نیایشگاه آدریان

بنای آدریان (محل نگهداری آتش مقدس در تهران)

نیایشگاه آدریان
نام	نیایشگاه آدریان
کشور	ایران
استان	تهران
شهرستان	تهران
اطلاعات اثر
نام‌های دیگر	آتشکده آدریان
نوع بنا	آتشکده
کاربری کنونی	مذهبی
دورهٔ ساخت اثر	قاجاریه
بانی اثر	ارباب کیخسرو شاهرخ
مالک اثر	انجمن زرتشتیان تهران
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت	۷۴۴۲
تاریخ ثبت ملی	۱۲/۱۱/۱۳۸۱
اطلاعات بازدید
امکان بازدید	با هماهنگی قبلی دارد

نیایشگاه آدُریان در شهر تهران، خیابان جمهوری، خیابان میرزا کوچک خان، پلاک ۴، (ضلع شمالی دبیرستان فیروز بهرام) واقع شده‌است. بنای معبد آدریان مربوط به دوره قاجار است و این اثر در تاریخ ۱۲ بهمن ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۷۴۴۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

تاریخچه بنا

سنگ بنای معبد آدریان در سال ۱۲۹۳ خورشیدی با حضور ارباب کیخسرو شاهرخ، ریاست محترم انجمن وقت زرتشتیان تهران پایه‌گذاری شد و ساخت آن در سال ۱۲۹۶ خورشیدی به پایان رسید. این بنا با کمک مالی پارسیان هندوستان (بهرام جی بیکاجی) و زرتشتیان ایرانی ساکن ایران و هند ساخته شد و آتش آن را با مراسمی خاص پس از ۲۵ روز از آتشکده یزد به تهران و آدریان آوردند.

مشخصات بنا

مساحت کل زمین حدود ۱۳۰۰ مترمربع و بنای مرکزی ۲۰۶ متر مربع می‌باشد. روبروی بنا مانند آتشگاه یزد حوضی بیضی شکل به قطرهای ۸ و ۴ متر دیده می‌شود. ساختمانی با نمای سنگ سفید و کنگره ای در بالای دیوار و شش ستون که در جلوی در ورودی آن زیر طاقی قرار گرفته‌اند و سر ستون‌هایی سنگی که هر کدام چهار سر گاو دارند و گویی تمام وزن این ساختمان را به دوش می‌کشند.

در قسمت مرکزی بنای نیایشگاه اتاقی چهار گوش بنا شده که دیوارهای آن تا ارتفاع ۸۰سانتی‌متری بالا آمده‌اند و پس از دیوارها، شیشه‌های یکدست و ضخیم تا سقف ادامه دارد. در اتاق، یک ظرف مسی قرار دارد که که به آن آفرینگان (مجمر) می‌گویند، داخل آفرینگان (مجمر) کنده‌ای نیم سوخته و خاکستر بسیاری، از آتش به جای مانده و شعله‌ای باریک در میان ظرف، آتش را زنده نگه داشته‌است.

وجه تسمیه

الف) آدُران: آدریان (آذران) همان آتشگاه یا آتشکده است. به روزگار ایران باستان این کلمه تشکیل یافته از دو بخش <آدر> و <ان> است. بخش نخست به معنای آذر یعنی آتش است. در برهان قاطع آمده: آدر بر وزن مادر همان آذر= آتش است. در لغتنامه دهخدا نیز این معنا دیده می‌شد و اما پاره دیگر <ان> است که در نام‌های جغرافیایی علامت نسبت فراوان است، از قبیل گرگان و … بنابراین ترکیب آذر+ان جایی را تداعی می‌کند که آدر= آذر= آتش در آن بسیار است و این یادگاری است به روزگار ایران باستان و رواج دین زردشت

ب) ظرفی که آتش را در آن نگهداری می‌کردند: آدوران، آتشدان و آتشگاه نام گذاری کرده‌اند.

نگارخانه

• 

  در ورودی آدریان

• 
• 

  دهلیز ورودی

• 

  در ورودی آتشکده

• 

  آجرکاری سردر ورودی

• 

  دیواره بیرونی آتشکده

• 

  عکس یادگاری تعدادی از دانش آموزان دبیرستان فیروزبهرام در حیاط آدریان تهران، اردیبهشت ۱۳۲۴ خورشیدی

جستارهای وابسته

• دین زرتشتی
• فهرست آثار ملی ایران
• فهرست آتشکده‌های ایران