قارچ
 | این نوشتار کامل نیست. |
| قارچ سن: اوایل دوونین–تاکنون (but see text) | |
|---|---|
| |
| ساعت‌گرد از چپ بالا: قارچ مگس, a basidiomycete; Sarcoscypha coccinea, an ascomycete; bread covered in کپک; a قارچهای دیگچه‌ای; an آسپرژیلوس conidiophore. | |
| طبقه‌بندی علمی | |
| دامنه: | یوکاریوت |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | تک‌تاژکان |
| (طبقه‌بندی‌نشده): | پشت‌تاژکان |
| فرمانرو: | قارچها (کارل لینه، ۱۷۵۳) R.T. Moore, 1980[۱] |
| زیرفرمانرو‌ها/شاخه‌ها/زیرشاخه‌ها[۲] | |
|
دوهستگان (inc. Deuteromycota) Subphyla طبقه‌بندی نامشخص | |
قارچها دسته‌ای جداگانه از یوکاریوتها را تشکیل می‌دهند و نه گیاه هستند و نه جانور. سلسله قارچان (Fungi) سلسله‌ای از هوهسته‌ای‌ها است که در دیوارهٔ یاخته‌های آنها کیتین وجود دارد و توان نورآمایی (photosynthesis) ندارند.[۳] نام دیگر قارچ در فارسی سَماروغ بوده‌است. مردم عادی به آن «کلاه دیوان» و «چتر مار» هم می‌گویند.
قارچها همگی دگرپرورده (هتروتروف یا دگرخوار) بوده و برای رشد و تکثیر به ترکیبات آلی برای دریافت انرژی و کربن نیاز دارند. قارچها هوازی یا ناهوازی اختیاری هستند. اکثر قارچها گندروی (ساپروتروف) بوده، در خاک و آب به سر می‌برند و در این نواحی، بقایای گیاهی و جانوری را تجزیه می‌کنند. قارچها مانند باکتریها در تجزیهٔ مواد و گردش عناصر در طبیعت دخالت داشته، حائز اهمیتند. علم مطالعهٔ قارچها را قارچ‌شناسی نامیده و علم مطالعهٔ قارچهای انگل برای انسان را قارچ‌شناسی پزشکی گویند (این انگل‌ها بیماری‌های زیادی به وجود می‌آورند).
قارچها تأثیرهای زیاد و متفاوتی در طبیعت دارند. گونه‌ای از قارچها با تخمیر انگور آن را تبدیل به شراب می‌کند. گونه‌ای دیگر انگورها را بر روی تاک می‌کُشد. گونه‌ای دیگر باعث سیاه شدن رنگ کاشی‌های حمام می‌شود و گونه‌های دیگر قارچ، باعث ایجاد یا درمان بیماری می‌شوند یا باعث پوسیدگی چوب یا رویش دوبارهٔ ریشهٔ گیاه می‌شوند.[۴] قارچها بر خلاف گیاهان نمی‌توانند خوراک خود را تولید کنند؛ بنابر این برای ادامهٔ زندگی ناچارند مصرف‌کننده باشند (هتروتروف).[۴]
دسته‌بندی[ویرایش]
بیش از ۳۸ هزار نوع قارچ وجود دارد که بعضی از آنها سمی اند و بعضی از آنها قابل خوردن می‌باشند. رنگ، شکل و اندازهٔ قارچها می‌تواند خیلی متنوع و مختلف باشد. سلسلهٔ قارچها به دو شاخهٔ قارچهای کاذب و قارچهای حقیقی تقسیم‌بندی می‌شوند. قارچهای حقیقی خود به پنج زیر شاخه تقسیم می‌شوند که عبارتند از: ماستیگومایکوتا، زیگومایکوتا، آسکومایکوتا، بازیدیومایکوتا و دئوترومایست.
بعضی از قارچها با تثبیت نیتروژن به گیاهان کمک می‌کنند و بعضی دیگر به خاطر داشتن این ویژگی با گیاهان به طور همزیست زندگی می‌کنند.
