علیرضا زاکانی

علیرضا زاکانی
چهل و هفتمین شهردار تهران
متصدی
آغاز به کار ۱۱ شهریور ۱۴۰۰
پس از	علیرضا جاوید (سرپرست)
نماینده مجلس شورای اسلامی دوره‌های ۷، ۸، ۹ و ۱۱
مشغول به کار ۷ خرداد ۱۳۹۹ – ۲۳ مرداد ۱۴۰۰ همکار امیرآبادی و ذوالنوری
حوزه انتخاباتی	قم
اکثریت	۱۹۰٬۴۲۲ (۵۳٫۷۶٪)
مشغول به کار ۷ خرداد ۱۳۹۱ – ۶ خرداد ۱۳۹۵
حوزه انتخاباتی	تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر
اکثریت	۳۲۷٬۸۱۸ (۲۹٫۱۰٪)
مشغول به کار ۷ خرداد ۱۳۸۷ – ۶ خرداد ۱۳۹۱
حوزه انتخاباتی	تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر
اکثریت	۳۰۷٬۷۱۷ (۴۲٫۵۰٪)
مشغول به کار ۷ خرداد ۱۳۸۳ – ۶ خرداد ۱۳۸۷
حوزه انتخاباتی	تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر
اکثریت	۵۴۸٬۵۲۴ (۲۷٫۸۲٪)
اطلاعات شخصی
زاده	۱۲ اسفند ۱۳۴۴ تهران، ایران
حزب سیاسی	جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی (اکنون–۱۳۸۷)
دیگر عضویت‌های سیاسی	شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی (اکنون–۱۳۹۸) جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی (اکنون–۱۳۹۵) ائتلاف بزرگ اصول‌گرایان (۱۳۹۵–۱۳۹۴) جبهه متحد اصول‌گرایان (۱۳۹۱–۱۳۸۶) ائتلاف بزرگ اصول‌گرایان (۱۳۸۵) ائتلاف آبادگران ایران اسلامی (۱۳۸۴–۱۳۸۱) شورای هماهنگی نیروهای انقلاب اسلامی (۱۳۸۴–۱۳۸۰)
همسر(ان)	معصومه پاکتچی
فرزندان	طیبه، مریم و زینب
مادر	فاطمه کرندابی
پدر	حسین زاکانی
محل تحصیل	دانشگاه علوم پزشکی تهران
دین	اسلام (شیعه)
وبگاه	وبگاه رسمی
خدمات نظامی
وفاداری	ایران
خدمت/شاخه	سپاه پاسداران
سال‌های خدمت	۱۳۸۲–۱۳۵۹
یگان	لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله
جنگ‌ها/عملیات‌	جنگ ایران و عراق  (مجروح)

علیرضا زاکانی (زادهٔ ۱۲ اسفند ۱۳۴۴) سیاستمدار اصولگرا و شهردار تهران است.

زاکانی نماینده مردم قم در دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی تا ۲۳ مرداد ۱۴۰۰ و رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی از ۱ مرداد ۱۳۹۹ تا ۲۳ مرداد ۱۴۰۰ بوده‌است. او همچنین عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و رئیس پیشین سازمان بسیج دانشجویی هم بوده و در وقایع ۱۸ تیر ۱۳۷۸ و حادثه کوی دانشگاه تهران حضور داشته‌است. وی عضو شورای عالی جمعیت هلال احمرنیز بوده‌است. او همچنین نمایندگی تهران در دوره‌های هفتم، هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی و ریاست کمیسیون ویژه بررسی برجام را برعهده داشته‌است. او دارای فعالیت مطبوعاتی بوده و علاوه بر دو دوره عضویت در هیئت منصفه دادگاه مطبوعات، صاحب وب سایت خبری جهان نیوز و هفته‌نامه پنجره است. زاکانی در تاریخ ۱۷ مرداد ۱۴۰۰، از سوی شورای شهر تهران به‌عنوان شهردار تهران انتخاب شد و پس از صدور حکم در تاریخ ۱۱ شهریور ۱۴۰۰ آغاز به کار کرد.

او برای ریاست جمهوری در سال ۱۳۹۲ و ۱۳۹۶ نامزد و توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شد؛ اما در انتخابات ۱۴۰۰ توسط شورای نگهبان تأیید صلاحیت شد.

اوایل زندگی و تحصیلات

علیرضا زاکانی متولد سال ۱۳۴۴ در محله میدان خراسان، تهران است و در همین منطقه نیز دوران کودکی و نوجوانی‌اش را سپری کرده‌است. پدربزرگ مادری زاکانی، از اهالی تبریز است. جد مادری‌اش اهل کاشان و اجداد پدری‌اش نیز در روستاهای شمالی تهران (زایگان و لالان) زندگی می‌کردند. پدر او حسین زاکانی از پهلوانان تهران و منطقه شهر ری بود که برای مدت ۲۸ سال، مسئولیت برگزاری مراسم سالگرد غلامرضا تختی را برعهده داشت.

زندگی شخصی

حسین زاکانی پدر علیرضا از پهلوانان و داوران کشتی ایران بود که پس از بازنشستگی عضو ستاد برگزاری مراسم بزرگداشت جهان پهلوان تختی بود.

