صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۶۹۵٬۹۶۳ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

بیاتِ تُرک یا بیاتِ زَند یکی از آوازهای موسیقی ایرانی است که جزو متعلقات دستگاه شور دانسته می‌شود. واژهٔ ترک در نام این آواز به مردمان ترک قشقایی اشاره دارد. در آواز بیات ترک، برخلاف دستگاه شور و برخی دیگر از متعلقاتش، درجهٔ سوم شور دارای اهمیت بسیاری است؛ چنانکه این درجه، نت شاهد بیات ترک دانسته می‌شود. نت آغاز و نت ایست بیات ترک نیز بر درجهٔ زیرپایهٔ شور قرار دارد. نت خاتمهٔ بیات ترک در ردیف‌های مختلف، تفاوت دارد و گاه به جای نت زیرپایهٔ شور، بر درجهٔ دوم شور و حتی بر نت پایهٔ شور قرار می‌گیرد. بیات ترک با دستگاه شور رابطهٔ نزدیکی دارد و برخی گوشه‌هایش، از قبیل مهدی ضَرّابی (که بر نت شاهد شور تأکید دارند)، در تقویت این ارتباط مؤثر هستند. بیات ترک همچنین به دستگاه ماهور نیز نزدیک است و برخی گوشه‌های آن نظیر دلکش و شکسته را می‌توان در بیات ترک نیز اجرا کرد. گوشهٔ جامه‌دران از دستگاه همایون نیز گاهی در بیات ترک اجرا می‌شود. اوج آواز بیات ترک با استفاده از گوشهٔ قرائی اجرا می‌شود. مهم‌ترین گوشهٔ بیات ترک، گوشهٔ قطار است که گوشه‌ای اصیل دانسته می‌شود و دوبیتی‌های بابا طاهر را با آن اجرا می‌کنند. آلبوم‌های آستان جانان، گل صدبرگ و شیدایی و قطعهٔ اندک اندک همگی در آواز بیات ترک هستند. اذان رحیم مؤذن‌زاده اردبیلی نیز در آواز بیات ترک (گوشهٔ روح الارواح) است. از بیات ترک در تعزیه، اذان و دیگر موسیقی‌های مذهبی، از جمله موسیقی دراویش، استفاده می‌شود.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ پیشنهادی هفته

آیا می‌دانستید که …؟

… کالین پاول نخستین سیاه‌پوستی بود که به مقام وزارت خارجه آمریکا منصوب شد؟ (در تصویر)
… جان براون، مبارز ضدبرده‌داری در آمریکا، نخستین فردی در تاریخ آمریکا بود که به جرم خیانت محکوم شناخته شد؟
… معمار اهل ایروان آرتور مسچیان یکی از بنیانگذاران موسیقی راک ارمنی بود؟
… محمود خیامی در سال ۲۰۰۷ یک میلیون پوند به حزب کارگر بریتانیا اهداء کرد؟
… زمین‌لرزه سال ۳۶۵ میلادی کرت تقریباً همهٔ شهرهای کرت را نابود ساخت؟
… در سال ۲۰۰۶ سرینگ چونگتاک نخستین دختر از جامعه سنتی و محافظه‌کار تبت شد که در یک مسابقه زیبایی بین‌المللی شرکت می‌کرد؟
… هسته زمین به دلیل اتساع زمان گرانشی ۲٫۵ سال از پوسته زمین جوان‌تر است؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ هجدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۲۸ مهر ۱۳۹۸ خورشیدی) ۶۹۵٬۹۶۳ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

