صفحهٔ اصلی
پرش به ناوبری
پرش به جستجو
مقالهٔ برگزیده
آیا می‌دانستید که …؟
دربارهٔ ویکی‌پدیا
درون‌مایه
از میان خبرها
یادبودها
نگارهٔ برگزیدهٔ امروز
کُشتی سِنِگالی، نوعی از کُشتی‌های قومی و از کُشتی‌های سنتی غرب آفریقا است که بر روی شِن ساحلی انجام می‌شود.
عکاس: Pierre-Yves Beaudouin
دیگر پروژه‌های بنیاد ویکی‌مدیا
ویکی‌پدیا در زبان‌های دیگر
مقالهٔ برگزیده اولیس شعری بی‌قافیه از آلفرد تنیسون (۱۸۰۹–۱۸۹۲)، ملک‌الشعرای بریتانیا در دوره ویکتوریا، است. راوی شعر اولیسِ افسانه‌ای (یا اودیسئوس به یونانی) است که از سفرهای پرماجرا و درازش (چنان که در ادیسهٔ هومر شرحش رفته) به قلمروی خود، یعنی جزیرهٔ ایتاکا، بازآمده‌است؛ و علی‌رغم برگشت به آغوش همسر و پسرش (پنلوپه و تِلِماخوس)، از بی‌قراری و ناخشنودی گله می‌کند و باز عطش سیاحت دارد. اولیس مشتمل بر هفتاد خط شعر بی‌قافیه در قالبِ تک‌گویی نمایشی است، در وزنِ پنج‌وتدی یامبیک. تنیسون این شعر را در سال ۱۸۳۳ در پی درگذشت دوست نزدیکش آرتور هنری هالم نوشت و در سال ۱۸۴۲ در جلد دوّم کتاب اشعارش چاپ کرد. مخاطره‌های اولیس نخستین بار در ایلیاد و ادیسهٔ هومر (حدود سده‌های هفتم و هشتم پیش از میلاد) روایت شد و از آن پس سخنورانِ اروپایی فراوانی شخصیت اولیس را در آثار خود بازنمودند. اولیس در شعر تنیسون بیش از همه یادآورِ شخصیت اولیسه در کمدی الهی دانته است. در بازخوانی دانته، اولیسه به کیفر «ابداع مکارانهٔ آن اسب دروازه‌گشا» و «جستن دانش ورای مرزهای فهم آدمیزاده» میان «مشاوران مزوّر» در دوزخ عذاب می‌بیند. در طول سالیان، غالب خوانندگانِ شعرْ اولیس را راسخ و قهرمان‌وار دانسته‌اند و او را برای عزمش «پی کوشیدن، پی جوییدن، پی یافتن، و دمی سر نسپردن» ستوده‌اند. هم اظهارات تنیسون پیرامون این شعر و هم وقایع زندگانیش بر این تفسیر از اولیس صحه می‌گذارد. بااین‌حال شارحان متأخر تفسیرهای دیگری از اولیس ارائه می‌کنند که بر آیرونی احتمالی در شعر تأکید دارد، مثلاً اینکه اولیس خودخواهانه می‌خواهد خانواده و سرزمینش را ترک گوید یا اینکه تداعی‌گر شخصیت‌های خدشه‌دار در ادبیات پیشین است.
آیا می‌دانستید که …؟ 
- … علت صدای بلند و گرفتهٔ اما استون این است که در کودکی به قولنج نوزادان مبتلا شد؟ (در تصویر)
- … آب‌نماهای کاخ پترهوف بدون نیاز به پمپ و با استفاده از سامانه‌ای به طول ۶۳ کیلومتر کار می‌کنند؟
- … جام حذفی فوتبال انگلستان، که از سال ۱۸۷۱ میلادی تاکنون به‌طور منظم هر سال (به‌جز در زمان جنگ‌های جهانی اول و دوم) برگزار شده‌است، قدیمی‌ترین مسابقات فوتبالی است که کماکان به حیات خود ادامه می‌دهد؟
- … شاخ گوزن‌ها دائمی نیست بلکه هر سال می‌افتد و به جایش شاخ جدیدی می‌روید؟
- … تورم هشتاد هزار درصدی در کشور ونزوئلا سبب وقوع پدیده ابرتورم شده‌است؟
- … کتاب سنگی بر گوری اثر جلال آل‌احمد پیش از سال ۱۳۸۴ دوبار مجوز انتشار گرفت و هر دوبار پس از مدتی مجوزش لغو شد؟
- … توربوشارژر به کار رفته در پیشرانهٔ خودروی کونیگزگ رگرا با استفاده از فناوری چاپ سه‌بعدی ساخته شده‌است؟
دربارهٔ ویکی‌پدیا ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ هجدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۳ شهریور ۱۳۹۸ خورشیدی) ۶۸۸٬۲۰۳ نوشتار دارد.