همسر علیرضا زاکانی، معصومه پاکتچی است. پاکتچی پیش از ازدواج با زاکانی، همسر یک شهید بوده و یک فرزند نیز داشته‌است. پاکتچی دارای تحصیلات سطح ۳ حوزه علمیه می‌باشد که سالیان متمادی در مدیریت حوزه‌های علمیه استان تهران مشغول به فعالیت می‌باشد. وی از سال ۱۳۸۶ مسئولیت واحد خواهران بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود را عهده‌دار بوده و تندیس مهدی‌یاوران را در همایش بین‌المللی دکترین مهدویت در زمینه مدیریت در سال ۹۱ دریافت کرده‌است.

زاکانی دارای ۳ فرزند دختر به نام‌های طیبه، مریم و زینب است. دختر اول او در دوره دبیرستان و دو دختر بعدی پس از ورود به دانشگاه ازدواج کردند. مریم زاکانی دومین فرزند اوست که لیسانس مهندسی کامپیوتر را از دانشگاه صنعتی شریف و فوق لیسانس علوم انسانی دیجیتال را از اکول پلی‌تکنیک فدرال لوزان دریافت کرده‌است. او یکی از اولین گروه فارغ‌التحصیلان این رشته در این دانشگاه استو به همراه همسرش حسین حیدری به ایران بازگشته است.

تحصیل فرزند وی در سوئیس

رسانه‌های متعددی در باب تحصیل دختر علیرضا زاکانی و تولد نوه وی در سوئیس منتشر کرده‌اند. مریم زاکانی برای دریافت مدرک فوق‌لیسانس خود در رشته علوم انسانی دیجیتال به دانشگاه اکول پلی‌تکنیک فدرال لوزان رفت. او هنگامی که مشغول به تحصیل در ترم دوم فوق‌لیسانس بود، فرزندش را به دنیا آورد؛ به همین دلیل گفته می‌شود که نوه زاکانی دو تابعیتی است. زاکانی در واکنش به این اخبار اطلاعیه ای را از ستاد خود منتشر کرد که دختر وی هیچ‌گونه بورسیه تحصیلی از داخل و خارج ایران دریافت نکرده و هیچ تعهدی نسبت به دانشگاه و کشور محل تحصیل ندارد و فقط به جهت سابقه ممتاز تحصیلی در این دانشگاه به صورت رایگان مشغول به تحصیل شده‌است.

آفتاب یزد در واکنش به این خبر نوشت: دانشگاهی که دختر زاکانی در آن تحصیل کرده، تحت حمایت دولت فدرال سوئیس است و این دانشگاه با وجود دولتی بودن در مقاطع لیسانس و فوق لیسانس مقداری شهریه از دانشجویان خود دریافت می‌کند. این دانشگاه ترمی حدود ۸۰۰ فرانک شهریه از دانشجویان دریافت می‌کند، یعنی برای چهار ترم شهریه دانشگاه حدود ۳۲۰۰ فرانک می‌شود.

حضور در جنگ و جانبازی

زاکانی در سال ۱۳۶۲ همزمان با حضور در جنگ ایران و عراق و مجروحیت ناحیه دست، پا و گردن مدرک دیپلم خود را گرفته‌است. او دربارهٔ انتشار کارنامه تحصیلی‌اش در دوره دبیرستان که در چند درس نمرات خوبی کسب نکرده در فضای مجازی، گفت است: «اینکه بنده در دوران دبیرستان هیچگاه نمراتی را که ذکر کرده‌اید نداشته‌ام و تنها در سال ۶۲ دو تا تجدیدی دارم؛ زیرا بنده سال ۶۲ تا ۶۳ اردیبهشت ماه در جبهه بودم و تنها ۷ روز بدون معلم درس خواندم و در طول تحصیل هم به علت حضور در منطقه عملیاتی ترک تحصیل تلقی شده بودم و آن دو درس هم مدتی بعد امتحان دادم و قبول شدم.»

۶۲ ماه حضور داوطلبانه در جبهه‌ها، شرکت در ۱۵ عملیات بزرگ و جانبازی ۵۰درصد، در کنار حضور در ستاد جنگ‌های نامنظم، لشکر ۲۷ محمد رسول‌الله و لشکر ۱۰ سیدالشهدا و قرارگاه‌های جنوب و غرب از دیگر سوابق او در دوران جنگ ایران و عراق بوده‌است. او عمدتاً در واحدهای تخریب و «اطلاعات-عملیات» حضور داشته و مسئولیت‌هایی از جمله مسئول محور اطلاعات و عملیات قرارگاه نجف اشرف ۳، قائم‌مقام اطلاعات و عملیات لشکر۲۷ و نهایتاً مسئولیت محور این لشکر را برعهده داشته‌است.

دانشگاه

پس از پایان جنگ، او در رشته کارشناسی دستیاری کودکان پذیرفته شد و همان ترم‌های نخست با تغییر رشته به پزشکی هسته‌ای، تخصص گرفت.

