محمدعلی تسخیری

محمدعلی تسخیری
زادهٔ	۲۷ مهر ۱۳۲۳ نجف، عراق
درگذشت	۲۸ مرداد ۱۳۹۹ (۷۵ سال) تهران، ایران
علت درگذشت	عارضه قلبی
آرامگاه	حرم فاطمه معصومه، قم
ملیت	ایران
تحصیلات	پایان سطوح عالی حوزه علمیه، اجتهاد
پیشه	سیاستمدار ایرانی روحانی دیپلمات
آثار	اقلیت‌های مسلمانان، راهکارها و مشکلات ایده‌های گفتگو با دیگران دربارهٔ وحدت و تقریب مذاهب اسلامی رسالت ما تقریب در اندیشه‌ها، انسجام در عمل در پرتو قانون اساسی
دین	اسلام
مذهب	شیعه
منصب	نماینده استان تهران در پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری و «مشاور عالی رهبر ایران» در امور جهان اسلام
والدین	پدر: علی‌اکبر تسخیری تنکابنی مادر: انیسه بیگم امامی

محمدعلی تسخیری (۲۷ مهر ۱۳۲۳ – ۲۸ مرداد ۱۳۹۹) روحانی ایرانی، نماینده استان تهران در پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری و از تیر ۱۳۹۱ مشاور عالی رهبر ایران در امور جهان اسلام بود. او رئیس پیشین مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و نماینده سابق استان گیلان در دورهٔ سوم مجلس خبرگان رهبری نیز بوده‌است.

تحصیل در عراق

محمدعلی تسخیری در ۲۷ مهر ۱۳۲۳ در نجف متولد شد. پدرش علی‌اکبر تسخیری تنکابنی از اهالی رامسر و مادرش، انسیه بیگم از اهالی اصفهان بود. وی در دوران کودکی، روخوانی قرآن را فرا گرفت. سپس تحصیلات ابتدایی را در مدرسه «منتدی النشر» به پایان رساند که با مدیریت محمدرضا مظفر اداره می‌شد. وی در آنجا، علاوه بر مظفر زیر نظر استادانی همچون الغبان و شیخ مطر تحصیل کرد و سپس تحصیلات متوسطه را در دبیرستان شبانه «خورنق» پی گرفت.

در سال ۱۳۴۱ دوره دبیرستان را به پایان رساند. آن‌گاه وارد دانشکده فقه شد و در رشته زبان عربی و علوم اسلامی به تحصیل پرداخت. هم‌زمان فراگیری دروس حوزوی را نیز آغاز کرد. پس از انقلاب ۱۳۷۷ (قمری) عراق به رهبری عبدالکریم قاسم، احزاب سیاسی مانند حزب کمونیست و ملی‌گراها فعالیت‌های خود را از سر گرفتند و با آموزه‌های اسلامی مخالفت می‌کردند. از این رو، حزب «جماعت العلماء» برای رویارویی با این گروه‌ها به سازمان‌دهی جوانان مسلمان دست یابید. تسخیری نیز با مطالعه نشریات حزب «جماعت العلماء»، در جریان اهداف و برنامه‌های آن حزب الدعوه قرار گرفت. فعالیت‌های انقلابی وی ادامه یافت تا اینکه در سال ۱۳۴۴ به‌طور رسمی به «حزب الدعوه» پیوست که با نظارت صدر اداره می‌شد. تسخیری در آن زمان، با سرودن اشعار انقلابی به فعالیت علیه نظام حاکم بر عراق پرداخت که به دستگیری و زندانی شدن وی انجامید. وی پس از مدتی با میانجی‌گری علمای نجف به ویژه سید روح‌الله خمینی از زندان رهایی یافت و سپس راهی نجف شد. وی زیر نظر استادانی چون مجتبی لنکرانی و کاظم تبریزی، دوره سطح را به پایان رساند و به درس خارج فقه راه یافت. این عالم شیعه، بیشتر از ۳۰ قصیده (به زبان عربی) سروده‌است و شعرهای وی در دیوانی تحت عنوان «اوراق و اعماق» انتشار یافته‌است.