درون‌مایه علوم پایه
علوم کاربردی
علوم انسانی و فلسفه
فرهنگ و هنر
از میان خبرها 
توفند لکیما
- کشف ۷۴۰۰۰ آتش سوزی در جنگلهای بارانی آمازون توسط انستیتوی ملی تحقیقات فضایی برزیل، از ژانویه ۲۰۱۹ تا کنون.
- در یک بمبگذاری انتحاری در کابل، دست کم ۸۰ تن کشته و ۱۶۰ تن زخمی شدند؛ به همین دلیل برگزاری مراسم روز استقلال افغانستان به تأخیر افتاد.
- توفند لکیما (در تصویر) جزایر ریوکیو، تایوان و چین شرقی را درنوردیده و دست کم ۸۹ کشته و خسارات سنگین در چین به بار آورده‌است.
- بمبگذاری انتحاری در ورودی پاسگاه پلیس در غرب کابل ۱۴ کشته و ۱۴۵ زخمی شامل زنان و کودکان را برجای گذاشت.
- انفجار تانکر سوخت در موروگورو، تانزانیا دست کم ۷۰ کشته و ۷۱ زخمی برجا نهاد.
یادبودها امروز: یکشنبه، ۲۵ اوت ۲۰۱۹ میلادی برابر ۳ شهریور ۱۳۹۸ هجری خورشیدی و ۲۴ ذی‌الحجّه ۱۴۴۰ هجری قمری (UTC)
- رویدادها
- ۱۰ - محمد پیامبر اسلام به همراه علی، فاطمه، حسن و حسین با مسیحیان نجران به مباهله پرداخت.
- ۱۳۱۸ - افتتاح ورزشگاه شهید شیرودی
- ۱۳۲۰ - اشغال ایران در جنگ جهانی دوم
- ۱۶۰۹ – گالیلئو گالیله دانشمند ایتالیایی، نخستین تلسکوپ خود را برای قانون‌گذاران ونیزی به نمایش گذاشت.
- ۱۸۱۴ – کتابخانه ملی کنگره آمریکا در واشنگتن دی‌سی، توسط نیروهای بریتانیا تخریب شد.
- ۱۹۴۱ – در پی عدم پذیرش رضاشاه پهلوی برای کاستن تعداد آلمانی‌های مستقر در ایران، نیروهای شوروی و بریتانیا، این کشور را اشغال‌نمودند؛ نتیجهٔ این اشغال کناره‌گیری رضاشاه و آغاز پادشاهی محمدرضا شاه بود.
- ۱۹۴۴ – متفقین با آزادسازی پاریس پایتخت فرانسه، به چهار سال اشغال این شهر توسط نیروهای آلمان نازی پایان بخشیدند.
- ۱۹۸۹ – کاوشگر وویجر ۲ هشت سال پس از رسیدن به نزدیک‌ترین نقطه به سیارهٔ کیوان و پیش از ترک سامانه خورشیدی، به سیاره نپتون رسید.
