پرش به محتوا

سید علی خامنه‌ای: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
[نسخهٔ بررسی‌شده][نسخهٔ بررسی‌نشده]
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه ویرایش پیشرفتهٔ همراه
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: متن دارای ویکی‌متن نامتناظر
خط ۱۸۱: خط ۱۸۱:


== پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران ==
== پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران ==
[[پرونده:hezb.jpg|بندانگشتی|200px|سید علی خامنه‌ای در جلسه حزب جمهوری اسلامی به همراه [[سید محمد بهشتی|بهشتی]] و [[هاشمی رفسنجانی|هاشمی]]، مرداد ۵۸]]
سید علی خامنه‌ای در جلسه حزب جمهوری اسلامی به همراه [[سید محمد بهشتی|بهشتی]] و [[هاشمی رفسنجانی|هاشمی]]، مرداد ۵۸]]
[[پرونده:Jumu'ah pray Ali Kamenei as Jumu'ah Imam.jpg|200px|بندانگشتی|چپ|سید علی خامنه‌ای به عنوان [[امام جمعه]] [[تهران]] در سال ۱۳۵۸ مصادف با ۱۹۷۹ میلادی]]
[[پرونده:Jumu'ah pray Ali Kamenei as Jumu'ah Imam.jpg|200px|بندانگشتی|چپ|سید علی خامنه‌ای به عنوان [[امام جمعه]] [[تهران]] در سال ۱۳۵۸ مصادف با ۱۹۷۹ میلادی]]
[[سید روح‌الله خمینی]] پیش از بازگشت از [[پاریس]] به [[تهران]] او را در کنار [[مرتضی مطهری|مطهری]] و [[سید محمد بهشتی|بهشتی]] و [[اکبر هاشمی رفسنجانی|هاشمی رفسنجانی]] در [[شورای انقلاب اسلامی ایران|شورای انقلاب]] منصوب کرد. هنگامی که مطهری پیام خمینی را بدو رساند از [[مشهد]] به [[تهران]] آمد.<ref name="همشهری"/>
[[سید روح‌الله خمینی]] پیش از بازگشت از [[پاریس]] به [[تهران]] او را در کنار [[مرتضی مطهری|مطهری]] و [[سید محمد بهشتی|بهشتی]] و [[اکبر هاشمی رفسنجانی|هاشمی رفسنجانی]] در [[شورای انقلاب اسلامی ایران|شورای انقلاب]] منصوب کرد. هنگامی که مطهری پیام خمینی را بدو رساند از [[مشهد]] به [[تهران]] آمد.<ref name="همشهری"/>
خط ۲۷۰: خط ۲۷۰:


=== سیاست خارجی و روابط دیپلماتیک ===
=== سیاست خارجی و روابط دیپلماتیک ===
[[پرونده:Ayatollah Ali Khamenei at the Great Conference of Basij members at Azadi stadium October 2018 033.jpg|بندانگشتی|200px|همایش اقتدار بسیج در ورزشگاه آزادی با حضور ده ها هزار نفر از بسیجیان تهران با سخنرانی آیت الله سید علی خامنه ای 12 مهر 1397]]
اعتقاد به لزوم گسترش روابط دیپلماتیک با شرق و غرب دارد البته آمریکا را از این موضوع استثناء می‌کند.<ref>{{یادکرد خبر|تاریخ=|عنوان=رهبر ایران: روابط با شرق و غرب باید تقویت شود|ناشر=یورو نیوز|doi=|تاریخ بازدید=۲۵ شهریور ۱۳۹۸|پیوند=https://fa.euronews.com/2018/07/15/khamenei-meeting-with-cabinet-underlines-the-importance-of-diplomatic-relation-with-west}}</ref> به اعتقاد وی پس از جنگ جهانی دوم دنیا دو قطبی بود یعنی کمونیزم در مقابل سرمایه‌داری و با پیروزی انقلاب اسلامی ایران جهان سه قطبی شد چرا که ایران الگوی متفاوت از بلوک غرب و شرق مطرح می‌کرد و با فروپاشی شوروی دوباره جهان دو قطبی شده یعنی اسلام در مقابل جهان غرب و سرمایه‌داری، و به اعتقاد وی به همین دلیل غرب به مبارزه با جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد چرا که وی الگوی قدرتمندی از یک قطب جدید در جهان ارائه می‌دهد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=مسعود اسداللهی|کد زبان=fa|تاریخ=۷ اسفند ۱۳۹۷|وبگاه=|نشانی=http://farsi.khamenei.ir/others-note?id=41751|عنوان=مانیفست سیاست خارجی در چهل سال دوم}}</ref> بر اساس گفتارهای خامنه‌ای در جمع سفرا و نمایندگان ایرانی در جهان، کتابی با عنوان راهبرد سیاست خارجی، در سال ۱۳۹۰ منتشر شد، این کتاب حاوی دیدگاه‌های خامنه‌ای در زمینه دیپلماسی هم در دوران ریاست جمهوری و هم رهبری وی می‌باشد.<ref>{{یادکرد خبر|تاریخ=۱ اسفند ۱۳۹۰|عنوان=انتشار کتاب «راهبردهای سیاست خارجی» از منظر مقام معظّم رهبری|ناشر=فارس نیوز|doi=|تاریخ بازدید=۲۵ شهریور ۱۳۹۸|پیوند=https://www.farsnews.com/news/13901201001092/انتشار-کتاب-راهبردهای-سیاست-خارجی-از-منظر-مقام-معظّم-رهبری}}</ref>
اعتقاد به لزوم گسترش روابط دیپلماتیک با شرق و غرب دارد البته آمریکا را از این موضوع استثناء می‌کند.<ref>{{یادکرد خبر|تاریخ=|عنوان=رهبر ایران: روابط با شرق و غرب باید تقویت شود|ناشر=یورو نیوز|doi=|تاریخ بازدید=۲۵ شهریور ۱۳۹۸|پیوند=https://fa.euronews.com/2018/07/15/khamenei-meeting-with-cabinet-underlines-the-importance-of-diplomatic-relation-with-west}}</ref> به اعتقاد وی پس از جنگ جهانی دوم دنیا دو قطبی بود یعنی کمونیزم در مقابل سرمایه‌داری و با پیروزی انقلاب اسلامی ایران جهان سه قطبی شد چرا که ایران الگوی متفاوت از بلوک غرب و شرق مطرح می‌کرد و با فروپاشی شوروی دوباره جهان دو قطبی شده یعنی اسلام در مقابل جهان غرب و سرمایه‌داری، و به اعتقاد وی به همین دلیل غرب به مبارزه با جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد چرا که وی الگوی قدرتمندی از یک قطب جدید در جهان ارائه می‌دهد.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=مسعود اسداللهی|کد زبان=fa|تاریخ=۷ اسفند ۱۳۹۷|وبگاه=|نشانی=http://farsi.khamenei.ir/others-note?id=41751|عنوان=مانیفست سیاست خارجی در چهل سال دوم}}</ref> بر اساس گفتارهای خامنه‌ای در جمع سفرا و نمایندگان ایرانی در جهان، کتابی با عنوان راهبرد سیاست خارجی، در سال ۱۳۹۰ منتشر شد، این کتاب حاوی دیدگاه‌های خامنه‌ای در زمینه دیپلماسی هم در دوران ریاست جمهوری و هم رهبری وی می‌باشد.<ref>{{یادکرد خبر|تاریخ=۱ اسفند ۱۳۹۰|عنوان=انتشار کتاب «راهبردهای سیاست خارجی» از منظر مقام معظّم رهبری|ناشر=فارس نیوز|doi=|تاریخ بازدید=۲۵ شهریور ۱۳۹۸|پیوند=https://www.farsnews.com/news/13901201001092/انتشار-کتاب-راهبردهای-سیاست-خارجی-از-منظر-مقام-معظّم-رهبری}}</ref>


خط ۳۵۷: خط ۳۵۸:
سید علی خامنه‌ای، پیرامون علاقه به ایران بر این باور است که به جای تأکید بر [[ایران باستان|ایران قبل اسلام]]، باید بر [[ایران|ایران بعد از اسلام]] تأکید شود، زیرا به عقیدهٔ او، افتخارات ایران بعد از اسلام در هیچ دوره‎ای از تاریخ ایران وجود نداشته است.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=17101 | عنوان=دیدار رئیس‌جمهوری و اعضای هیئت دولت با رهبر انقلاب | ناشر=دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‎ای}}</ref> او همچنین بیان کرده که پیشرفت‌های حکومت‌های [[دیلمیان|دیلمی]]، [[دودمان سلجوق|سلجوقی]] و [[دودمان صفویان|صفوی]] با پیشرفت‌های [[تاریخ ایران باستان|ایران قبل اسلام]]، قابل مقایسه نیست.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده =|نشانی =http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/08/110829_l03_khamenei_government.shtml|عنوان =آیت الله خامنه‌ای: به جای ایران قبل از اسلام بر ایران بعد از اسلام تأکید شود|ناشر =بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ =۲۹ اوت ۲۰۱۱|تاریخ بازدید =۲۹ اوت ۲۰۱۱}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120112013600/http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/08/110829_l03_khamenei_government.shtml |date=12 ژانویه 2012}}</ref>
سید علی خامنه‌ای، پیرامون علاقه به ایران بر این باور است که به جای تأکید بر [[ایران باستان|ایران قبل اسلام]]، باید بر [[ایران|ایران بعد از اسلام]] تأکید شود، زیرا به عقیدهٔ او، افتخارات ایران بعد از اسلام در هیچ دوره‎ای از تاریخ ایران وجود نداشته است.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=17101 | عنوان=دیدار رئیس‌جمهوری و اعضای هیئت دولت با رهبر انقلاب | ناشر=دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‎ای}}</ref> او همچنین بیان کرده که پیشرفت‌های حکومت‌های [[دیلمیان|دیلمی]]، [[دودمان سلجوق|سلجوقی]] و [[دودمان صفویان|صفوی]] با پیشرفت‌های [[تاریخ ایران باستان|ایران قبل اسلام]]، قابل مقایسه نیست.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده =|نشانی =http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/08/110829_l03_khamenei_government.shtml|عنوان =آیت الله خامنه‌ای: به جای ایران قبل از اسلام بر ایران بعد از اسلام تأکید شود|ناشر =بی‌بی‌سی فارسی|تاریخ =۲۹ اوت ۲۰۱۱|تاریخ بازدید =۲۹ اوت ۲۰۱۱}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120112013600/http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/08/110829_l03_khamenei_government.shtml |date=12 ژانویه 2012}}</ref>


=== شعر و ادبیات ===
=== ===
[[پرونده:Ali Khamenei reading Ahmad Shamlu at the 32nd Tehran book fair.jpg|بندانگشتی|خامنه‌ای شعر [[احمد شاملو]] می‌خواند - بازدید از نمایشگاه کتاب تهران، ۱۳۹۸]]
[[پرونده:Ali Khamenei reading Ahmad Shamlu at the 32nd Tehran book fair.jpg|بندانگشتی|خامنه‌ای شعر [[احمد شاملو]] می‌خواند - بازدید از نمایشگاه کتاب تهران، ۱۳۹۸]]
وی به شعر و ادبیات روسی علاقه‌مند است. [[میخائیل شولوخف|میخاییل شولوخف]] و [[آلکسی تولستوی|الکسی تولستوی]] از نویسندگان مورد توجه وی هستند.<ref name="nasimonline.ir"/> وی سعی داشته همه ساله گپ و گفتی دوستانه با شاعران داشته باشد، برگزاری شب شعرهای نیمه رمضان که توسط خامنه‌ای برگزار می‌شود، تبدیل به یک آیین فرهنگی شده‌است که احتمالاً حاکی از علاقه وی به شعر و ادبیات است.<ref name="nasimonline.ir"/> ولی برخی برگزاری این جلسات را فرایندی دستوری و یک‌طرفه می‌دانند که به موجب آن قرار است شاعران، مجری اوامر بخشنامه‌ای وی باشند.<ref name="nasimonline.ir"/> گاهی در این جلسات شاعرانی از تاجیکستان، هند و افغانستان نیز حضور یافته‌اند.<ref name="nasimonline.ir"/>
وی به شعر و ادبیات روسی علاقه‌مند است. [[میخائیل شولوخف|میخاییل شولوخف]] و [[آلکسی تولستوی|الکسی تولستوی]] از نویسندگان مورد توجه وی هستند.<ref name="nasimonline.ir"/> وی سعی داشته همه ساله گپ و گفتی دوستانه با شاعران داشته باشد، برگزاری‌‌ شب شعرهای نیمه رمضان که توسط خامنه‌ای برگزار می‌شود، تبدیل به یک آیین فرهنگی شده‌است که احتمالاً حاکی از علاقه وی به شعر و ادبیات است.<ref name="nasimonline.ir"/> ولی برخی برگزاری این جلسات را فرایندی دستوری و یک‌طرفه می‌دانند که به موجب آن قرار است شاعران، مجری اوامر بخشنامه‌ای وی باشند.<ref name="nasimonline.ir"/> گاهی در این جلسات شاعرانی از تاجیکستان، هند و افغانستان نیز حضور یافته‌اند.<ref name="nasimonline.ir"/>


او از نوجوانی کتاب‌های مختلف و [[رمان]]‌های ایرانی و خارجی بسیاری مطالعه کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=امام خامنه‌ای در نوجوانی چه رمان‌هایی را مطالعه می‌کردند؟ |نشانی=http://www.arshnews.ir/vdchqxn-.23nqmdftt2.html |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6imAAXRQP |تاریخ بایگانی=05-07-2016}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160814113958/http://www.arshnews.ir/vdchqxn-.23nqmdftt2.html |date=14 اوت 2016}}</ref> و نگاه بسیار حرفه‌ای به رمان دارد.<ref>{{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = | نام = | نویسنده = | پیوند نویسنده = | عنوان =Ayatollah Khamenei reveals himself as an ‘#AvidReader’ of fiction | ترجمه عنوان =آیت الله خامنه‌ای خود را یک خوانندهٔ مشتاق به داستان نشان می‌دهد. | ژورنال =The Guadian | سری = | دوره = | شماره = | مکان = | ناشر = | تاریخ =27 | سال =2015 | ماه =February | صفحه = | فصل = | نام خانوادگی ویراستار =Flood | نام ویراستار =Alison | پیوند ویراستار = | نویسندگان سایر بخش‌ها = | کوشش = | ترجمه = | دیگران = | زبان = | فرمت = | id = | شابک = | شاپا = | oclc = | pmid = | pmc = | bibcode = | doi = | پیوند =https://www.theguardian.com/books/2015/feb/27/ayatollah-khameini-avidreader-fiction-sholokhov | تاریخ دسترسی =05-07-2016 | پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6im7Brxwu | تاریخ بایگانی =05-07-2015 | پیوند مرده = | laysource = | laysummary = | laydate = | گفتاورد | جداکننده = | پی‌نوشت =}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=گاردین: آیت‌الله خامنه‌ای نگاه بسیار حرفه‌ای به رمان دارد |نشانی=http://alef.ir/vdcevz8wwjh8pvi.b9bj.html?261882 |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6im6ULQtn |تاریخ بایگانی=05-07-2016}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160923164343/http://alef.ir/vdcevz8wwjh8pvi.b9bj.html?261882 |date=23 سپتامبر 2016}}</ref>
او از نوجوانی کتاب‌های مختلف و [[رمان]]‌های ایرانی و خارجی بسیاری مطالعه کرده‌است.<ref>{{یادکرد وب |عنوان=امام خامنه‌ای در نوجوانی چه رمان‌هایی را مطالعه می‌کردند؟ |نشانی=http://www.arshnews.ir/vdchqxn-.23nqmdftt2.html |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6imAAXRQP |تاریخ بایگانی=05-07-2016}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160814113958/http://www.arshnews.ir/vdchqxn-.23nqmdftt2.html |date=14 اوت 2016}}</ref> و نگاه بسیار حرفه‌ای به رمان دارد.<ref>{{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = | نام = | نویسنده = | پیوند نویسنده = | عنوان =Ayatollah Khamenei reveals himself as an ‘#AvidReader’ of fiction | ترجمه عنوان =آیت الله خامنه‌ای خود را یک خوانندهٔ مشتاق به داستان نشان می‌دهد. | ژورنال =The Guadian | سری = | دوره = | شماره = | مکان = | ناشر = | تاریخ =27 | سال =2015 | ماه =February | صفحه = | فصل = | نام خانوادگی ویراستار =Flood | نام ویراستار =Alison | پیوند ویراستار = | نویسندگان سایر بخش‌ها = | کوشش = | ترجمه = | دیگران = | زبان = | فرمت = | id = | شابک = | شاپا = | oclc = | pmid = | pmc = | bibcode = | doi = | پیوند =https://www.theguardian.com/books/2015/feb/27/ayatollah-khameini-avidreader-fiction-sholokhov | تاریخ دسترسی =05-07-2016 | پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6im7Brxwu | تاریخ بایگانی =05-07-2015 | پیوند مرده = | laysource = | laysummary = | laydate = | گفتاورد | جداکننده = | پی‌نوشت =}}</ref><ref>{{یادکرد وب |عنوان=گاردین: آیت‌الله خامنه‌ای نگاه بسیار حرفه‌ای به رمان دارد |نشانی=http://alef.ir/vdcevz8wwjh8pvi.b9bj.html?261882 |نشانی بایگانی=http://www.webcitation.org/6im6ULQtn |تاریخ بایگانی=05-07-2016}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160923164343/http://alef.ir/vdcevz8wwjh8pvi.b9bj.html?261882 |date=23 سپتامبر 2016}}</ref>

نسخهٔ ‏۶ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۹:۲۸

«خامنه‌ای» به اینجا تغییرمسیر دارد. برای دیگر کاربردها، خامنه‌ای (ابهام‌زدایی) را ببینید.
سید علی خامنه‌ای
رخ‌نگاره‌ی خامنه‌ای (۱ فروردین ۱۳۹۸)
دومین رهبر ایران
آغاز به کار
۱۴ خرداد ۱۳۶۸
رئیس‌جمهوراکبر هاشمی رفسنجانی
سید محمد خاتمی
محمود احمدی‌نژاد
حسن روحانی
پس ازسید روح‌الله خمینی
سومین رئیس‌جمهور ایران
دوره مسئولیت
۱۷ مهر ۱۳۶۰ – ۲۵ مرداد ۱۳۶۸[۱]
نخست‌وزیرمیرحسین موسوی
رهبرسید روح‌الله خمینی
پس ازمحمدعلی رجایی
پیش ازاکبر هاشمی رفسنجانی
اولین رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام
دوره مسئولیت
۱۸ بهمن ۱۳۶۶ – ۱۴ خرداد ۱۳۶۸
رهبرسید روح‌الله خمینی
پیش ازاکبر هاشمی رفسنجانی
نماینده مجلس خبرگان رهبری
دوره اول
دوره مسئولیت
۲۴ مرداد ۱۳۶۲ – ۱۴ خرداد ۱۳۶۸
حوزه انتخاباتیاستان تهران
اکثریت۲٬۸۰۰٬۳۵۳ (۸۸٪)[۲]
نماینده مجلس شورای اسلامی
دوره اول
دوره مسئولیت
۷ خرداد ۱۳۵۹ – ۲۱ مهر ۱۳۶۰
حوزه انتخاباتیتهران، ری و شمیران
اکثریت۱٬۴۰۵٬۹۷۶ (۶۵٫۱٪)[۳]
اطلاعات شخصی
زاده
سید علی حسینی خامنه

