جمال‌الدین عبدالرزاق اصفهانی
جمال‌الدین محمدبن عبدالرزاق اصفهانی یا اسپهانی شاعر سده ششم هجری بود.
زندگی[ویرایش]
وی در اصفهان زاده شد اما به آذربایجان نیز سفر کرد و گویا در نقاشی نیز دست داشته و با خاقانی شروانی و انوری و ظهیر فاریابی و رشید وطواط مکاتبه و مشاعره می‌کرده‌است. او مداح حکمرانان سلجوقی و آل خُجند بود و در اصفهان می‌زیست.
نوع شعر[ویرایش]
شعر او از حکمت و اخلاث و وعظ بهره بسیار دارد . یکی از بهترین سروده های وی ترکیب بند مشهورٍ وی در نعت و ستایش پیامبر اسلام است. وی در این سروده با بهره گیری از آیات و احادیث٬ شخصیت پیامبر را توصیف کرده است
مقام شاعر[ویرایش]
عبدالرزاق از شاعرانی است که از تصوف و حکمت بهره فراوان داشته است. وی پدر کمال‌الدین اصفهانی است. دیوانش نزدیک به بیست‌هزار بیت شعر است. جمال‌الدین عبدالرزاق درلطافت طبع یگانه و در فضل و هنر سرآمد بود.
| منم آن‌کس که عقل را جانم | منم آن‌کس که روح را مانم | |
| دعوی فضل را چو معناام | معنی عقل را چو برهانم | |
| گلبن روح را چو صدبرگم | باغ دل را هزاردستانم | |
| نثر را نوشکفته بستانم | نظم را دسته‌بسته ریحانم |
نمونه شعر[ویرایش]
| الحذار ای غافلان زین وحشت‌آباد الحذار | الفرار ای عاقلان زین دیومردم الفرار | |
| ای عجب، دلتان نه بگرفت و نشد جانتان ملول | زین هواهای عفن زین آب‌های ناگوار | |
| عرصه نادلگشا و بقعه نادلپسند | قرصه‌ای ناسودمند و شربتی ناسازگار | |
| مرگ در وی حاکم و آفات در وی پادشاه | ظلم در وی قهرمان و فتنه در وی پیشکار | |
| امن در وی مستحیل و عدل در وی ناامید | کام در وی ناروا، راحت در او ناپایدار | |
| ماه را ننگ محاق و مهر را نقص کسوف | خاک را عیب زلازل چرخ را رنج دوار | |
| مهر را خفاش دشمن، شمع را پروانه خصم | جهل را بر دست تیغ و عقل را بر پای خار | |
| نرگسش بیمار بینی لاله‌اش دل‌سوخته | غنچه‌اش دلتنگ یابی و بنفشه سوگوار | |
| تو چنین بی‌برگ در غربت به خواری تن‌زده | وز برای مقدمت روحانیان در انتظار | |
| بوده‌ای یک قطره آب و پس شوی یک‌مشت خاک | در میانه چیست این آشوب و چندین کارزار |
پایان زندگی[ویرایش]
جمال‌الدین عبدالرزاق اصفهانی در حدود سال ۵۸۸ هجری قمری درگذشت.
منابع[ویرایش]
- لوح فشرده لغت‌نامه دهخدا
- لباب‌الالباب محمد عوفی
پیوند به بیرون[ویرایش]
 |
مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به جمال‌الدین عبدالرزاق در ویکی‌گفتاورد موجود است. |
