عملیات نصر

عملیات نصر
بخشی از جنگ ایران و عراق
زمان ۱۵ دی ۱۳۵۹ تا ۱۸ دی ۱۳۵۹ مکان منطقه غرب دزفول در جنوب غرب ایران نتیجه شکست نیروهای ایرانی. تغییرات سرزمینی عقب‌نشینی نیروهای ایران به مواضع قبلی با بر جای گذاشتن تجهیزات نظامی.
جنگندگان
عراق	ایران
نیروها
سه لشکر زرهی	سه تیپ زرهی(تیپ 1 زرهی ، تیپ 2 زرهی ، تیپ 16 زرهی)
تلفات
۴۵ تانک منهدم شد (ادعای ایران\عراق) ۵۰ خودرو زرهی منهدم شد	۱۴۱ تا ۳۰۰ کشته ۲۱۴ تانک منهدم\بدست عراقی‌ها افتاد (ادعای عراق) ۸۰ تانک منهدم\بدست عراقی‌ها افتاد (ادعای ایران) ۱۰۰ نفربر منهدم\بدست عراقی‌ها افتاد

عملیات نصر
جبهه	جنوبی
مکان عملیات	جنوب اهواز-دشت آزادگان
نوع تک	گسترده
فرماندهی	ارتش
سازمان عمل‌کننده	مشترک (ارتش-سپاه- ستاد نیروهای نامنظم

عملیات نصر در محور جنوب اهواز-دشت آزادگان به صورت گسترده در تاریخ ۱۳۵۹/۱۰/۱۵ تا ۱۳۵۹/۱۰/۱۸ به فرماندهی ارتش انجام شد. این عملیات بزرگترین عملیات زرهی ایران در کل جنگ ایران و عراق می‌باشد که با پیروزی قاطع نیروهای عراقی همراه بود و آن‌ها توانستند برغم تلاش ایرانی‌ها محاصره شوش را ادامه دهند.از این عملیات به عنوان بزرگترین مانور زرهی ارتش ایران یاد می شود.

عملیات

در طی این عملیات هنگهای ارتش ایران به سمت نیروهای عراقی که بخش‌هایی از خاک ایران را در مناطق اطراف اهواز، دزفول، و سوسنگرد اشغال کرده بودند پیشروی کردند. عراقی‌ها با آگاهی از این موضوع تظاهر به عقب‌نشینی کردند. عراقی‌ها پاتکی را از سه جبهه تدارک دیدند. پاتک عراقی‌ها ایرانی‌ها را دستپاچه کرد و نیروهای زرهی دو طرف برای مدت دو روز در دریایی از گل در مقابل هم جنگیدند. سرانجام نیروهای نظامی ایران به دلیل بی برنامه گی در تدارک سوخت و مهمات با به جا گذاشتن تعداد زیادی تانک و تجهیزات شروع به عقب‌نشینی کردند. شرایط سخت منطقه امکان در هم کوبیدن شدید را نیز از ارتش عراق گرفت.

دستاورد

ارتش ایران مقادیر معتنابهی از تجهیزات و نفرات را از دست داد با این حال این شکست زمینه ساز تثبیت مواضع نیروهای ایرانی در منطقه و حفظ ارتباط جاده سوسنگرد اهواز را فراهم نمود.

تحلیل

حسین علایی بی‌تجربگی و عدم برنامه‌ریزی درست برای رزمندگان سپاه پاسداران و نیز ناهماهنگی در عقب‌نشینی نیروها را عامل شکست می‌داند و می‌گوید:«عقب‌نشینی سریع واحدهای لشکر ۱۶ در این عملیات، آسیب روحی زیادی به رزمندگان وارد نمود و آنها را دچار یأس و سردرگمی کرد.» .ضمنا با توجه به پیروزی روز اول نیروهای ایرانی ، استعداد بالای لشکر های زرهی عراق علت اصلی شکست نیروهای ایرانی در روز دوم و سوم نبرد شد.در خاطرات علی صیاد شیرازی، فرمانده نیروی زمینی ارتش در زمان جنگ، نیز ذکر شده که در سال نخست جنگ، قرارگاه مشترکی برای هماهنگی نیروهای عملیاتی ارتش و سپاه وجود نداشته است.

اتهامات

بنا بر ادعای ابوالحسن بنی‌صدر که در آن زمان فرماندهی کل قوا را بر عهده داشته است، خامنه‌ای در جریان جنگ ایران و عراق و در نبرد کرخه کور در جبهه جنگ حضور یافته ولیکن فرار وی از منطقه عملیاتی موجب تضعیف روحیه و فرار سربازان شده است. خود خامنه ای در جلسه مجلس شورای اسلامی می گوید:«شانزدهم [دی ماه] هم تا حدود ساعت سه تا سه و نیم بعد از ظهر من بودم که آقای بنی صدر هم بود و نیروهای ما به تدریج شروع کردند به ضربت خوردن. یعنی نیروهای عراقی، نیروی کمکی بزرگی به کمکشان آمد و نیروهای ما را از پهلو مورد هدف قرار دادند که این برای ما قابل محاسبه نبود، و محاسبه نشده بود برای نیروهای ما و دستگاه اطلاعاتی ما، این بود، که نیروهای ما شروع کردند به عقب نشینی کردن... و همه آن ساعت بینی و بین الله تلاش می کردند، یعنی من آن کسانی را که مسئولان سطح بالا هستند، نظامی یا غیرنظامی نیافتم که تلاش نکنند. البته در آن ساعت که من آمدم آقای بنی صدر نبود. یا غذا می خورد یا نماز می خواند یا خوابیده بود، به هر حال نبود. یکی دو ساعتی، لکن بعد که آمدیم، ایشان بوده آنجا حدود چند ساعت هم آنجا بود و نیروهای ما وقتی منهدم شدند، ایشان آنجا بود، شاهد بود و بعداً آمده بود برای ما نقل می کرد. علی‌أی‌حال، در هویزه که بچه های ما شهید شدند، من به طور قطع نفی نمی‌کنم، ولی من به هیچ وجه از کسانی یک تعلل عمدی، سستی عمدی، خیانت خدای نکرده مشاهده نکردم.» از سوی دیگر سایت مشرق نیوز ادعا دارد که در جریان جنگ اساساً چنین اتفاقی نیافتاده است. همچنین سخنان خامنه‌ای علیه بنی‌صدر در مجلس نه در پاسخ نمایندگان سؤال کننده از وی در مورد فرار از جنگ، بلکه در جریان جلسه رای عدم کفایت در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ می‌باشد.