- زادروزها
- ۱۵۳۰ - زادروز ایوان چهارم از تزاران امپراتوری روسیه
- ۱۷۴۴ - زادروز یوهان گوتفرید هردر فیلسوف، زبان‌شناس، شاعر ، منتقد ادبی، از دانشمندان تأثیرگذار عصر روشنگری
- ۱۹۱۱ - زادروز وو نوین جیاپ ژنرال ویتنامی، وزیر دفاع ویتنام
- ۱۹۱۲ - زادروز اریش هونکر عضو و رئیس حزب کمونیست آلمان شرقی، و رهبر جمهوری دموکراتیک آلمان - آلمان شرقی
- ۱۹۳۰ - زادروز شان کانری بازیگر اسکاتلندی
- ۱۹۵۸ - زادروز تیم برتون کارگردان، تهیه‌کننده، نویسنده، طراح، نقاش و شاعر آمریکایی
- درگذشت‌ها
- ۱۷۷۶ - درگذشت دیوید هیوم از فیلسوفان اسکاتلندی و از پیشروان مکتب تجربه‌گرایی
- ۱۸۱۹ - درگذشت جیمز وات فیزیکدان و مخترع اسکاتلندی و پدر انقلاب صنعتی
- ۱۸۶۷ - درگذشت مایکل فارادی فیزیکدان و شیمیدان انگلیسی
- ۱۹۰۰ - درگذشت فریدریش نیچه (در تصویر) فیلسوف و منتقد آلمانی و از تأثیر گذارترین متفکران معاصر
- ۱۹۰۸ - درگذشت آنری بکرل فیزیکدان فرانسوی و یکی از کاشفان پدیدهٔ پرتوزایی، برنده جایزه فیزیک نوبل به همراه کوری‌ها
- ۲۰۰۶ - درگذشت سیلوا کاپوتیکیان شاعر و کنشگر سیاسی ارمنستانی
- ۲۰۱۲ - درگذشت نیل آرمسترانگ فضانورد آمریکایی، نخستین انسانی که طی مأموریت آپولو ۱۱ در ۲۰ ژوئیه ۱۹۶۹ بر کره ماه گام نهاد.
نگارهٔ برگزیدهٔ امروز 
کُشتی سِنِگالی، نوعی از کُشتی‌های قومی و از کُشتی‌های سنتی غرب آفریقا است که بر روی شِن ساحلی انجام می‌شود.
عکاس: Pierre-Yves Beaudouin
دیگر پروژه‌های بنیاد ویکی‌مدیا ویکی‌پدیا پروژه‌ای است از بنیاد غیر انتفاعی ویکی‌مدیا که دارای تعدادی پروژهٔ چندزبانه و محتویات آزاد با عناوین زیر است:
ویکی‌پدیا در زبان‌های دیگر ویکی‌پدیای فارسی در سال ۱۳۸۲ بنیان‌گذاری شده و هم‌اکنون ۶۸۸٬۲۰۳ نوشتار دارد. ویکی‌پدیا در بسیاری از زبان‌ها وجود دارد؛ برخی از بزرگترین آن‌ها در زیر فهرست شده‌اند.
- بیش از ۱٬۰۰۰٬۰۰۰ نوشتار:
- بیش از ۵۰۰٬۰۰۰ نوشتار:
- українська (اوکراینی)
- العربية (عربی)
- српски / srpski (صربی)
- català (کاتالان)
- norsk (نروژی)
- بیش از ۲۵۰٬۰۰۰ نوشتار:
- بیش از ۱۰۰٬۰۰۰ نوشتار:
- עברית (عبری)
- slovenčina (اسلواکی)
- Bân-lâm-gú (چینی (مین نان))
- қазақша (قزاقی)
- нохчийн (چچنی)
- hrvatski (کروات)
- eesti (استونیایی)
- lietuvių (لیتوانیایی)
- беларуская (بلاروسی)
- Ελληνικά (یونانی)
- slovenščina (اسلوونیایی)
- galego (گالیسیایی)
- تۆرکجه (ترکی آذربایجانی)
- norsk nynorsk (نروژی نی‌نُشک)
- azərbaycanca (ترکی آذربایجانی)
- اردو (اردو)
- Simple English (انگلیسی ساده)
- ไทย (تایلندی)
- हिन्दी (هندی)
- oʻzbekcha/ўзбекча (ازبکی)
- Latina (لاتین)
- ქართული (گرجی)
- Volapük (ولاپوک)
- தமிழ் (تامیلی)
- Cymraeg (ولزی)
- македонски (مقدونی)