۲۴ تیر ۱۳۱۸ (شناسنامه)
۲۹ فروردین ۱۳۱۸ ‏(۸۵ سال)[۴]
مشهد، ایران
ملیتایرانی
حزب سیاسیحزب جمهوری اسلامی (۱۳۵۷–۱۳۶۶)
جامعه روحانیت مبارز (۱۳۵۶–۱۳۶۸)
همسر(ان)منصوره خجسته باقرزاده
فرزندانسید مصطفی
سید مجتبی (۱۳۴۸)
سید مسعود (۱۳۵۳)
سید میثم (۱۳۵۷)
سیده بشری (۱۳۵۹)
سیده هدی (۱۳۶۰)
والدینسید جواد خامنه‌ای
خدیجه میردامادی
خویشاوندانسید محمد (برادر)
سید هادی (برادر)
سید حسن (برادر)
سیده بدری (خواهر)
اقامتگاهبیت رهبری، تهران
هیئت دولتدولت سوم، دولت چهارم
امضا
وبگاه
خدمات نظامی
وفاداریایران
خدمت/شاخهسپاه پاسداران
ستاد جنگ‌های نامنظم
سال‌های خدمت۱۳۵۸؛ ۱۳۵۹–۱۳۶۰؛[۵]
۱۳۶۰–۱۳۶۲؛ ۱۳۶۸–تاکنون
فرماندهسپاه پاسداران[۶]
قرارگاه مرکزی خاتم‌الانبیا
جنگ‌ها/عملیات‌شورش ۱۳۵۷ کردها
جنگ ایران و عراق
پیشینه فقهی
دیناسلام
مذهبشیعه دوازده‌امامی
زمینه‌هااصول فقه، تفسیر قرآن
تحصیلاتدرس سطح، درس خارج
محل تحصیلحوزه علمیه قم
حوزه علمیه نجف
حوزه علمیه خراسان
استادان
فهرست
مرتبه حوزویآیت‌الله العظمی

سید علی حسینی خامنه[۱۰] (زادهٔ ۲۹ فروردین ۱۳۱۸،[۴] مشهد) معروف به سید علی خامنه‌ای، روحانی مسلمان، مجتهد، مرجع تقلید شیعی و امام جمعهٔ تهران[۱۱] و دومین رهبر ایران است. وی طبق اصول ۱۰۷ و ۱۱۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، عالی‌ترین مقام کشور و فرمانده کل نیروهای مسلح محسوب می‌شود.[۱۲] او رئیس بنیاد دائرةالمعارف اسلامی نیز هست.[۱۳]

خامنه‌ای از ۴ سالگی در مکتب‌خانه شروع به تحصیل کرد. سپس به مدرسهٔ ابتدایی رفت و بعد از پایان تحصیلات ابتدایی وارد حوزهٔ علمیه شد. تحصیلات کلاسیک را نیز تا سال دوم متوسطه ادامه داد. او تحصیلات حوزوی خود را در حوزه‌های علمیهٔ مشهد، نجف و قم فرا گرفت. حدود ۱۸ سال داشت که از سید محمدهادی میلانی اجازه روایت را کسب کرده بود.[۱۴]

خامنه‌ای در نوجوانی با سید مجتبی نواب صفوی طلبه و بنیان‌گذار و رهبر جمعیت فدائیان اسلام آشنا شد. به گفتهٔ خودش اولین جرقه‌های انگیزش انقلابی اسلامی توسط نواب صفوی در وی به وجود آمد.[۱۵] نخستین دیدار وی با روح‌الله خمینی در سال ۱۳۳۶ش صورت گرفت.[۱۴] آشنایی و دیدار با روح‌الله خمینی، باعث تقویت روحیهٔ انقلابی سیدعلی خامنه‌ای شد. او در راستای اهدافِ نهضت خمینی، به فعالیت‌های ضد حکومت پهلوی ادامه داد و در جریان این مبارزات، شش بار توسط حکومت پهلوی بازداشت شد. در سال ۱۳۵۶ ژاندارمری، او را به مدت سه سال به ایرانشهر تبعید کرد که با اوج‌گیری اعتراضات مردمی در سال ۱۳۵۷ این حکم بی‌اثر شده و وی به تهران بازگشت.[۱۶]

پس از پیروزی انقلاب ایران در بهمن ۱۳۵۷، سید علی خامنه‌ای عضوی از شورای انقلاب، امام جمعه تهران، و معاون وزیر دفاع شد. پس از آن، یک دوره نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی و دو دوره رئیس‌جمهور ایران شد. بعد از مرگ روح‌الله خمینی در سال ۱۳۶۸ مجلس خبرگان او را به عنوان دومین رهبر ایران انتخاب کرد. او از سال ۱۳۷۳ به عنوان یکی از مراجع تقلید شیعیان مورد قبول جامعه مدرسین حوزه علمیه قم اعلام شده[۱۷][۱۸][۱۹][۲۰] اما برخلاف عرف، تا کنون به جای انتشار توضیح المسائل، تنها به انتشار استفتائات اکتفا کرده‌است.[۲۱]

مجلهٔ فوربس خامنه‌ای را هجدهمین رتبه در فهرست قدرتمندترین افراد جهان در سال ۲۰۱۵ ارزیابی کرد.[۲۲] اکبر گنجی در مجلهٔ فارن افرز می‌نویسد که خامنه‌ای از زمان رهبر شدنش تاکنون، از راه‌های متفاوتی برای افزایش نفوذش در بخش‌های مختلف نظام ایران پس از انقلاب استفاده کرده‌است.[دیدگاه جانبدارانه][چگونه؟][۲۳]

اوایل زندگی

زادروز

این مقاله بخشی از رشته مقالات دربارهٔ سیاست در ایران است
نظام جمهوری اسلامی ایران
قانون اساسی
رهبری
قوه مجریه
قوه مقننه
قوه قضائیه
شوراهای عالی
شوراهای انتخابی
شهر و روستا • استان • شورای عالی استان‌ها
انتخابات
ستاد انتخابات کشور • شورای نگهبان
  • انتخابات‌های اخیر و آتی
    • مجلس خبرگان رهبری: ۱۴۰۲
حزب‌ها
خانه احزاب ایران
اصول‌گرایان • اعتدال‌گرایان • اصلاح‌طلبان

نشان درگاه درگاه ایران

سید علی خامنه‌ای در سال ۱۳۱۸ در مشهد به دنیا آمده‌است.[۲۴][۲۵] در شناسنامه، تاریخ تولد وی ۲۴ تیرماه ۱۳۱۸ ثبت شده‌است که با ۱۶ژوئیهٔ ۱۹۳۹ برابر است، اما خود وی، تاریخ صحیح زادروز را ۲۹ فروردین ماه آن سال می‌داند.[۲۶][۲۷]

در دوران نوجوانی

خانواده

جد بزرگ وی سید محمد حسینی تفرشی از سلسله سادات افطسی است. شجره وی به سلطان سید احمد می‌رسد که با پنج واسطه از اخلاف علی بن الحسین، امام چهارم شیعیان، است.[۲۸] پدر سید علی خامنه‌ای، سید جواد و پدربزرگ پدریش سید حسین خامنه‌ای از روحانیان آذری مقیم نجف بودند و نیایش از تفرش به آذربایجان هجرت کرده‌بود. سید حسین خامنه در شمار فقها و مدرسان برجسته حوزه علمیه نجف به‌شمار می‌آمده‌است. سید حسین همچنین از مدرسان مدرسه علمیه طالبیه تبریز بوده‌است و امامت مسجد جامع آن شهر را نیز به عهده داشته‌است.[۲۸] پدر وی سید جواد خامنه‌ای زاده نجف است. وی در کودکی از نجف به تبریز آمده‌است. پس از به پایان رساندن دروس مقدماتی حوزه در نجف، در بازگشت به ایران در مشهد اقامت می‌گزیند و در کنار تدریس، به عنوان امام جماعت مسجد صدیقی‌های بازار مشهد فعالیت می‌کند. وی امام جماعت مسجد گوهرشاد نیز بود.[۲۸] عموی وی، سید محمد خامنه‌ای، و شوهر عمه‌اش، محمد خیابانی، از طرفداران جنبش مشروطه ایران بوده‌اند.[۲۸][۲۹]

مادرش خدیجه میردامادی (۱۲۹۱–۱۳۶۸)،[۳۰] تنها دو ماه بعد از شروع رهبری او درگذشت. وی دربارهٔ مادرش چنین گفته‌است: «مادرم خانمی بود بسیار فهمیده، باسواد، کتابخوان، دارای ذوق شعری و هنری، حافظشناس –البته نه به معنای علمی، بلکه به معنای مأنوس بودن با دیوان حافظ–، با قرآن کاملاً آشنا بود».[۳۱] او دختر هاشم میردامادی بود، که اصالتاً اصفهانی و مقیم مشهد بود. سید هاشم نجفی میردامادی از مفسران قرآن و امام جماعت مسجد گوهرشاد بوده‌است، که در زمان رضا شاه به علت اعتراض به کشتار مردم در واقعه مسجد گوهرشاد، به سمنان تبعید می‌شود.[۲۸] به گفته علی اکبر ولایتی در دائرةالمعارف بزرگ اسلامی سلسله نسب سید علی خامنه‌ای از سوی مادر به امام جعفر صادق، پیشوای ششم شیعیان، می‌رسد.[۲۸] بنابر گفته برخی منابع، پدر بزرگ مادری وی، زاده و بزرگ‌شدهٔ نجف و دانش‌آموختهٔ حوزهٔ علمیهٔ نجف و نیز از سادات میردامادی اصفهانی و مشخصاً نجف‌آبادی بود. او حدوداً در ۴۰ سالگی به ایران مهاجرت کرد و در مشهد به تبلیغات مذهبی و تحصیل و تدریس و نوشتن کتاب‌های اسلامی مشغول بود. وی سالیان بسیار امام جماعت مسجد جامع گوهرشاد بود و به تفسیر قرآن اشتغال داشت و کتاب تفسیر قرآن خلاصةالبیان را نوشت. او در زمان کشف حجاب در حکومت رضاشاه در مسجد گوهرشاد مشهد مبارزاتی کرد و پس از مخالفت با این طرح به سمنان تبعید شد.[۳۲]

سید جواد خامنه‌ای از ازدواج اولش سه دختر به نام‌های علویه، بتول و فاطمه داشت که همگی فوت کرده‌اند. پس از درگذشت همسر اولش با خدیجه میردامادی، ازدواج کرد که از این ازدواج دارای ۴ پسر (سید محمد، سید علی، سید هادی و سید حسن) و یک دختر (بدری) شد.[۳۳][۳۴]

سید محمد، فرزند ارشد سید جواد، عضو مجلس خبرگان قانون اساسی بود و در حال حاضر ریاست بنیاد حکمت اسلامی صدرا را بر عهده دارد. سیدهادی، برادر کوچکتر سیدعلی، نیز روحانی و فعال سیاسی عضو مجمع روحانیون مبارز است، که در سال ۱۳۷۹ روزنامهٔ حیات نو را منتشر کرد، که بعداً به دستور دادگاه ویژهٔ روحانیت توقیف شد.[۳۵][۳۶] خواهر تنی او بدری همسر علی تهرانی است. علی تهرانی روحانی فعّال در دوران انقلاب بود که به مجاهدین خلق گرایید و به عراق پناهنده گشت. او در سال ۱۳۷۴ به همراه خانواده‌اش به ایران بازگشت.[۳۷][۳۸] کوچکترین برادر او، سید حسن، مسئول هیئت‌های رسیدگی به تخلفات اداری وزارت نفت و نمایندهٔ وزیر نفت در این هیئت،[۳۹] و عضو شورای پروانه نمایش است.[۴۰]

سید علی خامنه‌ای متأهل و دارای ۶ فرزند است. همسر وی منصوره خجسته باقرزاده نام دارد. نام دخترانش بشری و هدی، و پسرانش مصطفی ،مجتبی، مسعود (محسن) و میثم است.[۴۱][۴۲] بشری همسر محمدجواد گلپایگانی فرزند محمدی گلپایگانی رئیس دفتر رهبری است.[۴۳] هدی، همسر مصباح‌الهدی باقری کنی فرزند محمدباقر باقری کنی است.[۴۴] مجتبی با دختر غلامعلی حداد عادل ازدواج کرده‌است.[۴۵] مصطفی با دختر عزیزالله خوشوقت و مسعود نیز با فرزند محسن خرازی و خواهر صادق خرازی ازدواج کرده‌است.[۴۳] میثم داماد محمود لولاچیان از بازاریان مذهبی تهران است.[۳۰] به گفته احمد مروی، معاون ارتباطات حوزه‌ای دفتر سید علی خامنه‌ای، هر چهار پسر وی تحصیلات حوزوی دارند و پدر آن‌ها را از فعالیت اقتصادی منع کرده‌است. سید مصطفی به تدریس سطوح عالیه حوزوی نظیر مکاسب و کفایه در قم اشتغال دارد.[۴۶]

دوران کودکی و تحصیل

او از دوران کودکی در خانواده‌ای فقیر پرورش یافت.[۴۷] وی می‌گوید که دوران کودکی‌اش در فقر گذشت و تا چهار پنج سالگی در خانه‌ای نسبتاً کوچک در محله‌ای فقیرنشین در مشهد ساکن بود که فقط یک اتاق و یک زیرزمین داشت. بعداً جمعی از ارادتمندان به سیدجواد خامنه‌ای زمین کوچکی را در کنار آن خانه خریدند و هدیه کردند و خانه دارای سه اتاق شد.[۴۸]

وی تحصیل را از چهار سالگی به همراه برادر بزرگش سید محمد در مکتب‌خانه و با فراگیری قرآن شروع کرد؛ و پس از مدتی دورهٔ دبستان را در نخستین مدرسهٔ اسلامی مشهد، به نام دارالتعلیم دیانتی گذراند.[۴۹] در همین ایام، یادگیری قرائت و تجوید قرآن را نزد برخی قاریان قرآن مشهد آغاز کرد.

تحصیلات حوزوی

هم‌زمان با تحصیل در کلاس پنجم دبستان، تحصیلات مقدماتی حوزوی را نیز آغاز کرد. شوق وافر او به تحصیلات حوزوی و تشویق والدین سبب شد که وی پس از اتمام دورهٔ دبستان، وارد دنیای طلبگی شود و تحصیل علوم دینی را در مدرسهٔ سلیمان‌خان ادامه دهد. وی بخشی از مقدمات را نیز نزد پدر طی کرد. سپس به مدرسهٔ نواب رفت و دورهٔ سطح را در آن به پایان برد. هم‌زمان با تحصیلات حوزوی دورهٔ دبیرستان را تا سال دوم متوسطه ادامه داد.[۵۰] پس از گذراندن دوره مقدمات، و خواندن جامع المقدمات و صرف و نحو، وارد حوزه علمیه مشهد شد و توانست تحصیلات خود در علوم دینی را در مدرسه سلیمان خان ادامه دهد و پس از رفتن به مدرسه نواب، دروس سطح را در آنجا به پایان برساند.[۲۸][۵۱]

وی کتب ادبی از قبیل جامع المقدمات، سیوطی، مغنی را نزد مدرّسان مدرسهٔ سلیمان خان و نوّاب خواند. پدر نیز بر درس فرزندانش نظارت می‌کرد. کتاب معالم را نزد سید جلیل حسینی سیستانی در همان دوره خواند. سپس شرایع الاسلام و شرح لمعه را مشترکاً نزد پدر و آقا میرزا مدرس یزدی آموخت و رسائل و مکاسب را در حضور هاشم قزوینی. بقیهٔ دروس سطح فقه و اصول را نزد خود پدر خواند و دورهٔ مقدمات و سطح را در پنج سال و نیم به اتمام رساند. در دروس خارج فقه سید محمد هادی میلانی نیز شرکت جست.[۲۸] در زمینهٔ منطق و فلسفه، کتاب منظومهٔ سبزواری را ابتدا از میرزا جوادآقا تهرانی و بعدها نزد رضا ایسی خواند.[۵۲]

همچنین خامنه‌ای در سال ۱۳۸۸ پیشنهاد اخذ مدرک دکترای افتخاری را که از طرف استادان و رئیس دانشگاه تهران مطرح شد را رد کرد[۵۳]

سیدعلی خامنه‌ای، از شاگردان سید محمدهادی میلانی بود.[۵۴] وی از طرف سید محمد هادی میلانی اجازه روایت نیز دریافت کرده‌است.[۲۸]

سید علی خامنه‌ای از سن هجده‌سالگی در مشهد درس خارج فقه و اصول را نزد سید محمدهادی میلانی از مراجع وقت آغاز کرد. در سال ۱۳۳۶ به قصد زیارت عازم نجف شد. در مدت اقامت کوتاه خود از دروس سید محسن حکیم و ابوالقاسم خویی و سید محمود حسینی شاهرودی بهره برد. او با مشاهدهٔ وضعیت تحقیق و تدریس در نجف تصمیم به تحصیل در آن شهر گرفت، ولی به دلیل مخالفت پدر پس از هفت ماه به ایران بازگشت.[۵۵] از دیگر اساتیدی که وی توانست پس از رفتن به نجف از محضرشان استفاده کند، می‌توان به افرادی همچون میرزا باقر زنجانی و میرزا حسن بجنوردی اشاره کرد.[۲۸]

پس از آن از سال ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۳ در حوزه علمیه قم به تحصیلات عالی در فقه و اصول و فلسفه مشغول شد. وی همچنین در قم نزد استادانی همچون سید محمدحسین طباطبایی، سید روح‌الله خمینی، سید محمد محقق داماد و مرتضی حائری یزدی کسب علم کرده‌است.[۲۸] در سال ۱۳۴۳ یک چشم پدرش براثر بیماری آب مروارید نابینا شد. پس از آن به‌رغم علاقه‌اش به تحصیل در قم، برای مراقبت از پدر به مشهد بازگشت و تا سال ۱۳۴۷، در همان‌جا درس‌آموزی خود را با شرکت در دروس استادانی چون میلانی ادامه داد. در کنار آن به کتاب‌های فقه و اصول و معارف دینی به طلاب و دانشجویان می‌آموخت.[۵۵]

به نوشته آبراهامیان، بعد از برگزیده شدن «حجت‌الاسلام سیدعلی خامنه‌ای» به عنوان رهبر ایران، رسانه‌های حکومتی، او و همکارش «حجت‌الاسلام علی اکبر هاشمی رفسنجانی» را به عنوان آیت‌الله معرفی کردند.[۵۶] وبگاه صالحات ادعا می‌کند که اجتهاد وی در سال ۱۳۶۹ یک سال پس از درگذشت خمینی و انتصاب وی به عنوان رهبری، توسط ۷ آیت‌الله به‌طور رسمی و عمومی تأیید شد.[۵۷]

تدریس

سید علی خامنه‌ای از زمان حضور در مشهد به کار تدریس مشغول بوده‌است. ابتدا تدریس در سطوح عالی یعنی رسائل، مکاسب و کفایه را انجام می‌داده‌است. وی پس از انقلاب نیز در طول دوره ریاست جمهوری‌اش درس تفسیر را ادامه می‌داد. از سال ۱۳۶۹ به این سو وی تدریس دروس خارج فقه را تا کنون ادامه داده‌است.[۲۸]

فعالیت‌های انقلابی

سابقه کنش‌های سیاسی وی برگرفته از سابقه خاندان اوست که زمینه‌ای سیاسی و مذهبی را فراهم ساخته بودند. اولین بارقه برای ورود وی به فعالیت سیاسی با دیدن نواب صفوی در مشهد آغاز شده‌است. سیدعلی خامنه‌ای خود را «از شاگردان فقهی، اصولی، سیاسی، انقلابی سید روح‌الله خمینی» می‌داند. گرچه اولین دیدار وی با روح‌الله خمینی در ۱۳۳۶ صورت پذیرفته اما شخصیت سیاسی روح‌الله خمینی در جریان طرح انجمن‌های ایالتی و ولایتی برای سید علی هویدا می‌شود.[۲۸]

همان وقت جرقه‌های انگیزش انقلاب اسلامی به وسیله نوّاب صفوی در من به وجود آمد و هیچ شکی ندارم که اولین آتش را مرحوم نوّاب در دل ما روشن کرد.