دربارهٔ مدرک تحصیلی او نیز شایعاتی وجود داشت و یک وبسایت خبری بامداد (نزدیک به محمود احمدی‌نژاد) با انتشار تصویری اعلام کرد که علیرضا زاکانی در دوره تحصیل خود ۳ ترم مشروط شده‌است. همچنین این سایت اشاره می‌کند که در دوران متوسطه نمراتی مثل ۲٫۲۵ برای درس ریاضی و ۳٫۵ برای درس شیمی در شهریور سال تحصیلی ۶۳–۱۳۶۲ دارد و در دوران دانشگاه نیز با ارتباطات توانسته‌است که تغییر رشته از «دستیاری کودکان» به «پزشکی هسته‌ای» بدهد. او در این باره نیز گفته که «ذیل همان نامه منتشر شده در بامداد نوشته شده بود که دو ترم از این سه ترم از مشروطی درآمده‌ام که دلیل آن تأخیر در اعلام نمرات بوده‌است که هنوز این چنین مشکلاتی برای دانشجویان رخ می‌دهد و نکته دیگر آنکه آن یک ترم هم به آن دلیل مشروط شدم که مجبور بودم در کنار درس و مسئولیت بسیج دانشگاه برای تأمین خرج زندگی؛ یازده ماه از سال با ماشین کار کنم!» او همچنین در مورد تغییر رشته از دستیاری کودکان می‌گوید که به علت جراحات موجود، تعییر رشته از کارشناسی دستیاری کودکان به پزشکی تخصصی را با تأکید مسئولین دانشگاه انجام داده‌است.

فعالیت علمی

زاکانی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و دانشیار پزشکی هسته‌ای است و در بیمارستان دولتی امام خمینی تهران و مجتمع درمانی ولیعصر مشغول به طبابت است. او پیش از این، در زمینه پژوهشی رادیوداروها نیز فعالیت مختصری داشته‌است.

فعالیت‌های سیاسی

بسیج دانشجویی

زاکانی در دوره تحصیلی خود، عضو بسیج دانشجویی بود. او از اواخر سال ۷۷ مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه‌های استان تهران بود و در وقایع ۱۸ تیر ۱۳۷۸ و حادثه کوی دانشگاه تهران حضور داشت. در جریان راهپیمایی ۲۳ تیر ۷۸ که با هدف پایان دادن به اعتراضات دانشجویان از سوی حکومت برگزار شد، او در کنار حسن روحانی دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی، یکی از سخنرانان مراسم بود. او به دفعات با مصطفی تاجزاده معاون سیاسی وقت وزارت کشور دربارهٔ حوادث آن زمان مناظره کرده‌است.

زاکانی از سال ۱۳۷۹ مسئولیت سازمان بسیج دانشجویی کشور را برعهده گرفت و در سال ۱۳۸۲ از این سمت استعفا داد.

فعالیت حزبی

ثبت‌نام علیرضا زاکانی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۳۹۶)، با همراهی بیژن رنجبر، حسین صمصامی و منوچهر محمدی

زاکانی پس از پایان مسئولیت در بسیج دانشجویی، جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی را تأسیس کرد و برای چند دوره دبیرکل این حزب سیاسی اصولگرا بود. وی پیش از آن عضو شورای مرکزی ۱۱ نفره جبهه متحد اصولگرایان بود و برای حضور فعال در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ در قالب جبهه مردمی نیروهای انقلاب اسلامی فعالیت کرده‌است. در حال حاضر او ریاست جبهه تحول‌خواهان انقلابی را برعهده دارد که متشکل از سه تشکل سیاسی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی، جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی و جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی است.

نمایندگی در مجلس

مجلس هفتم

او پس از راهیابی به مجلس هفتم از حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر، برای یک‌سال در هیئت رئیس مجلس عضویت داشت و علاوه بر آن در کمیسیون آموزش و تحقیقات فعالیت کرد. وی، از منتقدین جدی مدیریت خانواده آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و عبدالله جاسبی در دانشگاه آزاد اسلامی بود و تحقیق و تفحص از دانشگاه آزاد اسلامی را در مجلس کلید زد که باعث تحولات مهمی در این دانشگاه شد.

زاکانی، تحقیق و تفحص از تخلفات آزمون دستیاری را نیز در همین دوره کلید زد و ریاست آن هیئت را برعهده داشت. در این تحقیق و تفحص مشخص شد که برای چند ین سال تقلب در آزمون دستیاری پزشکی در حجم وسیعی صورت گرفته‌است. علیرضا زاکانی در یک سخنرانی در سال ۱۳۹۳ نشان دار کردن سوالات در آزمون دستیاری را تأیید کرد و گفت:

موضوع اسفناک‌تر این بود که از سال ۷۷ تا ۸۲ سوالات آزمون دستیاری به فروش رسیده بود و هر سؤالی را نیز تا ۳۰ میلیون تومان می‌فروختند لذا وقتی ما کار بررسی را انجام دادیم و به لطف خدا به نتیجه رسید یک پزشک که نام او را نمی‌دانم برای من نوشت که من دفترچه آزمون سال ۷۷ را خریداری کردم و از ۲۰۰ سؤال ۱۴۶ سؤال آن مارک شده بود یعنی اگر کسی هیچ سوادی هم نداشت تنها با یک خط‌کش متوجه می‌شد که گزینه درست کجاست و در این صورت در بهترین رشته قبول می‌شد؛ حال حساب کنید کسی که با تقلب وارد یک حوزه تخصصی شده چطور می‌خواهد این مسئله را جبران کند.

