آنیمیسم یا جان‌گرایی (به انگلیسی: Animism) آیینی است که گرایندگان به آن اعتقاد دارند که تمامی عناصر طبیعت دارای روح و جانند. غالبا این ارواح و جان ها به گیاهان و حیوانات نسبت داده می شود. بر طبق همین پندار جنبش طبیعت را ارواح و شیاطین سبب می‌شوند. این ارواح برخی موجب بدی و برخی دیگر موجب نیکی هستند. گرایندگان این آیین امروزه در مناطق بدوی نشین همچون غربآفریقا زندگی می‌کنند.
سر ادوارد تیلور مردم شناس مطرح بریتانیایی در قرن نوزدهم این مفهوم را بیش از پیش گسترش داد. او در کتاب فرهنگ ابتدایی تعریفی این چنین از آنیمیسم ارائه می دهد: نظریه ای عمومی در خصوص روح و اشکال مختلف موجودات روح دار. تیلور معتقد بود آنیمیسم اولین شکل دین در تاریخ بشر است و چون این باور مبتنی بر تخیلات و اوهام بشر اولیه است، پایه و اساس دین به غلط گذاشته شده است. او عقلانیت علمی را جایگزین امروزین آن تلقی می‌کرد.
مردم شناسان دیگری همچون گراهام هاروی آنیمیسم را اینگونه تعریف می کنند: جهان سرشار از شخصیت است که انسان ها تنها بخش کوچکی از این شخصیت های جان دار را تشکیل می دهند.
