احکام اسلام

احکام اسلام به مجموعه فرامین عملی و عبادی اسلامی گفته می‌شود. این احکام شامل آداب و مناسک اسلامی و همچنین عبادات هستند. احکام اسلام در علم فقه شرح و بسط می‌یابند و شامل دو گروه حکم تأسیسی و حکم امضایی هستند.

اگرچه شریعت به عنوان یک نظام حقوقی تعریف شده است، اما نمی توان از آن به عنوان قانونی بالغ بر اساس حقوق فردی به معنای امروزی، با حوزه، قواعد و حدود خاصی یاد کرد. امروزه قانون، اخلاق، سنت، اعتقاد و عبادت مفاهیمی متمایز هستند. اخلاق، آداب، اعتقادات یا عبادات توسط قانون تنظیم نمی شود و در محدوده قانون قرار نمی گیرد. اما این مفاهیم در شریعت به هم تنیده شده است. به عنوان مثال، نوشیدن یا ننوشیدن (مشروبات الکلی; خمر)، که امروزه در بسیاری از کشورها تنها یک موضوع ترجیحی است، یا اعمال جنسی بزرگسالان بر اساس رضایت متقابل یا گفتاری که به این امر اشاره دارد (قذف، ممکن است این یک مشکل اخلاقی با توجه به درک محلی باشد). یا ترک عقیده یا عبادت (ارتداد، این یک مشکل مذهبی است.) با مجازات های کیفری بزرگ مواجه می شوند. تجاوز جنسی در قرآن جرم تعریف نشده است، اما فقها با در نظر گرفتن آن در محدوده روابط جنسی خارج از زناشویی (زینا) که به عنوان جرم تعریف شده است مجازات شده است. رویکرد قرآن به کشتار و مجروح کردن جنایات همانند سایر نمونه های تاریخی است. و تمایز عمدی و غیر عمدی نادیده گرفته شده است، جز اینکه بین دو مسلمان رخ می دهد (نساء؛ 92). در قرآن، مجازات ها بر اساس انواع سرقت از قبیل کلاهبرداری، سرقت یا زورگیری درجه بندی نشده است. در بسیاری از جرایم تعزیری، مبنای قانونی (اصل قانونی بودن) وجود ندارد و قاضی وظیفه اثبات جرم یا تعیین مجازات مشابه برای همان جرم را در بین محکومان ندارد.

زنی که محدودیت های لباس پوشیدن را در ایران بالا می برد در یک مصوبه مجلس در سال 1983 آمده است که زنانی که موهای خود را به طور کامل در اماکن عمومی نپوشانند می توانند با 74 ضربه شلاق مجازات شوند.

کشورهایی که شریعت را اجرا می کنند در مورد موضوعاتی مانند حقوق بشر ، برابری ، حقوق زنان ، حمایت از کودکان ، ترجیحات فردی و عدم حمایت از حقوق و آزادی های فردی با انتقاد شدید سازمان های بین المللی روبرو می شوند. این واقعیت که اسلام مفهوم حقوق و آزادی های فردی را در بر نمی گیرد ، منبع مهم تعارض بین شرع و درک غربی ها از قانون است.مثلا؛ بر اساس شرع ، می توان افراد را به بدعت گذاران ، مرتدان (یا به تعبیر ملایم گناهکاران) و برچسب های مشابه متهم کرد و مجازات های تا حد مرگ را برای آنها وضع کرد.

به عقیدۀ برخی برخی تعاریف از جرایم مبتنی بر شرع و مجازات های تعیین شده برای این جرایم، اگر به طور سیستماتیک اعمال شوند، می توانند در چارچوب «جنایات علیه بشریت» ارزیابی شوند.

بازار برده قرن سیزدهم، یمن. از نظر شرع، برده (مرد/زن) دارایی محسوب می شود; می توان آن را خرید، فروخت، اجاره، هدیه داد، به اشتراک گذاشت و به ارث برد.