او در دوره نمایندگی خود منتقد عملکرد قاضی مرتضوی و استفاده از علی کردان، محمدرضا رحیمی و اسفندیار رحیم مشایی در دولت محمود احمدی‌نژاد بود.

مجلس هشتم

زاکانی در انتخابات هشتمین دوره مجلس شورای اسلامی با کسب ۳۳۹ هزار و ۱۹۹ رای به عنوان نفر هفتم از حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر به مجلس راه یافت و علاوه بر عضویت در کمیسیون آموزش و تحقیقات به عضویت کمیسیون اصل نود نیز درآمد.

ناآرامی‌های پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸

مناظره زاکانی و تاجزاده دربارهٔ وقایع ۷۸ و اعتراضات ۸۸ در مجموعه سرچشمه تهران

علیرضا زاکانی و حزب متبوعش در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ علی‌رغم انتقادهایی که به دولت مستقر داشتند از حامیان محمود احمدی‌نژاد بود. او در حوادث پس از انتخابات نیز نقش فعالی داشت و به شهادت قاضی حیدری‌فر که در آن زمان از مسئولین پرونده‌های بازداشت شدگان بود، زاکانی به همراه فرهاد رهبر با پا درمیانی به آزادی دانشجویان بازداشت شده دانشگاه تهران در تاریخ ۲۳ خرداد ۱۳۸۸ کمک کرد. به علاوه زاکانی با ارائه مدارکی سعی در محکوم کردن سعید مرتضوی به عنوان آمر انتقال زندانیان به بازداشتگاه کهریزک که منجر به فوت سه تن از آن‌ها شد نمود.

موضع علیه معاون اول دولت احمدی‌نژاد

علیرضا زاکانی با انتصاب محمدرضا رحیمی به معاون اولی دولت محمود احمدی‌نژاد مخالفت کرد و در جریان جلسه استیضاح علی کردان وزیر وقت کشور، مدرک تحصیلی رحیمی را نیز جعلی خواند. همزمان هفته نامه پنجره نیز اقدام به انتشار پرونده‌ای دربارهٔ برخی اتهامات رحیمی از جمله دست داشتن او در پرونده فساد موسوم به ایران کرد که با واکنش رحیمی مواجه شد و معاون اول دولت از علیرضا زاکانی، سردبیر پنجره و دبیر سیاسی این نشریه شکایت کرد. زاکانی همچنین رحیمی را به توزیع پول میان برخی نمایندگان در زمان ریاست بر دیوان محاسبات نیز متهم کرد.

این کش‌وقوس‌ها در پایان با شکایت همزمان علیرضا زاکانی، احمد توکلی و الیاس نادران از محمدرضا رحیمی همراه شد و پرونده او به قوه قضاییه رفت.

کمک مالی به نشریه پنجره

سایت اصولگرای مشرق تصویر تفاهم‌نامه‌ای را در سال ۱۳۹۰ منتشر کرده که بر اساس بند ۴ آن، سازمان تبلیغات اسلامی پرداخت ۵۰۰ میلیون تومان را برای بصیرت‌زایی به نشریه پنجره (تحت مدیریت علیرضا زاکانی) برای یک سال تعهد کرده بود. در پاسخ زاکانی اعلام کرد که این یک تفاهم نامه بوده‌است و نه فاکتور.

مجلس نهم

زاکانی در انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی با کسب رای لازم از حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر به مجلس راه یافت و علاوه بر عضویت کمیسیون شوراها و امور داخلی رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام شد.

ریاست کمیسیون ویژه بررسی برجام

پس از پایان مذاکرات هسته‌ای ایران و تدوین برنامه جامعه اقدام مشترک توسط ایران و کشورهای ۱+۵، نتایج به کشورها ارسال شد، که در این بین مجلس شورای اسلامی ایران، کمیسیون ویژه را مسئول بررسی این توافق کرد. علیرضا زاکانی مسئولیت این کمیسیون ویژه را که «کمیسیون ویژه بررسی برجام، پیامدها و نتایج» نام داشت، با رأی نمایندگان مجلس بر عهده گرفت. وی در زمان مدیریت خود در این کمیسیون، دعوت از مقامات هسته‌ای، سیاسی و اقتصادی ایران به کمیسیون برجام را در دستور کار خود قرار داد و در نامه‌های جداگانه به سران قوا، خواستار دیدار با آن‌ها شد. وی همچنین در نامه‌ای به محمدجواد ظریف، خواستار حضور یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در کمیسیون برجام و ارائه توضیحات در خصوص توافق با ایران شد. همچنین وی در برنامه تلویزیونی متن حاشیه، دربارهٔ ارائه اطلاعات محرمانه توافق ایران و آژانس گفت که علی‌اکبر صالحی قول داده که این مفاد را در اختیار کمیسیون قرار بدهد.

