تاریخ‌گرایی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

پرش به: ناوبری، جستجو

تاریخ‌گرایی (به انگلیسی: Historicism) یک رویکرد تفکر است که عمدتاً بر یک بافت خاص مثل دوره تاریخی، مکان جغرافیایی یا فرهنگ محلی تأکید می‌کند.

منابع[ویرایش]

ویکی‌پدیای انگلیسی

اثبات‌گرایی

دیدگاه‌ها	ضد انسانگرایی تجربه‌گرایی خردگرایی علم‌گرایی

تمایلات	قانون‌گرایی اثبات‌گرایی منطقی / فلسفه تحلیلی مکتب اثبات‌گرایی پسااثبات‌گرایی اثبات‌گرایی ارنست ماخ لئوپولد فون رانکه Positivism in international relations Polish positivism الکساندر بوگدانف

مفاهیم اصلی	Consilience Demarcation شهود استقراء نظریه توجیه حلقه وین شبه علم Unity of science تصدیق‌گرایی

نظریه‌های رقیب	ضدمثبت Confirmation holism نظریه انتقادی ابطال‌پذیری Geisteswissenschaft هرمنوتیک تاریخ‌گرایی مکتب تاریخی علوم انسانی علوم انسانی مشکل استقراء Reflectivism

تغییرات انگاره مرتبط در تاریخ علم	هندسه نااقلیدسی اصل عدم قطعیت

موضوع‌های مرتبط	رفتارگرایی خردگرایی انتقادی انتقاد به علم ایدئالیسم شناخت‌شناسی معرفت‌شناسی کل‌نگری ابزارانگاری نوگرایی طبیعت‌گرایی در ادبیات Nomothetic–idiographic distinction Objectivity in science Operationalism پدیده‌گرایی فلسفه علم Deductive-nomological model Ramsey sentence داده‌های حسی روش تحقیق کیفی رابطه بین دین و علم جامعه‌شناسی علوم اجتماعی کارکردگرایی ساختاری ساختارگرایی ساختاربندی

بحث‌های مثبت مرتبط

روش	دهه ۱۸۹۰ Methodenstreit (economics) ۱۹۰۹ Werturteilsstreit دهه ۱۹۶۰ Positivismusstreit دهه ۱۹۹۰ Science Wars

مشارکت	۱۸۳۰ The Course in Positive Philosophy ۱۸۴۸ A General View of Positivism ۱۸۸۶ ارنست ماخ ۱۹۲۷ The Logic of Modern Physics ۱۹۳۶ Language, Truth, and Logic ۱۹۵۹ The Two Cultures ۲۰۰۱ جهان در پوست گردو

طرفداران	Richard Avenarius اگوست کنت امیل دورکیم Berlin Circle حلقه وین

Criticism	۱۹۰۹ ماتریالیسم و امپریوکریتیسیسم ۱۹۲۳ تاریخ و آگاهی طبقاتی ۱۹۳۴ The Logic of Scientific Discovery ۱۹۳۶ فقر تاریخ گرایی ۱۹۴۲ World Hypotheses ۱۹۵۱ Two Dogmas of Empiricism ۱۹۶۰ حقیقت و روش ۱۹۶۲ ساختار انقلاب‌های علمی ۱۹۶۳ حدس‌ها و ابطال‌ها ۱۹۶۴ انسان تک‌ساحتی ۱۹۶۸ Knowledge and Human Interests ۱۹۷۸ The Poverty of Theory ۱۹۸۰ The Scientific Image ۱۹۸۶ The Rhetoric of Economics

Critics	تئودور آدورنو گاستون باشلار ماریو بونگه ویلهلم دیلتای پاول فایرابند هانس-گئورگ گادامر توماس کوهن گیورگ لوکاچ کارل پوپر W. V. O. Quine ماکس وبر

Concepts in contention	دانش Phronesis حقیقت Verstehen

رده:اثبات‌گرایی

ن ب و فلسفه تاریخ

آنال مفهومی فرهنگی اقتصادی زیست محیطی جنسیتی تاریخ‌گرایی مارکسیستی Microhistory پسااستعماری سیاسی پسانوگرایی روان‌شناسی تاریخی اجتماعی فهرست تاریخ‌نگاران تاریخ تاریخ‌نگاری