در سال ۱۳۳۱ هنگامی که نوّاب صفوی با عدّه‌ای از فدائیان اسلام به مشهد رفته‌بود و در مدرسهٔ سلیمان خان، سخنرانی کرد در موضوع احیای اسلام و حاکمیت احکام الهی، مخالفت با شاه و انگلیس و ادعای دروغگویی آنان به ملت ایران، سید علی یکی از طلبه‌های جوان همان مدرسه بوده‌است.[۵۸]

علی خامنه‌ای در سال ۱۳۴۱ با پیوستن به نهضت خمینی، به مبارزه با حکومت پهلوی می‌پردازد. علی اکبر ولایتی وی را از نخستین افرادی می‌داند که قبل از قیام پانزده خرداد سال ۱۳۴۲ با خمینی همراه شده‌است.[۲۸]

نخستین دستگیری‌ها (ایام ۱۵ خرداد)

سید علی خامنه‌ای در زندان، در دوران حکومت پهلوی

خامنه‌ای اولین بار در بیرجند دستگیر شد که این دستگیری منجر به ۱۰ روز بازداشت وی در بازداشتگاهی در مشهد شد. پس از اجرای همه‌پرسی لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، سید علی خامنه‌ای به همراه برادرش سید محمد، گزارشی از جانب سید هادی میلانی دربارهٔ واکنش مردم مشهد به همه‌پرسی برای خمینی می‌برد. از این پس، خمینی وظیفه رساندن پیام‌هایش به روحانیون خراسان و مردم مشهد را به خامنه‌ای محول می‌کند. وی در منابر و مجالس برخی شهرهای خراسان همچون بیرجند، دربارهٔ مسائلی همچون حادثه حمله به مدرسه فیضیه قم و سلطه اسرائیل بر جوامع اسلامی سخنرانی می‌کند. به دنبال این سخنرانی‌ها وی در ۱۲ خرداد ۱۳۴۲ ش توسط حکومت پهلوی بازداشت و زندانی می‌شود.[۲۸] با پیش آمدن حوادث ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، او را از بیرجند به مشهد آورده تحویل بازداشتگاه نظامی دادند و ۱۰ روز آنجا زندانیش کردند.[۴۷][۵۹] وی پس از آزادی از زندان، ارتباط خود را با سید هادی میلانی حفظ کرده و راهی قم می‌شود و در آنجا فعالیت‌های سیاسی اش را ادامه می‌دهد. وی به طرفداری از سیدمحمود طالقانی، یدالله سحابی و مهدی بازرگان، که به دلیل حمایت از سید روح‌الله خمینی زندانی بودند، تلگرامی برای این افراد می‌فرستد. او طلاب خراسانی را برای اعتراض به حصر خمینی هدایت کرد و نامه‌ای به حسنعلی منصور، نخست‌وزیر وقت، نوشت.[۲۸]

دومین بازداشت (سفرهای انقلابی)

بهمن ۱۳۴۲ (رمضان ۱۳۸۳ قمری) او با عده‌ای از دوستانش به کرمان رفت و پس از دو سه روز توقف در کرمان و سخنرانی و منبر و دیدار با عالمان و طلاب شهر، عازم زاهدان شد. در آن جا نیز به دلیل سخنرانی‌ها و فعالیت سیاسی بازداشت و راهی زندان قزل قلعه می‌شود. در اسفند همان سال با قرار التزام به عدم خروج از تهران آزاد می‌شود و تا زمان انقلاب ۵۷ همواره تحت کنترل نیروهای امنیتی حکومت وقت قرار دارد.[۲۸]

سومین و چهارمین بازداشت (کلاس‌های درس)

به دلیل کلاس‌های تفسیر و حدیث و اندیشهٔ اسلامی وی در مشهد و تهران مورد تعقیب ساواک قرار گرفت. در پاییز سال ۱۳۴۳ پس از بازگشت به مشهد، در کنار مراقبت از پدر فعالیت سیاسی خویش را ادامه داد. در ۲۹ بهمن ۱۳۴۳ به تبعید سید روح‌الله خمینی در ضمن نامه‌ای خطاب به امیر عباس هویدا اعتراض کرد. وی به همراه عده‌ای دیگر از حوزویان گروه یازده نفره‌ای را شکل دادند که فعالیت شان مبارزه با رژیم پهلوی بود. این تشکیلات در اواخر سال ۴۵ توسط ساواک کشف می‌شود و سید علی خامنه‌ای نیز مورد تعقیب قرار می‌گیرد. در همین دوران سید علی به ترجمه کتاب آینده در قلمرو اسلام اقدام می‌کند. ساواک این کتاب را توقیف می‌کند ولی سید علی را نمی‌تواند بازداشت کند. وی مدتی پس از آن امامت جماعت مسجد امیرالمؤمنین را بر عهده داشت. به دنبال دستگیری سید حسین قمی و اعتراض سید علی، ساواک در چهارده فروردین ۱۳۴۶ وی را در مراسم تشییع مجتبی قزوینی دستگیر می‌کند و در ۲۶ تیرماه آزاد می‌شود.[۲۸]

از نگاه ولایتی شیوه مبارزاتی سید علی خامنه‌ای، بر اساس اندیشه اسلامی و گرفتن مبانی مبارزاتی از منابعی چون قرآن و احادیث در تقابل با اندیشه‌های مادی گرایانه و مارکسیستی و لیبرال بوده‌است. ولایتی از جمله علل موفقیت سید علی خامنه‌ای در مبارزات سیاسی را داشتن نگاه چند بعدی، استفاده از شبکه عظیم اطلاع‌رسانی نهضت سید روح‌الله خمینی و استفاده از منبر و عملگرایی می‌داند.[۲۸] در نهم شهریور ۱۳۴۹ سید علی به عنوان سرپرست گروه امداد راهی مناطق زلزله زده جنوب خراسان یعنی فردوس می‌شود. وی در این مدت نیز به فعالیت تبلیغی و سیاسی خویش ادامه می‌دهد.[۲۸] وی تا اواخر دوران حکومت پهلوی، به سبب ممانعتی که از خروج وی برای زیارت عتبات و دیدار با سید روح‌الله خمینی صورت گرفت از خروج از کشور ممنوع شد.[۲۸]

پنجمین بازداشت

وی دربارهٔ پنجمین بازداشت خویش توسط ساواک می‌نویسد:[۵۵]

از سال ۴۸ زمینهٔ حرکت مسلحانه در ایران محسوس بود. حساسیت و شدت عمل دستگاه‌های جاری رژیم پیشین نیز نسبت به من، که به قرائن دریافته بودند چنین جریانی نمی‌تواند با افرادی از قبیل من در ارتباط نباشد، افزایش یافت. سال ۵۰ مجدداً و برای پنجمین بار به زندان افتادم. برخوردهای خشونت‌آمیز ساواک در زندان آشکارا نشان می‌داد که دستگاه از پیوستن جریان‌های مبارزهٔ مسلحانه به کانون‌های تفکر اسلامی به‌شدت بیمناک است و نمی‌تواند بپذیرد که فعالیت‌های فکری و تبلیغاتی من در مشهد و تهران از آن جریان‌ها بیگانه و به‌کنار است. پس از آزادی، دایرهٔ درس‌های عمومی تفسیر و کلاس‌های مخفی ایدئولوژی و… گسترش بیشتری پیدا کرد.

در سال ۱۳۴۸ سخنرانی‌هایی در مسجد الجواد تهران و حسینیه ارشاد تهران به دعوت مرتضی مطهری و انجمن اسلامی مهندسین برای دانشجویان و دانش آموزان داشت. وی همچنین در بهار سال ۱۳۴۹ سلسله جلساتی را برگزار کرد که ایده مبارزاتی آن مبتنی بر تدوین جهان بینی و ایدئولوژی اسلامی بوده‌است. پس از در گذشت سید محسن حکیم و حساس شدن موضوع مرجعیت در خرداد ۱۳۴۹، سید علی خامنه‌ای تلاش بسیاری برای تحکیم مرجعیت سید روح‌الله خمینی کرد. پس از درگذشت محمد رضا سعیدی، طلاب علوم دینی تحت هدایت وی به تهیه و انتشار اعلامیه‌هایی در انتقاد از رژیم پهلوی و حمایت از سید روح‌الله خمینی پرداختند. در دوم مهر ماه ۱۳۴۹، ساواک مشهد وی را در زندان لشکر خراسان بازداشت می‌کند. وی پس از آزادی در سال ۱۳۴۹ شمسی باز هم سخنرانی‌هایی در مخالفت با رژیم در هیئت انصار الحسین تهران ایراد کرد.[۲۸]

بازداشت ششم (ادامهٔ درس‌ها)

به دنبال تحریم جشن‌های ۲۵۰۰ سال از سوی سید روح‌الله خمینی و تشدید مراقبت‌های امنیتی ساواک، سید علی خامنه‌ای ابتدا در مرداد ۱۳۵۰ بازداشت شد و در همان زندان لشکر خراسان زندانی شد. وی در همان سال دو بار دیگر نیز بازداشت شد. یکی در آبان ماه و دیگری در آذرماه که جرم وی اقدام علیه امنیت ملی عنوان شده‌است؛ و ی پس از آزادی باز فعالیت‌های سیاسی خودش را در پیش گرفت و جلساتی را در هیئت انصار الحسین و مسجد نارمک برگزار می‌کرد.[۲۸]

در خلال سال‌های ‎۱۳۵۰-۱۳۵۳ درس‌های تفسیر و ایدئولوژی سید علی خامنه‌ای در سه مسجد کرامت و امام حسن و میرزا جعفر در مشهد تشکیل می‌شد.[۲۸] این فعالیت‌ها موجب شد که در دی ماه ۱۳۵۳ ساواک به خانه‌اش در مشهد هجوم برده، او را دستگیر و بسیاری از یادداشت‌ها و نوشته‌هایش را ضبط کند. در فروردین ۱۳۵۲ برای تبلیغ سید علی عازم نیشابور می‌شود و جلساتی را در مساجد شهر نیشابور برگزار می‌کند. در خرداد ۱۳۵۲ جلسات تفسیر وی توسط ساواک در مسجد امام حسن و منزل وی تعطیل می‌شود. در آذر ۱۳۵۲ به دعوت بانی و واقف مسجد کرامت مشهد، فعالیت خود را در آن جا دنبال می‌کند ولی توسط ساواک بازداشت می‌شود. در آبان ۱۳۵۳ به دعوت محمد مفتح به سخنرانی در مسجد جاوید تهران می‌پردازد. وی در دی ماه ۱۳۵۳ برای ششمین بار بازداشت می‌شود و به زندان کمیته مشترک ضد خراب کاری در تهران منتقل می‌شود. بنابر گفته وی، دشوارترین و سخت‌ترین دوران حبس همین دوران بوده‌است؛ ولی در ۲ شهریور ۱۳۵۴ از زندان آزاد می‌شود.[۲۸]

پس از آزادی از زندان، به مشهد برگشت و بازهم همان برنامه ادامه داشت. البته دیگر امکان تشکیل کلاس‌های سابق را به او ندادند.[۵۵]

تبعید به ایرانشهر

در اواخر سال ۱۳۵۶، نیروهای امنیتی پهلوی وی را دستگیر و به مدت ۳ سال به ایرانشهر تبعید شد. در اواسط سال ۱۳۵۷ با اوج‌گیری مبارزات انقلاب ایران، از تبعیدگاه آزاد شده به مشهد بازگشت.[۲۸] به سبب فعالیت‌های مبارزاتی و سیاسی در مسجد آل رسول ایرانشهر و رفت‌وآمد قشرهای مختلف به منزل وی شدیداً نیروهای امنیتی وی را تحت نظر داشتند. به دنبال کشتار مردم در ۱۹ فروردین ۱۳۵۷ در یزد، نامه‌ای در محکومیت این حرکت منتشر کرد که در سراسر کشور به صورت اعلامیه پخش شد.[۲۸] در ۲۸ تیر ماه ۱۳۵۷ در پی اعتراض طلاب حوزه علمیه مشهد به تبعید سید علی خامنه‎ای، مأموران انتظامی این حرکت را سرکوب کردند.[۲۸]

به نظر ولایتی در دائرةالمعارف، فعالیت‌های انقلابی و مردمی سید علی خامنه‌ای سبب آن شده بود که محل تبعید وی به جیرفت نقل مکان پیدا کند. وی در ۲۲ مرداد به جیرفت تبعید شده‌است. وی در جیرفت نیز به فعالیت خود بر ضد رژیم ادامه داد و سخنرانی‌هایی در مسجد جامع ایراد کرد از جمله سخنرانی که در پانزدهم شهریور ۱۳۵۷ صورت گرفت. وی علاوه بر نوشتن نامه به سید علی‌محمد دستغیب پیرامون حوادث کشور و مبارزه با رژیم پهلوی، راهکارهایی نیز ارائه می‌داد. وی در همین دوره برای فعالیت مبارزاتی علیه رژیم مخفیانه راهی کهنوج شد.[۲۸]

در اول مهر ۱۳۵۷ از کهنوج راهی مشهد شد و روند ساماندهی امور انقلابی و مبارزه را ادامه داد. در هنگام اقامت سید روح‌الله خمینی در فرانسه، اقامت وی را عاملی برای پدید آمدن موجی از امید و تصمیم در دل مردم دانست و در نهایت خواستار بازگشت سید روح‌الله خمینی از فرانسه بود.[۲۸]

هنگام اقامت در مشهد فعالیت مبارزاتی وی شدت بیشتری به خود گرفت و سخنرانی‌هایی افشاگرانه را ایراد می‌نمود. سید روح‌الله خمینی نیز با وی در ارتباط بود و خواستار ملاقات با وی و آیت‌الله صدوقی شده بود. سید علی خامنه‌ای در سخنرانی که در ورزشگاه سعد آباد مشهد ایراد کرد خواستار بازگشت سید روح‌الله خمینی شد. به خاطر تشدید فعالیت‌های سیاسی در مشهد، قوچان، شیروان و بجنورد بار دیگر مأموران امنیتی وی را دستگیر کردند. از وی در اسناد ساواک به عنوان یکی از پرچمداران برجسته انقلاب در خراسان نام برده شده‌است. در خطبه شب عاشورا در حرم علی ابن موسی الرضا، بر خلاف سنت قبلی که دعایی برای محمد رضا پهلوی خوانده می‌شد وی خطبه را به نام سید روح‌الله خمینی خواند و تظاهرات روز عاشورا در مشهد را نیز سامان دهی کرد. وی همچنین از جمله افراد معترض و متحصن به حمله مأموران رژیم وقت به بیمارستان شاهرضای مشهد یا امام رضای کنونی بود. وی همچنین در تظاهراتی که برای همراه ساختن کارکنان استانداری خراسان در جلوی جمعیت حضور داشت و سعی کرد تا از کشتار مردم در ۱۰ دی ماه ۱۳۵۷ جلوگیری به عمل آورد. در ۲۲ دی ماه ۱۳۵۷ با فرمان سید روح‌الله خمینی به عنوان یکی از اعضای شورای انقلاب اسلامی انتخاب شد لذا مشهد را ترک کرد و راهی تهران شد. وی پس از استقرار در مدرسه رفاه در آغاز پیروزی انقلابی اسلامی ایران، مسئول کمیته تبلیغات برای استقبال از سید روح‌الله خمینی بود. وی همچنین در تحصن‌ها و نشر اعلامیه و قطعنامه‌هایی که علیه بسته شدن فرودگاه توسط بختیار صورت گرفته بود نقشی بسیار پر رنگ داشت. محل این تحصن‌ها عمدتاً دانشگاه تهران بود. وی پس از آن عمدتاً مسئول کمیته دفتر تبلیغات سید روح‌الله خمینی بود و انتشار نشریه‌ای به نام امام را بر عهده گرفت و در آن نیز مقالاتی نگاشت.[۲۸]

پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران

سید علی خامنه‌ای در جلسه حزب جمهوری اسلامی به همراه بهشتی و هاشمی، مرداد ۵۸]]

سید علی خامنه‌ای به عنوان امام جمعه تهران در سال ۱۳۵۸ مصادف با ۱۹۷۹ میلادی

سید روح‌الله خمینی پیش از بازگشت از پاریس به تهران او را در کنار مطهری و بهشتی و هاشمی رفسنجانی در شورای انقلاب منصوب کرد. هنگامی که مطهری پیام خمینی را بدو رساند از مشهد به تهران آمد.[۹]

ازجمله فعالیت‌های او در این دوره عبارت اند از:[۵۵]

رخدادها سال
پایه‌گذاری و عضویت درحزب جمهوری اسلامی
با همکاری و همفکری بهشتی و باهنر و هاشمی رفسنجانی و برخی دیگر در اسفند		 اسفند ۱۳۵۷
معاونت وزارت دفاع ۱۳۵۸
سرپرستی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ۱۳۵۸[۶۰]
امام جمعهٔ تهران ۱۳۵۸
نمایندهٔ مردم تهران در مجلس شورای اسلامی ۱۳۵۸
نمایندهٔ سید روح‌الله خمینی در شورای عالی دفاع ۱۳۵۹
حضور در جبهه‌ها با شروع جنگ ایران و عراق ۱۳۵۹
ترور نافرجام[۶۱]
آسیب دائمی در ناحیه دست در پی حادثه[۶۲]		 ششم تیرماه ۱۳۶۰[۶۳]

شورای انقلاب

همچنین ببینید: شورای انقلاب، دولت موقت ایران، و ابوالحسن بنی‌صدر

پس از انقلاب ۱۳۵۷، سید روح‌الله خمینی در ۱۵ بهمن ۱۳۵۷ مهدی بازرگان را به نخست‌وزیری دولت موقت انتقالی برگزید. پس از تسخیر سفارت آمریکا در تهران در آبان ۱۳۵۸ دولت موقت استعفا کرد.[۶۴]

با پذیرش این استعفا از آبان ۱۳۵۸ تا بهمن همان سال (روی‌هم‌رفته به مدت سه ماه) ادارهٔ کشور را به شورای انقلاب سپردند. در این سه ماه سید علی خامنه‌ای سرپرستی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را برعهده داشت. او سپس برای کاندیداتوری در انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی استعفا داد.[۶۵]

نمایندگی مجلس ۱۳۵۹–۱۳۶۰

همچنین ببینید: انتخابات مجلس شورای اسلامی (۱۳۵۹–۱۳۵۸)
سیدعلی خامنه‌ای در سنگر در خلال جنگ ایران و عراق
تیتر روزنامه اطلاعات در ۱۳ مهر، بعد از انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۶۰ - خامنه‌ای رئیس‌جمهور شد.

