دادارباوری
 | برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
| خدا |
|---|
|
ویژگی‌های |
|
دادارباوری[۱]، خدااِنگاری (به انگلیسی: Deism) یا دئیسم برگرفته از واژه لاتین deus به معنای [خدای]، فلسفه ای است که می گوید خدا وجود دارد و به عنوان آفرینده و دادار، عامل خلق همه چیز است؛ دئیسم مداخله مستقیم خداوند در عملکرد جهان را رد می کند (خداباوری دین‌ناباورانه). دادارباوری مرتبط با فلسفه دینی و جنبشی است که وجود خدا را از عقل استنتاج می‌کند. دادارباوری دربارهٔ این که خدا در خارج از گیتی چه انجام میدهد، هیچ‌گونه موضع‌گیری نمی‌کند. برخلاف اصل اعتمادگرایی در ادیان اسلام، مسیحیت، یهودیت است که بر وحی در کتب تکیّه می‌کنند.[۲] خداانگاران بیشتر، رویدادهای فراطبیعی مانند معجزه و پیش‌گویی را رد می‌کنند و باورمندند که خدا در زندگی انسان ها و قوانین طبیعی گیتی مداخله نمی‌کند. آنچه که آئین‌های سازماندهی‌شده، وحی و کتاب آسمانی می‌نامند، خداانگاران تفسیرها و برداشت‌های دیگر میدانند. به باور خداانگاران بزرگ‌ترین هدیه‌ای که خدا به انسان داده‌است، دین نیست، بلکه قدرت درک و استنتاج و نتیجه گیری است. می‌توان گفت خداانگاران خدا را تنها یک خالق میدانند نه یک ناظر.
دادارباوری در قرن ۱۷ و ۱۸ در دوره روشنگری به‌ویژه در فرانسه، پادشاه متحده ایالات متحده رواج بسیار یافت. به‌ویژه در میان مسیحیانی که نمی‌توانستند مفاهیمی مانند سه‌گانگی خدا، الٰهی بودن مسیح، معجزه‌ها، بی‌خطایی نوشته‌ها یا عصمت وحی را قبول کنند، امّا به خدای یکتا اعتقاد داشته باشند. در ابتدا گروه خاصّی تشکیل نشده بود، ولی این بینش بعدها باعث به وجود آمدن آیین‌هایی مانند توحیدگرایی و جهان‌گرایی توحیدگرا بودن شد، و تا امروز به شکل‌های دادارباوری مدرن و دادارباوری کلاسیک ادامه دارد.
خلاصه[ویرایش]
دئیسم(Deism)یعنی اعتقاد به خدایی که هیچ هدایت و سعادتی برای بشر ندارد.
پیرامون دادارباوری[ویرایش]
دادارباوری خود زیر مجموعه‌ای از خداشناسی است. هر دو شامل باور به خدا هستند. مانند خداشناسی، دادارباوری باوری بنیانی است که ادیان می‌توانند بر آن بنا شوند. مانند ادیان یهودیت، مسیحیت، اسلام که بر اساس خداشناسی بنا شده‌اند؛ آیین‌های جهان‌گرایی توحیدگرا و کنفوسیانیسم نیز بر اساس دادارباوری ایجاد شده‌اند. همچنین دادارباوری به یک سری اعتقادات شخصی دربارهٔ نقش طبیعت در معنویّت نیز منسوب می‌شود.
باورهای دادارباوری دربارهٔ موضوعات دینی گوناگون، دیدگاه‌های متفاوت بسیاری دارند.
پانویس[ویرایش]
- ↑ [فرهنگ علوم انسانی، داریوش آشوری، نشر مرکز، چاپ اول، ۱۳۷۴، تهران، وص ۹۱، مدخل Deism]
- ↑ Catechism of the Catholic Church - Man's capacity for God
جستارهای وابسته[ویرایش]
- خدا
- مفهوم خدا
- همه‌دادارباوری
- فهرست دادارباوران
- جهان‌گرایی توحیدگر
- ذهن آزاد
- آفرینش‌گرایی انقلابی
- دادارباوری تشریفاتی
اندیشهٔ خدامحورانه | ||
|---|---|---|
| ||
 |
این یک مقالهٔ خرد فلسفه است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید. |
