احکام اسلام
بخشی از سلسله مقالات درمورد اسلامگرایی |
---|
![]() |
احکام اسلام به مجموعه فرامین عملی و عبادی اسلامی گفته میشود. این احکام شامل آداب و مناسک اسلامی و همچنین عبادات هستند. احکام اسلام در علم فقه شرح و بسط مییابند و شامل دو گروه حکم تأسیسی و حکم امضایی هستند.[۱]
کشورهایی که شریعت را اجرا می کنند در مورد موضوعاتی مانند حقوق بشر ، برابری ، حقوق زنان ، حمایت از کودکان ، ترجیحات فردی و عدم حمایت از حقوق و آزادی های فردی با انتقاد شدید سازمان های بین المللی روبرو می شوند.[۲] این واقعیت که اسلام مفهوم حقوق و آزادی های فردی را در بر نمی گیرد ، منبع مهم تعارض بین شرع و درک غربی ها از قانون است.[۳]مثلا؛ بر اساس شرع ، می توان افراد را به بدعت گذاران ، مرتدان (یا به تعبیر ملایم گناهکاران) و برچسب های مشابه متهم کرد و مجازات های تا حد مرگ را برای آنها وضع کرد.[۴][۵][۶][۷][۸]
به عقیدۀ برخی برخی تعاریف از جرایم مبتنی بر شرع و مجازات های تعیین شده برای این جرایم، اگر به طور سیستماتیک اعمال شوند، می توانند در چارچوب «جنایات علیه بشریت» ارزیابی شوند.[۹]
حقوق جزای اسلامی[ویرایش]
برای گناهان اسلامی در کتابهای فقهی کیفرهای زیر آمدهاست:
- حدود (جمع حد):گناهان و جرائم مهمی که شارع اسلام برای آنها جزا(کیفر) در نظر گرفته شدهاست عبارتند از:زنا، سحق- قیاده، قذف، نوشیدن مسکرات، دزدی، محاربه، ارتداد.
- تعزیرات:کیفرهایی هستند که کموکیف آنها از طرف شارع اسلام تعیین نشدهاست، و به حاکم شرع اجازه دادهاست که به مصلحت خویش مرتکب گناه را تادیب کند.
- قصاص:عبارت است از انتقام بدنی از کسی که جنایتی را به صورت عمد و عدوان مرتکب شدهاست.
- دیات (جمع دیه):غرامت و خسارت مالی را که شخص مرتکب در جنایتها و صدمات غیر عمدی باید بپردازد دیات میگویند.
قصاص[ویرایش]
قصاص اقدامی است که در "نظم اجتماعی قبیله ای" قصاص تلقی می شود و بر اساس "معادل اجتماعی" انجام می شود. چه قربانی مذکر باشد ، چه زن ، چه برده ، چه آزاد ، چه نخبه و چه معمولی ، یکی از اعضای قبیله قاتل (معادل قربانی در موقعیت اجتماعی) کشته می شود. به عنوان مثال ، تنها یک برده می تواند برای یک برده کشته شود ، و یک زن می تواند برای یک زن کشته شود.[۱۰] شرط معادل سازی اجتماعی در انتقام به این معناست که اگر طبقه پایین شخصی را از طبقه بالا بکشد ، مجازات اعمال می شود و اگر فردی از طبقه بالا فردی از طبقه پایین را بکشد ، هیچ تلافی نمی شود. در این صورت امکان پرداخت غرامت به خانواده مقتول وجود دارد.
آیات مختلف مجازاتی در قرآن درباره کشتار و زخمی شدن جنایات وجود دارد:اگرچه قطعی است "طبق جنایت قصاص در جنایات قتل اعمال خواهد شد
"ای کسانی که ایمان آورده اید! قصاص در مورد قتل برای شما مقرر شده است ؛ آزاده برای آزاد ، و برده برای برده ، و زن برای زن. (2: 178)" ، وضعیت در آسیب مشخص نیست. برای چنین مجازاتی ، (چشم در برابر چشم ، دندان در برابر دندان ، و غیره) عبارت "این گونه ما در کتاب به آنها (بنی اسرائیل) نوشتیم" استفاده می شود. (5:45)
کلیات[ویرایش]
مسلمانان در جوامع اسلامی رعایت احکام اسلامی را به صورت سنتی یک ضرورت میدانند.[نیازمند منبع] به قوانین اسلامی شریعت گفته میشود و فلسفه حقوقی اسلام را فقه میگویند و بیشتر شیعیان منابع فقهی را به قرآن، پیامبران، امامان و عقل تقسیم میکنند[۱۱] اما اهل تسنن معمولاً منابع فقهی را به قرآن، سنت، اجماع، قیاس، قول صحابی، استحسان و… طبقهبندی میکنند.
حکم تأسیسی و امضایی[ویرایش]
حکم تأسیسی حکم و قانونی است که قبلاً وجود نداشته و جدیداً تأسیس و وضع شده باشد. حکمامضایی حکم و قانونیاست که در قوانین قدیم (و یا در عرف و عادت) وجود داشته، لیکن مقنّن آن حکم را اکنون در قوانین جدیدی که وضع میکند بهکار میبرد؛ که اینعمل، بهمعنای تأیید و امضای قانون قدیم است؛ به همین دلیل به این حکم «حکمامضایی» میگوییم.[۱۲]
وظیفه انسان نسبت به احکام[ویرایش]
احکام اسلام به پنج دسته تقسیم می شوند:
واجب: یعنی کاری که باید انجام شود. مانند نماز
حرام: کاری که نباید انجام شود. مانند دزدی
مستحب: کاری که خوب است انجام شود ولی ترک آن نیز جایز است مثل نماز های مستحب
مکروه: کاری که خوب است انجام نشود ، مثل قسم خوردن راست به خدا.
مباح: کاری که انجام و ترک آن مساوی است. مثل راه رفتن [۱۳]
این اقدامات پیامدهای "مادی یا اخلاقی" از نظر شرعی دارد.
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ «تاسیسی». دانشنامه جهان اسلام. دریافتشده در ۱۸ دی ۱۳۹۰.
- ↑ https://tr.euronews.com/2018/12/14/avrupa-konseyi-ile-seriat-hukuku-krizi-kapida
- ↑ https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/211700
- ↑ https://www.suleymaniyevakfi.org/kutsanan-gelenek-ve-kuran/kurana-ve-gelenege-gore-dinden-donmenin-cezasi.html
- ↑ https://islamansiklopedisi.org.tr/ridde
- ↑ http://www.ismailaga.info/yazi/2012/03/30/dinde-zorlama-yoktur-ne-demektir[پیوند مرده]
- ↑ Necati Yeniel, Hüseyin Kayapınar, Sünen-i Ebu Davud Terceme ve şerhi c. 2, s. 112
- ↑ http://www.fetvameclisi.com/fetva-namaz-kilmayanin-cezasi-21734.html
- ↑ http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/281/2556.pdf
- ↑ https://www.academia.edu/6708946/KADIN_BAKI%C5%9E_A%C3%87ISIYLA_KURANI_YEN%C4%B0DEN_OKUMA_DENEMES%C4%B0_-AM%C4%B0NA_WEDUD-KURAN_VE_KADIN
- ↑ آشنایی با ابواب فقه
- ↑ شب خیز، محمد رضا، اصول فقه دانشگاهی، نشر لقاء، قم - ایران، اول، 1392 ه. ش.
- ↑ آشنایی با علوم اسلامی، نوشته مرتضی مطهری، جلد3، صفحه 70و 71 ، انتشارات صدرا.