در اردیبهشت ۱۳۵۹ با کسب ۶۵٫۸۰ درصد از مجموع ۲٬۱۳۴٬۴۳۴ رای[۶۶] بعد از فخرالدین حجازی، حسن حبیبی، مهدی بازرگان، علی اکبر معین فر، در حوزهٔ انتخابیهٔ تهران پنجم شد و به اولین دورهٔ مجلس شورای ملی پس از انقلاب راه یافت.[۶۵]

ترور ناموفق

همچنین ببینید: ترور نافرجام سید علی خامنه‌ای (۱۳۶۰)

در ضبط صوتی بزرگ که بر میز سخنرانی خامنه‌ای در مسجد ابوذر تهران بمب کار گذاشتند. به واسطه نوشته داخل ضبط صوت، رهروان فرقان که بازماندهٔ گروه فرقان بودند را عامل این بمب‌گذاری دانسته‌اند، این بمب ۶ تیر ۱۳۶۰ هنگام سخنرانی او منفجر شد. البته بمب کامل عمل نکرد. امام جمعهٔ تهران و نمایندهٔ خمینی در شورای‌عالی دفاع، از این سوءقصد که ممکن بود به مرگ وی بینجامد، جان سالم به در برد ولی جراحات شدیدی بر او وارد شد. براساس اخبار منتشره در همان زمان، خامنه‌ای «از نقطه بالای کتف راست و بالای ران سمت راست» مجروح شد و «استخوان ترقوه» اش شکست و با قطع چند رگ و عصب دست راست وی، دچار مشکل حرکتی شد. دست راست او از آن هنگام از کار افتاده‌است.[۶۷]

در سال ۱۳۶۰ خورشیدی

احمد قدیریان این ترور را کار جواد قدیری و سازمان مجاهدین خلق می‌داند. البته گزارش روزنامهٔ کیهان در شماره فردای ترور در داخل ضبط صوت نوشته شده‌بود: «هدیهٔ گروه فرقان». اعضای گروه فرقان پس از ترورهای سال ۱۳۵۸ دستگیر و اعدام شده‌بودند اما برخی از پیروان آن‌ها گروه رهروان فرقان را تأسیس کردند و قاسم اسلامی و سید علی خامنه‌ای را ترور کردند. ایرج مصداقی عاملان ترور را ایرج افشاری و اروج امیرخان‌زاده معرفی کرده‌است.[۶۸] مرکز اسناد انقلاب اسلامی نیز این ترور را کار بازماندگان گروه فرقان می‌داند با این تفاوت که نام عامل اصلی را امیرمسعود تقی‌زاده می‌داند.[۶۹][۷۰]

ریاست جمهوری ۱۳۶۰–۱۳۶۸

پوستر تبلیغاتی سید علی خامنه‌ای در انتخابات ریاست جمهوری
همچنین ببینید: انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (مهر ۱۳۶۰) و انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۶۴)

سید علی خامنه‌ای در انتخابات مهرماه ۱۳۶۰ به مقام ریاست جمهوری رسید. در این انتخابات ۴۲ نفر از ۴۶ نامزد رقیب وی در این انتخابات رد صلاحیت شدند و تا حدود زیادی مشخص بود که نامزد اول مورد حمایت نظام، علی خامنه‌ای است.[۷۱] او در این انتخابات که با مشارکت ۷۵٪ی مردم برگزار شد که از دو انتخابات پیش بیشتر بود، ۹۵٪ رای‌ها را به دست آورد که تا کنون بالاترین نسبت در تمامی انتخابات ریاست جمهوری ایران بوده‌است.[۷۲]

خمینی، در مورد ریاست‌جمهوری او گفته‌است:

ما از سر ناچاری چون آدم نداشتیم به ورود یکی از روحانیون به عرصهٔ اجرایی و انتخابات آقای خامنه‌ای، رای دادیم، وگرنه هر زمانی که آدم صالح و مورد اعتمادی پیدا کنیم، ایشان باید به جایگاه اصلیش یعنی مسجد بازگردد.[۷۳][نیازمند منبع]

در انتخابات سال ۱۳۶۴ نیز، بسیاری از رقیبان خامنه‌ای از جمله نامزدان نهضت آزادی یعنی مهدی بازرگان و ابراهیم یزدی و احمد صدر حاج‌سیدجوادی، رد صلاحیت شدند. او بار دیگر با کسب ۸۵٪ رای در سمت ریاست‌جمهوری ماند.[۷۴]

مهدی بازرگان، دربارهٔ رد صلاحیت خود در این انتخابات گفته‌است:

چون حاکمیت می‌دید که ممکن است ما در انتخابات حائز اکثریت باشیم، چنین تصمیمی گرفت[۷۱]

از جمله سمت‌ها در این دوران:[۵۵]

رهبری

در دیدار با ولادمیر پوتین رئیس‌جمهور وقت روسیه

پس از درگذشت خمینی، خبرگان رهبری در تاریخ ۱۴ خرداد ۱۳۶۸، سید علی خامنه‌ای را که در آن زمان ریاست جمهوری ایران را به‌عهده داشت، به سمت «رهبر جمهوری اسلامی ایران» برگزیدند.[۷۵]

برگزیدگی به رهبری

مقالهٔ اصلی: برگزیدگی سید علی خامنه‌ای به مقام رهبری

پیش از درگذشت خمینی، حسینعلی منتظری برای جانشینی او برگزیده شده‌بود. در ۶ فروردین سال ۱۳۶۸ و همزمان با درگیری منتظری با نظام، روح‌الله خمینی وی را از این سمت عزل کرد و سپس وی نیز استعفا داد.[۷۶] به گفته محمدرضا مهدوی کنی در کتاب خاطراتش، مسئلهٔ قائم مقامی رهبری در قانون اساسی پیش‌بینی نشده‌بود. اما به دلیل مریضی و سالخوردگی خمینی، مجلس خبرگان پیش‌دستی کرد و موضوع قائم مقامی رهبری را پیش‌بینی نمود تا اگر حادثه‌ای برای خمینی پیش بیاید کشور با خلأ روبه‌رو نشود.[۷۷]

پس از درگذشت روح‌الله خمینی، در ۱۵ خرداد ۱۳۶۸، مجلس خبرگان جلسه فوق العاده ای تشکیل داد. در این جلسه نخست با اکثریت مطلق آرا به استعفای حسینعلی منتظری رسمیت داده شد. سپس، در خصوص انتخاب یک مرجع تقلید بالفعل، که در آن زمان تنها گلپایگانی مطرح بود، بحث شد و توافق حاصل نگردید. نظر اکثریت آن بود که توان مدیریت سیاسی بر مرجعیت دینی اولویت دارد. قانون اساسی در آن زمان مرجعیت را از شرایط رهبری می‌دانست. خبرگان در این موضوع از شورای بازنگری قانون اساسی و استفساریه روح‌الله خمینی مبنی بر ضروری نبودن شرط مرجعیت پیروی کرد. در ادامه، موضوع شورای رهبری‌ای سه نفره مرکب از علی مشکینی و موسوی اردبیلی و سید علی خامنه‌ای برای جانشینی سید روح‌الله خمینی پیشنهاد شد، که نتوانست آرای کافی را بدست بیاورد. نهایتاً اغلب اعضا رأی به رهبری سید علی خامنه‌ای دادند، هرچند که خود وی صراحتاً مخالف بود و خود را شایسته این مقام نمی‎دانست.[۷۸] سرانجام ۸۰٫۹ درصد حاضران در مجلس خبرگان که ۷۲ درصد کل اعضا را تشکیل می‎دادند، به رهبری سید علی خامنه‌ای رای دادند.[۷۹] در این جلسه هم چنین هاشمی رفسنجانی پیش از رای‌گیری سخنرانی کرد و به تمجید از او پرداخت.[۸۰]

در پی بازنگری قانون اساسی، در ۶ مرداد ۱۳۶۸ متن جدید از طریق همه‌پرسی به تصویب عمومی رسید و مرجعیت را از شروط رهبری حذف گردید. سپس، خبرگان رهبری مجدداً جلسه فوق العاده ای را در ۱۵ مرداد ماه آن سال تشکیل داد و با رأی موافق ۶۰ تن از ۶۴ تن از اعضای حاضر، رهبری سید علی خامنه‌ای را طبق قانون اساسی جدید مجدداً تصویب و تأیید کرد.[۸۱][۸۲]

نقدها

همچنین ببینید: همه‌پرسی قانون اساسی ایران (۱۳۶۸)

انتخاب خامنه‌ای برای رهبری بحث‌برانگیز بوده‌است.[۸۳] وی یکی از شرط‌های به دست گرفتن امر رهبری یعنی مرجعیت را مطابق با قانون اساسی نداشت. بر اساس اصل صد و نهم قانون اساسی سابق شرایط و صفات رهبر یا اعضای شورای رهبری عبارت بود از: صلاحیت علمی و تقوایی لازم برای افتا و مرجعیت، بینش سیاسی و اجتماعی و شجاعت و قدرت و مدیریت کافی برای رهبری؛ ولی او عنوان مرجعیت را نداشت.[۷۸] هاشمی رفسنجانی به نقل از خمینی در مجلس خبرگان گفت که وی گفته‌بوده‌است که مرجعیت لازم نیست.[۸۴][۸۵]

خمینی پیش از درگذشتش خود خواستار اصلاح قانون اساسی بود و خود شورایی برای بازنگری در قانون اساسی تشکیل داده‌بود. وی در ۹ اردیبهشت ۱۳۶۸ در نامه‌ای به علی مشکینی، رئیس شورای بازنگری قانون اساسی، نوشته بود که:

معتقدم برای رهبری شرط مرجعیت لازم نیست. مجتهد عادل مورد تأیید خبرگان محترم سراسر کشور، کفایت می‌کند.[۸۶][۸۷]

در سال ۸۳ قاسم شعله‌سعدی نمایندهٔ مجلس‌های سوم و چهارم در نامه‌ای به سید علی خامنه‌ای وی را حجت‌الاسلام خطاب کرد و گفت در زمان انتصاب به عنوان رهبر، فاقد شرایط تعیین‌شده برای رهبری در قانون اساسی بوده‌است.[۸۸]

سیاست خارجی و روابط دیپلماتیک

همایش اقتدار بسیج در ورزشگاه آزادی با حضور ده ها هزار نفر از بسیجیان تهران با سخنرانی آیت الله سید علی خامنه ای 12 مهر 1397

اعتقاد به لزوم گسترش روابط دیپلماتیک با شرق و غرب دارد البته آمریکا را از این موضوع استثناء می‌کند.[۸۹] به اعتقاد وی پس از جنگ جهانی دوم دنیا دو قطبی بود یعنی کمونیزم در مقابل سرمایه‌داری و با پیروزی انقلاب اسلامی ایران جهان سه قطبی شد چرا که ایران الگوی متفاوت از بلوک غرب و شرق مطرح می‌کرد و با فروپاشی شوروی دوباره جهان دو قطبی شده یعنی اسلام در مقابل جهان غرب و سرمایه‌داری، و به اعتقاد وی به همین دلیل غرب به مبارزه با جمهوری اسلامی ایران می‌پردازد چرا که وی الگوی قدرتمندی از یک قطب جدید در جهان ارائه می‌دهد.[۹۰] بر اساس گفتارهای خامنه‌ای در جمع سفرا و نمایندگان ایرانی در جهان، کتابی با عنوان راهبرد سیاست خارجی، در سال ۱۳۹۰ منتشر شد، این کتاب حاوی دیدگاه‌های خامنه‌ای در زمینه دیپلماسی هم در دوران ریاست جمهوری و هم رهبری وی می‌باشد.[۹۱]

عراق

برهم صالح که ۱۰ مهر ۱۳۹۷ دوره ریاست جمهوری وی در عراق شروع شد در ۲۶ آبان همان سال با سید علی خامنه‌ای در تهران دیدار کرد. در این دیدار رهبر ایران با اشاره به عزم ایران برای گسترش روابط با عراق افزود «عراقِ عزیز، قوی، مستقل و پیشرفته برای ایران بسیار مفید است و ما در کنار برادران عراقی خود خواهیم بود.» در این دیدار رئیس‌جمهور عراق نیز یادآور شد که «من با یک پیام آشکار به تهران آمده‌ام مبنی بر اینکه عوامل و عناصر پیونددهندهٔ دو ملت ایران و عراق، ریشه در تاریخ دارد و غیرقابل تغییر است.»[۹۲]

نخست‌وزیر عراق عادل عبدالمهدی در ۱۷ فروردین ۱۳۹۸ با رهبر ایران دیدار کرد، در این دیدار خامنه‌ای تأکید کرد که روابط ایران و عراق فراتر از دو همسایه است، چرا که دولت و ملت ایران سعادت و پیشرفت عراق را به نفع خود می‌دانند. نخست‌وزیر عراق نیز تأکید کرد که روابط عراق با ایران روابط ویژه‌ای است و عراق هیچ‌گاه به تحریم‌های آمریکا علیه ایران نخواهد پیوست.[۹۳]

مرجعیت

محمد یزدی، به گفته خودش، اولین شخصی بود که مرجعیت خامنه‌ای را طرح کرد چون بر اساس جلساتی که در زمان ریاست جمهوری و رهبری با وی داشت معتقد بود که وی حائز پایه علمی و قدرت استنباط و اجتهاد می‌باشد. لذا این مطلب را در خطبه‌های نماز جمعه تهران اعلام کرد.[۹۴] در آذر سال ۱۳۷۳، با درگذشت محمدعلی اراکی، مرجع تقلید وقت، موضوع مرجعیت تقلید بعدی مطرح شد. در این زمان برخی از علما نظیر سیدمحمود هاشمی شاهرودی، محمدعلی تسخیری، سید جلال الدین طاهری[۹۵] رضا استادی[۹۶]، سید محمدباقر حکیم[۹۷] حسین راستی کاشانی و هادی روحانی بر مرجعیت وی گواهی دادند.[۹۸] همچنین جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جامعه روحانیت مبارز تهران فهرستی از افراد صاحب صلاحیت برای مرجعیت را منتشر کردند که یکی از این افراد سید علی خامنه‌ای بود. [۹۹]

در مقابل برخی از علما نیز وی را حائز صلاحیت مرجعیت نمی‌دانستند. در سال ۱۳۷۶، حسینعلی منتظری عدم کفایت علمی و دینی و نامشروع بودن انتخاب خامنه‌ای را مطرح کرد.[۱۰۰] وی به فهرست مراجع منتشر شده از سوی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بعد از فوت محمدعلی اراکی اعتراض کرد و گفت که ایشان در حد فتوا و مرجعیت نیست.[۱۰۱] احمد آذری قمی نیز با نوشتن نامه‌ای او را فاقد شرایط مرجعیت برشمرد.[۱۰۲][۱۰۳] مهدی خزعلی در این زمینه می‌گوید: ابوالقاسم خزعلی، پدرش، مخالف مرجعیت خامنه‌ای بود و زیر فشار دفتر رهبری از شورای نگهبان استعفا داد.[۱۰۴] به گفته وی خزعلی به فرزندانش توصیه کرده که از سید علی سیستانی تقلید کنند و این انتخاب را تضعیف رهبری ایشان می‎دانستند، چرا که حکم حکومتی رهبر بر مراجع هم نافذ است.[۱۰۵]

در رسانه

در سریال معمای شاه به کارگردانی محمدرضا ورزی در بخش‌هایی از داستان، به مبارزات سیدعلی خامنه‌ای در جریان‌های مربوط به حکومت پهلوی و انقلاب اسلامی پرداخته شده‌است. در این سریال علیرضا مهران، نقش سید علی خامنه‌ای در آن دوران را بازی می‌کند. این سریال محصول شبکهٔ یک صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران است.[۱۰۶]

انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۸

مقالهٔ اصلی: انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۸۸)

سازمان عفو بین‌الملل در اطلاعیه‌ای سخنرانی خامنه‌ای در نماز جمعهٔ ۲۹ خرداد ۱۳۸۸[۱۰۷] که یک هفته بعد از انتخابات برگزار شد را «چراغ سبز رهبر ایران برای سرکوب» توصیف کرد. اعتراضات فردای آن روز با کشته شدن چند تن از معترضین همراه شد.[۱۰۸][۱۰۹]

دیری نبایست که اعتراضات متوجه خامنه‌ای شد و معترضان با سردادن شعارهایی، عملکرد وی را مورد اعتراض قرار دادند.[۱۱۰]

او در پاسخ به درخواست موسوی اردبیلی، برای آزادی زندانیان سیاسی گفت:

شما در زمان امام راحل عظیم الشان، رئیس شورای عالی قضائی بودید و من رئیس‌جمهور. در آن زمان که متولی قوهٔ قضائیه شما بودید به دستور رهبر فقید انقلاب، مخالفان نظام اعدام می‌شدند. اکنون من دستور نداده‌ام مخالفان نظام را اعدام کنند، آن‌ها را فقط زندانی کرده‌اند، حالا شما به این هم اعتراض می‌کنید؟![۱۱۱][۱۱۲]

در پی حوادث سال ۸۸ دانشگاه اسلو او را در سال ۲۰۰۹ دیکتاتور سال شناخت.[۱۱۳]

در سال ۱۳۹۰ پس از انتشار اسنادی که جزئیات آن پس از یک سال و نه ماه پس از دیداری با نمایندگان مجلس داشته‌است، به مجلس توصیه کرده‌است که قوهٔ قضاییه باید میان معترضان و آشوبگران تمایز قایل شود، اما این تمایز به معنی مصونیت معترضان نیست و آن‌ها نیز باید تاوان آنچه را که می‌گویند، بپردازند.[۱۱۴]

حادثهٔ کهریزک

مقالهٔ اصلی: بازداشتگاه کهریزک § گزارش کمیته گزارشگران حقوق بشر

پس از انتخابات، چند تن از دستگیرشدگان از جمله فرزند عبدالحسین روح الامینی از وفاداران به سید علی خامنه‌ای در بازداشتگاه کهریزک، جان خود را از دست دادند که حتی ادعای شکنجهٔ زندانیان نیز شده‌است. پس از این ماجرا وی دستور تعطیلی بازداشتگاه را صادر کرد.[۱۱۵]

حمله به کوی دانشگاه

در دومین حمله به کوی دانشگاه (حملهٔ نخست در زمان ریاست‌جمهوری سید محمد خاتمی روی داده‌بود)، متجاوزان با شعار حمایت از رهبر به ضرب و شتم دانشجویان پرداختند، که خامنه‌ای در نماز جمعهٔ ۲۹ خرداد این عمل را تقبیح کرد.[۱۱۶] وی دستور به رسیدگی به وقایع کوی دانشگاه را صادر کرده‌بود.[۱۱۷]

دیدگاه‌ها و ارزیابی‌ها

طبق بررسی‌های نشریهٔ فوربیس، سیدعلی خامنه‌ای هجدهمین فرد قدرتمند دنیا در سال ۲۰۱۵ و تنها فرد ایرانی است که جزو صد مرد قدرتمند دنیا قرار گرفته‌است.[۱۱۸] قبل از این، او ۲۶اُمین انسان قدرتمند جهان در سال ۲۰۱۱ و ۲۱اُمین در سال ۲۰۱۲ میلادی[۱۱۹] بوده‌است.[۱۲۰]

موقوفه کارنگی برای صلح بین‌المللی در سال ۲۰۰۸ مقاله‌ای با عنوان «بازخوانی خامنه‌ای: دیدگاه جهانی قدرتمندترین رهبر ایران» به قلم کریم سجادپور منتشر کرد.[۱۲۱] مقاله اینچنین آغاز می‌شود: «شاید در دنیا هیچ رهبری نباشد که به اندازهٔ سیدعلی خامنه‌ای برای مسایل جاری جهان اهمیت داشته باشد اما درعین‌حال تا این حد برای جهانیان ناشناخته باشد». به نظر می‌رسد این تحلیل که خود مؤسسهٔ کارنگی آن را «تحلیل عمیق سیاسیِ» سیدعلی خامنه‌ای و بر اساس سخنرانی‌ها و نوشته‌های وی در ۳ دهه اخیر می‌داند،[۱۲۲] در ایران چندان با واکنش‌های تند داخلی مواجه نشده‌است.[۱۲۳][۱۲۴]

در مستندی از بزرگمهر شرف الدین در شبکه بی‌بی‌سی فارسی، آنچه خامنه‌ای را از اکثر رهبران و حاکمان تاریخ معاصر ایران متمایز کرده‌است، نگاه منطقی او به سیاست است.[۱۲۵]

