محمدابراهیم کلباسی
 | |
| شناسنامه | |
|---|---|
| نام کامل | محمدابراهیم کلباسی |
| لقب | علامه ،آیت الله العظمی |
| نسب | مالک اشتر نخعی |
| تاریخ تولد | ۱۱۸۰ هجری قمری |
| زادگاه | اصفهان ایران |
| محل تحصیل | اصفهان - نجف - قم |
| محل زندگی | اصفهان |
| تاریخ مرگ | هشتم ماه جمادی الاولی ۱۲۶۱ هجری قمری( ۱۲۲۴ هجری شمسی) |
| مدفن | اصفهان،مسجد حکیم |
| اطلاعات آموزشی | |
محمد ابراهیم کلباسی مشهور به علامه حاجی کلباسی (۱۱۸۰ اصفهان-۱۲۶۱ قمری) از مشاهیر فقهاء و مجتهدین و محقّقین علمای امامیه ،فقیه،اصولی، مفسر قرآن، متکلم، محقق علم رجال و مرجع تقلید شیعه و همچنین احیاگر حوزه علمیه اصفهان در قرن سیزدهم هجری به‌شمار می‌رفت.[۱]
تولد و تبار
محمد ابراهیم کلباسی در سال ۱۱۸۰ هجری قمری در اصفهان زاده شد. خاندان کلباسی در اصل از نسل مالک اشتر نخعی هستند، از این رو به اشتری نیز معروف هستند.[۲][۳] نام پدر وی محمد حسن[۴] و نام پدربزرگ وی محمد قاسم بود. پدرش هنگامی که محمد ابراهیم کلباسی ده ساله بود درگذشت.[۵][۶][۷]
تحصیلات
پس از مرگ پدر در سنین کودکی به شاگردی آقامحمد بیدآبادی در آمد. گرچه محمد ابراهیم از نعمت پدر محروم شد؛ اما فقیه بیدار، آیت الله آقامحمد بیدآبادی، به توصیه پدرش، سعی در تربیت وی داشت و وی در سنین نوجوانی فضایل اخلاقی و تقوا را نزد آقا محمد بیدآبادی آموخت و از شاگردان نخبه این عارف آگاه در سیر و سلوک معنوی شد.[۵][۸] از اساتید دیگر وی می‌توان به آقا محمد باقر معروف به وحید بهبهانی، سید محمدمهدی بحرالعلوم،[۹] شیخ جعفر کاشف الغطا، ملا محمد مهدی نراقی اشاره کرد. او از یک سو تربیت‌شدهٔ حکیم متأله بیدآبادی- آخرین وارث و یادگار مکتب فلسفی اصفهان و بنیانگذار شیوه‌ای نو در عرفان شیعی- و از سوی دیگر شاگرد فقیه محمد باقر بهبهانی بنیانگذار علم اصول و در تقابل با تفکر اخباری‌گری بود. از این رو وی توانست پیوندی میان این دو تفکر ایجاد کند.[۱][۱۰] همچنین از دیگر استادان مشهور وی در اصفهان عبارتند از:[۵]
- ملا علی نوری
- ملا محراب گیلانی
- میرزا محمدعلی میرمظفر[۱۱]
- شیخ محمّد حسین خاتون آبادی[۱۲]
- شیخ محمد علی هرندی
- شیخ محمّد بن شیخ زین‌الدین
شاگردان
محمد ابراهیم کلباسی، در چندین زمینه علوم اسلامی خبره بود. بسیاری از روحانیون و فقیهان برجسته نیمهٔ دوم قرن سیزدهم هجری از شاگردان کلباسی بوده‌اند. وی در مسجد حکیم اصفهان به تدریس فقه و اصول فقه اسلامی می‌پرداخت و در این زمینه شاگردان زیادی را تربیت کرد که از جمله آنها افراد ذیل هستند:[۵]
- ملا هادی سبزواری
- میرزای شیرازی
- میرزا محمد تنکابنی
- میر سید حسن مدرس اصفهانی[۱۳]
- ملّا مهدی قمشه‌ای[۱۴][۱۵]
- میر سید محمد شهشهانی[۱۶]
- ملا حمزه قائنی[۱۷]
- سید محمدحسن مجتهد موسوی اصفهانی[۱۸]
- ملا عبدالجواد تونی
- محمود طباطبایی بروجردی
آثار
محمد ابراهیم کلباسی، در کنار تلاش‌های آموزشی، تربیتی و تبلیغی، به نگارش و تحقیق مشغول نیز بود و در زمینه‌های فقه، اصول فقه و سایر تعالیم اسلامی تألیفاتی انجام داده است که شامل موارد ذیل می‌شود:[۵][۱][۱۹][۲۰]
- اشارات الاصول
- ارشاد المسترشدین فی معرفه من احکام الدین یا رساله عملیه
- هدایه المسترشدین
- النخبه
- منهاج الهدایه الی احکام الشریعه و فروع الفقه، در فقه
- السؤال و الجواب فی الفقه و الاحکام
- شوارع الهدایه فی شرح الکفایه المقتصد، شرح بخش طهارت و صلاه کفایه محقّق سبزواری
- تقلید المیّت
- الایقاضات، در اصول
- رساله‌ای در صحیح و اعم؛ در علم اصول فقه
- نقد الاصول
- مناسک حج
- رساله‌ای در مفطر بودن قلیان یا توتون
او به اصرار مردم و پافشاری فقیهان و مراجع زمان مانند میرزای قمی، رساله نخبه را منتشر نمود که نخستین رساله عملیه و توضیح المسائل به زبان فارسی به‌شمار می‌رود.[۵][۲۱][۲۲]
اقدامات اجتماعی
او از مخالفان سلسله‌های صوفیه در اصفهان بود. همچنین گفته می‌شود که تذکراتی به فتحعلی شاه و برخی حاکمان وقت در خصوص سهل‌گیری نسبت به توده مردم و نظارت بر قیمت‌های اجناس و داشته است.[۱]
گفته می‌شود وی در میان مردم لقب مستجاب‌الدعوه داشته است.
