صفحهٔ اصلی

دانشنامه‌ای آزاد که همه می‌توانند آن را ویرایش کنند؛
با ۹۳۲٬۸۷۱ مقاله به زبان فارسی

مقالهٔ برگزیده

عملیات بارباروسا که با عنوان تهاجم آلمان به اتحاد جماهیر شوروی نیز شناخته می‌شود، اسم رمز یورش ورماخت (نیروهای مسلح آلمان) و برخی متحدانش در نیروهای محور به اتحاد جماهیر شوروی در جریان جنگ جهانی دوم بود که به‌عنوان بزرگترین و گسترده‌ترین یورش نظامی تاریخ در روز یکشنبه ۲۲ ژوئن ۱۹۴۱ آغاز شد. این عملیات قصد داشت هدف ایدئولوژیک آلمان برای تصرف سرزمین‌های غربی شوروی به‌عنوان فضای حیاتی و جای دادن نژاد آلمانی در آن را به منصه اجرا بگذارد. هدف آلمانی‌ها از طرح جامع برای شرق به‌دست آوردن منابع نفتی قفقاز و همچنین اراضی کشاورزی شوروی بود. در طول عملیات بارباروسا، حدود سه میلیون نیروی مهاجم (بزرگترین نیروی تهاجمی در تاریخ نظامی) در جبهه‌ای به‌طول ۲۹۰۰ کیلومتربه شوروی حمله بردند. این تهاجم نقطه اوج جنگ جهانی دوم به‌لحاظ جغرافیایی و نظامی بود. آغاز این عملیات موجب گشوده شدن جبهه شرقی جنگ برای آلمان گردید. در بعد تاکتیکی–عملیاتی، نیروهای آلمانی با اجرای تاکتیک جنگ برق‌آسا پیروزی‌های قابل‌توجهی کسب کرده، برخی از مهم‌ترین مراکز اقتصادی و سیاسی شوروی به‌ویژه در اوکراین را تصرف نمودند و با وجود متحمل شدن تلفاتی سنگین، با اجرای نبردهای محاصره‌ای به دشمن خود مقدار بیشتری تلفات و خسارات وارد آوردند و در مجموع بیش از سه میلیون سرباز ارتش سرخ شوروی را به اسارت گرفتند. با وجود موفقیت‌های اولیه، تهاجم آلمان به مشکلات عدیده‌ای هم‌چون معضلات ترابری و تدارکاتی، کاستی‌های طراحی عملیاتی و زمستان روسیه گرفتار شد. در پایان این عملیات در دسامبر ۱۹۴۱، نیروهای آلمانی با شکست در نبرد مسکو و ضدحمله زمستانی شوروی از حومه پایتخت شوروی به عقب رانده شدند.

ادامه… مقاله‌های برگزیده – مقالهٔ امروز

آیا می‌دانستید که …؟

… میزان درد ناشی از گزش مورچه گلوله‌زن در شاخص درد نیش اشمیت، رقم ۴ و دردناک‌ترین رتبه است؟(در تصویر)
… زیست‌کره ۲ بزرگترین ویواریوم و سامانه اکولوژیکی بسته است که با هدف بررسی امکان حیات در فضای بیرونی ساخته شد؟
… اوتا بنگا اهل کنگو، از برده فروشان خریداری و در باغ‌وحش انسانی در نیویورک نگهداری میشد؟
… پس از کشته‌شدن شیدای گراشی جسد وی ۳۸ سال در دخمه‌ای بود تا در نهایت به کربلا منتقل و دفن شد؟
… باوجود انقلاب مه و استقلال استان‌های متحد ریو د لا پلاتا از استعمار امپراتوری اسپانیا، همچنان فردیناند هفتم اسپانیا را با وجود کناره‌گیری از سلطنت به عنوان پادشاه به رسمیت می‌شناختند؟
… کاج متوشلخ با قدمت ۴۸۵۲ سال عمر، قدیمی‌ترین جاندار در قید حیات کره زمین است؟
… جو بایدن مُسن‌ترین فردی است که به عنوان رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا انتخاب شده‌است؟