ادعاها دربارهٔ کرسنت و رد ادعاهای وی

زاکانی از مخالفین کرسنت بشمار می‌رود و معتقد است که ایران در کرسنت ۵۶ میلیارد دلار ضرر کرده‌است. وی اعلام کرد اظهارات و اقدامات مسئولان نفتی آخرین کورسوهای امید را نیز در داوری بین‌المللی از بین می‌برد. این سخن در حالی گفته شد که دادگاه لاهه از اظهارات زاکانی علیه ایران استفاده کرد و در صورت جریمه شدن ایران توسط لاهه، اظهارات زاکانی از عوامل مهم آن است. زنگنه اعلام کرد که صحبت‌های نابجایی برخی مقامات ایرانی همچون علیرضا زاکانی کرده‌اند، منجر به استناد تیم داوری شرکت کرسنت پترولیوم به صحبت‌های آنان شده‌است و در نتیجه منابع ملی به خاطر صحبت‌های غیرواقعی اصولگرایانی که در صدد تخریب اصلاح‌طلبان بوده‌اند به خطر افتاده‌است. در جایی دیگر از رئیسی خواست تا دربارهٔ جریمه از جلیلی، زاکانی و بذرپاش دربارهٔ کرسنت بیشتر بپرسد که چه کسی دنبال مذاکره بوده و در چه زمانی و چه مرجعی چنین موردی را تصویب کرده‌است.

محکومیت قضایی توسط دیوان عالی و تبرئه

شعبه ۹ دادگاه کیفری یک تهران، پس از رسیدگی به شکایت وزارت نفت، علیرضا زاکانی را به جرم نشر مطالب خلاف‌واقعبه یک سال حبس تعزیری محکوم کرد که قابلی تبدیل به ۵۰ میلیون ریال جزای نقدی را داشت. این حکم در تجدید نظرخواهی نیز به تأیید دیوان عالی کشور نیز رسید و نتیجه نهایی و پایانی آن با محکومیت زاکانی تأیید و ابلاغ شد،اما خود زاکانی بعدها اعلام کرد که در پیگیری‌های مجدد، با رأی قاطع هیئت‌منصفه تبرئه شده‌است. ستاد انتخاباتی او ادعا کرد که پس از فرجام خواهی از رأی صادره با اعتراض و درخواست زاکانی، حکم حبس یک‌ساله مورد اعاده دادرسی و اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری قرار گرفت و نهایتاً موجب برائت از اتهامات وارده شد.

ادعاها دربارهٔ حسین فریدون

زاکانی در دادگاه شکایت حسین فریدون و وزارت نفت

علیرضا زاکانی در یک نشست خبری دربارهٔ فساد اقتصادی خطاب به حسن روحانی رئیس‌جمهور وقت ایران دست به افشاگری دربارهٔ روابط حسین فریدون برادر رئیس‌جمهور با برخی از بدهکاران بانکی همون رسول دنیال‌زاده و شب‌دوست مالامیری و بانک‌های ملت و رفاه زد و گفت: آقای فریدون در این کشور چه کار می‌کند؟ آقای رئیس‌جمهور اگر می‌خواهد جلوی فساد را بگیرد به اخوی خود مراجعه کند.

این افشاگری با واکنش حسین فریدون مواجه شد و برادر رئیس‌جمهور بابت این اظهارات از زاکانی شکایت کرد. زاکانی نیز با حضور در دادگاه تبرئه شدو برخی افراد نظیر دانیال‌زاده نیز دستگیر شدند.

حمایت از مفسد اقتصادی

یک مقام وزارت اطلاعات، علیرضا زاکانی را به حمایت از یک متخلف اقتصادی متهم کرد. زاکانی به افشای مطالبی دربارهٔ دخالت و مشارکت مأموران وزارت اطلاعات در پرونده‌های مهم فساد اقتصادی پرداخته بود که در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۹۸ یک «مقام وزارت اطلاعات» اعلام کرد برخلاف ادعای مطرح شده در این برنامه زنده، جلسه مورد اشاره (در سال ۱۳۹۵) به درخواست آقای زاکانی تشکیل شده بود و ایشان به بهانه ارائه اطلاعات در مورد تخلفات اقتصادی در حوزه پتروشیمی، دنبال دفاع و حمایت از یک متخلف در حال تعقیب در یکی از پرونده‌های مفاسد اقتصادی دارای اقدامات مجرمانه (اخاذی و ارتشاء) بوده‌است.

مجلس دهم

زاکانی در انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی با کسب ۷۶۷ هزار و ۲۵۸ رای و با کسب رتبه سی‌ونهم در حوزه انتخابیه تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر از راهیابی به مجلس بازماند.

بازگشت به بسیج

زاکانی پس از آنکه نتوانست برای چهارمین بار به مجلس شورای اسلامی راه پیدا کند، از مرداد ۹۵ تا خرداد ۹۸، رئیس مجمع عالی بسیج کشور را با جایگاه ۱۹ سرلشکری برعهده گرفت.

