نان لواش

لواش
نانوایی لواش در ایروان
نوع	نان صاف
ترکیبات اصلی	آرد، آب، نمک
پرونده‌های رسانه‌ای مربوط به لواش در ویکی‌انبار

نان لواش نان نازک تردی است به ضخامت حدود سه میلی‌متر که از خمیر فطیر یا خمیر «کم ورآمده» پخته می‌شود. این نان را نان تنوری هم می‌گویند. نانی را که از همان خمیر ساخته شده ولی بسیار نازک باشد، نان خانگی می‌نامند که پس از پخت بسیار نازک می‌شود.

در ارمنستان و ایران این نان را لواش می‌نامند. در گرجستان آن را «سومخوری لواشی» یعنی لواش ارمنی می‌خوانند.

دربارهٔ ریشه و اصلیت آن، دانشنامهٔ خوراک کلیمی می‌نویسد که اصل آن از خاورمیانه از ایران بوده‌است. برخی اصل آن را سومری دانسته‌اند.

نان لواش خانگی و ساجیِ قزوین از گذشته‌های دور در همهٔ خانه‌ها پخته می‌شده و شهرت به‌سزایی داشته‌است.

اشعاری دربارهٔ نان لواش

• مولوی:

  گر عُمَرنامی تو اندر شهر کاش

  کس بِنَفْروشد به صد دانگت لواش

• نزاری بیرجندی:

  پوزِ خود را لویشه کردستم

  تا طمع بگْسلد ز قرصِ لواش

• یحیی کاشی:

  وآنگهی بر صف لواش زند

  یاعلی گوید و بر آش زند

ارزش غذایی

نان لواش سبوس ندارد و خوردن آن هم‌چون مصرف شکر و قند بوده و فرد را دچار چاقی می‌کند؛ ویتامین‌های آن نیز صفر است، بنابراین توصیه می شود تا دانش آموزان نان لواش نخورند. یک متخصص تغذیه با تأکید بر لزوم توجه والدین نسبت به تغذیه فرزندان شان در مدرسه گفت: مصرف نان لواش به دلیل نداشتن هیچگونه ویتامین و ایجاد چاقی، برای دانش آموزان توصیه نمی‌شود.

ثبت به‌عنوان میراث فرهنگی و معنوی یونسکو

نوشتار اصلی: ادعاهای دیگران دربارهٔ میراث فرهنگی و معنوی ایران

کشور ارمنستان نان لواش را به‌عنوان میراث فرهنگی و معنوی کشورش در یونسکو ثبت کرد و ایران درخواست میراث مشترک داد.

نان لواش با نام لَواش، لِواش و لَباش در بیشتر نقاط ایران شهرت دارد و پخته می‌شود که از نان‌های سنتی کهن ایرانیان است، و ارمنستان هم یکی از حوزه‌های تأثیرپذیر از فرهنگ ایران بوده که سنت لواش‌پزی را از ایران وام گرفته‌است. بنا بر منابع اطلاعات کتبی، دست‌کم ۸۰۰ سال است که فقط از رواج و شهرت عام آن در ایران می‌گذرد.