دربارهٔ ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا دانشنامه‌ای اینترنتی با بیش از ۲۸۰ زبان با محتوای آزاد است که با همکاری افراد داوطلب نوشته می‌شود و هر کس که به اینترنت دسترسی داشته باشد می‌تواند مقاله‌های آن را ویرایش کند. هدف ویکی‌پدیا آفرینش و انتشار جهانی یک دانشنامهٔ آزاد به تمامی زبان‌های زندهٔ دنیاست. با رشد روزافزون این دانشنامه گردانندگان آن در بنیاد ویکی‌مدیا چندین پروژهٔ مشابه دیگر همچون ویکی‌واژه، ویکی‌کتاب، ویکی‌گفتاورد، ویکی‌خبر، ویکی‌دانشگاه، ویکی‌سفر، ویکی‌داده و ویکی‌گونه را پدیدآوردند. ویکی‌پدیای فارسی دو سال پس از شروع پروژهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، در ۲۸ آذر ۱۳۸۲ (۱۹ دسامبر ۲۰۰۳) فعالیت خود را آغاز کرد و اکنون در ردهٔ نوزدهم ویکی‌پدیاها قرار دارد و بزرگترین دانشنامهٔ فارسی محسوب می‌شود. ویکی‌پدیای فارسی هم اکنون (۱۵ مهر ۱۴۰۱ خورشیدی) ۹۳۲٬۸۷۱ نوشتار دارد.

ادامه… ویکی‌پدیا، بدون نیاز به اینترنت

از میان خبرها

سوانته پبو

سوانته پبو (در تصویر) به‌خاطر فعالیتش در ژنتیک فرگشتی انسان جایزهٔ نوبل فیزیولوژی یا پزشکی را کسب کرد.
در ناآرامی‌های ایران، ده‌ها نفر در درگیرهای‌های زاهدان کشته شدند و به دانشگاه صنعتی شریف حمله شد.
در پی انفجار در یک مرکز آموزشی در منطقه هزاره‌نشین کابل، حدود ۱۲۰ نفر کشته و زخمی شدند.
روسیه مناطق نیمه اشغالی اوکراین، لوهانسک، دونتسک، زاپوریژژیا و خرسون، را پس از یک همه‌پرسی که به طور گسترده محکوم شد، ضمیمه کرد.
در آزمایش تغییر جهت سیارک دوگانه توسط ناسا، فضاپیمایی به طور تعمدی با سیارک دیمورفوس برخورد کرد تا پرهیز از برخورد سیارک آزمایش شود.

یادبودها

امروز: جمعه، ۷ اکتبر ۲۰۲۲ میلادی برابر ۱۵ مهر ۱۴۰۱ هجری خورشیدی و ۱۱ ربیع‌الاول ۱۴۴۴ هجری قمری (UTC)

رویدادها

۱۹۴۹ - جمهوری دموکراتیک آلمان (آلمان شرقی) بنیان نهاده شد.
۱۹۸۱ - پارلمان مصر پس از ترور انور سادات، جانشین وی حسنی مبارک را رئیس‌جمهور این کشور اعلام کرد.
۲۰۰۱ - ارتش ایالات متحده آمریکا حمله به افغانستان را با هدف براندازی حکومت طالبان و دستگیری اعضای القاعده در این کشور، آغاز کرد.

زادروزها

۱۳۰۷ - زادروزسهراب سپهری شاعر و نقاش معاصر ایرانی
۱۸۸۵ - زادروز نیلز بور (در تصویر) فیزیکدان دانمارکی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیک
۱۹۰۰ - زادروز هاینریش هیملر فرمانده اِس اِس و از مردان مقتدر آلمان نازی و مسئول اصلی هولوکاست
۱۹۳۱ - زادروز دزموند توتو فعال صلح و رهبر جنبش ضد آپارتاید آفریقای جنوبی، برندهٔ جایزه نوبل صلح سال ۱۹۸۴
۱۹۵۲ - زادروز ولادیمیر پوتین دومین رئیس‌جمهور کشور روسیه بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی
۱۹۸۲ - زادروز جرمین دفو بازیکن فوتبال اهل انگلستان
۱۹۹۷ - زادروز نیکول مینز بازیگر ترنس آمریکایی

درگذشت‌ها

۹۲۹ - درگذشت شارل ساده پادشاه فرانسه از سال ۸۹۸ تا ۹۲۲ (میلادی)
۱۷۰۸ - درگذشت گورو گوبیند سینگ دهمین گورو در آئین سیک
۱۸۴۹ - درگذشت ادگار آلن پو نویسنده داستان‌های کوتاه، شاعر و منتقد آمریکایی
۱۹۲۶ - درگذشت امیل کریپلین روانپزشک آلمانی
۱۹۸۰ - درگذشت رستم گیو مؤسس بنیاد خیریه گیو و سناتور مجلس سنا اهل ایران
۲۰۰۶ - درگذشت آنا پولیتکوفسکایا روزنامه‌نگار و فعال حقوق بشر اهل روسیه
۲۰۰۸ - درگذشت جرج پالاده زیست‌شناس یاخته‌ای رومانیایی، برندهٔ جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی سال ۱۹۷۴ به همراه آلبرت کلود و کریستین دِدوو

→ روز قبل – روز بعد ←
یادبودهای اکتبر – یادبودهای بیشتر…