افشاگری دربارهٔ اکبر طبری

زاکانی خرداد ۹۸ و درحالیکه مصونیت قضایی نمایندگی نیز نداشت، دست به افشاگری علیه یکی از مدیران ارشد قوه قضائیه بود، زد و گفت:

کسی که دو رئیس قوه را بیچاره کرده و دچار مشکل بوده و مایه بدنامی قوه قضائیه و زد و بند شده را باید کنار گذاشت.

این افشاگری زاکانی با واکنش مصطفی تاجزاده نیز مواجه شد و او در مناظره خطاب به زاکانی گفت: «آنقدر فساد افزایش پیدا کرده که آقای زاکانی هم می‌ترسد اسم فاسد را بیاورد و فقط می‌گوید یک نفر هست دو رئیس قوه قضائیه از دستش عاجز شده‌اند.» در واکنش به این سخنان، زاکانی دست به افشاگری زد و نام او را اکبر طبری اعلام کرد.

مجلس یازدهم

زاکانی در انتخابات یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی با کسب ۱۹۰ هزار و ۴۲۲ رای از حوزه انتخابیه قم به مجلس راه یافت و به عضویت کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی درآمد.

ریاست بر مرکز پژوهش‌های مجلس

پس از تشکیل مجلس یازدهم، علیرضا زاکانی که سابقه ۳ دوره نمایندگی را داشت ریاست مرکز پژوهش‌های مجلس را برعهده گرفت و دست به تغییر ساختار این مرکز پژوهشی زد که با انتقاداتی از سوی برخی نمایندگان و فعالان سیاسی نیز مواجه شد.

انتصاب برادر داماد خود در مرکز پژوهش‌های مجلس

زاکانی در سال ۱۳۹۸، مسعود فیاضی برادر داماد خود را به عنوان مدیر کل مرکز مطالعات فرهنگی مرکز پژوهش‌ها منصوب کرد که با اعتراض مواجه شد.

شکایت وزارت اطلاعات، تبرئه

زاکانی به دلیل گفته‌هایی که در برنامه تلویزیونی تهران ۲۰ شبکه ۵ سیمای جمهوری اسلامی انجام داد با شکایت وزارت اطلاعات مبنی بر نشر اکاذیب به دادگاه فراخوانده شد. نخستین پرونده جرایم سیاسی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران در شعبه ۹ دادگاه کیفری یک استان تهران یکشنبه ۲۰ مهر سال ۱۳۹۹ برگزار شد که نتیجه این دادگاه صدور حکم برائت زاکانی بود.

انتخابات ریاست جمهوری

زاکانی در جریان ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶

عدم‌احراز صلاحیت در انتخابات ۱۳۹۲ و ۱۳۹۶

علیرضا زاکانی در ۲ دوره پیاپی انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۲ و انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۶ با حضور در ستاد انتخاباتی وزارت کشور در یازدهمین و دوازدهمین دوره انتخابات نام‌نویسی که پس از بررسی شورای نگهبان رد صلاحیت شد. به گفته زاکانی مفتوح بودن پرونده شکایت وزارت نفت و حسین فریدون از وی و محکوم شدن به یک سال حبس در دادگاه بدوی، دلیل این ردصلاحیت عنوان شده بود. زاکانی البته به این رای اعتراض کرد و دیوان عالی کشور رای به تبرئه او داد.

انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰

همچنین ببینید: علیرضا زاکانی در انتخابات ریاست‌جمهوری ایران (۱۴۰۰)

علیرضا زاکانی در سیزدهمین دورهٔ انتخابات ریاست جمهوری ایران نیز شرکت کرد که با نظر شورای نگهبان احراز صلاحیت شد. طی احکامی روح‌الله متفکر آزاد (نماینده تبریز) ریاست ستاد انتخاباتی زاکانی و مالک شریعتی (نماینده تهران) سخنگوی ستاد انتخاباتی او شدند.

ستاد انتخاباتی دهه‌شصتی‌ها

زاکانی در یکی از اولین برنامه‌های تبلیغاتی تلویزیونی خود، نام ستاد انتخاباتی خود را «ستاد دهه شصتی‌ها» اعلام کرد.

اعلام لیست اموال و هزینه انتخاباتی

زاکانی با حضور در برنامه اینترنتی تبادل اولین نامزدی بود که به چالش شفافیت پیوست و دارایی‌های خود را اعلام کرد. او دارای دو واحد ۹۵ متری در خیابان ایران واقع در شهر تهران است و همسرش نیز یک‌خانه ۷۵ متری در پردیسان قم دارد. او اعلام کرد که ۱۰۰ میلیون تومان برای انتخابات هزینه خواهد کرد.

انصراف از انتخابات ۱۴۰۰

علیرضا زاکانی در تاریخ ۲۶ خردادماه ۱۴۰۰ به نفع سید ابراهیم رئیسی از شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ کناره‌گیری کرد.