اعتقاد به تئوری توطئه و روحیه ضد آمریکایی

مقالهٔ اصلی: نظریه‌های توطئه در ایران

در اسفند ۱۳۵۹، هنگامی که بیش از ۱۰۰ هزار نفر برای گرامی داشت درگذشت مصدق و درخواست تشکیل جمهوری دموکراتیک به جای جمهوری اسلامی در دانشگاه تهران گردهم آمدند، سیدعلی خامنه‌ای به شکل تهدید آمیز گفت: «ما مثل آلنده و مصدق لیبرال نیستیم که C.I.A بتواند «ما را» سرکوب کند.»[۱۲۶]

سرژ میشل و پائولو وودز بر این باورند که سخنرانی‌های سید علی خامنه‌ای مجموعه‌ای است از «تهدیدها و شعارهای تو خالی» که با اعتقاد بر تئوری توطئه و روحیهٔ شدید ضد آمریکایی همراه است، او همه جا «دسیسهٔ دشمنان» را می‌بیند و قدرت‌های خارجی را «مستکبر»، «شیطانی»، «آزمند»، «منفور»، «واپس‌گرا»، «برتری‌طلب»، «سرطانی»، «ستمکار»، «زهرآگین» و «تجسم شیطان» توصیف می‌کند. این صفات هم به دولت‌های غربی و هم به سرویس‌های اطلاعاتی‌شان سیا، موساد، اینتلیجنت سرویس، اطلاق می‌شود.[۱۲۷]

خامنه‌ای معتقد است که توهم توطئه، خود یک توطئه است.[۱۲۸] به عقیدهٔ خامنه‌ای انکار دشمنی‌های آشکار آمریکا با نظام و ملت ایران، توطئه‌ای است برای کاهش حساسیت‌ها در مقابل شیطان بزرگ.[۱۲۹] وی در خصوص مذاکره با آمریکا می‌گوید که بر اساس تجربه، ایالات متحده با استفاده از قدرت رسانه ای، اقتصادی و نظامی اش، کشور طرف مذاکره را وادار به پذیرش مطالبات این کشور می‌کند و در شرایطی که مطالبات خود را نقد می‌گیرد، در برابر وعده‌هایی زیبا می‌دهد که عمدتاً در عمل محقق نمی‌شود؛ بنابراین، تا زمانی که کشور تا حدی قوی نشده که در برابر فشارهای آمریکا حین مذاکرات، یارای مقاومت داشته باشد، مذاکره با آمریکا ممنوع است.[۱۳۰]

اعتقاد به مبانی سکولار در رابطه حکومت با مردم

به نظر سعید برزین، خامنه‌ای رابطه حکومت و مردم را اساساً غیر مذهبی و بر اساس یک «قرارداد اجتماعی» تعریف کرده‌است.[۱۳۱] هر چند روحانیان دست راستی در ایران قائل به چنین قراردادی نیستند.[۱۳۱]

اعتقاد به حاکمیت امر فقیه بر مردم از جهت قانونی و شرعی

سید علی خامنه‌ای، رهبر کنونی نظام جمهوری اسلامی ایران، معتقد است:

اختیارات ولی فقیه در صورت تعارض با اراده و اختیار مردم، بر اختیارات و تصمیمات مردم، مقدم و حاکم است.[۱۳۲][۱۳۳]

او عقیده دارد در نظام «ولایت مطلقه فقیه» ولی فقیه همان حاکم اسلامی است و حکومتش تا قیامت ادامه پیدا می‌کند.[۱۳۴]

از نظر او این حکومت و حاکمیت نه تنها اختیاری نیست،[۱۳۴] بلکه تحت عناوینی چون «مصلحت»، «حفاظت امت از دشمنان» و «اجرای حکم اسلام» گریز و چاره‌ای از آن نیست. او همچنین اعتقاد دارد دایره این حاکمیت می‌تواند تا آزادی شخصی افراد پیش رود. خامنه‌ای همچنین از «واجب بودن» اقدام علیه خواسته و صلاحدید مردم، در شرایطی که آنرا مخالف با آنچه که او «مصالح عمومی اسلام و مسلمین» می‌نامند، سخن به میان می‌آورد و حتی بیان می‌دارد که این تشخیص مصالح بر دوش حاکم مسلمین یا همان «ولی فقیه» است:[۱۳۴]

همچنین بر حاکم مسلمین پس از عهده‌دار گردیدن وظیفه مهم رهبری واجب است، که عنداللزوم دست به اقدامات مناسب بزند و باید خواسته و صلاحدید حاکم مسلمین در مواردی که به مصالح عامه اسلام و مسلمین مربوط می‌شود، برخاسته و صلاحدید عامه مردم، مقدم گردد.

او معتقد است «ولایت مطلقه فقیه یعنی انعطاف‌پذیری دستگاه ولایت» بدین معنی که مجموعه دستگاه‌هایی که رهبری در رأس آنها قرار دارد به‌طور دائم با انتخاب آنچه درست‌تر و کامل تر است، خود را به‌طور مدام متحول کنند.[۱۳۵] او به تناقض ذاتی در فهم «دشمنان» از مفهوم ولایت فقیه اشاره داشته و گفته‌است که آنها می‌گویند «آنها می‌گویند ولایت فقیه یعنی عمل کردن به فهم فقیه عادل، درحالی که فقیهی که عادل است نمی‌تواند به میل خود عمل کند».[۱۳۵] ولی نظر سید علی خامنه‌ای در این زمینه در تناقض با نظرات حسینعلی منتظری است.[۱۳۵] به گفته حسن فیروزآبادی، خامنه‌ای در زمستان ۱۳۹۱ از مسوولان حکومتی جهت عمل نکردن به سحنان او گلایه کرد.[۱۳۶]

آزادی بیان

در سال ۲۰۰۰ کمیتهٔ حمایت از روزنامه‌نگاران، وی را جزو ۱۰ دشمن آزادی بیان قرار داد.[۱۳۷] در اوایل کار مجلس ششم، وقتی طرح اصلاح قانون مطبوعات، تهیه شده‌بود تا در جلسهٔ علنی مجلس مطرح شود، خامنه‌ای با حکم حکومتی خود، دستور داد این طرح مسکوت گذاشته شود.[۱۳۸] این طرح چندی پیش در مجلس پنجم تصویب شده‌بود.[نیازمند منبع]

تا کنون روزنامه‌نگاران بسیاری به دلیل انتقاد از او یا سازمان‌های زیر نظر او دستگیرشده و به زندان افتاده‌اند.[۱۳۹][۱۴۰][۱۴۱] مانند احمد زیدآبادی، عبدالله نوری، محمد نوری زاد، عیسی سحرخیز، محسن سازگارا و اکبر گنجی اشاره کرد.[۱۴۲]

خامنه‌ای تا کنون چندین بار در زمینه چگونگی رهبری و اداره کشور مورد انتقاد قرار گرفته‌است. به نوشته جلال کیهان منش، اغلب مخالفان وی در ایران توسط دستگاه‌های اطلاعاتی دستگیر، زندانی، محصور، یا حذف می‌شوند.[۱۴۳] بعضی مخالفانی که در دوره خمینی دستگیر و به زندان افتاده بودند نیز در دوره خامنه‌ای به حصر انداخته شدند؛ از جمله آن‌ها نورالدین کیانوری، رهبر حزب توده ایران، بود که در نامه‌ای به خامنه‌ای پس از رسیدن او به قدرت در نامه‌ای به شرح شکنجه‌های زندان بر خودش، خانواده‌اش، و اعضای حزب توده پرداخت. او به همراه همسرش مریم فیروز پس از اعتراف اجباری در زیر شکنجه به «خانه امن» منتقل و تا هنگام مرگ در آنجا نگاه داشته شدند.[۱۴۴]

پس از فوت خمینی و در پی انتشار فهرستی از سوی حوزه علمیه قم که در آن نام مراجع تقلید آورده شده بود، خامنه‌ای به عنوان مرجع تقلید معرفی شد. چنین چیزی واکنش تعدادی از مراجع تقلید را دربرداشت. آن‌ها بر این باور بودند که خامنه‌ای درجه مرجعیت ندارد. در سال ۱۳۷۶ و چند ماه پس از انتخابات دوم خرداد، حسینعلی منتظری که یکی از استادان او بود، در یک سخنرانی به شدت از خامنه‌ای انتقاد کرد و گفت:

آقای خامنه‌ای شما که در شان و حد مرجعیت نیستید… محمد مؤمن (عضو شورای نگهبان) به من گفت یکی از این آقایان (نماینده سیدعلی خامنه‌ای در دفتر استفتائات) می‌رود در دفتر ایشان در قم می‌نشیند و مسائل را مطابق نظر آقای خامنه‌ای جواب می‌دهد به ایشان گفتم ایشان که رساله ندارد، شما چگونه فتوا را بر طبق نظر ایشان جواب می‌دهید؟ گفت ما روی تحریر امام [خمینی] جواب می‌دهیم! گفتم مردم آخر مسئله ایشان را می‌خواهند، گفت: می‌گویند ایشان فتوایش مثل فتوای امام است، ما روی تحریر امام جواب می‌دهیم! خوب این معنایش مبتذل کردن مرجعیت شیعه نیست؟[۱۴۳]

این سخنرانی (معروف به سخنرانی ۱۳ رجب) حصر منتظری را در پی داشت. این حصر برای شش سال ادامه یافت تا آنکه سرانجام در اواسط دوره دوم دولت اصلاحات در آن بازنگری شد. در رسانه‌های رسمی ایران برای سال‌ها از منتظری به بدی یاد می‌شد و او را «ساده‌لوح» و عامل غرب و ضدانقلاب می‌نامیدند. حسینعلی منتظری تا هنگام مرگ در آذر سال ۱۳۸۸ منتقد رهبری سید علی خامنه‌ای باقی ماند و در سخنرانی‌هایش درخواست انتخابات آزاد، واگذاری قدرت و اجازه انتقاد از او داشت.[۱۴۵]

پس از انتخابات جنجال‌برانگیز ۱۳۸۸ در ایران، انتقاد از روش رهبری خامنه‌ای بالاتر گرفت. کسانی چون محمد نوری‌زاد و مهدی خزعلی از جمله کسانی بودند که با نوشتن نامه‌های انتقادی از او، روش برخورد نیروهای زیر فرمانش را در برخورد و کشتن معترضان به انتخابات زیر سؤال بردند. پاسخ حکومت به این افراد دستگیری و شکنجه آن‌ها بوده‌است؛ به گونه‌ای که نوری‌زاد و خزعلی هر دو بارها توسط نیروهای اطلاعاتی دستگیر و مورد ضرب و شتم قرار گرفتند.[۱۴۶] در یکی از واپسین نامه‌های خود به خامنه‌ای، نوری‌زاد او را به دلیل کارنامه سیاسی اش به عدم کفایت سیاسی و توانایی رهبری کشور متهم کرد.[۱۴۷]

فرهنگ ایرانی

سید علی خامنه‌ای، پیرامون علاقه به ایران بر این باور است که به جای تأکید بر ایران قبل اسلام، باید بر ایران بعد از اسلام تأکید شود، زیرا به عقیدهٔ او، افتخارات ایران بعد از اسلام در هیچ دوره‎ای از تاریخ ایران وجود نداشته است.[۱۴۸] او همچنین بیان کرده که پیشرفت‌های حکومت‌های دیلمی، سلجوقی و صفوی با پیشرفت‌های ایران قبل اسلام، قابل مقایسه نیست.[۱۴۹]

خامنه‌ای شعر احمد شاملو می‌خواند - بازدید از نمایشگاه کتاب تهران، ۱۳۹۸

وی به شعر و ادبیات روسی علاقه‌مند است. میخاییل شولوخف و الکسی تولستوی از نویسندگان مورد توجه وی هستند.[۱۵۰] وی سعی داشته همه ساله گپ و گفتی دوستانه با شاعران داشته باشد، برگزاری‌‌ شب شعرهای نیمه رمضان که توسط خامنه‌ای برگزار می‌شود، تبدیل به یک آیین فرهنگی شده‌است که احتمالاً حاکی از علاقه وی به شعر و ادبیات است.[۱۵۰] ولی برخی برگزاری این جلسات را فرایندی دستوری و یک‌طرفه می‌دانند که به موجب آن قرار است شاعران، مجری اوامر بخشنامه‌ای وی باشند.[۱۵۰] گاهی در این جلسات شاعرانی از تاجیکستان، هند و افغانستان نیز حضور یافته‌اند.[۱۵۰]

او از نوجوانی کتاب‌های مختلف و رمان‌های ایرانی و خارجی بسیاری مطالعه کرده‌است.[۱۵۱] و نگاه بسیار حرفه‌ای به رمان دارد.[۱۵۲][۱۵۳]

او در هنگامی که در شهر مشهد حضور داشته در انجمن‌های ادبی حاضر می‌شده و اشعاری نیز دارد. تخلص وی در اشعاراش امین است.[۲۸]

او اعتقاد دارد انقلاب، با آثار سینمایی و رمان به دنیا شناسانده می‌شود: «انقلاب بدون رمان نمی‌شود. انقلاب روسیه و انقلاب فرانسه با رمان‌هایشان معرفی شدند. یا بدون فیلم خوب نمی‌شود.»[۱۵۴]

موسیقی

معیارهای خامنه‌ای در مورد حلال یا حرام بودن موسیقی معیارهایی متغیر و مبهم است.[۱۵۵] خامنه‌ای همچون خمینی و منتظری تشخیص حلال یا حرام بودن موسیقی را موکول به نظر عرفی مکلف نموده‌است. عرف عام دربارهٔ موسیقی معیاری مبهم و متغیر است. چون تأثیر یک قطعه موسیقی بر شنوندگان مختلف و حتی بر شنونده واحد همیشه ثابت و یک دست نیست.[۱۵۵] وی، به تبعیت از اکثر فقهای شیعه، سازها را نیز بدون ارائه معیار طبقه‌بندی، به دو نوع «آلات مختص حرام» و «آلات مشترک» تقسیم کرده که این‌گونه تفکیک نیز ناممکن است چون آنچه محتوا و شکل و در نتیجه، تأثیر یک اثر موسیقایی را تعیین می‌کند، آهنگسازان و نوازندگان هستند و نه سازها.[۱۵۵]

زنان

خامنه‌ای در سخنرانی‌های خود به مناسبت‌های گوناگون دیدگاه خود دربارهٔ زنان و نقش آنان را در جامعه بیان کرده‌است. این دیدارها گاه به مناسبت روز زن در ایران بوده‌اند و گاه با فعالان زن در جهان عرب. دولت ایران اغلب به تبلیغ دیدگاه‌های او دربارهٔ زنان می‌پردازد و بسیج ایران نیز برپایه این دیدگاه‌ها منشوری تهیه کرده‌است تا به تبیین «زن مسلمان طراز انقلاب اسلامی» بپردازد.[۱۵۶]

در ژوئیه ۱۹۹۷، او اندیشهٔ مشارکت برابر زنان در جامعه را منفی و ابتدایی و کودکانه خواند.[۱۵۷] به باور وی، حضور زنان در پست‌های اجرایی کشور مایه افتخار نیست و نوعی انفعال در برابر گفتمان غربی به‌شمار می‌رود.[۱۵۸] او همچنین «خانه‌داری» و «فرزندآوری» را مجاهدت و هنر زنان دانسته‌است.[۱۵۹]

ارزش راستین زن با این سنجیده می‌شود که او چه میزان محیط خانواده را برای همسر و فرزندانش همانند بهشت می‌کند.[۱۵۷]

همزمان با رهبری سید علی خامنه‌ای، سیاست‌های محدودیتی برای زنان ایران دنبال شد. این شامل جلوگیری از سفر به خارج زنان بی‌اجازه «ولی» (که اغلب شوهر یا پدر می‌باشد) و جداسازی جنسیتی می‌شود.[۱۵۷] سرکوب زنان از راه کنترل پوشش هر سال توسط گشت‌های ارشاد اعمال می‌شود و زنان ناچار به بر سر گذاشتن حجاب می‌شوند. سرپیچی از این قانون اغلب دستگیری و جریمه نقدی به همراه دارد.[۱۶۰] در ژوئن ۱۹۹۸، سید علی خامنه‌ای دستور به «سرکوب رفتارهای سرکشانه زنان» داد و تا میانه اوت همان سال، ۱۸۰۰ زن و مرد به دلیل آنچه «پوشش نامناسب و رفتار هرزه» خوانده شد توسط پلیس دستگیر شدند. این دوره همچنین شاهد سرکوب روزنامه‌نگاران زن و روزنامه‌ها و مجلات ویژهٔ زنان همچون مجله زنان بود.[۱۵۷]

انتقاد از سفرهای خارجی

او در خطبه‌های نماز عید فطر سال ۱۳۹۷ شمسی، در انتقاد از سفرهای خارجی مردم گفت:[۱۶۱]

کسانی که عادت کرده‌اند به سفرهای خارجی بروند، این سفرها را ترک کنند البته غیر از سفرهای زیارتی و حج و عتبات که مورد نظر نیست و این قدر خرج و هزینه هم ندارد و برکاتی هم دارد اما سفرهای تفریحی زائد را کنار بگذارند.