درگذشت
محمد ابراهیم کلباسی سرانجام در شب پنج‌شنبه ۸ جمادی‌الاولی ۱۲۶۱ قمری (۲۵ اردیبهشت ۱۲۲۴) در سن ۸۱ سالگی[۲۳][۲۴] در گذشت و بنابر وصیت او در محلی روبروی مسجد حکیم که به مقبره خاندان او معروف است در اصفهان دفن شد.[۲۵][۲۶]
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ "کلباسی، محمد ابراهیم - پایگاه اطلاع رسانی حوزه". Retrieved 21 July 2021.
- ↑ آل محبوبه، جعفر. ماضی نجف و حاضرها. ۳. ص. ۲۳۱.
- ↑ مهدوی، سیدمصلح‌الدین. تاریخ علمی و اجتماعی اصفهان در دو قرن اخیر. ۱. ص. ۴۳.
- ↑ طهرانی, آقا بزرگ. طبقات اعلام الشیعه. ۶. p. ۱۷۶.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ ۵٫۴ ۵٫۵ "محمّد ابراهیم کرباسی، حوزه". Retrieved 21 July 2021.
- ↑ "علامه کلباسی که بود؟ - خبرگزاری حوزه". Retrieved 21 July 2021.
- ↑ "حضرت آیت الله شیخ محمد ابراهیم کلباسی - وارثون". Retrieved 21 July 2021.
- ↑ حرزالدین, محمد. معارف الرجال فی تراجم العلماء و الادباء. ۲. p. ۱۷۶.
- ↑ طهرانی, آقا بزرگ. طبقات اعلام الشیعه: الکرام البرره فی القرن الثالث بعد العشره. ۱. p. ۱۵.
- ↑ "آیت الله محمد ابراهیم کلباسی (رض) - تبیان". Retrieved 21 July 2021.
- ↑ "میرزامحمدعلی میرزامظفر". Retrieved 21 July 2021.
- ↑ "میر محمدحسین خاتون‌آبادی - ويکی شيعه". Retrieved 21 July 2021.
- ↑ "مدرس اصفهانی، میر سید حسن". Retrieved 21 July 2021.
- ↑ طهرانی, آقا بزرگ. الذریعة الی تصانیف الشیعة. ۱۵. pp. ۸۱-۸۲.
- ↑ حبیب‌آبادی, محمدعلی. مکارم الآثار. ۷. p. ۲۴۰۶.
- ↑ "آقا میر سید محمد شهشهانی فرهیختگان تمدن شیعه". Retrieved 21 July 2021.
- ↑ "حمزه قائنی". Retrieved 21 July 2021.
- ↑ "سیدمحمدحسن مجتهدموسوی اصفهانی". Retrieved 21 July 2021.
- ↑ حبیب‌آبادی, محمدعلی. مکارم الآثار. ۲. p. ۵۰۷.
- ↑ زرکلی, خیرالدین. الأعلام. ۶. p. ۱۹۵.
- ↑ مدرس خیابانی, محمدعلی. ریحانة الادب. ۵. p. ۴۳.
- ↑ گَزی, ملا عبدالکریم. تذکرة القبور. pp. ۴۷-۴۸.
- ↑ المغربي, الحسين بن محمد. البدر التمام شرح بلوغ المرام. p. ۱۶.
- ↑ حبیب‌آبادی, محمدعلی. مکارم الآثار. ۵. p. ۱۶۴۴.
- ↑ اشارات (کنگره بزرگداشت علامه کلباسی)، نشر دانش حوزه ۱۳۹۱، ص ۱۶–۱۱
- ↑ "علامه محمدابراهیم کلباسی". Retrieved 21 July 2021.
پیوند به بیرون
- محمدابراهیم کلباسی هروی اصفهانی-ویک فقه
- علامه حاجی کلباسی به گفته شهید مطهری مجدد و احیاگر حوزه‌ی علمیه اصفهان پس از دوران رکود این مرکز به علت حمله افغان‌ها بوده است.
- فرزانگان؛ آیةاللّه محمدابراهیم کلباسی
- ماجرای غسال و آیت‌الله کلباسی - مشرق نیوز
- خاندان کلباسی: شرح احوال فقیه و مرجع نامی آیه الله علامه حاجی محمد ابراهیم کرباسی