صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۹۱۷٬۱۹۱ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

اراک یکی از کلان‌شهرهای ایران و از بزرگترین شهرهای مرکز ایران و مرکز استان مرکزی و شهرستان اراک است. جمعیت اراک در سال ۱۳۹۵ خورشیدی برابر با ۵۲۰٬۹۴۴ نفر بوده که از این نظر قطب جمعیتی استان مرکزی و هجدهمین شهر پرجمعیت ایران به حساب می‌آید. از سده دوم اسلامی ناحیه میان همدان، ری و اصفهان عَراق نامیده شد که بعدها برای تمایز با عراق عرب آن را عراق عجم نامیدند. عَراق معرب اراک است. اراک نسبت به بسیاری از شهرهای ایران، شهر جوانی محسوب می‌شود. این شهر در دوران قاجار بنیان گذاشته شده و کمی بیش از دو قرن قدمت دارد. نام شهر که ابتدا قلعه‌ای نظامی در کنار روستای کرهرود بود قلعه سلطان‌آباد، بعد سلطان‌آباد عراق و در سال ۱۳۱۶ خورشیدی به اراک تغییر نام داد. بانی شهر اراک یوسف‌خان گرجی معروف به سپهدار بود که شهر را در طول چند سال و با هزینه ۲۰۰٬۰۰۰ تومان ساخت. در شهر جدید تمامی تأسیسات شهری از قبیل قنات، حمام، آب‌انبار، مسجد، مدرسه، سقاخانه، بازار و ارگ حکومتی ساخته شد. با رونق‌گیری اقتصاد شهر و عبور راه‌آهن سراسری از شهر، مهاجرت به شهر افزایش یافت. شهر اراک دارای زمستان‌های سرد و مرطوب و تابستان‌های گرم و خشک است و کوه‌های اطراف شهر، تالاب میقان و دشت فراهان بر آب و هوای آن تأثیر می‌گذارند. شهر در میان پایکوه‌های داخلی رشته‌کوه زاگرس قرار دارد و از جمله شهرهای امن از نظر لرزه‌خیزی است که احتمال وقوع زلزله بالای ۵ ریشتر در آن بسیار ضعیف است. مردم شهر اراک عمدتاً مسلمان و پیرو مذهب شیعه هستند، اما اقلیتی از مسیحی و بهائی نیز وجود دارند. زبان مردم، فارسی با لهجه اراکی است.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… پریدن دسته‌جمعی موش قطبی از صخره‌ها یا شنای گروهی آنها در اقیانوس تا حد مرگ نه به دلیل خودکشی گروهی بلکه به واسطه گنجایش برد و رفتار مهاجرتی است؟(در تصویر)
… شهر پاریس در دوران امپراتوری دوم در مجموع دارای ۵۶۵۷۳ روشنایی گازی بود که سبب شد تا بازدیدکنندگان خارجی به آن لقب شهر نور بدهند؟
… رنگ هشدار نوعی پیام‌دهی در زیست‌شناسی است که برخی جانوران به شکارچیان احتمالی می‌دهند مبنی بر اینکه ارزش حمله یا خوردن را ندارند؟
… در جریان دومین تهاجم ایرانیان به یونان به دستور خشایارشا در تنگه داردانل پل‌های موقت ساخته شد تا آسیا به تراس متصل گردد؟
… کارل لوئیس اولین دونده سرعتی بود که سد ۱۰ثانیه‌ای را شکست؟
… درخشش بازتابی ماهواره‌ها در مدار زمین می‌تواند دارای قدر ظاهری بسیار روشن باشد و به همین علت با چشم غیرمسلح هم از سطح زمین قابل مشاهده هستند؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۸ تیر ۱۴۰۱ خورشیدی) ۹۱۷٬۱۹۱ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

گل‌گذاری در محل تیراندازی

تیراندازی (در تصویر) در جشن‌های افتخار دگرباشان جنسی در اسلو، نروژ ۲ کشته و ۲۱ زخمی برجای گذاشت.
دادگاه عالی ایالات متحده حکم ۵۰ ساله حق قانونی سقط جنین را لغو کرد.
زمین‌لرزه ۶.۲ ریشتری در افغانستان دست کم ۱۱۰۰ کشته و بیش از ۱۶۰۰ زخمی برجای گذاشت.
گوستاوو پترو، با شکست رودولفو ارناندس سوارس در مرحله دوم برنده انتخابات ریاست جمهوری کلمبیا شد.
ائتلاف با همدیگر متحد امانوئل مکرون رئیس‌جمهوری فعلی برنده انتخابات مجلس قانونگذاری فرانسه شد اما اکثریت را در این مجلس از دست داد.

یادبودها

امروز: چهارشنبه، ۲۹ ژوئن ۲۰۲۲ میلادی برابر ۸ تیر ۱۴۰۱ هجری خورشیدی و ۲۸ ذی‌القعده ۱۴۴۳ هجری قمری (UTC)

در ایران: روز مبارزه با سلاح‌های شیمیایی

رویدادها

۵۹۰ (قبل از میلاد) - نخستین قرارداد مرزی تاریخ بشر بین دولت ایرانی ماد و لیدی با تعیین رود هلیس به عنوان مرز دو کشور امضا شد.
۱۹۴۹ - در اجرای قانون آپارتاید در جمهوری فدرال آفریقای جنوبی، ازدواج زن و مرد از دو نژاد مختلف ممنوع شد.

زادروزها

۱۳۲۶ - زادروز مراد یکم امپراتور عثمانی از سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۸۹
۱۸۸۶ - زادروز روبر شومان دو بار نخست‌وزیر فرانسه، از بنیانگذاران اتحادیه اروپا، شورای اروپا و ناتو
۱۹۰۰ - زادروز آنتوان دو سنت‌اگزوپری نویسنده و خلبان فرانسوی، خالق شازده کوچولو
۱۹۲۵ - زادروز جورجو ناپولیتانو سیاستمدار، رئیس‌جمهور یازدهم و سابق ایتالیا
۱۹۲۹ - زادروز اوریانا فالاچی روزنامه‌نگار و نویسنده ایتالیایی، خالق کتاب زندگی، جنگ و دیگر هیچ
۱۹۴۵ - زادروز چاندریکا کوماراتونگا (تصویر)، رئیس‌جمهور سابق سری لانکا
۱۹۵۷ - زادروز قربان‌قلی بردی‌محمدف رئیس‌جمهور ترکمنستان از ۲۱ دسامبر ۲۰۰۶
۱۹۷۸ - زادروز نیکول شرزینگر خواننده موسیقی پاپ، شاعر، رقصنده و مدل آمریکایی

درگذشت‌ها

۱۵۲۰ - درگذشت موکتزومای دوم نهمین تلاتوآنی یا فرمانروای تنوچتیتلان
۱۸۹۵ - درگذشت توماس هنری هاکسلی زیست‌شناس انگلیسی
۱۹۴۰ - درگذشت پل کله نقاش سویسی
۲۰۰۳ - درگذشت کاترین هپبورن بازیگر آمریکایی سینما، تلویزیون و تئاتر، برندهٔ چهار جایزه اسکار

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای ژوئن – یادبودهای بیشتر…