پرش به محتوا

زلالی خوانساری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
زلالی خوانساری
زادهخوانسار
درگذشته۱۰۲۴ هجری قمری
لقبملک‌الشعراء، جارالله
پیشهشاعر
ملیتایرانی


محمدحسن خوانساری اصفهانی (درگذشتهٔ ح. ۱۰۲۵ هجری قمری) متخلص به زلالی یا زلالی خوانساری شاعر قرن یازدهم هجری در سبک هندی و اهل خوانسار بود.[۱] او شاگرد میرداماد بود.

وی زاده شهر خوانسار در استان اصفهان ایران و لقبش جارالله بود.

درگذشت وی پس از سال ۱۰۲۴ است که در آن سال مثنوی محمود و ایاز را به انجام رساند. در سال ۱۳۹۳، هاجر پولادچنگ نجف آبادی، پایان نامه ای را در خصوص بررسی اشعار مذهبی زلالی خوانساری و ابن معتوق موسوی با رویکردی صورت گرایی و سبک شناختی تدوین کرد. نویسنده ی این پایان نامه در معرفی و شناساندن زلالی خوانساری و سبک شعری وی، بسیار موفق عمل کرد. این پایان نامه هم اکنون در کتابخانه ی دانشگاه فردوسی مشهد و کتابخانه ی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود و قابل استفاده برای علاقه مندان است.

آثار

[ویرایش]
  • الکشاف فی تفسیر القرآن
  • مقدمةالادب

او به پیروی از نظامی گنجوی، جامی، و امیرخسرو دهلوی هفت مثنوی سرود و آنها را سبعه زلالی، هفت آشوب، هفت سیاره و سبعه سیاره نامید که عبارتند از:

  1. حُسن گلوسوز
  2. شعله دیدار
  3. میخانه
  4. ذره و خورشید
  5. آذر و سمندر
  6. سلیمان نامه
  7. محمود و ایاز

افزون بر این از او قصیده‌ها، ترکیبات و چامه‌های پراکنده در دست‌است. مثنوی محمود و ایاز را به تشویق میرداماد به شاه عباس صفوی تقدیم کرد، ولی چندان مورد قرب شاه قرار نگرفت. از او ۷۱ قصیده نیز عمدتاً در مدح امام شیعی و شاه عباس مانده‌است. به گفتهٔ ذبیح‌الله صفا آثار او در روزگار خود بسیار تأثیرگذار بود و چنان تأثیرگذار بود که بسیاری به تقلید از آثار او مشغول شدند.[۲]

منابع

[ویرایش]
  1. امیری‌خراسانی, احمد; دهمرده, حیدرعلی (1385), "حکیم زلالی خوانساری", نثر پژوهی ادب فارسی (24): 17–40
  2. شفیعیون, سعید (1395), "زلالی خوانساری", دانشنامه جهان اسلام (21): 505–507