زند (اوستا)

زَند تفسیر پهلویِ اوستا را که از عهد ساسانی به جا مانده زند نامیده‌اند. در اوستا زند به معنیِ طایفه زرتشت و کتاب آسمانی زرتشت است، و در زمان قدیم، کتاب مقدس ایرانیان را با شرح پهلوی آن زند اوستا می‌نامیده‌اند. در ادبیات فارسی از زند و اوستا و اشکال گوناگون کلمه به خاطر حفظ قافیه و اوزان شعری به بکار برده شده است. در شاهنامه فردوسی آمده است :

جهاندار یک شب سرو تن بشست		بشد دور با دفتر زند و است
همه شب بپیش جهان آفرین		همی بود گریان وسربر زمین
همی گفت کین بنده ناتوان		همیشه پر از درد دارد روان

دقیقی آورده است:

از آسمان آمدم		زنزد خدای جهان آمدم
خداوند را دیدم اندر بهشت		مر این زند و استا (مخفف اوستا) همه او نوشت

و بسا هم کلمهٔ زند را به جای اوستا آورده‌اند، دقیقی آورده است:

که ما راست گشتیم و هم دین پرست

کنون زند زردشت زی ما فرست

در برخی کتاب‌های تاریخی نیز کتاب آسمانی ایرانیان، زند اوستا یا زندی‌ها نامیده شده‌است.

منابع

• اوشیدری، جهانگیر. دانشنامهٔ مزدیسنا، واژه نامهٔ توضیحی آیین زرتشت. تهران: نشر مرکز، ۱۳۷۱، شابک ‎۹۶۴−۳۰۵−۳۰۷−۵