اتهامات

ماجرای کرخه کور

مقالهٔ اصلی: عملیات نصر

بنا بر ادعای ابوالحسن بنی‌صدر که در آن زمان فرماندهی کل قوا را بر عهده داشته‌است، خامنه‌ای در جریان جنگ ایران و عراق و در نبرد کرخه کور در جبهه جنگ حضور یافته ولیکن فرار وی از منطقه عملیاتی موجب تضعیف روحیه و فرار سربازان شده‌است.[۱۶۲] خود خامنه‌ای در جلسه مجلس شورای اسلامی می‌گوید: «شانزدهم [دی ماه] هم تا حدود ساعت سه تا سه و نیم بعد از ظهر من بودم که آقای بنی صدر هم بود و نیروهای ما به تدریج شروع کردند به ضربت خوردن. یعنی نیروهای عراقی، نیروی کمکی بزرگی به کمکشان آمد و نیروهای ما را از پهلو مورد هدف قرار دادند که این برای ما قابل محاسبه نبود، و محاسبه نشده بود برای نیروهای ما و دستگاه اطلاعاتی ما، این بود، که نیروهای ما شروع کردند به عقب‌نشینی کردن… و همه آن ساعت بینی و بین الله تلاش می‌کردند، یعنی من آن کسانی را که مسئولان سطح بالا هستند، نظامی یا غیرنظامی نیافتم که تلاش نکنند. البته در آن ساعت که من آمدم آقای بنی صدر نبود. یا غذا می‌خورد یا نماز می‌خواند یا خوابیده بود، به هر حال نبود. یکی دو ساعتی، لکن بعد که آمدیم، ایشان بوده آنجا حدود چند ساعت هم آنجا بود و نیروهای ما وقتی منهدم شدند، ایشان آنجا بود، شاهد بود و بعداً آمده بود برای ما نقل می‌کرد. علی‌أی‌حال، در هویزه که بچه‌های ما شهید شدند، من به‌طور قطع نفی نمی‌کنم، ولی من به هیچ وجه از کسانی یک تعلل عمدی، سستی عمدی، خیانت خدای نکرده مشاهده نکردم.»[۱۶۳] از سوی دیگر سایت مشرق نیوز ادعا دارد که در جریان جنگ اساساً چنین اتفاقی نیافتاده است. همچنین سخنان خامنه‌ای علیه بنی‌صدر در مجلس نه در پاسخ نمایندگان سؤال‌کننده از وی در مورد فرار از جنگ، بلکه در جریان جلسه رای عدم کفایت در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ می‌باشد.[۱۶۴]

حسین علایی بی‌تجربگی و عدم برنامه‌ریزی درست برای رزمندگان سپاه پاسداران و نیز ناهماهنگی در عقب‌نشینی نیروها را عامل شکست می‌داند و می‌گوید: «عقب‌نشینی سریع واحدهای لشکر ۱۶ در این عملیات، آسیب روحی زیادی به رزمندگان وارد نمود و آن‌ها را دچار یأس و سردرگمی کرد.»[۱۶۵] در خاطرات علی صیاد شیرازی، فرمانده نیروی زمینی ارتش در زمان جنگ، نیز ذکر شده در سال نخست جنگ قرارگاه مشترکی برای هماهنگی نیروهای عملیاتی ارتش و سپاه وجود نداشته‌است.[۱۶۶]

ترور میکونوس

مقالهٔ اصلی: ترور میکونوس

در ۲۱ فروردین ۱۳۷۶، دادگاهی در آلمان، که به پرونده ترور میکونوس رسیدگی می‌کرد، در طی حکمی کمیته امور ویژه جمهوری اسلامی را، که سید علی خامنه‌ای یکی از اعضای آن بود، به دادن دستور این ترور، متهم کرد.[۱۶۷] مرتضی سرمدی معاون ارتباطات وزیر امور خارجه ایران، در آن زمان اتهامات دستگاه قضائی آلمان را به شدت رد کرد و گفت: «ایران معتقد است مقامات قضایی آلمان و دستگاه قضایی این کشور تحت نفوذ صهیونیست‌ها به مبارزه سیاسی کثیفی علیه جمهوری اسلامی ایران دست یازیده‌اند.»[۱۶۸]

پس از این حکم، آلمان و ایران سفرای خود در دو کشور را فرا خواندند و آلمان چهار دیپلمات ایرانی را از این کشور اخراج کرد، تمامی کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز، سفرای خود را از ایران فراخواندند. ایران نیز در پاسخ به این حرکت اتحادیه اروپا، تمام سفیران خود را از کشورهای عضو این اتحادیه فرا خواند و روابط دو طرف دچار بحران شد.[۱۶۹] که تا سه ماه بعد و پیروزی محمد خاتمی در انتخابات ریاست جمهوری ادامه داشت.[۱۷۰][۱۷۱] این واقعه، موجی از اعتراضات را در میان مردم ایران علیه آلمان برانگیخت.[۱۷۲] صدها تن از ایرانیان مخالف حکومت پس از اعلام حکم به شادمانی و رقص در خیابانهای آلمان پرداختند و آلمان به شهروندانش درمورد سفر به ایران هشدار داد.[۱۷۳]

بمب‌گذاری آمیا

در دیدار با لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا رئیس‌جمهور وقت برزیل
مقالهٔ اصلی: بمب‌گذاری آمیا

نشریه نیویورک تایمز، مدعی است، که عبدالقاسم مصباحی، یکی از افراد بلندپایه وزارت اطلاعات ایران که درسال ۱۹۹۶ به آلمان گریخت، در مصاحبه‌ای با بازپرس دادگاه آمیا، که برای رسیدگی به پرونده بمب‌گذاری آمیا برگزار شده بود، خامنه‌ای را متهم کرد که عامل اصلی این ترور بوده و ۲۰۰ میلیون دلار از حساب مشترک خود با احمد خمینی در بانک سوئیس را صرف این کار کرده‌است. در نهایت دادگاه آرژانتین هیچ حکمی دربارهٔ خامنه‌ای صادر نکرد[۱۷۴] ... و نیز مقامات ایرانی مدعی هستند که، تا کنون هیچ مدرکی علیه دخالت جمهوری اسلامی ایران در این خصوص ارائه نشده و سیستم قضایی آرژانتین را فاسد و موضوع را توطئه‌ای سیاسی از سوی «صهیونیستها» و «آمریکا» تلقی می‌کنند.[۱۷۵]

اینترنت و حضور در شبکه‌های اجتماعی مجازی

در دوران رهبری خامنه‌ای بر ایران، این کشور شاهد ورود فناوری‌های نوین ارتباطی همانند اینترنت بود. با اینکه جمعیت زیادی از جوانان ایران به اینترنت دسترسی دارند، خدمات اینترنت در این کشور با محدودیت‌هایی روبرو است که اغلب از سوی نهادهای مرتبط با رهبر اعمال می‌شوند.[۱۷۶] به گفته احمد علم‌الهدی، خامنه‌ای مخالف بالا بردن سرعت اینترنت در ایران است و برای مقابله با آن دستور داده‌است.[۱۷۷] با این حال دفتر خامنه‌ای در فضای مجازی فعالیت دارد و علاوه بر اداره یک سایت اینترنتی بسیار فعال و به لحاظ فنی پیشرفته، بر روی شبکه‌های اجتماعی فیس بوک،[۱۷۸] توییتر و اینستاگرام نیز حضور دارد.[۱۷۹][۱۸۰] به باور خامنه‌ای استفاده از فیس بوک در شرایطی که موجب «مفسده، تقویت دشمنان اسلام یا خوف ارتکاب گناه» نباشد بلامانع است.[۱۸۱]

نامه‌های سرگشاده خطاب به غرب

مقالهٔ اصلی: نامه‌های سید علی خامنه‌ای به جوانان غربی

سید علی خامنه‌ای در طی سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۴ نامه‌هایی را برای جوانان جهان غرب و به‌طور خاص جوانان اروپا و آمریکای شمالی فرستاد. خطاب به جوانان اروپا و آمریکای شمالی و عموم جوانان در کشورهای غربی سر تیتر نامه‌های وی بودند که به ۵۲ زبان دنیا ترجمه شد.[۱۸۲][۱۸۳][۱۸۴]

جراحی پروستات

در صبح ۱۷ شهریور ۱۳۹۳، وبسایت رسمی سید علی خامنه‌ای از عمل جراحی پروستات وی خبر داد. علیرضا مرندی، رئیس تیم معالج وی اعلام کرد: «مدتی بود که این عارضه در رهبر انقلاب ایجاد شده بود و نظر پزشکان این بود که اکنون زمان مناسبی برای عمل است و رهبر معظم انقلاب نیز از نظر پزشکان معالج تبعیت کردند … رهبری پس از هفت روز درتاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۹۳ از بیمارستان مرخص شدند.» عمل جراحی پروستات رهبر ایران با موفقیت انجام شد.[۱۸۵]

کتاب‌شناسی

مقالهٔ اصلی: کتاب‌شناسی سید علی خامنه‌ای

تالیف‌ها و پژوهش‌ها

ترجمه‌ها

آثار در مورد وی

  • ولی مجدد یا رهبر احیاگر

این کتاب را نعیم قاسم معاون دبیرکل حزب‌الله لبنان نوشته‌است.[۱۹۱]

  • فتوای هسته‌ای از منظر حقوق بین‌الملل[۱۹۲]

این کتاب را جابر سیوانی زاد در مورد فتوای سید علی خامنه‌ای در مورد برنامه هسته‌ای ایران از منظر حقوق بین‌الملل نگاشته‌است.[۱۹۳]

کتابی است که به زندگینامه و خاطرات سید علی خامنه‌ای می‌پردازد.[۱۹۴]

تقریظ‌ها

سید علی خامنه‌ای که خود دارای تالیفاتی می‌باشد،[۱۹۵][۱۹۶] ضمن تأکید بر ضرورت مطالعه و کتابخوانی، بر کتابهای بسیاری به ویژه کتاب‌هایی که در زمینه جنگ ایران و عراق نگاشته شده‌اند، تقریظ نوشته و آن‌ها را مورد توجه قرار داده‌است که این امر موجب معرفی این کتاب‌ها به اجتماع و بالارفتن تیراژ آن‌ها نیز شده‌است.[۱۹۷][۱۹۸] از جمله کتاب‌هایی که مورد تمجید وی قرار گرفته و او بر آن‌ها تقریظ نوشته‌است، می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

آب هرگز نمی‌میرد،[۱۹۹][۲۰۰] همپای صاعقه،[۲۰۱][۲۰۲][۲۰۳] دا، تن‌تن و سندباد، جنگ پابرهنه،[۲۰۴][۲۰۵] آن بیست و سه نفر،[۲۰۶][۲۰۷] من زنده ام،[۲۰۸] لشکر خوبان،[۲۰۹] گلستان یازدهم،[۲۱۰] وقتی مهتاب گم شد، دختر شینا،[۲۱۱][۲۱۲] سرباز کوچک امام، پنجره‌های تشنه، پایی که جا ماند،[۲۱۳] آتش به اختیار، از الوند تا قراویز، خاک‌های نرم کوشک، عباس دست طلا، یاور صادق،[۲۱۴][۲۱۵] فرنگیس[۲۱۶][۲۱۷][۲۱۸][۲۱۹] و کتاب‌های دیگر.[۲۲۰] وی همچنین به تقریظ یا تمجید برخی از کتاب‌های خارجی نیز پرداخته‌است، همانند "بینوایان (ویکتور هوگو)"، "مهاتما گاندی (رومن رولان)"، لذات فلسفه (ویل دورانت)، دن آرام (میخائیل شولوخوف)، و غیره.[۲۲۱]