جهان‌بینی

اصطلاحات مرتبط

جنبه‌ها

سوگیری	Academic bias سوگیری توجه قطبی شدن گروه Belief سوگیری شناختی (فهرست سوگیری‌های شناختی) Collective narcissism جهت‌گیری تأییدی Congruence Cryptomnesia Cultural قوم‌مداری Filter bubble Homophily جانب‌گرایی درون-گروه سحرپنداری سوگیری رسانه‌ای سوگیری مشاهده‌گر Observational error Selective exposure Selective perception Self-deception پیش‌گویی خودانجام (Clever Hans effect، پلاسیبو، پندار آرزومندانه) Status quo تفکر قالبی

تغییرات	کنشگری برهان مغلطه توسل به اکثریت Attitude change سانسور فرهمندی Circular reporting ناهماهنگی شناختی تفکر نقادانه Crowd manipulation Cultural dissonance Deprogramming اتاق پژواک آموزش و پرورش (تعلیمات دینی، values) حسن تعبیر تکفیر در ادیان Fear mongering Historical revisionism Ideological repression القائات دستکاری رسانه‌ای Media regulation شستشوی مغزی میسیونر Moral entrepreneurhip اقناع Polite fiction Political engineering پروپاگاندا مدل پروپگاندا Proselytism Psychological manipulation جنگ روانی تغییر دین (تغییر دین اجباری) آزار دینی Religious uniformity انقلاب بلاغت خودسانسوری دگرگونی اجتماعی نظارت اجتماعی مهندسی اجتماعی Social influence Social progress Suppression of dissent Systemic bias Woozle effect

فرهنگ	انسان‌شناسی (فرهنگی، اجتماعی) گاه‌شماری Ceremonies تاج‌گذاری Cross-cultural psychology روان‌شناسی فرهنگی دکترین استخدام/رعیت‌داری/برده‌داری خانواده مراسم خاکسپاری/خاک‌سپاری بازی (سرگرمی) عید بهداشت (ritual) این‌همانی (هویت فرهنگی) نهاد اجتماعی Liminality نیایش‌سرایی ازدواج Myth and ritual سوگند زیارت Play مناسک گذار (secular) آیین طبقه اجتماعی/پایگاه اجتماعی/کاست نماد Symbolic boundaries پرستش

گروه‌زدگی	پارادوکس ابیلین اثر ارابه موسیقی اشتراکی رفتار جمعی (animal) Collective effervescence Collective intelligence هم‌نوایی Consensus theory جماعت روانشناسی توده فرقه Culture-bound syndrome Deindividuation دموکراسی ظهوریافتگی Emotional contagion Entitativity اثر اجماع کاذب Folie à deux Group action پویایی گروه Group emotion قطبی شدن گروه Groupshift رفتار گله‌ای کل‌نگری Hysterical contagion Information cascade دست نامرئی لینچ کردن Majoritarianism/غوغاسالاری Mass action هیستری جمعی Mass psychogenic illness Milieu control موبینگ Moral panic سازمان فشار نظیر Pluralistic ignorance سنجیده‌روی سیاسی Pseudoconsensus Scapegoating خودسازمان‌دهی کنش اجتماعی Social behavior Social emotions Social exclusion Social facilitation (animal) گروه اجتماعی Social proof روان‌شناسی اجتماعی جامعه‌شناسی نظم خودجوش وضع موجود نشانه‌ورزی Swarm behaviour System justification تفکر سیستمی Viral phenomena

دانش	اصل (tacit assumptions) معرفت‌شناسی (outline) گواه (anecdotal, scientific) تبیین ایمان (fideism) گنوسیس شهود Meaning-making حافظه Metaknowledge روش‌شناسی مشاهده Observational learning ادراک عقل (مغالطه، منطق) Revelation Testimony سنت (فولکلور) حقیقت (consensus theory, criteria)

متافیزیک	سبب‌شناسی زندگی پس از مرگ روح جهانی وجود علیت مفهوم خودآگاهی (mind–body problem) کیهان‌زایی کیهان‌شناسی (کیهان‌شناسی دینی) اسطوره‌های آفرینش الوهیت (وجود خدا) سرنوشت فرجام‌شناسی همه/هیچ فرگشت هستی ادبیات داستانی/غیر داستانی اختیار آینده تاریخ ایده Idios kosmos وهم حلول اطلاعات هوش جادو Matter معجزه اسطوره‌شناسی (اسطوره‌شناسی تطبیقی) National myth طبیعت (philosophical) هستی‌شناسی Origin myth (political myths) Otherworld (axes mundi) مسئله شر فیزیک (فلسفه طبیعی) واقعیت روح Spirit فراطبیعی Teleology الهیات زمان Unobservable

