صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۸۰۹٬۲۰۸ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

ماریا اسکودوسکا کوری یا ماریا سالومیا کوری (۷ نوامبر ۱۸۶۷ – ۴ ژوئیه ۱۹۳۴) که به نام مادام کوری نیز شناخته می‌شود، فیزیک‌دان و شیمی‌دان لهستانی-فرانسوی و از پیشگامان پژوهش در زمینهٔ واپاشی هسته‌ای بود. خانوادهٔ کوری در مجموع پنج جایزهٔ نوبل دریافت کرد که او نخستین زن در جهان بود که به جایزهٔ نوبل دست یافت؛ همچنین تنها زن و اولین کسی بود که دو بار جایزهٔ نوبل گرفت و تنها کسی بود که در دو زمینهٔ علمی متفاوت جایزهٔ نوبل را از آن خود کرد. همچنین کوری نخستین زنی بود که اجازه یافت در دانشگاه پاریس تدریس کند. ماری کوری در ورشو در پادشاهی لهستان به دنیا آمد؛ در آن دوران پادشاهی لهستان بخشی از امپراتوری روسیه بود. او در دانشگاه فلایینگ که به‌طور پنهانی در ورشو دایر بود، تحصیل کرد و در سال ۱۸۹۱ و در سن ۲۴ سالگی به همراه خواهر بزرگ‌ترش، برونیسواوا برای تحصیل به پاریس رفت و پس از دریافت مدرک آموزش عالی، کار خود را بر روی پژوهش متمرکز کرد. در سال ۱۸۹۵ او با پیر کوری ازدواج کرد و نام خانوادگی شوهرش را گرفت. گسترش نظریهٔ پرتوزایی و ترویج آن، توسعه تکنیک‌های خالص‌سازی ایزوتوپ‌های پرتوزا و شناسایی دو عنصر به‌نام‌های پولونیوم و رادیوم از جمله دستاوردهای اصلی کوری به‌شمار می‌روند. تحت نظارت او نخستین مطالعات علمی بر روی درمان تومورهای سرطانی با استفاده از ایزوتوپ‌های پرتوزا صورت گرفت. ماری کوری به دلیل سال‌ها پژوهش در زمینهٔ مواد پرتوزا و قرارگیری طولانی مدت در برابر این مواد، بویژه در دوران کار در بیمارستان‌های صحرایی جنگ جهانی اول به کم‌خونی آپلاستیک مبتلا شد و سرانجام در سال ۱۹۳۴، در سن ۶۶ سالگی در بیمارستانی در فرانسه درگذشت.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… خلبان پل تیبت که نخستین بمب اتمی را در جنگ جهانی دوم بر روی هیروشیما ژاپن فرو انداخت، نام مادرش انولا گی را بر بدنه هواپیمای حامل بمب درج کرده بود؟ (در تصویر)
… از پرونده لاینحل دالیای سیاه به دلیل جلب‌توجه افکار عمومی، به عنوان اولین بحران آمریکای پسا جنگ جهانی دوم یاد می‌شود؟
… هند بزرگ محدوده‌ای است تحت تأثیر حوزه نفوذ فرهنگ هندی شامل شبه قاره هند و بسیاری مناطق فراتر از آن در جنوب آسیا، آسیای میانه و جنوب شرق آسیا؟
… منصور پورحیدری تنها فوتبالیست ایرانی است که هم به عنوان بازیکن و هم به عنوان مربی موفق به کسب قهرمانی در مسابقات باشگاهی آسیایی شده است؟
… مسد تنها سوره‌ای است که در آن با ذکر نام، نسبت به یکی از دشمنان محمد اشاره شده‌است؟
… آزمایش سیفلیس در تاسکیگی، مطالعه‌ای ناقض اخلاق پزشکی در زمینه سیر طبیعی بیماری توسط خدمات بهداشت عمومی ایالات متحده آمریکا بر روی سیاه‌پوستان بود؟
… بر پایه مطالعات سال ۲۰۱۹، روشنایی معابر در کاهش بزهکاری شبانگاهی تا ۳۶٪ مؤثر است؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۵ خرداد ۱۴۰۰ خورشیدی) ۸۰۹٬۲۰۸ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت