صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۹۴۰٬۴۷۸ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

رژیم غذایی کتوژنیک یک نوع رژیم غذایی با قند اندک و چربی فراوان است که از آن در درمان صرع‌های مقاوم‌به‌درمان در کودکان استفاده می‌شود. این رژیم غذایی، بدن را وادار می‌کند تا بجای قند، از چربی برای تأمین انرژی استفاده کند. در سال ۱۹۲۱ میلادی، «رولین وودیات» کشف کرد که سه مادهٔ محلول در آب به نام‌های بتا-هیدروکسی‌بوتیریک اسید، اسید استواستیک و استون (که در مجموع و با هم اجسام کتونی نامیده می‌شوند) در کبد افراد سالم، هنگامی که گرسنه بمانند یا رژیم غذایی کم‌کربوهیدرات و پُرچرب داشته باشند، تولید می‌شوند. «راسل وایلدر» در مایو کلینیک بر پایهٔ همین پژوهش، اصطلاح «رژیم کتوژنیک» را ابداع کرد و کارآزمایی‌های بالینی وی بر روی چند بیمار مبتلا به صرع در ۱۹۲۱ میلادی، نخستین کاربرد رژیم کتوژنیک در درمان صرع محسوب می‌شود. فرضیه‌های فراوانی دربارهٔ نحوهٔ کارکرد رژیم کتوژنیک در درمان تشنج مطرح است، اما همچنان مکانیسم دقیق آن نامشخص است. این احتمال وجود دارد که اجسام کتونی، خواص ضد صرع داشته باشند؛ چرا که در مدل‌های حیوانی، اَستواَستات و استون، نقش محافظت‌کننده در برابر تشنج داشته‌اند. رژیم کتوژنیک منجر به تغییرات انطباقی در متابولیسم انرژی مغز شده و ذخایر انرژی و همچنین تعداد میتوکندری‌های مغز را افزایش می‌دهند. تمامی این تغییرات، به یاخته‌های عصبی مغز کمک می‌کند تا در جریان تشنج و افزایش نیاز به انرژی، پایداری خود را حفظ کنند و بدین ترتیب، احتمالاً اجسام کتونی دارای اثرات محافظتی برای یاخته‌های عصبی هستند. رژیم کتوژنیک، تعداد تشنج‌ها را در بیش از نیمی از مصرف‌کنندگان به میزان ۵۰٪ و در یک سوم بیماران به میزانِ بیش از ۹۰٪ کاهش می‌دهد و پاسخ‌دهی درمانی در سه چهارم کودکان ظرف ۲ هفتهٔ اول پدیدار می‌شود. شواهدی موجود است که نشان می‌دهد نوجوانان و بزرگسالان نیز می‌توانند از این رژیم غذایی بهره‌مند شوند.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… خوشه کهکشانی غول‌پیکر آبل ۲۷۴۴ دست‌کم از تقارن همزمان ۴ خوشه کهکشانی مجزا و در یک گسترهٔ ۳۵۰ میلیون سال تشکیل شده‌است؟ (در تصویر)
… گوش‌های گربه شنی از گربه پالاس تیزتر است و همچنین حساسیت شنوایی این گربه ۸ دسی‌بل بیشتر از گربه خانگی است؟
… هوارد هیوز پس از فشار سانسورچیان در دهه ۱۹۳۰، از نمایش صورت‌زخمی دست برداشت و فیلم تا پنجاه سال آینده اکران عمومی نشد؟
… نفرین کندی اصطلاحی است منتسب به خانواده کندی که حوادثی همچون تصادف رانندگی، ترور و سقوط هواپیما گریبانگیر آن‌ها شد؟
… زندگی و سرنوشت مهران کریمی ناصری، الهام بخش شخصیت اصلی فیلم «ترمینال» به کارگردانی استیون اسپیلبرگ شد؟
… جسی جیمز به اتفاق بوچ کسیدی و بیل ماینر از مشهورترین راهزنان قطار در دوران غرب وحشی ایالات متحده هستند؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۱۵ آذر ۱۴۰۱ خورشیدی) ۹۴۰٬۴۷۸ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