جستارهای وابسته

پانویس

  1. ↑ «نامه به حجت‌الاسلام والمسلمین هاشمی رفسنجانی و استعفا از سمت ریاست جمهوری». دفتر حفظ و نشر آثار سیدعلی خامنه‌ای. ۲۵ مرداد ۱۳۶۸. دریافت‌شده در ۲۶ خرداد ۱۳۹۷. بایگانی‌شده در ۱۶ ژوئن ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine
  2. ↑ «چه کسی در نخستین انتخابات خبرگان اول شد؟ +جدول». مشرق نیوز. ۲۰ دی ۱۳۹۴. دریافت‌شده در ۲۲ بهمن ۱۳۹۵.
  3. ↑ «نمایندگان تهران در مجلس اول /رأی اکثر نمایندگان بیش از یک میلیون بود». خبر آنلاین. ۸ بهمن ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۱۰ بهمن ۱۳۹۵. بایگانی‌شده در ۲۰۱۶-۱۰-۲۷ توسط Wayback Machine
  4. ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ «تاریخ دقیق تولد خامنه‌ای». مشرق. تبیان. ۲۹ فروردین ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۱۷. بایگانی‌شده در ۲۰۱۸-۱۰-۱۱ توسط Wayback Machine
  5. ↑ راعی، سجاد (۱۳۸۷). «نقش آیت‌الله خامنه‌ای در دفاع مقدس: سال اول جنگ». نگین ایران: فصلنامه تخصصی جنگ ایران و عراق. تهران: مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس. ۷ (۲۶). بایگانی‌شده از اصلی در ۱ آبان ۱۳۹۶. از پارامتر ناشناخته |ماه= صرف‌نظر شد (کمک)[پیوند مرده]
  6. ↑ «نگاهی گذرا به زندگینامهٔ سید علی حسینی خامنه‌ای». دفتر حفظ و نشر آثار سیدعلی خامنه‌ای. ۱ فروردین ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۲۳ دی ۱۳۹۵. بایگانی‌شده در ۸ دسامبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine
  7. ↑ https://amontazeri.com/biography بایگانی‌شده در ۲۰ آوریل ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine
  8. ↑ «نگاهی گذرا به زندگینامهٔ سید علی حسینی خامنه‌ای». تبیان. ۲۶ آذر ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۱۸ آوریل ۲۰۱۸. بایگانی‌شده در ۱۹ آوریل ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine
  9. ↑ ۹٫۰ ۹٫۱ «زندگینامه: سیدعلی خامنه‌ای». همشهری‌آنلاین. ۱ مهر ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۱۸ آوریل ۲۰۱۸. بایگانی‌شده در ۱۸ آوریل ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine
  10. ↑ «تصویری از شناسنامه خامنه‌ای». پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار سیدعلی خامنه‌ای. دریافت‌شده در {{جا:تاریخ}}. تاریخ وارد شده در |بازبینی= را بررسی کنید (کمک) بایگانی‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  11. ↑ «اقامه اولین نمازجمعه پس از پیروزی انقلاب». بایگانی‌شده در ۲ فوریه ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  12. ↑ «رهبری از نگاه قانون». بایگانی‌شده از اصلی در 14-10-2016. تاریخ وارد شده در |تاریخ بایگانی= را بررسی کنید (کمک) بایگانی‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  13. ↑ «معرفی بنیاد دائرةالمعارف اسلامی». وبگاه بنیاد دانشنامه جهان اسلام. بایگانی‌شده در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
  14. ↑ ۱۴٫۰ ۱۴٫۱ «نگاهی گذرا به زندگینامهٔ سید علی حسینی خامنه‌ای». پایگاه اصلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری. بایگانی‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  15. ↑ «عطر فروشی که جرقه‌های انقلاب را در دل رهبر انداخت». جام جم. تهران. 1392. بایگانی‌شده از اصلی در 17-06-2016. دریافت‌شده در 28-03-1395. از پارامتر ناشناخته |روز= صرف‌نظر شد (کمک); از پارامتر ناشناخته |ماه= صرف‌نظر شد (کمک); تاریخ وارد شده در |تاریخ دسترسی=،|تاریخ بایگانی= را بررسی کنید (کمک)
  16. ↑ بهبودی، هدایت الله (1391). شرح اسم. موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی. ص. ۳۰۳ تا ۳۲۴. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۵۷۸۶-۱۷-۰. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازبینی= را بررسی کنید (کمک); پارامتر |تاریخ بازیابی= نیاز به وارد کردن |پیوند= دارد (کمک)
  17. ↑ «کدام یک از فقها مرجعیت رهبرانقلاب را تأیید کردند؟». بایگانی‌شده از اصلی در 25-07-2016. تاریخ وارد شده در |تاریخ بایگانی= را بررسی کنید (کمک) بایگانی‌شده در ۲۴ آوریل ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine
  18. ↑ «نظرات حضرات آیات محفوظی، خاتم یزدی، ملک حسینی، فاضل هرندی و جعفری در خصوص مرجعیت خامنه‌ای در سال1373». پایگاه صالحات. بایگانی‌شده از اصلی در 20-05-2016. تاریخ وارد شده در |تاریخ بایگانی= را بررسی کنید (کمک) بایگانی‌شده در ۲۱ آوریل ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
  19. ↑ «نظرات حضرات آیات استادی، محسنی گرکانی، هاشمی، و مجتهدی در خصوص اعلمیت یا اصلح بودن تقلید از خامنه‌ای در سال1373». پایگاه صالحات. 31-02-1395. بایگانی‌شده از اصلی در 20-05-2016. تاریخ وارد شده در |تاریخ=،|تاریخ بایگانی= را بررسی کنید (کمک) بایگانی‌شده در ۱ نوامبر ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
  20. ↑ . پایگاه صالحات. 31-02-1395 http://www.webcitation.org/6heONE9St. بایگانی‌شده از [نظرات حضرات آیات یزدی، واعظ طبسی، باریک بین، صابری همدانی و آذری قمی در خصوص اعلمیت یا اصلح بودن تقلید از خامنه‌ای در سال 1373 اصلی] مقدار |نشانی= را بررسی کنید (کمک) در 20-05-2016. تاریخ وارد شده در |تاریخ=،|تاریخ بایگانی= را بررسی کنید (کمک); پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  21. ↑ «انتشاراحکام موضوعی (استفتائات)». فقه روز (وابسته به انتشارات انقلاب اسلامی). بایگانی‌شده در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
  22. ↑ The World's Most Powerful People List بایگانی‌شده در ۹ فوریه ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  23. ↑ «Who Is Ali Khamenei?». بایگانی‌شده از اصلی در 30-09-2016. تاریخ وارد شده در |تاریخ بایگانی= را بررسی کنید (کمک) بایگانی‌شده در ۸ فوریه ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  24. ↑ تصویر کارت ملی در وبگاه دفتر بایگانی‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  25. ↑ سابقاً نام وی در شناسنامه فاقد لفظ سید بود. ویدیو، دقیقه ۰۲:۴۰ بایگانی‌شده در ۲۴ ژوئیه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine، «شرایط برگزاری همه‌پرسی در ایران چیست؟»، بی‌بی‌سی فارسی
  26. ↑ «روایتی از شرکت رهبر انقلاب در سرشماری عمومی نفوس و مسکن». پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای. ۲ آبان ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۹ تیر ۱۳۹۱. بایگانی‌شده در ۱ اوت ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
  27. ↑ «گلایه رهبر انقلاب از برپایی جشن تولد برای ایشان». خبرگزاری فارس به نقل از روزنامه کیهان. ۳ مرداد ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۲۴ تیر ۱۳۹۱. بایگانی‌شده در ۲۵ ژوئیه ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
  28. ↑ ۲۸٫۰۰ ۲۸٫۰۱ ۲۸٫۰۲ ۲۸٫۰۳ ۲۸٫۰۴ ۲۸٫۰۵ ۲۸٫۰۶ ۲۸٫۰۷ ۲۸٫۰۸ ۲۸٫۰۹ ۲۸٫۱۰ ۲۸٫۱۱ ۲۸٫۱۲ ۲۸٫۱۳ ۲۸٫۱۴ ۲۸٫۱۵ ۲۸٫۱۶ ۲۸٫۱۷ ۲۸٫۱۸ ۲۸٫۱۹ ۲۸٫۲۰ ۲۸٫۲۱ ۲۸٫۲۲ ۲۸٫۲۳ ۲۸٫۲۴ ۲۸٫۲۵ ۲۸٫۲۶ ۲۸٫۲۷ ۲۸٫۲۸ ۲۸٫۲۹ ۲۸٫۳۰ ۲۸٫۳۱ http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/16337 بایگانی‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  29. ↑ BBC فارسی - ایران - خویشاوندان آیت‌الله خامنه‌ای چه کسانی هستند بایگانی‌شده در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
  30. ↑ ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ BBC فارسی - ایران - خویشاوندان آیت‌الله خامنه‌ای چه کسانی هستند بایگانی‌شده در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
  31. ↑ KHAMENEI.IR - گزارشی کوتاه از زندگی ادبی خامنه‌ای / متن کامل - دیگران بایگانی‌شده در ۲۹ ژانویه ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
  32. ↑ زندگی‌نامه آیت‌الله خامنه‌ای (بخش نخست)- تولد و والدین بایگانی‌شده در ۹ اوت ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
  33. ↑ «برادران و خواهران رهبری چه می‌کنند؟». پویش | اصلاح طلبان. ۲۰۱۵-۱۱-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۱۱-۲۰.
  34. ↑ «خواهر خامنه‌ای درگذشت». KHAMENEI.IR - پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار سیدعلی خامنه‌ای. ۲۰۱۵-۱۱-۲۰. دریافت‌شده در ۲۰۱۵-۱۱-۲۰.
  35. ↑ امیر نامدار (۱۲ ژانویه ۲۰۰۳). «کاریکاتور روزولت در ایران بحران آفرید». وبگاه بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۶ فروردین ۱۳۸۷. بایگانی‌شده در ۱۳ سپتامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
  36. ↑ «توضیحات هادی خامنه‌ای در مجلس راجع به کاریکاتور اهانت‌آمیز». وبگاه رادیو صدای آمریکا (‎VOA News). ۱۲ ژانویه ۲۰۰۳. دریافت‌شده در ۲۶ فروردین ۱۳۸۷. بایگانی‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
  37. ↑ "خواهر رئیس‌جمهور ایران برای پیوستن به شوهرش در عراق از کشور گریخت" (به انگلیسی). وبگاه روزنامه نیویورک تایمز. ۳ مه ۱۹۸۵. Retrieved 8 اردیبهشت 1387. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازدید= (help) بایگانی‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
  38. ↑ ایران قلم بایگانی‌شده در ۱۵ اوت ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine، برداشت شده در ۱۰ مرداد ۱۳۸۸.
  39. ↑ سید حسن خامنه‌ای عضو کارگروه پیشگیری و مبارزه با رشوه در صنعت نفت شد - نفت نیوز بایگانی‌شده در ۷ آوریل ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
  40. ↑ اعضای شورای نمایش معرفی شدند - مشرق نیوز بایگانی‌شده در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine
  41. ↑ «کروبی پسر آیت‌الله خامنه‌ای را به دخالت در انتخابات متهم کرد». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۹ ژوئن ۲۰۰۵. دریافت‌شده در ۲۶ فروردین ۱۳۸۷. بایگانی‌شده در ۱۳ سپتامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
  42. ↑ علیرضا نوری‌زاده (۲۳ نوامبر ۲۰۰۷). «یا رب این بچه ترکان چه دلیرند به خون». سایت اینترنتی دکتر علیرضا نوری‌زاده. دریافت‌شده در ۲۶ فروردین ۱۳۸۷. بایگانی‌شده در ۱ ژانویه ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
  43. ↑ ۴۳٫۰ ۴۳٫۱ «از ازدواج انقلابی تا ازدواج سیاسی». سایت تحلیلی خبری عصر ایران. ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷. دریافت‌شده در ۸ فروردین ۱۳۸۷. شهروند امروز بایگانی‌شده در ۳۰ آوریل ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
  44. ↑ «همه چیز دربارهٔ فرزندان امام خامنه‌ای». شبکه مجازی میبد ما. ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۸ آبان ۱۳۹۱. بایگانی‌شده در ۱۱ ژانویه ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
  45. ↑ ««خواستگاری» داستان ازدواج پسر مقام معظم رهبری با دختر دکتر حداد عادل». وبگاه ایرانیان آتلانتا (‎AtlantaPersians.com). دریافت‌شده در ۲۶ فروردین ۱۳۸۷. نشریه «اشراق اندیشه» به نقل از حجت السلام پاینده، از اعضای دفتر مقام معظم رهبری بایگانی‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
  46. ↑ ناگفته‌های زندگی مقام معظم رهبری در مصاحبه با حجت‌الاسلام مروی بایگانی‌شده در ۲۶ مارس ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine
  47. ↑ ۴۷٫۰ ۴۷٫۱ «زندگی‌نامه». پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری. دریافت‌شده در ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷. بایگانی‌شده در ۱۴ مه ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
  48. ↑ زندگینامه: رهبر عالیقدر حضرت آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای بایگانی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine
  49. ↑ مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، ش‌ب ۱۲۲۵
  50. ↑ مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آرشیو، ش‌ب ۱۲۲۶
  51. ↑ نگاهی گذرا به زندگینامه‌ی حضرت آیت‌الله‌العظمی سید علی حسینی خامنه‌ای بایگانی‌شده در ۸ دسامبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine
  52. ↑ تبیان. «زندگینامه حضرت آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای». بایگانی‌شده در ۲۸ مه ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine
  53. ↑ http://farsi.khamenei.ir/others-report?id=8807 بایگانی‌شده در ۳ آوریل ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine
  54. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام www1.jamejamonline.ir وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  55. ↑ ۵۵٫۰ ۵۵٫۱ ۵۵٫۲ ۵۵٫۳ ۵۵٫۴ ۵۵٫۵ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام khameneibiog وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  56. ↑ Abrahamian, Ervand. A History of Modern Iran. Cambridge University Press, 2008,P.182
  57. ↑ «نظرات حضرات آیات مشکینی، فاضل لنکرانی، جوادی آملی، یزدی و مؤمن در خصوص اجتهاد مطلق مقام معظم رهبری در سال 1369 + نظر یوسف صانعی». پایگاه صالحات. 31-05-1395. بایگانی‌شده از اصلی در 20-05-2016. تاریخ وارد شده در |تاریخ=،|تاریخ بایگانی= را بررسی کنید (کمک) بایگانی‌شده در ۷ آوریل ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  58. ↑ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام autogenerated1 وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  59. ↑ «نشریه ۳۱». سبز سرخ - سایت بزرگداشت سرداران و ده‌هزار شهید مازندران. دریافت‌شده در ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷. بایگانی‌شده در ۱۱ دسامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
  60. ↑ O'Hern, Steven (2012). Iran's Revolutionary Guard: The Threat That Grows While America Sleeps (به انگلیسی). Potomac Books, Inc. p. 21.
  61. ↑ مسئولین نظام: منافقین به تلویح یا تصریح مسئول این اقدام هستند بایگانی‌شده در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
  62. ↑ بی‌بی‌سی بایگانی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine
  63. ↑ سایت خبری تحلیلی خدمت بایگانی‌شده در ۲۰ نوامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
  64. ↑ «یک روز پس از تسخیر لانه جاسوسیدولت بازرگان استعفا داد». خبرگزاری فارس. ۱۵ آبان ۱۳۹۲. دریافت‌شده در ۱۸ آوریل ۲۰۱۸.
  65. ↑ ۶۵٫۰ ۶۵٫۱ زندگی‌نامه آیت‌الله خامنه‌ای (بخش یازدهم)- جبهه‌گیری در برابر اولین رئیس‌جمهوری منتخب بایگانی‌شده در ۲۸ مارس ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
  66. ↑ مرکز پژوهشها - سیدعلی حسینی خامنه ای بایگانی‌شده در ۷ ژوئیه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine
  67. ↑ «بازخوانی ترور آیت‌الله خامنه‌ای در 28 سال قبل». عصر ایران. ۶ تیر ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۱۸ آوریل ۲۰۱۸.
  68. ↑ «چه کسی خامنه‌ای را در تیرماه ۶۰ ترور کرد؟». ایرج مصداقی. ۱۳۹۰/۱۲/۲۴. دریافت‌شده در ۲ شهریور ۱۳۹۱. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک) بایگانی‌شده در ۴ سپتامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
  69. ↑ «چه کسی خامنه‌ای را ترور کرد». روز آنلاین. ۱۳۹۱/۰۴/۰۶. دریافت‌شده در ۲ شهریور ۱۳۹۱. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک) بایگانی‌شده در ۳ سپتامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
  70. ↑ «چه کسی مسئول ترور رهبر انقلاب بود؟». پارسینه. ۱۳۹۱/۰۴/۰۵. دریافت‌شده در ۲ شهریور ۱۳۹۱. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک) بایگانی‌شده در ۳ مه ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine
  71. ↑ ۷۱٫۰ ۷۱٫۱ آیت‌الله خامنه‌ای از ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۸ بایگانی‌شده در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
  72. ↑ «دوره اول ریاست جمهوری مقام معظم رهبری». پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه. ۲۴ مهر ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۱۸ آوریل ۲۰۱۸. بایگانی‌شده در ۱۹ آوریل ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine
  73. ↑ کانون اندیشه وران ایرانی، آسیب‌شناسی روانی سیدعلی خامنه‌ای، نوامبر ۲۰۰۰، ص ۶۹
  74. ↑ «آشنایی با ادوار انتخابات ریاست جمهوری در ایران». همشهری‌آنلاین. ۱۲ خرداد ۱۳۸۸. دریافت‌شده در ۱۸ آوریل ۲۰۱۸. بایگانی‌شده در ۱۲ فوریه ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine
  75. ↑ «پاسخ به چند سؤال دربارهٔ انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان رهبر انقلاب در سال ۶۸». خبرگزای تسنیم. ۱۹ دی ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۱۸ آوریل ۲۰۱۸.
  76. ↑ «نامه امام در عزل آقای منتظری». خبرگزاری فارس. ۶ فروردین ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۲۲ فوریهٔ ۲۰۱۹.
  77. ↑ «مسئله محرمانه‌ای که از نماز جمعه گفته شد+ صوت». خبرگزاری فارس. ۶ آبان ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۲۱ آوریل ۲۰۱۸.
  78. ↑ ۷۸٫۰ ۷۸٫۱ «سال سرنوشت ساز ۶۸: تصویر آیت‌الله خامنه‌ای در خاطرات هاشمی رفسنجانی». BBC Persian. ۲۰۱۳-۰۳-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۰۸.
  79. ↑ چگونه آیت‌الله خامنه‌ای رهبر شد؟ پرسمان
  80. ↑ فیلم جلسه نمایش داده شده در صدا و سیما بایگانی‌شده در ۲۴ دسامبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine
  81. ↑ آیا آیت‌الله خامنه‌ای رهبر موقت بودند؟! بایگانی‌شده در ۹ ژانویه ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine
  82. ↑ رمضانپور، علی‌اصغر (۲۰۱۴-۰۶-۰۵). «خامنه‌ای و لغو مرجعیت شیعه در ایران». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۰۸.
  83. ↑ باستانی، حسین (۲۰۱۹-۰۶-۰۴). «مستندات یک عملیات رسانه‌ای: تثبیت رهبری 'آیت‌الله خامنه‌ای'». BBC Farsi. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۶-۰۵.
  84. ↑ «انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای به رهبری». تبیان. ۱۶ خرداد ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۱۹ آوریل ۲۰۱۸. بایگانی‌شده در ۲۰۱۸-۱۰-۰۸ توسط Wayback Machine
  85. ↑ «نظر امام (ره) حذف مرجعیت از شرایط رهبری بود/ قید موقت برای این بود تا رفراندوم بازنگری قانون اساسی انجام شود/ اگر توصیه‌های امام (ره) هم نبود به فردی جز آیت‌الله خامنه‌ای نمی‌رسیدیم». شبکه افق. ۲۴ دی ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۱۹ آوریل ۲۰۱۸.
  86. ↑ [مندرج در صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی، جلد ۱، صفحه ۵۸]
  87. ↑ نامه روح‌الله خمینی رهبر ایران به علی مشکینی رئیس مجلس خبرگان درباره متمم قانون اساسی
  88. ↑ جنبش راه سبز - قاسم شعله سعدی، نماینده اسبق مجلس و استاد دانشگاه تهران، بازداشت شد بایگانی‌شده در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
  89. ↑ «رهبر ایران: روابط با شرق و غرب باید تقویت شود». یورو نیوز. دریافت‌شده در ۲۵ شهریور ۱۳۹۸.
  90. ↑ مسعود اسداللهی (۷ اسفند ۱۳۹۷). «مانیفست سیاست خارجی در چهل سال دوم».
  91. ↑ «انتشار کتاب «راهبردهای سیاست خارجی» از منظر مقام معظّم رهبری». فارس نیوز. ۱ اسفند ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۵ شهریور ۱۳۹۸.
  92. ↑ «رهبر انقلاب در دیدار برهم صالح: باید "حشدالشعبی" را حفظ کرد| کنار برادران عراقی خواهیم بود». ۲۶ آبان ۱۳۹۷. دریافت‌شده در ۲۵ شهریور ۱۳۹۸.
  93. ↑ «دیدار نخست‌وزیر عراق با رهبر انقلاب».
  94. ↑ اولین کسی که مرجعیت مقام معظم رهبری را در رسانه‌ها اعلام کرد، من بودم درحالی که برخی دوستان با من دعوا کردند بایگانی‌شده در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine
  95. ↑ نظرات حضرات آیات هاشمی شاهرودی ، تسخیری ، بنی فضل ، موسوی همدانی + نظر طاهری اصفهانی در خصوص اعلمیت یا اصلح بودن تقلید از آیت‌الله العظمی خامنه ای در سال 1373 بایگانی‌شده در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine
  96. ↑ نظرات حضرات آیات استادی، محسنی گرکانی، هاشمی، و مجتهدی در خصوص اعلمیت یا اصلح بودن تقلید از آیت‌الله العظمی خامنه ای در سال 1373 بایگانی‌شده در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine
  97. ↑ نظرات حضرات آیات حکیم، نجفی خوانساری، شفیعی، و قزلجه ای در خصوص اعلمیت یا اصلح بودن تقلید از آیت‌الله العظمی خامنه ای در سال 1373 بایگانی‌شده در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine
  98. ↑ نظرات حضرات آیات جناتی، راستی کاشانی، فقیه ایمانی و روحانی در خصوص اعلمیت یا اصلح بودن تقلید از آیت‌الله العظمی خامنه ای در سال 1373 بایگانی‌شده در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine
  99. ↑ ۱۳۷۳: سال معرفی مراجع تقلید شیعیان بایگانی‌شده در ۱ مارس ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine
  100. ↑ میشل، سرژ (۲۰۱۰)، صفحهٔ ۳۵۳
  101. ↑ «سخنرانی ۱۳ رجب». دریافت‌شده در ۲۰ مه ۲۰۱۳.
  102. ↑ روز آن لاین بایگانی‌شده در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
  103. ↑ سخنرانی آیت‌الله منتظری دربارهٔ مرجعیت خامنه‌ای در یوتیوب
  104. ↑ «مهدی خزعلی: پدرم مخالف مرجعیت آیت‌الله خامنه‌ای بود و زیر فشار دفتر رهبری استعفا کرد». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۴-۲۲. بایگانی‌شده در ۲۲ آوریل ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine
  105. ↑ مهدی خزعلی: پدرم مخالف مرجعیت آیت‌الله خامنه‌ای بود و زیر فشار دفتر رهبری استعفا کرد بایگانی‌شده در ۲۲ آوریل ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine
  106. ↑ «سایت رسمی سریال معمای شاه». بایگانی‌شده از اصلی در 20-06-2016. تاریخ وارد شده در |تاریخ بایگانی= را بررسی کنید (کمک) بایگانی‌شده در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
  107. ↑ «خطبه‌های نماز جمعهٔ تهران». دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظما خامنه‌ای. ۲۹ خرداد ۱۳۸۸. بایگانی‌شده در ۲ مه ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
