فخرالدین اسعد گرگانی

فخرالدین اسعد گرگانی
زاده	آغاز قرن پنجم هجری گرگان
درگذشته	بعد از سال ۴۴۶ ه‍.ق گویا در اواخر عهد طغرل سلجوقی
زمینه کاری	شعر، داستان
ملیت	ایرانی
دوره	طغرل سلجوقی
سبک نوشتاری	سبک
کتاب‌ها	داستان ویس و رامین
دلیل سرشناسی	داستان سرایی

فخرالدین اسعد گرگانی شاعر داستانگوی ایرانی نیمهٔ نخست سده پنجم هجری است. ولادت او در آغاز قرن پنجم هجری در گرگان و چنانچه پسوند وی نشان می‌دهد اهل گرگان بوده‌است. وفات فخرالدین اسعد بعد از سال ۴۴۶ و گویا در اواخر عهد طغرل سلجوقی اتفاق افتاده‌است.

وی زاده شهر باستانی جرجان و از داستان‌سرایان بزرگ ایران است و سنی معتزلی مذهب بوده‌است. او همزمان با سلطان ابوطالب طغرل (۴۲۹–۴۵۵) می‌زیسته‌است. او در فتح اصفهان با طغرل همراه بوده و بعد از آنکه سلطان از اصفهان به قصد تسخیر همدان خارج شد، فخرالدین اسعد با وی به همدان نرفت و با عمید ابوالفتح مظفر نیشابوری حاکم اصفهان در آن شهر ماند و تا ز مستان سال ۴۴۳ را در آن شهر به‌سر برد. گفتگوهای او با امیر ابوالفتح مظفر به نظم داستان ویس و رامین توسط او انجامید.

بعدها بسیاری از گویندگان در منظومه‌های خویش به شیوهٔ شاعری وی توجه نمودند که ازآن‌جمله نظامی گنجوی را باید نام برد که هنگام سرودن خسرو و شیرین به برخی از موارد این کتاب نظر داشته‌است.

جستارهای وابسته

• انوشیروان زیاری

منابع

• حاکمی، اسماعیل. منبع:خلاصهٔ ویس و رامین به کوشش اسماعیل حاکمی
• فروزانفر، بدیع‌الزمان، سخن و سخنوران (جلددوم)
• مینوی، مجتبی، مقاله در دورهٔ ششم مجلهٔ سخن
• صفا، ذبیح‌الله، تاریخ ادبیات در ایران (جلد دوم)
• فرهنگ ایران زمین: مقاله پروفسور مینورسکی ترجمه مصطفی مقربی (دفتر ۱و۲ از جلد ۴)
• مقدمه ویس و رامین: به تصحیح محمدجعفر محجوب
• خلاصه ویس و رامین: به اهتمام جلال متینی
• تذکره‌های مختلف مانند: مجمع الفصحای هدایت - آتشکده آذر- لباب الالباب عوفی - تذکرة الشعرای دولتشاه سمرقندی

پیوند به بیرون

• امکان اشکانی و واقعی بودن «ویس و رامین»