جیانگ زمین

جیانگ زمین (در تصویر)، دبیر کل سابق حزب کمونیست چین، در سن ۹۶ سالگی درگذشت.
پس از آتش‌سوزی سهمگین در اورومچی و در واکنش به قوانین و سیاست‌های سخت‌گیرانه موسوم به کووید صفر، اعتراضات سراسری در چین تشدید شد.
در مالزی پس از تشکیل یک مجلس معلق حاصل از انتخابات سراسری، انور ابراهیم از حزب ائتلافی پاکاتان هاراپان به عنوان نخست‌وزیر مالزی انتخاب گردید.
در اندونزی وقوع زمین لرزه‌ای در غرب جزیره جاوه باعث گردید دست کم ۳۲۳ کشته و بیش از ۷۰۰۰ نفر زخمی شوند.
در سالگرد اعتراضات آبان ۱۳۹۸، که با اعتصابات گسترده در شهرهای مختلف ایران همراه شد، تعدادی از شهروندان معترض و نیروهای امنیتی کشته و زخمی شدند.

یادبودها

امروز: سه‌شنبه، ۶ دسامبر ۲۰۲۲ میلادی برابر ۱۵ آذر ۱۴۰۱ هجری خورشیدی و ۱۲ جمادی‌الاول ۱۴۴۴ هجری قمری (UTC)

در ایران: روز حسابدار

رویدادها

۱۴۹۹ – کشف ونزوئلا (در تصویر) توسط «آلونسو د اوخدا» دریانورد و کاوشگر اسپانیایی.
۱۹۴۱ – آغاز حمله نیروهای ارتش سرخ در نبرد مسکو علیه نیروهای آلمانی.
۱۹۵۸ – کاوشگر قمری پایونیر ۳ به فاصله ۱۰۷٫۲۶۹ کیلومتری از زمین رسیده و بازگشت.

زادروزها

۱۴۲۱ - زادروز هنری ششم پادشاه انگلستان بین سال‌های ۱۴۲۲ تا ۱۴۶۱ و مجدداً از ۱۴۷۰ تا ۱۴۷۱ و پادشاه فرانسه از ۱۴۲۲ تا ۱۴۵۳
۱۷۷۸ - زادروز ژوزف لویی گیلوساک شیمیدان فرانسوی
۱۸۸۶ - زادروز اوکاوا شومیو نویسنده و سیاستمدار ژاپنی، از مترجمان قرآن به زبان ژاپنی
۱۸۹۸ - زادروز گونار میردال اقتصاددان، جامعه‌شناس و سیاستمدار اهل سوئد، برندهٔ جایزه نوبل اقتصاد سال ۱۹۷۴ به همراه فریدریش آوگوست فون هایک اقتصاددان اتریشی
۱۹۲۰ - زادروز دیو بروبک پیانیست و آهنگساز آمریکایی
۱۹۲۰ - زادروز جرج پرتر شیمیدان انگلیسی، برندهٔ جایزه نوبل شیمی سال ۱۹۶۷
۱۹۷۹ - زادروز تیم کیهیل بازیکن باشگاه فوتبال اورتون اهل استرالیا
۱۹۸۲ - زادروز آلبرت کونتادور دوچرخه سوار جاده‌ای حرفه‌ای اهل اسپانیا

درگذشت‌ها

۳۴۳ - درگذشت نیکلاس قدیس اسقف شهر میر
۹۶۷ - درگذشت وشمگیر امیر زیاریان
۱۱۸۵ - درگذشت آلفونسو اول نخستین شاه پرتغال
۱۸۸۹ - درگذشت جفرسون دیویس سیاستمدار آمریکایی، رئیس دولت ایالات موتلفه آمریکا در طول جنگ داخلی آمریکا
۱۸۹۲ - درگذشت ارنست فون زیمنس مهندس و کارخانه دار آلمانی، مؤسس شرکت الکتریکی و مخابراتی زیمنس
۱۹۶۱ - درگذشت فرانتس فانون نویسنده و روانپزشک فرانسوی زبان اهل مارتینیک
۱۹۸۸ - درگذشت روی اوربیسن خواننده، ترانه‌سرا و موسیقیدان آمریکایی

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای دسامبر – یادبودهای بیشتر…