درون‌مایه

علوم پایه

علوم کاربردی

علوم انسانی و فلسفه

فرهنگ و هنر

از میان خبرها

دیوان عالی اسپانیا

محاکمه رهبران استقلال‌طلب کاتالونیا (در تصویر) با حکم زندان نه نفر به پایان رسید و منجر به تظاهرات گسترده مردمی در بارسلونا شد.
الیود کیپچوگه در مسابقات غیررسمی ماراتن مردان در وین موفق شد رکورد ماراتن در کمتر از ۲ ساعت را به ثبت برساند.
آبیجیت بنرجی، استر دوفلو و میشائیل کرمر بابت پژوهش در خصوص فقر برنده جایزه یادبود نوبل علوم اقتصادی شدند.
اولگا توکارچوک برنده جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۱۸ و پیتر هانتکه برنده جایزه سال ۲۰۱۹ شد.
آبی احمد، نخست‌وزیر اتیوپی، برنده جایزه صلح نوبل شد.

یادبودها

امروز: یکشنبه، ۲۰ اکتبر ۲۰۱۹ میلادی برابر ۲۸ مهر ۱۳۹۸ هجری خورشیدی و ۲۲ صفر ۱۴۴۱ هجری قمری (UTC)

رویدادها

۱۶۰۰ -در جنگ «سکی‌گاهارا» در ژاپن، «توکوگاوا ایه‌یاسو» بر رقیب خود چیره شد. او خود را شوگون خواند و دوران ۲۶۵ سالهٔ دیکتاتوری نظامی خاندان وی معروف به «شوگون‌سالاری توکوگاوا» آغاز شد.
۱۹۵۴ - یک سال پس از کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ و کمتر از دوماه پس از کشف شبکه نظامی حزب توده ایران، نخستین دستهٔ افسران این حزب از جمله سرهنگ عزت‌الله سیامک که در محکمه نظامی وقت محکوم شده بودند، در این روز تیر باران شدند.
۱۹۷۳ - خانه اپرای سیدنی در استرالیا که به‌دست معمار دانمارکی «یورن اوتزان» طراحی شده بود، توسط ملکه الیزابت دوم، رسماً گشایش یافت.

زادروزها

۱۸۱۹ - زادروز باب شارع «دین بابی» در ایران
۱۸۵۴ - زادروز آرتور رمبو شاعر فرانسوی
۱۸۵۹ - زادروز جان دیویی از معروفترین فیلسوفان آمریکایی قرن بیستم، از پیشتازان عمل گرایی (پراگماتیسم)
۱۸۹۱ - زادروز جیمز چدویک فیزیکدان بریتانیایی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۳۵
۱۹۴۶ - زادروز الفریده یلینک رمان‌نویس، نمایشنامه‌نویس و فمینیست اتریشی، برندهٔ جایزه نوبل ادبیات سال ۲۰۰۴
۱۹۵۶ - زادروز دنی بویل کارگردان و تهیه‌کنندهٔ انگلیسی، برندهٔ جایزه اسکار
۱۹۷۱ - زادروز اسنوپ داگ خواننده و تهیه‌کنندهٔ آمریکایی

درگذشت‌ها

۱۷۴۰ - درگذشت کارل ششم امپراتور مقدس روم
۱۹۲۶ - درگذشت یوجین ویکتور دبس نامزد حزب سوسیالیست آمریکا برای انتخابات ریاست جمهوری این کشور
۱۹۶۴ - درگذشت هربرت هوور سی و یکمین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا
۱۹۸۴ - درگذشت پل دیراک (در تصویر) فیزیکدان و ریاضیدان بریتانیایی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک سال ۱۹۳۳، از پایه گذاران مکانیک کوانتومی
۱۹۹۴ - درگذشت برت لنکستر بازیگر و تهیه‌کنندهٔ آمریکایی، برندهٔ جایزه اسکار

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای اکتبر – یادبودهای بیشتر...

صفحهٔ اصلی

منوی ناوبری

ابزارهای شخصی

فضاهای نام

گویش‌ها

بازدیدها

بیشتر

جستجو

بازدید محتوا

همکاری

در دیگر پروژه‌ها

نسخه‌برداری

خوراک‌ها

ابزارها

به زبان‌های دیگر