  108. ↑ BBC هشدار آیت‌الله خامنه‌ای در مورد ادامه تظاهرات خیابانی بایگانی‌شده در ۲۰۱۰-۱۰-۱۳ توسط Wayback Machine بی‌بی‌سی فارسی
  109. ↑ سخنرانی ۲۹ خرداد آیت‌الله خامنه‌ای؛ نقطه عطف بایگانی‌شده در ۲۳ ژوئن ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine امید پارسانژاد، بی‌بی‌سی فارسی، ۲۹ خرداد ۱۳۸۹
  110. ↑ Iranian protesters' slogans target Khamenei as the real enemy بایگانی‌شده در ۱۱ مارس ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
  111. ↑ «خامنه‌ای: امام خمینی مخالفان نظام را اعدام می‌کرد و من فقط زندانی می‌کنم». وبگاه. العربیه. اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۳۱ اکتبر ۲۰۱۱. بایگانی‌شده در ۲۰۱۱-۱۰-۳۱ توسط Wayback Machine
  112. ↑ «خامنئی لمرجع شیعی: الخمینی کان یعدم المعارضین وأنا أکتفی بسجنهم». وبگاه (به عربی). العربیه. اکتبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۳۱ اکتبر ۲۰۱۱. بایگانی‌شده در ۲ نوامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
  113. ↑ Iran's Khamenei named 'dictator of the year' بایگانی‌شده در ۲۳ اوت ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
  114. ↑ شرف الدین، بزرگمهر (۲۸ اکتبر ۲۰۱۱). «معترض و اغتشاشگر در نگاه رهبر ایران». بی‌بی‌سی. دریافت‌شده در ۲۸ اکتبر ۲۰۱۱.
  115. ↑ دومین سالگرد کشته‌شدگان بازداشتگاه کهریزک در تهران برگزار شد بایگانی‌شده در ۲۰۱۲-۱۰-۱۷ توسط Wayback Machine
  116. ↑ پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر مقام معظم رهبری بایگانی‌شده در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
  117. ↑ دستور رهبری در رسیدگی به پرونده «جنایت کوی دانشگاه» را فراموش نکنید بایگانی‌شده در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
  118. ↑ Forbes list of The World's Most Powerful People
  119. ↑ "قدرتمندترین انسان‌های جهان" (به انگلیسی). فوربس. ۲ نوامبر ۲۰۱۱. Retrieved 14 November 2011. بایگانی‌شده در ۳۰ دسامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
  120. ↑ http://www.forbes.com/profile/ali-hoseini-khamenei/ بایگانی‌شده در ۱۹ اوت ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
  121. ↑ سجادپور، کریم (2008). "بازخوانی خامنه‌ای: دیدگاه جهانی قدرتمندترین رهبر ایران" (به انگلیسی). وبگاه موقوفه کارنگی برای صلح بین‌المللی. Retrieved 8 اردیبهشت 1387. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ بازدید= (help); Unknown parameter |ماه= ignored (help) بایگانی‌شده در ۱۰ آوریل ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
  122. ↑ proj=zme "بخش ایران - بازخوانی خامنه‌ای: دیدگاه جهانی قدرتمندترین رهبر ایران" (به انگلیسی). وبگاه موقوفه کارنگی برای صلح بین‌المللی. Retrieved 8 اردیبهشت 1387. {{cite web}}: Check |نشانی= value (help); Check date values in: |تاریخ بازدید= (help)[پیوند مرده]
  123. ↑ «اهمیت هیچ رهبری در جهان به اندازه آیت‌الله خامنه‌ای نیست». وبگاه آفتاب (‎aftab.ir). ۱۹ فروردین ۱۳۸۷. دریافت‌شده در ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷. خبرگزاری فارسی بایگانی‌شده در ۱۴ آوریل ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
  124. ↑ «تحلیل مؤسسه کارنگی دربارهٔ رهبر انقلاب». سایت تحلیلی خبری عصر ایران. ۱۹ فروردین ۱۳۸۷. دریافت‌شده در ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷. بایگانی‌شده در ۱۱ آوریل ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
  125. ↑ بزرگمهر شرف الدین (شنبه 17 سپتامبر 2011 - 26 شهریور 1390). «آیت الله خامنه‌ای؛ مرد فضاهای خالی». بی‌بی‌سی فارسی. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک) بایگانی‌شده در ۳ ژوئیه ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
  126. ↑ آبراهامیان (۱۳۹۳). کودتا. ص. ۳۰۶.
  127. ↑ میشل، سرژ (۲۰۱۰)، صفحه ۳۵۲–۳۵۱
  128. ↑ رادیوزمانه (۱۴ خرداد ۱۳۹۵). «آیت‌الله خامنه‌ای: توهم توطئه، خود یک توطئه است». رادیوزمانه. بایگانی‌شده در ۴ ژوئن ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
  129. ↑ مشرق نیوز (۱۴ خرداد ۱۳۹۵). «وقتی سیا اصطلاح «تئوری توطئه» را اختراع کرد +عکس و فیلم». مشرق نیوز. بایگانی‌شده در ۲۰۱۶-۱۰-۱۶ توسط Wayback Machine
  130. ↑ امام مذاکره با آمریکا را ممنوع کرد و من هم ممنوع می‌کنم بایگانی‌شده در ۲۸ آوریل ۲۰۱۹ توسط Wayback Machine
  131. ↑ ۱۳۱٫۰ ۱۳۱٫۱ سعید برزین (۹ فوریه ۲۰۱۶–۲۰ بهمن ۱۳۹۴). «مبانی سکولار پیشنهاد انتخاباتی رهبر ایران». بی‌بی‌سی. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک) بایگانی‌شده در ۱۴ آوریل ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
  132. ↑ ولی فقیه، مشروعیت خود را از مردم می‌گیرد یا خدا؟ بایگانی‌شده در ۲۱ ژوئیه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine, بی‌بی‌سی فارسی
  133. ↑ پایگاه اطلاع‌رسانی و استفتائات آیت‌الله خامنه‌ای - ولایت فقیه و حکم حاکم - سؤال ۶۳ بایگانی‌شده در ۳۱ اوت ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine,
  134. ↑ ۱۳۴٫۰ ۱۳۴٫۱ ۱۳۴٫۲ مقایسه تطبیقی مفهوم اطلاق در نظام‌های سلطنتی و ولایتی بایگانی‌شده در ۱۳ نوامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine، از کتاب اجوبة الاستفتائات، سید علی خامنه‌ای، وبگاه حوزه
  135. ↑ ۱۳۵٫۰ ۱۳۵٫۱ ۱۳۵٫۲ «اظهارات رهبر جمهوری اسلامی دربارهٔ «ولایت مطلقه فقیه»». رادیو فردا. ۱۷/شهریور/۱۳۹۰. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک) بایگانی‌شده در ۱۸ اوت ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine
  136. ↑ حسین باستانی (۲۲ اسفند ۱۳۹۱). «توصیف جدید رهبر ایران از جایگاه خود: حرفی نمی‌زنم مگر آنکه دستور باشد». بی‌بی‌سی فارسی. بایگانی‌شده در ۱۵ مارس ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
  137. ↑ Spotlight on Press Tyrants: CPJ Names Ten Worst Enemies of the Press بایگانی‌شده در ۲۹ نوامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
  138. ↑ مجلس ششم، ضعف نمایندگان یا مشکل ساختاری؟ بایگانی‌شده در ۲۰۱۱-۱۰-۲۴ توسط Wayback Machine
  139. ↑ همسر نوری زاد: نگران سرانجام مصیبتی که بر سر افراد خیرخواه کشور آورده‌اند، هستم بایگانی‌شده در ۱ اوت ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
  140. ↑ یادمان اسرای جنبش سبز/ احمد زیدآبادی تاوان انتقاد خود از رهبر را پس می‌دهد! بایگانی‌شده در ۷ آوریل ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine
  141. ↑ کمیته حمایت از روزنامه‌نگاران: ایران بزرگترین زندان روزنامه‌نگاران بعد از چین بایگانی‌شده در ۲۴ ژانویه ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
  142. ↑ The world view of iran's most powerful leader بایگانی‌شده در ۶ مه ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
  143. ↑ ۱۴۳٫۰ ۱۴۳٫۱ جلال کیهان منش (۹ آبان ۱۳۸۸). «سرنوشت منتقدین آِیت الله خامنه‌ای». روزآنلاین. دریافت‌شده در ۱۲ بهمن ۱۳۹۲. بایگانی‌شده در ۳ فوریه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine
  144. ↑ «تاریخچه‌ای از «حصر» و بازداشت در «خانه امن»: سرنوشت چهار رهبر ناپدید شده چه خواهد بود؟». کمپین بین‌المللی حقوق بشر در ایران. ۱۵ اسفند ۱۳۸۹. دریافت‌شده در ۱۲ بهمن ۱۳۹۲. بایگانی‌شده در ۱ فوریه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine
  145. ↑ Proپرونده: Iran's dissident ayatollah (به انگلیسی), BBC World, 30 January 2003, retrieved 1 February 2014
  146. ↑ «مهدی خزعلی، وبلاگ‌نویس منتقد، بازداشت شد». رادیو فردا. ۱۹ دی ۱۳۹۰. بایگانی‌شده در ۳ فوریه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine
  147. ↑ شاهرخ بهزادی (01 فوریه 2014). «نوری‌زاد خطاب به آیت‌الله خامنه‌ای: عدم کفایت شما برای رهبری قطعی و محرز است». رادیو فرانسه. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  148. ↑ «دیدار رئیس‌جمهوری و اعضای هیئت دولت با رهبر انقلاب». دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‎ای.
  149. ↑ «آیت الله خامنه‌ای: به جای ایران قبل از اسلام بر ایران بعد از اسلام تأکید شود». بی‌بی‌سی فارسی. ۲۹ اوت ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۹ اوت ۲۰۱۱. بایگانی‌شده در ۱۲ ژانویه ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
  150. ↑ ۱۵۰٫۰ ۱۵۰٫۱ ۱۵۰٫۲ ۱۵۰٫۳ خطای یادکرد: خطای یادکرد:برچسب <ref>‎ غیرمجاز؛ متنی برای یادکردهای با نام nasimonline.ir وارد نشده است. (صفحهٔ راهنما را مطالعه کنید.).
  151. ↑ «امام خامنه‌ای در نوجوانی چه رمان‌هایی را مطالعه می‌کردند؟». بایگانی‌شده از اصلی در 05-07-2016. تاریخ وارد شده در |تاریخ بایگانی= را بررسی کنید (کمک) بایگانی‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
  152. ↑ Flood، Alison, ویراستار (27). «Ayatollah Khamenei reveals himself as an '#AvidReader' of fiction» [آیت الله خامنه‌ای خود را یک خوانندهٔ مشتاق به داستان نشان می‌دهد.]. The Guadian. بایگانی‌شده از اصلی در 05-07-2015. دریافت‌شده در 05-07-2016. از پارامتر ناشناخته |ماه= صرف‌نظر شد (کمک); تاریخ وارد شده در |تاریخ دسترسی=،|تاریخ=،|تاریخ بایگانی=، عدم تطابق|سال= / |تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  153. ↑ «گاردین: آیت‌الله خامنه‌ای نگاه بسیار حرفه‌ای به رمان دارد». بایگانی‌شده از اصلی در 05-07-2016. تاریخ وارد شده در |تاریخ بایگانی= را بررسی کنید (کمک) بایگانی‌شده در ۲۳ سپتامبر ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
  154. ↑ «در مخاطب‌شناسی دچار توهم بودیم». بایگانی‌شده از اصلی در 05-07-2016. تاریخ وارد شده در |تاریخ بایگانی= را بررسی کنید (کمک) بایگانی‌شده در ۱۱ اوت ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
  155. ↑ ۱۵۵٫۰ ۱۵۵٫۱ ۱۵۵٫۲ فرج سرکوهی (سه شنبه 11 اکتبر 2011 - 19 مهر 1390). «موسیقی و مجسمه؛ عقب‌نشینی فقه سنتی در برابر هنر؟». بی‌بی‌سی فارسی. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک) بایگانی‌شده در ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
  156. ↑ «شاخصه‌های زن در انقلاب اسلامی براساس دیدگاه‌های سید علی خامنه‌ای تدوین شد». رادیو فرانسه پارسی. ۲۰ آوریل ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۱۲ مه ۲۰۱۳. بایگانی‌شده در ۲۴ آوریل ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
  157. ↑ ۱۵۷٫۰ ۱۵۷٫۱ ۱۵۷٫۲ ۱۵۷٫۳ Donna M. Hughes (February 2000), Women and Reform in Iran (به انگلیسی), University of Rhode Island, retrieved 12 May 2013
  158. ↑ «رهبر ایران: حضور زنان در مناصب اجرایی افتخار ندارد». بی‌بی‌سی پارسی. ۱۱ مه ۲۰۱۳. بایگانی‌شده در ۸ ژوئن ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
  159. ↑ «بیانات در دیدار جمعی از مداحان». دفتر حفظ و نشر آثار آیت‌الله خامنه‌ای. ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۲. بایگانی‌شده در ۱۴ مه ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
  160. ↑ Jason Rezaian (21 July 2012), Struggle over what to wear in Iran (به انگلیسی), Washington Post, retrieved 12 May 2013
  161. ↑ آیت‌الله خامنه‌ای خواستار خودداری از سفرهای خارجی شد - BBC News فارسی بایگانی‌شده در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine
  162. ↑ بی‌بی‌سی بایگانی‌شده در ۱ سپتامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
  163. ↑ 15 دی سالروز عملیات آفندی نصر بایگانی‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  164. ↑ مشرق نیوز بایگانی‌شده در ۱۶ مارس ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine
  165. ↑ مروری بر عملیات نصر و شهادت دانشجویان پیرو خط امام بایگانی‌شده در ۱۵ مارس ۲۰۱۳ توسط Wayback Machine
  166. ↑ خاطرات صیاد شیرازی بایگانی‌شده در ۱۱ فوریه ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  167. ↑ ««از آزادی هماهنگ‌کننده تیم ترور میکونوس متاسفم»». وبگاه رادیو فردا. چهارشنبه ۲۱ آذر ۱۳۸۶. دریافت‌شده در ۲۶ نوامبر ۲۰۰۸. تاریخ وارد شده در |تاریخ= را بررسی کنید (کمک) بایگانی‌شده در ۱۱ دسامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine
  168. ↑ جزئیات خواندنی ماجرای میکونوس بعد از ۱۴ سال بایگانی‌شده در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine (فارسی) سایت خبری تحلیلی عصر ایران به نقل از کتاب «بررسی روابط ایران و آلمان» نوشته سید حسین موسویان چاپ مرکز تحقیقات استراتژیک/ شابک: ۹۶۴۷۲۹۸۱۷x
  169. ↑ «اشاره رهبرانقلاب به کدام ماجرا بود/دشمنی مداوم غرب با ایران». خبرگزاری مهر | Mehr News Agency. ۲۰۱۷-۰۵-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۵-۱۶. بایگانی‌شده در ۱۲ اوت ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  170. ↑ "German court implicates Iran leaders in '92 killings" (به انگلیسی). وبگاه CNN. April ۱۰, ۱۹۹۷. Retrieved 26 November 2008. بایگانی‌شده در ۱۲ فوریه ۲۰۰۹ توسط Wayback Machine
  171. ↑ ALAN COWELL (April ۱۱, ۱۹۹۷). "BERLIN COURT SAYS TOP IRAN LEADERS ORDERED KILLINGS" (به انگلیسی). وبگاه The New York Times. Retrieved 26 November 2008.
  172. ↑ جزئیات خواندنی ماجرای میکونوس بعد از ۱۴ سال بایگانی‌شده در ۱۱ نوامبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine
  173. ↑ German court rules Iranian leaders ordered Berlin slayings بایگانی‌شده در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine
  174. ↑ LARRY ROHTER (March ۱۰, ۲۰۰۳). "Argentine Judge Indicts 4 Iranian Officials in 1994 Bombing of Jewish Center" (به انگلیسی). وبگاه The New York Times. Retrieved 26 November 2008.
  175. ↑ «روزنامه همشهری - ایران - سیاست‌خارجی - واکنش ایران به اتهامات مجدد آرژانتین». ۱۳۸۶/۰۸/۰۵. دریافت‌شده در ۱۳۸۶/۰۲/۱۶. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید=،|تاریخ= را بررسی کنید (کمک)
  176. ↑ "Iran's Supreme Leader sets up body to oversee internet" (به انگلیسی). BBC World. 7 March 2012. Retrieved 19 September 2014. بایگانی‌شده در ۲۹ دسامبر ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine
  177. ↑ «تقابل نظامی با ایران به نفع غرب نیست». صبح توس. ۲۵ شهریور ۱۳۹۳. بایگانی‌شده در ۲۰ سپتامبر ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine
  178. ↑ «آیت‌الله خامنه‌ای به عضویت فیس بوک درآمد». رادیو فردا. ۲۷ آذر ۱۳۹۱. بایگانی‌شده در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
  179. ↑ «آیت‌الله سید علی خامنه‌ای عضو فیس‌بوک شد». دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۲. بایگانی‌شده در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۲ توسط Wayback Machine
  180. ↑ Loading بایگانی‌شده در ۱ نوامبر ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine
  181. ↑ «خامنه‌ای: استفاده از فیس‌بوک در شرایطی بلامانع است». دریافت‌شده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۲. بایگانی‌شده در ۱۶ مارس ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine
  182. ↑ پیام رهبری به جوانان غربی بایگانی‌شده در ۸ مارس ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
  183. ↑ نامه دوم رهبری به جوانان غربی به ۴۸ زبان زنده دنیا ترجمه شد بایگانی‌شده در ۳۰ آوریل ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine
  184. ↑ «تحلیلی برنامه رهبر انقلاب به جوانان اروپا و آمریکا». ایران آنلاین. ۱۸ مرداد ۱۳۹۴. بایگانی‌شده در ۱۴ اوت ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  185. ↑ «عمل جراحی موفقیت‌آمیز رهبر معظم انقلاب/عیادت روحانی و آیت‌الله هاشمی از حضرت آیت‌الله خامنه‌ای/دکتر مرندی: وضعیت عمومی رهبری کاملاً خوب است/ایشان بعد از طی دوران نقاهت به منزل منتقل می‌شوند». انتخاب. ۱۷ شهریور ۱۳۹۳. بایگانی‌شده در ۸ سپتامبر ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine
  186. ↑ «معرفی کتاب «غنا» از منظر رهبر معظم انقلاب در قم». خبرگزاری صدا و سیما. ۱ مرداد ۱۳۹۸.
  187. ↑ «فرمایشات رهبر انقلاب دربارهٔ فلسطین خواندنی شد». تسنیم. ۱۶ تیر ۱۳۹۴. بایگانی‌شده در ۲۰۱۵-۱۰-۰۹ توسط Wayback Machine
  188. ↑ ولایتعهدی امام رضا (علیه السلام) از دیدگاه شهاید مطهری بایگانی‌شده در ۲۴ دسامبر ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  189. ↑ ۱۸۹٫۰ ۱۸۹٫۱ ۱۸۹٫۲ ۱۸۹٫۳ ۱۸۹٫۴ ۱۸۹٫۵ «عرضه آثار جدیدی از رهبر معظم انقلاب». روزنامه ایران. ۷ اردیبهشت ۱۳۹۴.
  190. ↑ [hhttp://www.iranianmagazines.com/npview.asp?ID=1662669 «حکومت جهانی مهدوی»]. روزنامه رسالت، شماره ۶۴۸۳، صفحه ۱۸، ۱۳۸۷. دریافت‌شده در ۲۶ آبان ۱۳۸۸.
  191. ↑ «رهبر احیاگر» به بازار کتاب رسید- اخبار ویژه نامه ها - اخبار تسنیم - Tasnim بایگانی‌شده در ۳۰ اوت ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine
  192. ↑ «Nuclear Fatwa under International Law». Amazon.com.
  193. ↑ گشایش باب جدید در حقوق بین‌الملل با فتوای هسته‌ای رهبری/برتری فتوای هسته‌ای بر معاهده‌های بین‌المللی/ان.پی.تی یک معاهده ناکارآمد است | خبرگزاری فارس بایگانی‌شده در ۱۸ مارس ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
  194. ↑ ««شرح اسم» زندگی‌نامه مقام معظم رهبری به قلم هدایت‌الله بهبودی به زبان ترکی استانبولی ترجمه و از سوی انتشارات کوثر در ترکیه منتشر شد». خبرگزاری تسنیم. بایگانی‌شده در ۲۰ ژوئن ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine
  195. ↑ کتاب‌شناسی آیت‌الله سید علی خامنه ای بایگانی‌شده در ۲ سپتامبر ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه
  196. ↑ آرشیو مرکز اسناد، شماره 1228
  197. ↑ برکات و پیامدهای تقریظ‌نویسی رهبری بر جریان مطالعه بایگانی‌شده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine خبرگزاری فارس
  198. ↑ مقام معظم رهبری برای کدام کتاب‌ها تقریظ نوشتند؟ بایگانی‌شده در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine خبرگزاری دفاع مقدس
  199. ↑ کتاب «آب هرگز نمی‌میرد» / تقریظ رهبری بر آن بایگانی‌شده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine tasnimnews.com
  200. ↑ تقریظ‌های رهبر انقلاب بر چهار کتاب دفاع مقدس[پیوند مرده] magiran.com
  201. ↑ کتاب همپای صاعقه … بایگانی‌شده در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine yashahid.com
  202. ↑ تقریظ رهبر معظم انقلاب بر کتاب «همپای صاعقه» jamejamonline.ir
  203. ↑ بازخوانی روایت‌های منتشر نشده‌ای از کتاب «همپای صاعقه»؛ farsnews.com
  204. ↑ مقام معظم رهبری برای کدام کتاب‌ها تقریظ نوشتند؟ بایگانی‌شده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine باشگاه خبرنگاران جوان
  205. ↑ رهبری، تقریظ بر کتاب‌ها بایگانی‌شده در ۲۷ نوامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine خبرگزاری دفاع مقدس
  206. ↑ تقریظ مقام معظم رهبری بر کتاب «آن بیست و سه نفر» رونمایی شد بایگانی‌شده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine خبرگزاری تسنیم
  207. ↑ آن بیست و سه نفر / تقریظ آیت‌الله خامنه ای بایگانی‌شده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine aparat.com
  208. ↑ تقریظ امام خامنه‌ای بر کتاب «من زنده‌ام» بایگانی‌شده در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine tasnimnews.com
  209. ↑ کتاب لشکر خوبان (تقریظ رهبری بر آن) بایگانی‌شده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine aparat.com
  210. ↑ تقریظ نویسی رهبری بر جریان مطالعه بایگانی‌شده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine farsnews.com
  211. ↑ تقریظ رهبر انقلاب بر ۴ کتاب حوزه دفاع مقدس nasimonline.ir
  212. ↑ رونمایی از تقریظ‌های رهبر انقلاب بر چهار کتاب دفاع مقدس بایگانی‌شده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine ziaossalehin.ir
  213. ↑ تقریظ‌های آیت‌الله خامنه‌ای بر کتاب‌ها بایگانی‌شده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine farsi.khamenei.ir
  214. ↑ چه کتاب‌هایی مورد تحسین شفاهی رهبر انقلاب قرار گرفته‌اند؟ بایگانی‌شده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine خبرگزاری تسنیم
  215. ↑ نام کتاب‌هایی که مقام معظم رهبری از آنها تعریف کرده‌است بایگانی‌شده در ۲۶ نوامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران
  216. ↑ «تقریظ رهبر معظم انقلاب بر کتاب «فرنگیس»». روزنامه اطلاعات. دریافت‌شده در ۲۰ تیر ۱۳۹۸.
  217. ↑ «نویسنده کتاب «فرنگیس»: به آقا گفتم امیدوارم کتابم دل شما را بلرزاند!». خبرگزاری تسنیم.
  218. ↑ سید علی خامنه‌ای (۲۱ بهمن ۱۳۹۶). «تقریظ رهبر انقلاب بر کتاب «فرنگیس»». دریافت‌شده در ۱۹ تیر ۱۳۹۸.
  219. ↑ «متن تقریظ رهبر معظم انقلاب بر کتاب «فرنگیس» منتشر شد». خبرگزاری مهر.
  220. ↑ رهبر انقلاب تا کنون بر کدام کتاب‌ها تقریظ نوشته‌اند؟ خبرگزاری تسنیم
  221. ↑ رهبر انقلاب چه کتاب‌هایی را برای مطالعه پیشنهاد کردند؟ بایگانی‌شده در ۳۱ دسامبر ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine تابناک

منابع

  • آبراهامیان، یرواند (۱۳۹۳). کودتا. ترجمهٔ محمدابراهیم فتاحی. تهران: نشر نی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۱۸۵-۳۴۲-۸.
  • شیرازی، علی (۱۳۸۵)، پرتوی از خورشید، ص. صفحهٔ ۲۰۸
  • سرژ میشل و پائولو وودز (۲۰۱۰)، «رهبر»، قدمت روی چشم، ترجمهٔ لاله پویا، پاریس: برنارد گراسه
  • دفتر نشر و حفظ آثار آیت‌الله خامنه‌ای (۱۸ خرداد ۱۳۸۸)، روزنامه همشهری، ش. شماره ۴۸۵۳، ص. صفحه ۱۷ پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک); از |مقاله= صرف‌نظر شد (کمک)

پیوند به بیرون

مجموعه‌ای از گفتاوردهای مربوط به سید علی خامنه‌ای در ویکی‌گفتاورد موجود است.
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ سید علی خامنه‌ای موجود است.

\

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=سید_علی_خامنه‌ای&oldid=27585829»