کپک عنوانی کلی‌است که به همهٔ گونه‌های قارچهای ذره‌بینی که به صورت رشته‌های چندسلولی رشد می‌کنند اطلاق می‌شود.
قارچها انواع خوراکی نیز دارند که زیرشاخه بازیدیومایکوتا و از نوع قارچ چتری هستند. قارچهای خوراکی از لحاظ نوع تغذیه‌شان به دو دستهٔ: تجزیه‌کننده‌های اولیه و تجزیه‌کننده‌های ثانویه تقسیم می‌شوند: تجزیه‌کننده‌های اولیه به دسته‌ای از قارچها اطلاق می‌گردد که توانایی تجزیهٔ سلولز و بقایای مردهٔ گیاهی را دارند؛ اما تجزیه‌کننده‌های ثانویه برای رشد و تغذیه به محیطی احتیاج دارند که قبلاً توسط ریزسازوارهها (میکروب‌ها) تجزیه شده باشند. طبق طبقه‌بندی فوق قارچهای Agaricus SPP. و Volvariella SPP. در دستهٔ قارچهای تجزیه کنندهٔ ثانویه و Polurotus SPP. و (Shitake)Lentinus SPP. در دسته قارچهای تجزیه کنندهٔ اولیه قرار می‌گیرند. قارچهای سمی متعددی نیز در طبیعت رویش دارند. تغذیه از این قارچها منجر به بروز علایم متعدد روانی و جسمی تا مرگ می‌گردد. لازم به ذکراست که قارچهای سمی مشابهت نزدیکی با قارچهای خوراکی دارند بنابراین درمصرف هرنوع قارچ ناشناخته‌ای نهایت دقت لازم است.[۵]
| تک‌تاژکان |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
خواص دارویی[ویرایش]
برخی آنتی‌بیوتیکها ازجمله پلوروموتیلین از کشت قارچ تهیه می‌شوند. قارچها همچنین به عنوان مهارکننده آنزیم بکار برده می‌شوند. انواعی از قارچها مانند قارچهای سیلوسایبین، خاصیت توهمزایی دارند.[۷]
بیماری‌های قارچی[ویرایش]
قارچها (به خصوص مخمرها) موجب برخی بیماریها در انسان مانند کچلی مو و ناخن، کریپتوکوکوزیس و کاندیدیازیس می‌شوند.
نگارخانه[ویرایش]
یک خوشه قارچ
Diagram of an apothecium (the typical cup-like reproductive structure of Ascomycetes) showing sterile tissues as well as developing and mature asci.
قارچها روی تنهٔ درخت
منابع[ویرایش]
- ↑ Moore RT. (1980). "Taxonomic proposals for the classification of marine yeasts and other yeast-like fungi including the smuts". Botanica Marina. 23: 361–373.
- ↑ The classification system presented here is based on the 2007 phylogenetic study by Hibbett et al.
- ↑ واژه‌های مصوّب فرهنگستان تا پایان دفتر دوازدهم فرهنگ واژه‌های مصوّب
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ National Geographic, Washington DC: August 2000 - Vol. 198 – NO. 2. , p.59.
- ↑ قارچهای سمی ایران. نوشته: محمدرضا آصف شایان/ نشر ایرانشناسی/ ۱۳۸۸
- ↑ Hibbett DS, Binder M, Bischoff JF, Blackwell M, Cannon PF, Eriksson OE, et al. (2007). "A higher level phylogenetic classification of the Fungi" (PDF). Mycological Research. 111 (5): 509–547. doi:10.1016/j.mycres.2007.03.004. PMID 17572334.
- ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Medicinal_mushroom
- ویکی‌پدیای انگلیسی
- کتاب علوم دوم راهنمایی تحصیلی
en:Fungus [۱] جهانشاهی-شهره، قارچ خوراکی سودمند و سودآور، نشر پارسی، ۱۳۹۴
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ قارچ موجود است. |
 |
این یک مقالهٔ خرد زیست‌شناسی است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