اخراج از عراق و فعالیت در ایران

تسخیری در سال ۱۳۴۹ به دلیل فعالیت‌های سیاسی بر ضد رژیم عراق، از این کشور اخراج شد و به ایران آمد. او فعالیت دینی و فرهنگی خود را در شهر قم و در مؤسسه دارالتبلیغ اسلامی و با انتشار مجله عرب زبان الهادی آغاز کرد. بعد از انقلاب ۱۳۵۷ ایران در پست معاونت بین‌الملل سازمان تبلیغات اسلامی فعالیت می‌کرد تا اینکه در سال ۱۳۶۹، مجمع جهانی اهل بیت را با همکاری افرادی مانند سید محمدباقر حکیم تشکیل داد و خود به عنوان دبیرکل این مجمع برگزیده شد.

در سال ۱۳۷۴ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی را تأسیس نمود تا فعالیتهای فرهنگی خارج از کشور در یک سازمان اداره گردد. وی در سال ۱۳۸۰ از سوی رهبر ایران به سمت دبیر کلی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی انتخاب شد و در تاریخ ۲۴ تیر ۱۳۹۱ از دبیری مجمع تقریب مذاهب کنار رفت و به سمت مشاور عالی سیدعلی خامنه‌ای در امور جهان اسلام گماشته شد. همچنین تسخیری در مجامع بین‌المللی و اسلامی مانند بانک توسعه اسلامی و مجمع الفقه اسلامی فعالیت داشت.

درگذشت

تسخیری که در تاریخ ۲۴ مرداد ۱۳۹۹ به علت عارضه قلبی در بیمارستان خاتم‌الانبیاء تهران بستری شده بود، صبح روز ۲۸ مرداد ۱۳۹۹ در سن ۷۵ سالگی درگذشت.

آثار

کتب

• اقلیت‌های مسلمانان، راهکارها و مشکلات
• ایده‌های گفتگو با دیگران
• دربارهٔ وحدت و تقریب مذاهب اسلامی
• رسالت ما تقریب در اندیشه‌ها، انسجام در عمل
• در پرتو قانون اساسی

مقالات

برخی از مقالات او عبارتند از:

• لزوم گفتگوی پیروان ادیان ابراهیمی
• گام‌های مطلوب برای تحقق امنیت اجتماعی
• یاد خدا راه کمال (مطالعه‌ای در احادیث مربوط به یاد خدا)
• معرفی هیئت
• هویت از خطر روزمرگی تا پیامدهای افراط‌گرایی
• همسنگی در حقوق و وظایف زن در پرتو منشور حقوق بشر اسلامی
• وظایف عمومی دولت در عرصه اقتصاد
• وضعیت زن مسلمان و نقش وی در اجتماع
• وجدانیت حقوق مخالف تجاوز به مقدسات است
• نمودهای تعادل در قانون اساسی ایران
• نگاهی به مقدمه علامه ابن میثم در شرح خود بر نهج البلاغه
• نقش تمدنی امت اسلامی‌در جهان آینده
• نشانه‌های هماهنگی در بررسی قانون اساسی جمهوری اسلامی‌ایران
• زن مسلمان و چالش‌های جهانی با نگاهی به برخی عهدنامه‌های بین‌المللی
• روابط پیشوایان مذاهب در سده‌های اسلامی نخستین
• روابط پیشوایان دینی و علما با یکدیگر در ادوار گذشته با تأکید بر شهیدین
• رابطه با دیگران در چارچوب صلح عنصر اصلی توسعه
• رابطه اسلام و غرب
• رابطه اسلام و غرب و وظیفه مسلمانان
• رابطه اسلام و غرب، تأملی در یک دیدگاه غربی
• خیزش اسلامی و رسانه‌ها
• خیزش اسلامی و تجدّدگرایی
• خیزش اسلامی: علل، نمودها و تداوم آن
• خاطرات یک زندانی از زندان قصر النهایه بغداد
• آینده رابطه بین اسلام و غرب با نگاهی ویژه به کتاب آینده اسلام و غرب شیرین هانتر آراء و اندیشه‌های ابوالکلام آزاد و سهم او در اشاعه معارف اسلامی در هند
• حوادث تروریستی مسایل پیرامونی آن و برخورد انسانی

پیوند به بیرون

• وبگاه رسمی
• وبگاه رحما
• مشارکت کنندگان ویکی‌پدیای عربی
• سایت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی