فرهنگ اویم ایوک: تفاوت میان نسخه‌ها
←top: اصلاح پیوند(ها) به صفحهٔ ابهام‌زدایی (زبان پهلوی) با استفاده از AWB برچسب: ویرایش توسط ویرایشگر خودکار |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
این فرهنگ از دید دربرداشتن بعضی از واژگانی که در نوشتار اوستایی دوران [[ساسانی]] و پس از آن بوده و اکنون در دست نیست، اهمیت ویژه‌ای دارد. همچنین شماری اصطلاحات [[زبان‌شناسی]] در این فرهنگ آمده‌است که درخور توجه است. از زمان گردآوری و گردآوردندهٔ آن آگاهی در دست نیست، اما می‌توان گمان کرد که این فرهنگ نیز، مانند بسیاری از کتاب‌های پهلوی، در سدهٔ سوم یا چهارم هجری گردآوری شده‌باشد. از ''فرهنگ اویم'' دو نسخهٔ خطی در دست است.<ref>تفضلی، احمد، ص ۳۲۳</ref> [[مارتین هوگ|هاوگ]]، در مقدمه خود بر فرهنگ کهن زند ـ پهلوی، با استناد به شواهدی، نگارش این فرهنگ را به دورهٔ پیش از ساسانی رسانده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده =ابوالفضل خطیبی |نشانی = http://www.ensani.ir/fa/content/97357/default.aspx |عنوان =نگاهی به فرهنگ‌های شاهنامه (از آغاز تا امروز) | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۶ بهمن ۱۳۹۰}}</ref> |
این فرهنگ از دید دربرداشتن بعضی از واژگانی که در نوشتار اوستایی دوران [[ساسانی]] و پس از آن بوده و اکنون در دست نیست، اهمیت ویژه‌ای دارد. همچنین شماری اصطلاحات [[زبان‌شناسی]] در این فرهنگ آمده‌است که درخور توجه است. از زمان گردآوری و گردآوردندهٔ آن آگاهی در دست نیست، اما می‌توان گمان کرد که این فرهنگ نیز، مانند بسیاری از کتاب‌های پهلوی، در سدهٔ سوم یا چهارم هجری گردآوری شده‌باشد. از ''فرهنگ اویم'' دو نسخهٔ خطی در دست است.<ref>تفضلی، احمد، ص ۳۲۳</ref> [[مارتین هوگ|هاوگ]]، در مقدمه خود بر فرهنگ کهن زند ـ پهلوی، با استناد به شواهدی، نگارش این فرهنگ را به دورهٔ پیش از ساسانی رسانده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده =ابوالفضل خطیبی |نشانی = http://www.ensani.ir/fa/content/97357/default.aspx |عنوان =نگاهی به فرهنگ‌های شاهنامه (از آغاز تا امروز) | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازدید = ۶ بهمن ۱۳۹۰}}</ref> |
||
واپسین و سنجیده‌ترین ویراست این فرهنگ ازآنِ رهام اشه است که ازسوی بنیاد کاما در هندوستان چاپ و پخش شده است. |
|||
== بن‌مایه == |
== بن‌مایه == |
||
نسخهٔ ۳۱ مهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۱۶:۴۵
فرهنگ اویم ایوک فرهنگ کوچکی است که در آن واژگان و گاهی جمله‌های اوستایی با ترجمهٔ پهلوی آن‌ها آمده‌است. چون این واژه‌نامه با واژهٔ اوستایی اویم به‌معنی «یک» آغاز شده و به واژهٔ ایوک پهلوی برگردانده شده‌است آن را اویم ـ ایوک (ōīm-ēwak) نامیده‌اند.
در فرهنگ اوییم ۱۰۰۰ واژهٔ اوستایی به ۲۲۵۰ واژهٔ پهلوی (پارسی میانه) برگردانده شده‌است.[۱]
در آغاز فرهنگ آمده‌است که «این نامه برای شناختن سخنان و واژگان اوستایی است، یعنی زند، آن‌ها چه و چگونه است.» کتاب دارای ۲۷ فصل است. در بخش‌هایی از آن جستارها برپایهٔ موضوع به‌سامان شده‌است، مانند:
- شماره‌ها و بعضی قیدها؛
- جنس و شمار برای ضمیرها و کارواژه‌ها و نام‌ها و صفت‌ها و بعضی مطالب مرتبط با آن‌ها؛
- اجزای بدن و ویژگی‌های آن‌ها؛
- اندازه‌گیری زمان؛
- در برخی بخش‌ها واژه‌های اوستایی برپایهٔ نخستین واج آن‌ها آورده شده‌اند.
این فرهنگ از دید دربرداشتن بعضی از واژگانی که در نوشتار اوستایی دوران ساسانی و پس از آن بوده و اکنون در دست نیست، اهمیت ویژه‌ای دارد. همچنین شماری اصطلاحات زبان‌شناسی در این فرهنگ آمده‌است که درخور توجه است. از زمان گردآوری و گردآوردندهٔ آن آگاهی در دست نیست، اما می‌توان گمان کرد که این فرهنگ نیز، مانند بسیاری از کتاب‌های پهلوی، در سدهٔ سوم یا چهارم هجری گردآوری شده‌باشد. از فرهنگ اویم دو نسخهٔ خطی در دست است.[۲] هاوگ، در مقدمه خود بر فرهنگ کهن زند ـ پهلوی، با استناد به شواهدی، نگارش این فرهنگ را به دورهٔ پیش از ساسانی رسانده‌است.[۳] واپسین و سنجیده‌ترین ویراست این فرهنگ ازآنِ رهام اشه است که ازسوی بنیاد کاما در هندوستان چاپ و پخش شده است.
بن‌مایه
- ↑ «صحبتهای آقای دکتر حسن انوری در جلسهٔ هم‌اندیشی مهرماه ۹۰». ۱۴ مهر ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۶ بهمن ۱۳۹۰.
- ↑ تفضلی، احمد، ص ۳۲۳
- ↑ ابوالفضل خطیبی. «نگاهی به فرهنگ‌های شاهنامه (از آغاز تا امروز)». دریافت‌شده در ۶ بهمن ۱۳۹۰.
- تفضلی، احمد، و به کوشش آموزگار، ژاله. تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام. تهران: انتشارات سخن، ۱۳۷۶ ISBN 964-5983-14-2
پیوند به بیرون
- محمود جعفری دهقی. «اویم اویک کهن‌ترین فرهنگ ایرانی» (PDF). دریافت‌شده در ۹ اسفند ۱۳۹۳.