوشت کبابی | |||||||||||||
| نوشیدنی‌ها |
| ||||||||||||
| دسرها | |||||||||||||
| لوازم | |||||||||||||
| آشپزی‌های مرتبط | |||||||||||||
نان‌های ایرانی | |
|---|---|
| ثبت رسمی‌شده در ۲۰۰۸ | دودوک و موسیقی آن |  |
|---|---|---|
| ثبت رسمی‌شده در ۲۰۱۰ | هنر چلیپاسنگ‌ها، نمادگرایی و استادکاری خاچکارها | |
| ثبت رسمی‌شده در ۲۰۱۲ | اجرا حماسه ارمنی داوید ساسونی | |
| ثبت رسمی‌شده در ۲۰۱۴ | طرز تهیه، معنا و حضور نان سنتی نان لواش به عنوان یک بیان فرهنگی در ارمنستان | |
| ثبت رسمی‌شده در ۲۰۱۷ | رقص سنتی گروهی کوچاری | |
| ثبت رسمی‌شده در ۲۰۱۹ | هنر لغات ارمنی و بیان فرهنگی آن | |
| ثبت رسمی‌شده در ۲۰۲۰ | به زیارت رفتن به کلیسای تادئوس مقدس | |
|