شباهت به احمدی‌نژاد

در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰، پس از نخستین مناظره زنده تلویزیونی هفت کاندید ریاست جمهوری، رسانه‌های متعددی نسبت به رویه سخن و صحبت علیرضا زاکانی واکنش نشان دادند و او را یادآور شیوه محمود احمدی‌نژاد در مناظرات سال ۱۳۸۸ دانستند. زاکانی در چند صحنه نمودارها و اینفوگرافی‌هایی را روبروی دوربین گرفت؛ امری که باعث شد بیش از آنکه مورد توجه جدی قرار بگیرد، سوژه کاربران شبکه‌های اجتماعی شود.برخی از رسانه‌ها نیز وی را بدل احمدی‌نژاد خطاب کردند.

شهرداری تهران

گزینه شهرداری و عدم تأیید رئیس شورا

بر پایه گزارش خبرگزاری رسمی صدا و سیما، علیرضا زاکانی در رقابت نهایی با مازیار حسینی، دیگر نامزد سمت شهرداری تهران موفق شد، ۱۲ رای از آرای منتخبان اصولگرای شورای شهر تهران را کسب کند و به عنوان گزینه نهایی هدایت شهرداری تهران انتخاب گردد. وی پیش از این با ۹ رای در مقابل ۸ رای مازیار حسینی به دور دوم رفت. پس از این انتخاب، رئیس شورای شهر ششم تهران اخبار منتشر شده مبنی بر انتخاب زاکانی به عنوان شهردار تهران را تأیید نکرد. مهدی چمران در گفتگو با ایسنا، اخبار منتشر شده دربارهٔ انتخاب زاکانی به عنوان شهردار تهران را تأیید نکرد.رسانه فرارو به نقل از اعتماد آنلاین لیست رای‌دهندگان را منتشر نمود که در بین آن‌ها نرجس سلیمانی و مهدی چمران به علیرضا زاکانی رای نداده بودند.

انتخاب به عنوان شهردار

اعضای ششمین دوره شورای اسلامی شهر تهران سرانجام روز یکشنبه ۱۷ مرداد ۱۴۰۰، علیرضا زاکانی را با ۱۸ رای از مجموع ۲۱ رای به عنوان نوزدهمین شهردار تهران برگزیدند.

اعتراضات به انتخاب وی

پس از انتخاب وی به عنوان نوزدهمین شهردار تهران، اعتراضات متععدی نسبت به این موضوع از سوی افراد و رسانه‌های مختلف عنوان شد. وی به عنوان یک چهره تندرو، هیچگونه سابقه مدیریتی در کارنامه خود ندارد.پیش از این علیرضا زاکانی در انتخابات ریاست جمهوری به نفع ابراهیم رئیسی کنار رفت. عبدالناصر همتی، دیگر نامزد انتخابات ریاست جمهوری، در مناظره‌های انتخاباتی بارها زاکانی را نامزد «پوششی» و «سوپر پوششی» خواند که زاکانی نیز در پاسخ وی را نامزد «روکشی» خطاب کرد. از سویی، زاکانی در رشته توئیتی نوشت که ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران در نظر داشته که او را در کابینه جدید به عنوان وزیر رفاه یا وزیر بهداشت بگمارد.

مخالفت سازمان بازرسی

در پی انتخاب زاکانی به عنوان شهردار تهران، سازمان بازرسی کل کشور در نامه‌ای خطاب به مهدی چمران، رئیس شورای شهر تهران تأکید کرد، که انتخاب شهردار تهران باید بر اساس ضوابط و مقررات مربوطه از جمله مدرک تحصیلی و سابقه مدیریت مرتبط انجام شود. در این نامه که به تازگی و پس از رای اعضای شورای شهر به علیرضا زاکانی خطاب به مهدی چمران نوشته و ارسال شده به صراحت عنوان شده‌است که ضوابط و مقررات مربوط به انتخاب شهرداران از جمله آیین‌نامه اجرایی شرایط احراز سمت شهردار مصوب ۴ دی ماه سال ۱۳۹۷ از نظر ارتباط مدرک تحصیلی و سابقه مدیریتی باید مدنظر گیرد. در این نامه همچنین تصریح شده‌است که شورای شهر باید از هرگونه تصمیم‌گیری بر اساس فشارهای سیاسی، امور حزبی و جناح‌بندی گروهی برخلاف منافع عمومی و مصالح شهروندان اجتناب کند.

تغییر قانون به نفع شخص وی

علیرضا زاکانی مدرک و تخصص و پیشینه مورد نیاز برای شهردار شدن را ندارد و حتی این انتخاب برخلاف قوانین وزارت کشور است، اما پرویز سروری در یک برنامه تلویزیونی به موانع قانونی شهردار شدن زاکانی پاسخ داد. او در این برنامه اعلام کرد که می‌خواهند از معادل سازی دوره نمایندگی مجلس زاکانی برای شرط نداشتن ۹ سال سابقه اجرایی وی استفاده کنند. وی در پاسخ به موضوع مطرح شده توسط مجری در مورد تحصیلات غیرمرتبط شهردار منتخب پاسخ داد که قانون اشتباه است و با مذاکره با مجلس شورای اسلامی و وزارت کشور درصددند مدرک پزشکی را هم جزو رشته‌های مرتبط با مدیریت شهری قرار دهند زیرا سلامت جامعه هم مهم است. اما علی‌رغم این حرف، قانون تغییر نکرد و شکایات متعددی توسط افراد مختلف علیه انتصاب او به عنوان شهردار تهران انجام شد. مهمترین آنها شکایت محمدصالح مفتاح از فعالان اصولگرا بوده است که از وزیر کشور شکایت کرد.

