حاکمیت دینی
 | پیشنهاد شده‌است که حکومت دینی در این مقاله ادغام شود. (بحث) |
| بخشی از سلسله مقاله‌های سیاسی |
| شیوه‌های حکومت |
|---|
| ساختار قدرت |
| منبع قدرت |
| درگاه سیاست (en) |
حاکمیت دینی یا دین‌سالاری یا تئوکراسی (به انگلیسی: Theocracy) به نوع خاصی از حکومت گفته می‌شود که در آن اصالت به قوانین دینی و فرد روحانی داده شده‌است، و نوعی حکومت است که در آن «خدا» مبنای سیاسی حاکمیت است و حکومت را نمایندگان مدعی خدا در رأس امور اداره می‌کنند.
بدین ترتیب مذهب غالب، اصلی‌ترین تعیین‌کنندهٔ خط مشی ادارهٔ جامعه در نظام دین‌سالار است. دین‌سالاری در تاریخ اسلام نیز به کرّات ظاهر گردیده‌است.[۱]
امروزه، از میان ۱۹۲ عضو سازمان ملل متحد، جمهوری اسلامی ایران از جمله حکومت‌هایی است که بنا و اساس آن بر مبنای دین‌سالاری است.[۲][۳][۴][۵][۶]
محتویات
تاریخچه[ویرایش]
واژه تئوکراسی از واژه یونانی θεοκρατία به معنی «حکومت خداوند» ریشه می‌گیرد. تئوکراسی اولین بار توسط جوزفیوس فلاویوس در قرن اول میلادی مطرح شد تا ویژگی‌های حکومت یهودیان را مشخص کند. جوزفیوس این چنین استدلال کرد که حکومت یهودیان به دلیل آنکه در هیچ‌کدام از سه نوع دولت شناخته شده یونانیان، یعنی پادشاهی، اشرافی و آنارشیسم (به مثابه پارادوکس هر نوع حکومتی) جا نمی‌گرفت، منحصر به فرد به حساب می‌آمد، از همین رو جوزفیوس تئوکراسی را به عنوان چهارمین شکل حکومتی که در آن خدا و قوانینش قدرت مطلق هستند تفسیر کرد. تعریف یوسف فلاوی تا قبل از عصر روشنگری کاملاً قابل قبول بود تا زمانی که این اصطلاح شروع به کسب مفاهیم جامع‌تر و به صورت غیرقابل انکاری منفی کرد، بخصوص وقتی که مورد تفسیر هگل قرار گرفت.
حکومت‌های دین‌سالار در حال حاضر[ویرایش]
ایران[ویرایش]
حکومت جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک جمهوری دین‌سالار تفسیر شده‌است. فرمانده کل قوا یا رهبر که یک فرد روحانی است توسط مجلس خبرگان رهبری انتخاب می‌شود که صلاحیت نامزدهای انتخابات آن توسط شورای نگهبان قانون اساسی بررسی می‌شود و همچنین نیمی از اعضای شورای نگهبان توسط رهبری و باقی توسط ریاست قوه قضائیه انتخاب می‌شوند.[۷] شورای نگهبان قانون اساسی وظیفه دارد که هر قانون تصویب شده در مجلس را با قانون اساسی و قوانین شریعت اسلام مطابقت دهد، همچنین موظف است صلاحیت همه نامزدهایی را که جهت شرکت در هر انتخابات به جز انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در وزارت کشور ثبت نام می‌کنند را بررسی کند و پس از آن اجازه شرکت در انتخابات را به آن کاندیدا بدهد. مواردی از قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران صراحتاً به اسلامی بودن نظام و قوانین اشاره دارد.
افغانستان[ویرایش]
نظام حکومتی افغانستان، جمهوری اسلامی است. در مادهٔ دوم از قانون اساسی افغانستان آمده‌است: «دین دولت جمهوری اسلامی افغانستان، دین مقدس اسلام است. پیروان سایر ادیان در پیروی از دین و اجرای مراسم دینی‌شان درحدود احکام قانون آزاد می‌باشند». همچنین در مادهٔ سه از قانون اساسی افغانستان آمده‌است: «در افغانستان هیچ قانون نمی‌تواند مخالف معتقدات و احکام دین مقدس اسلام باشد».[۸]
عربستان سعودی[ویرایش]
قانون اساسی عربستان سعودی برپایهٔ قوانین اسلامی یا شریعت نوشته شده‌است. قوانین اسلامی مسلمانان را امر می‌کند تا از الکل، فراورده‌های خوکی، قمار، زنا و بسیاری چیزهای دیگر که آن را حرام می‌خواند، پرهیز کنند.
واتیکان[ویرایش]
شخص اول در ادارهٔ واتیکان، پاپ اعظم است که در عالی‌ترین مسند قرار دارد و حق قانون‌گذاری و ادارهٔ دولت برای او محفوظ است.
پاکستان[ویرایش]
در قانون اساسی جمهوری اسلامی پاکستان تصریح شده‌است که نوع حکومت این کشور جمهوری اسلامی است و دین رسمی کشور هم اسلام است.[۹]
جمهوری اسلامی موریتانی[ویرایش]
شمال نیجریه[ویرایش]
آچه (شمال سوماترا در اندونزی)[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
- ↑ Islam and Theocracy نوشته Mazheruddin Siddiqi، 1953
- ↑ Iran and its place among nations. Mafinezam, Mehrabi. Praeger. 2008. ISBN 978-0-275-99926-1 pp.107
- ↑ Mark Palmer, Breaking the Real Axis of Evil. 2003 ISBN 0-7425-3254-2 pp.236
- ↑ Ewan W. Anderson, William Bayne Fisher. The Middle East: Geography and Geopolitics. Routledge, 2000 ISBN 0-415-07667-6 pp.304
- ↑ Hesi Carmel. Intelligence for Peace: The Role of Intelligence in Times of Peace. Routledge, 1999 ISBN 0-7146-4950-3 pp.204
- ↑ George E. Marcus. Perilous States: Conversations on Culture, Politics, and Nation. University of Chicago Press. 1993. ISBN 0-226-50447-6 pp.112
- ↑ "CIA World Factbook - Iran", Cia.gov Retrieved on 2009-08-10.
- ↑ «متن قانون اساسی افغانستان». وزارت عدلیهٔ جمهوری اسلامی افغانستان.
- ↑ «متن قانون اساسی پاکستان». نهاد ریاست جمهوری.
