محمدابراهیم کلباسی

میرزا محمد ابراهیم کلباسی مشهور به حاجی کلباسی(1180 اصفهان-1261 قمری) از علمای امامیه و مراجع بزرگ شیعه و همچنین احیاگر حوزه علمیه اصفهان در قرن سیزدهم هجری به شمار می‌رود.

تولد و تبار

خاندان کلباسی در اصل از نسل مالک اشتر نخعی هستند از این رو به اشتری نیز معروف هستند. محمدابراهیم که اصالتا اهل حوض کرباس هرات و سپس کاخک خراسان است، در سال ۱۱۸۰ هجری قمری (۱۱۴۶ خ) در اصفهان دیده به جهان گشود.

تحصیلات

پس از فوت پدر در سنین کودکی مراتب اخلاقی و سلوکی و درجات علمی را زیر نظر آقا محمد بید آبادی آغاز نمود و محضر علما بزرگی مانند آقا محمد بید آبادی، آقا محمد باقر معروف به وحید بهبهانی، سید بحرالعلوم، شیخ جعفر کاشف الغطا، ملا محمد مهدی نراقی را درک نمود. او از یک سو تربیت شده حکیم متاله بید آبادی- آخرین وارث و یادگار مکتب فلسفی اصفهان و بنیانگذار شیوه‌ای نو در عرفان شیعی- و از سوی دیگر شاگرد فقیه نامی آقا محمد باقر بهبهانی بنیانگذار علم اصول و در تقابل با تفکر اخباری گری بود و با بهرمندی از دیگر بزرگان آن زمان وارث افکار آنها شده و با تألیف آرا و ابتکارات اساتیدش به کمک اندیشه‌های خلاق خود کانون استفاده فضلا و علما در دارالعلم اصفهان گردید.

شاگردان

بسیاری از عالمان و فقیهان نامدار نیمه دوم قرن سیزدهم هجری مانند میر حسن مدرس اصفهانی، میرزای شیرازی، ملا هادی سبزواری،ملا عبدالجواد تونی و سید محمود طباطبایی بروجردی و… از شاگردان حاجی کلباسی بوده‌اند. وی به اصرار مردم و فضلا و پافشاری فقیهان و مراجع زمان مانند میرزای قمی، رساله نخبه را منتشر نمود که نخستین رساله عملیه و توضیح المسائل به زبان فارسی به شمار می‌رود. از وی چندین کتاب ارزشمند در زمینه‌های فقه، اصول، حدیث و رجال به جای مانده است که شامل: اشارات الاصول، منهاج الهدایه الی احکام الشریعه، شوارع الهدایه، نقد الاصول، نخبه (به فارسی)، رساله سؤال و جواب (به فارسی)، اجوبه المسائل، الارشاد المسترشدین و… می‌باشد.

اقدامات اجتماعی

از حرکت‌های فرهنگی حاجی کلباسی و مجاهدات او، علاوه بر تلاش در حفظ و احیای حوزه اصفهان، می‌توان به اقدام ایشان در مبارزه با فساد و تباهی و رفتار ناشایست برخی از سلسله‌های صوفیه و تذکرات لازم به فتحعلی شاه، نصیحت به حاکمان وقت در سهل گیری نسبت به توده مردم، و نظارت بر قیمت‌های اجناس و هشدار به مسئولان اشاره کرد. در بزرگی مقام معنوی وی همین قدر می‌توان به شهرت وی با لقب مستجاب‌الدعوه در میان مردمان اشاره کرد.

درگذشت

آیت الله محمد ابراهیم کلباسی سرانجام در شب پنج شنبه ۸ جمادی‌الاولی ۱۲۶۱ قمری در سن ۸۱ سالگی در گذشت و بنابر وصیت او در محلی روبروی مسجد حکیم که به مقبره خاندان او معروف است در اصفهان به خاک سپرده شد.^[۱]

منابع

۱. اشارات (کنگره بزرگداشت علامه کلباسی)، نشر دانش حوزه ۱۳۹۱، ص ۱۶–۱۱

پیوند به بیرون

[ http://www.farsnews.com/newstext.php?nn=13910701001333]