دیدگاه‌ها

در مورد اصلاح‌طلبان

زاکانی در دی ۱۳۹۲، در مورد اصلاح‌طلبان گفت:

کارگزاران و اصلاح طلبان غیرخودی و ضدانقلاب نیستند بلکه خودی‌های متاخر هستند که از قافله انقلاب عقب افتاده‌اند. ما عناصر فعالی در کشور داریم که یا خودی هستند یا غیرخودی، غیرخودی‌ها ضد انقلابند اما برخی گروه‌ها نیز خودی هستند اما خودی متاخر هستند. این گروه، سلطه پذیر بوده و به راحتی می‌گویند باید انقلابی گری را کنار گذاشت و خود را با نظم جهانی هماهنگ کرد، اینها نمی‌توانند پا به پای انقلاب حرکت کنند. بعضی از عناصر اصلاح طلب از انقلابی‌های قدیمی هستند اما حرف‌های امروز آن‌ها با انقلاب و آیت‌الله خمینی منافات دارد.وی تأکید کرده‌است که سال‌ها طول می‌کشد تا خاطرات تلخ دوم خرداد را فراموش کنیم.

آتش‌بس یک‌طرفه و پرهیز از جنجال‌آفرینی

علیرضا زاکانی در نقد رفتارهای جنجالی و هیجانی علیه آزادی‌های اجتماعی، یادداشتی با عنوان «امروز باید آتش‌بس یک‌طرفه داد» منتشر کرد که احمد توکلی نیز با تأکید بر لزوم «آتش‌بس» در توییتر خود نوشت: «با این اختلافات خانه‌سوز، پیشنهاد زاکانی را باید با آب طلا نوشت که گفت حتی یک‌طرفه هم شده آتش‌بس دهیم تا اصلاحات اساسی به دست دولت انجام شود.»

عملکرد ایران در عراق و سوریه

زاکانی معتقد است اگر حضور قاسم سلیمانی در عراق نبود و ارادهٔ ایران نسبت به ماندن حکومت سوریه وجود نمی‌داشت، بغداد و دمشق سقوط می‌کردند.

پیوند به بیرون

• صفحه علیرضا زاکانی در پایگاه نمایه‌های استنادی اسکوپوس
• وبگاه رسمی
• وبگاه خبری جهان‌نیوز؛ وابسته به علیرضا زاکانی
• هفته‌نامه پنجره به مدیرمسئولی علیرضا زاکانی
• «پاسخ ۵۰ صفحه‌ای زاکانی (رئیس هیئت تحقیق و تفحص از دانشگاه آزاد) در پاسخ به نامه مرتضوی پیرامون تخلفات وی». سایت شخصی زاکانی. ۱۸ مرداد ۱۳۸۷.
• زاکانی ثبت‌نام کرد+زندگی‌نامه خبرگزاری فارس
• علیرضا زاکانی در اینستاگرام

مناصب نظامی
پیشین: سعید فرجیان‌زاده	رئیس سازمان بسیج دانشجویی ۱۳۸۲–۱۳۷۹	پسین: مهران طهماسبی
مناصب احزاب سیاسی
پیشین: حسین فدایی	رئیس ستاد انتخاباتی ائتلاف آبادگران ایران اسلامی ۱۳۸۴	پسین: حبیب کاشانی
عنوان جدید	رئیس ستاد انتخاباتی محمدباقر قالیباف ۱۳۸۴	پسین: حسین مظفر
	رئیس ستاد انتخاباتی عزیزالله خوشوقت ۱۳۸۵	بدون متصدی
	رئیس ستاد انتخاباتی ائتلاف بزرگ اصول‌گرایان ۱۳۸۵	انحلال ائتلاف
	دبیرکل جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی ۱۳۹۵–۱۳۸۷	پسین: پرویز سروری
	رئیس ستاد انتخاباتی جبهه متحد اصول‌گرایان ۱۳۹۱–۱۳۹۰	انحلال جبهه
	رئیس هیئت اجرایی ائتلاف بزرگ اصول‌گرایان ۱۳۹۵–۱۳۹۴	انحلال ائتلاف
مناصب رسانه‌ای
عنوان جدید	صاحب امتیاز پنجره ۱۳۹۶–۱۳۸۸	توقف انتشار
	مدیرمسئول پنجره ۱۳۹۵–۱۳۸۸	پسین: پیام تیرانداز
کرسی پارلمانی
عنوان جدید	سخنگوی فراکسیون اصول‌گرایان ۱۳۹۵–۱۳۹۱	انحلال فراکسیون
	رئیس کمیسیون ویژه بررسی برجام ۱۳۹۴	انحلال کمیسیون
سِمَت‌های علمی
پیشین: کاظم جلالی	رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی ۱۴۰۰–۱۳۹۹	پسین: بابک نگاهداری
مناصب شهری
پیشین: علیرضا جاوید سرپرست	شهردار تهران اکنون–۱۴۰۰	در حال تصدی