حقوق جزای اسلامی

برای گناهان اسلامی در کتاب‌های فقهی کیفرهای زیر آمده‌است:

1. حدود (جمع حد):گناهان و جرائم مهمی که شارع اسلام برای آن‌ها جزا(کیفر) در نظر گرفته شده‌است عبارتند از:زنا، سحق- قیاده، قذف، نوشیدن مسکرات، دزدی، محاربه، ارتداد.
2. تعزیرات:کیفرهایی هستند که کم‌وکیف آن‌ها از طرف شارع اسلام تعیین نشده‌است، و به حاکم شرع اجازه داده‌است که به مصلحت خویش مرتکب گناه را تادیب کند.
3. قصاص:عبارت است از انتقام بدنی از کسی که جنایتی را به صورت عمد و عدوان مرتکب شده‌است.
4. دیات (جمع دیه):غرامت و خسارت مالی را که شخص مرتکب در جنایتها و صدمات غیر عمدی باید بپردازد دیات می‌گویند.

قصاص

قصاص اقدامی است که در "نظم اجتماعی قبیله ای" قصاص تلقی می شود و بر اساس "معادل اجتماعی" انجام می شود. چه قربانی مذکر باشد ، چه زن ، چه برده ، چه آزاد ، چه نخبه و چه معمولی ، یکی از اعضای قبیله قاتل (معادل قربانی در موقعیت اجتماعی) کشته می شود. به عنوان مثال ، تنها یک برده می تواند برای یک برده کشته شود ، و یک زن می تواند برای یک زن کشته شود. شرط معادل سازی اجتماعی در انتقام به این معناست که اگر طبقه پایین شخصی را از طبقه بالا بکشد ، مجازات اعمال می شود و اگر فردی از طبقه بالا فردی از طبقه پایین را بکشد ، هیچ تلافی نمی شود. در این صورت امکان پرداخت غرامت به خانواده مقتول وجود دارد.

آیات مختلف مجازاتی در قرآن درباره کشتار و زخمی شدن جنایات وجود دارد:اگرچه قطعی است "طبق جنایت قصاص در جنایات قتل اعمال خواهد شد

"ای کسانی که ایمان آورده اید! قصاص در مورد قتل برای شما مقرر شده است ؛ آزاده برای آزاد ، و برده برای برده ، و زن برای زن. (2: 178)" ، وضعیت در آسیب مشخص نیست. برای چنین مجازاتی ، (چشم در برابر چشم ، دندان در برابر دندان ، و غیره) عبارت "این گونه ما در کتاب به آنها (بنی اسرائیل) نوشتیم" استفاده می شود. (5:45)

کلیات

مسلمانان در جوامع اسلامی رعایت احکام اسلامی را به صورت سنتی یک ضرورت می‌دانند. به قوانین اسلامی شریعت گفته می‌شود و فلسفه حقوقی اسلام را فقه می‌گویند و بیشتر شیعیان منابع فقهی را به قرآن، پیامبران، امامان و عقل تقسیم می‌کنند اما اهل تسنن معمولاً منابع فقهی را به قرآن، سنت، اجماع، قیاس، قول صحابی، استحسان و… طبقه‌بندی می‌کنند.

حکم تأسیسی و امضایی

مقالهٔ اصلی: حکم تأسیسی و حکم امضایی

حکم تأسیسی حکم و قانونی است که قبلاً وجود نداشته و جدیداً تأسیس و وضع شده باشد. حکم‌امضایی حکم و قانونی‌است که در قوانین قدیم (و یا در عرف و عادت) وجود داشته، لیکن مقنّن آن حکم را اکنون در قوانین جدیدی که وضع می‌کند به‌کار می‌برد؛ که این‌عمل، به‌معنای تأیید و امضای قانون قدیم است؛ به همین دلیل به این حکم «حکم‌امضایی» می‌گوییم.

وظیفه انسان نسبت به احکام

احکام اسلام به پنج دسته تقسیم می شوند:

واجب: یعنی کاری که باید انجام شود. مانند نماز

حرام: کاری که نباید انجام شود. مانند دزدی

مستحب: کاری که خوب است انجام شود ولی ترک آن نیز جایز است مثل نماز های مستحب

مکروه: کاری که خوب است انجام نشود ، مثل قسم خوردن راست به خدا.

مباح: کاری که انجام و ترک آن مساوی است. مثل راه رفتن

این اقدامات پیامدهای "مادی یا اخلاقی" از نظر شرعی دارد.

جستارهای وابسته

• آیات حجاب در قرآن
• حجاب اسلامی