ارزش‌شناسی	زیبایی‌شناسی Almsgiving/امور خیریه ایثار خودمختاری زیبایی مرام‌نامه کمدی Common good وجدان Consent آفرینندگی Disgust وظیفه علم اقتصاد Ecstasy (خلسه، religious) Elegance هیجان (æsthetic) سرگرمی تن‌کامگی فلسفه اخلاق آداب Family values خوردنی‌های تابو (unclean animals) قاعده طلایی Guilt/Culpability خوشحالی هارمونی شرف حقوق بشر Judgement عدالت حقوق، (دانش نظری حقوق، احکام دینی) آزادی (آزادی سیاسی) عشق Magnificence Maxims معنای زندگی اخلاق (public) Obligation صلح پرهیزگاری کنش‌شناسی اصل تنبیه Qualities توبه Reverence حق میل جنسی در انسان (اخلاق) گناه بدنامی اجتماعی Stewardship سبک (هنرهای تجسمی) Sublime, The رنج همدردی تابو Taste تئودیسه Trust Unspoken rule فضیلتها و رذیلتها کار هنری نادرست

نمونه‌ها

نگرش	هیچ‌انگاری خوش‌بینی بدبینی Reclusion جهان‌رنجوری

ایدئولوژی سیاسی و اقتصادی	اقتدارگرایی آنارشیسم سرمایه‌داری دموکراسی مسیحی جمع‌گرایی استعمار Communalism کمونیسم Communitarianism محافظه‌کاری مشروطیت Distributism محیط‌زیست‌گرایی افراط‌گرایی تعصب فاشیسم فمینیسم بنیادگرایی جهانی‌گرایی سیاست‌های سبز امپریالیسم فردگرایی انقلاب صنعتی روشن‌فکری اسلام‌گرایی لیبرالیسم لیبرترینیسم مردسالاری نظامی‌گری Monarchism ملی‌گرایی صلح‌جویی ترقی‌خواهی Radicalism اصلاح‌طلبی جمهوریخواهی سوسیال دموکراسی سوسیالیسم فایده‌گرایی وگانیسم

دین	African traditional religions بهائیت آیین بودایی Cao Dai Cheondoism ادیان سنتی چینی مسیحیت ادیان قوم‌باور Hòa Hảo هندوئیسم اسلام جین (دین) یهودیت Korean shamanism پگانیسم مدرن جنبش راستافار سکولاریته/بی‌دین/ندانم‌گرایی/خداناباوری شینتو سیک روح‌گرایی تائوئیسم Tenrikyo Tenriism جهان‌گرایی توحیدگرا مزدیسنا

مدرسه فلسفه	Agriculturalism ارسطوگری مکتب اتم‌گرایی Averroism Cartesianism Cārvāka جمع‌گرایی کنفسیوس‌گرایی/New Confucianism نظریه انتقادی مکتب کلبیون مکتب کورنایی جبرگرایی دوگانه‌گرایی مکتب الئایی تجربه‌گرایی Eretrian school لذت‌پرستی اگزیستانسیالیسم مبناگرایی (روابط بین‌الملل) لذت‌گرایی فلسفه هگل هرمنوتیک تاریخ‌گرایی/تاریخ‌گرایی نوین کل‌نگری انسان‌گرایی/Renaissance humanism فلسفه اشراق علم کلام ایدئالیسم فردگرایی مکتب ایونی Kantianism/نوکانتی Kokugaku Legalism Logicians ماده‌باوری موهیسم مکتب مگارایی نوگرایی/پست‌مدرنیسم یگانه‌انگاری قانون طبیعی Naturalism (Chinese) طبیعت‌گرایی (فلسفه) هیچ‌انگاری فلسفه مشاء پدیدارشناسی (فلسفه) فلسفه افلاطونی/فلسفه نوافلاطونی مکتب چندگانه‌گرایی اثبات‌گرایی عمل‌گرایی فلسفه پیشاسقراطی مکتب پیرهونی مکتب فیثاغوری/مکتب نوفیثاغورسی خردگرایی تقلیل‌گرایی فلسفه مدرسی/Neo-Scholasticism Social constructionism سوفسطایی‌گری Spinozism رواقی‌گری ساختارگرایی/پساساختارگرایی تومیسم تعالی‌گرایی فایده‌گرایی Yangism

این یک مقالهٔ خرد پیرامون تاریخ است. با گسترش آن به ویکی‌پدیا کمک کنید.

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=تاریخ‌گرایی&oldid=18501801»

رده‌های پنهان: