شوش (شهر باستانی): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
اصلاح نویسه‌های عربی
Unknownfauser (بحث | مشارکت‌ها)
۱۱٬۰۱۲ ویرایش‌ها
جز ویرایش به‌وسیلهٔ ابرابزار:
خط ۶: خط ۶:
|نوع =فرهنگی
|نوع =فرهنگی
|معیارها =i, ii, iii, iv
|معیارها =i, ii, iii, iv
|شماره ثبت =[http://whc.unesco.org/en/list/1455 ۱۴۵۵ ]
|شماره ثبت =[http://whc.unesco.org/en/list/1455 ۱۴۵۵]
|منطقه =[[آسیا]]
|منطقه =[[آسیا]]
|تاریخ ثبت =[[۲۰۱۵ (میلادی)|۲۰۱۵]]
|تاریخ ثبت =[[۲۰۱۵ (میلادی)|۲۰۱۵]]
|طی نشست = سی‌ونهم
|طی نشست = سی‌ونهم
|میراث در خطر؟ =
|میراث در خطر؟ =
| شماره ثبت ملی = ۵۱
| شماره ثبت ملی = ۵۱
| تاریخ ثبت ملی = {{جلالی حروف|۲۴|۰۶|۱۳۱۰|پیوند=نه}}
| تاریخ ثبت ملی = {{جلالی حروف|۲۴|۰۶|۱۳۱۰|پیوند=نه}}
خط ۱۸: خط ۱۸:
| نام = شوش (شهر باستانی)
| نام = شوش (شهر باستانی)
| روی‌نقشه = آری
| روی‌نقشه = آری
| عرض‌جغرافیایی =32.18922
| عرض‌جغرافیایی =۳۲٫۱۸۹۲۲
| طول‌جغرافیایی =48.257785
| طول‌جغرافیایی =۴۸٫۲۵۷۷۸۵
| تصویر =بقایای ستون کاخ آپادانای شوش.jpg
| تصویر =بقایای ستون کاخ آپادانای شوش.jpg
| اندازه تصویر = 260
| اندازه تصویر = 260
خط ۳۸: خط ۳۸:
| دوره ساخت اثر =
| دوره ساخت اثر =
| بانی اثر =
| بانی اثر =
| مالک اثر =
| مالک اثر =
| مالک فعلی اثر =[[سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری]]
| مالک فعلی اثر =[[سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری]]
| شماره ثبت یونسکو =۱۴۵۵
| شماره ثبت یونسکو =۱۴۵۵
| تاریخ ثبت یونسکو =۲۰۱۵
| تاریخ ثبت یونسکو =۲۰۱۵
| امکان بازدید = دارد
| امکان بازدید = دارد
خط ۴۷: خط ۴۷:
| پانویس =
| پانویس =
}}
}}
'''شوش''' (Susa تلفظ: /سوزا/) واقع در [[استان خوزستان]] یکی از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های شناخته‌شدهٔ جهان است، احتمالاً به سال ۴۰۰۰ پیش از میلاد پایه‌گذاری شده، با وجود این‌که نخستین آثار یک دهکدهٔ مسکونی در آن مربوط به ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد هستند. طبق اسناد باستانی شوش از مهم‌ترین و باشکوه‌ترین شهرهای باستانی ایران و جهان بوده است و فعالیت‌های باستان‌شناسی در آن ادامه دارد.<ref name="susacity.ir">http://www.susacity.ir/shush_history.htm</ref>
'''شوش''' (Susa تلفظ: /سوزا/) واقع در [[استان خوزستان]] یکی از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های شناخته‌شدهٔ جهان است، احتمالاً به سال ۴۰۰۰ پیش از میلاد پایه‌گذاری شده، با وجود این‌که نخستین آثار یک دهکدهٔ مسکونی در آن مربوط به ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد هستند. طبق اسناد باستانی شوش از مهم‌ترین و باشکوه‌ترین شهرهای باستانی ایران و جهان بوده‌است و فعالیت‌های باستان‌شناسی در آن ادامه دارد.<ref name="susacity.ir">http://www.susacity.ir/shush_history.htm</ref>

⚫
این شهر باستانی به همراه [[آرامگاه دانیال نبی]] و تحت نام '''بقعه دانیال نبی/ شهرشوش و تپه‌های مجاور''' در تاریخ {{جلالی حروف|۲۴|۰۶|۱۳۱۰|پیوند=نه}} با شمارهٔ ثبت ۵۱ به‌عنوان یکی از [[فهرست آثار ملی ایران|آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =http://www.ichto.ir/ |عنوان = سازمان میراث فرهنگی و صنایع‌دستی و گردشگری | ناشر = سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۹/۵/۲۰۱۱}}</ref>


⚫
این شهر باستانی به همراه [[آرامگاه دانیال نبی]] و تحت نام '''بقعه دانیال نبی/ شهرشوش و تپه‌های مجاور''' در تاریخ {{جلالی حروف|۲۴|۰۶|۱۳۱۰|پیوند=نه}} با شمارهٔ ثبت ۵۱ به‌عنوان یکی از [[فهرست آثار ملی ایران|آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده‌است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =http://www.ichto.ir/ |عنوان = سازمان میراث فرهنگی و صنایع‌دستی و گردشگری | ناشر = سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۹/۵/۲۰۱۱}}</ref>


== محوطه باستانی شوش ==
== محوطه باستانی شوش ==
خط ۵۹: خط ۵۸:
== شوش پایتخت ==
== شوش پایتخت ==
در حدود ۲٬۷۰۰ پیش از میلاد پادشاهی [[ایلام (تمدن)|ایلام]] به پایتختی شوش تشکیل شد.<ref name="iranicaonline.org">[http://www.iranicaonline.org/pages/chronology-1 CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1] ''iranicaonline.org''</ref>
در حدود ۲٬۷۰۰ پیش از میلاد پادشاهی [[ایلام (تمدن)|ایلام]] به پایتختی شوش تشکیل شد.<ref name="iranicaonline.org">[http://www.iranicaonline.org/pages/chronology-1 CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1] ''iranicaonline.org''</ref>
شوش در دوره ایلامی‌ها هزاران سال مرکز این تمدن مهم و در دوره هخامنشیان شوش پایتخت سیاسی این امپراتوری پهناور بوده است.<ref>http://www.heritageinstitute.com/zoroastrianism/susa/</ref> پس از آن نیز متأثر از رویدادهای تاریخی دستخوش تحولات بوده و پس از حمله اسکندر به‌تدریج مرکزیت خود را از دست داد. در دوره ساسانیان شوش به‌همراه شوشتر و جندی‌شاپور به عنوان مراکز اقتصادی تولید و صادرات ابریشم به اقصی نقاط جهان مطرح بودند. شوش در سال ۱۷ قمری به تصرف مسلمانان درآمد. در دوره اسلامی نیز مدت‌ها از شهرهای پرجمعیت و پررونق بود. هنگامی که مرکز خوزستان به اهواز منتقل شد، شوش اهمیت خود را از دست داد.<ref name="susacity.ir"/><ref>http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/persia/susa.html</ref>
شوش در دوره ایلامی‌ها هزاران سال مرکز این تمدن مهم و در دوره هخامنشیان شوش پایتخت سیاسی این امپراتوری پهناور بوده‌است.<ref>http://www.heritageinstitute.com/zoroastrianism/susa/</ref> پس از آن نیز متأثر از رویدادهای تاریخی دستخوش تحولات بوده و پس از حمله اسکندر به‌تدریج مرکزیت خود را از دست داد. در دوره ساسانیان شوش به‌همراه شوشتر و جندی‌شاپور به عنوان مراکز اقتصادی تولید و صادرات ابریشم به اقصی نقاط جهان مطرح بودند. شوش در سال ۱۷ قمری به تصرف مسلمانان درآمد. در دوره اسلامی نیز مدت‌ها از شهرهای پرجمعیت و پررونق بود. هنگامی که مرکز خوزستان به اهواز منتقل شد، شوش اهمیت خود را از دست داد.<ref name="susacity.ir" /><ref>http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/persia/susa.html</ref>
شوش در دوره [[هخامنشیان]] شکوه گذشته خویش را بازیافته و چهارراه شرق و غرب شد. با توجه به اهمیت و موقعیت جغرافیایی و سیاسی خاص شوش بود که راه‌های بسیاری و به‌ویژه راه بزرگ موسوم به «[[راه شاهی]]» ارتباط این شهر را به نقاط گوناگون جهان برقرار کرد.
شوش در دوره [[هخامنشیان]] شکوه گذشته خویش را بازیافته و چهارراه شرق و غرب شد. با توجه به اهمیت و موقعیت جغرافیایی و سیاسی خاص شوش بود که راه‌های بسیاری و به‌ویژه راه بزرگ موسوم به «[[راه شاهی]]» ارتباط این شهر را به نقاط گوناگون جهان برقرار کرد.


خط ۷۰: خط ۶۹:
برطبق تاریخ ''فتح الفتوح'' و همچنین ''تاریخ طبری''، اعراب به هنگام فتح شهر شوش بیش از ۳۰ هزار نفر را به قتل رساندند و تعداد ۲۰ هزار گاو - اسب، زن و دختر را به غنیمت بردند. این شهر تا قرن‌ها بعد از رونق افتاد.
برطبق تاریخ ''فتح الفتوح'' و همچنین ''تاریخ طبری''، اعراب به هنگام فتح شهر شوش بیش از ۳۰ هزار نفر را به قتل رساندند و تعداد ۲۰ هزار گاو - اسب، زن و دختر را به غنیمت بردند. این شهر تا قرن‌ها بعد از رونق افتاد.


به گواه نگاشته‌های تاریخ معاصر ایران باستان‌شناسان فرانسوی حجم عظیمی از آثار باستانی شوش را از ایران خارج کردند و برای این منظور از راه‌آهن و تعداد زیادی کشتی و کار شبانه‌روزی هزاران برده و کارگران ایرانی استفاده می‌کردند.<ref>http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=0&Id=71817&Rate=0</ref> آثار به‌جامانده از شهر شوش حتی پس از حمله اسکندر و فرسایش طبیعی به حدی بوده که در تمام سفرنامه‌های مربوط به آن منطقه موجب بهت و شگفتی بوده و مطالب زیادی دربارهٔ آن نوشته شده است، درحالی‌که غارت فرانسوی‌ها به حدی بوده که امروزه چیز زیادی از آثار قابل رؤیت شوش به‌جز آثار مدفون در زیر خاک باقی نمانده است و این در حالی است که امروز تقریباً موزه‌ای در گوشه‌ای از جهان نیست که آثار متعددی از شوش در آن نباشد و این نشان‌دهنده ابعاد وسیع غارتگری آثار شوش باستان طی چند دهه است.<ref>http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=67456&Serv=3&SGr=22</ref><ref>http://www.farhangnews.ir/content/10977</ref><ref>http://anthropology.ir/node/11767</ref>
به گواه نگاشته‌های تاریخ معاصر ایران باستان‌شناسان فرانسوی حجم عظیمی از آثار باستانی شوش را از ایران خارج کردند و برای این منظور از راه‌آهن و تعداد زیادی کشتی و کار شبانه‌روزی هزاران برده و کارگران ایرانی استفاده می‌کردند.<ref>http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=0&Id=71817&Rate=0</ref> آثار به‌جامانده از شهر شوش حتی پس از حمله اسکندر و فرسایش طبیعی به حدی بوده که در تمام سفرنامه‌های مربوط به آن منطقه موجب بهت و شگفتی بوده و مطالب زیادی دربارهٔ آن نوشته شده‌است، درحالی‌که غارت فرانسوی‌ها به حدی بوده که امروزه چیز زیادی از آثار قابل رؤیت شوش به‌جز آثار مدفون در زیر خاک باقی نمانده‌است و این در حالی است که امروز تقریباً موزه‌ای در گوشه‌ای از جهان نیست که آثار متعددی از شوش در آن نباشد و این نشان‌دهنده ابعاد وسیع غارتگری آثار شوش باستان طی چند دهه است.<ref>http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=67456&Serv=3&SGr=22</ref><ref>http://www.farhangnews.ir/content/10977</ref><ref>http://anthropology.ir/node/11767</ref>


== زیگورات چغازنبیل ==
== زیگورات چغازنبیل ==
خط ۷۷: خط ۷۶:


به‌سبب اخلاص [[مسلمانان شیعه]] و [[یهودیان ایران]] به [[حضرت دانیال]]، شوش یک دهکده مسکونی است. امروزه شهر شوش در شمال استان [[خوزستان]] از یادمان‌های تاریخی کهن، دیگر آن شکوه و اهمیت دیرین خود را دارا نیست.
به‌سبب اخلاص [[مسلمانان شیعه]] و [[یهودیان ایران]] به [[حضرت دانیال]]، شوش یک دهکده مسکونی است. امروزه شهر شوش در شمال استان [[خوزستان]] از یادمان‌های تاریخی کهن، دیگر آن شکوه و اهمیت دیرین خود را دارا نیست.
نام‌هایی مانند سوس - شوشا- سوسه - سویس و سویز که در بعضی مناطق شمال آفریقا وجود دارد نیز مرتبط با نام شهر شوش است. مهاجران ایرانی و عرب که از این منطقه به شمال آفریقا مهاجرت کرده‌اند این نام‌ها را در دوره اسلامی رایج كرده‌اند. شهر شوش در دوره قبل از اسلام شهرت بین‌المللی داشته و به همان اندازه شهرت داشته که بابل، کلده، لیدی، نیل و لیبیه و... {{مدرک}}
نام‌هایی مانند سوس - شوشا- سوسه - سویس و سویز که در بعضی مناطق شمال آفریقا وجود دارد نیز مرتبط با نام شهر شوش است. مهاجران ایرانی و عرب که از این منطقه به شمال آفریقا مهاجرت کرده‌اند این نام‌ها را در دوره اسلامی رایج کرده‌اند. شهر شوش در دوره قبل از اسلام شهرت بین‌المللی داشته و به همان اندازه شهرت داشته که بابل، کلده، لیدی، نیل و لیبیه و… {{مدرک}}


بنا به [[دانشنامه ایرانیکا]] در حدود ۴٬۲۰۰ پیش از میلاد شهر شوش در جنوب غربی ایران بنیان‌گذاری شد.<ref name="iranicaonline.org"/>
بنا به [[دانشنامه ایرانیکا]] در حدود ۴٬۲۰۰ پیش از میلاد شهر شوش در جنوب غربی ایران بنیان‌گذاری شد.<ref name="iranicaonline.org" />
سفالینه‌های نقاشی‌شده متعلق به حدود ۳٬۵۰۰ پیش از میلاد در شوش واقع در [[ایلام (تمدن)|ایلام]] بیانگر دوره‌ای پیش‌رفته از طرح‌های هندسی، ایجاد سبک خاص از انسان و شکل‌هایی از جانوران در آنهاست.<ref name="iranicaonline.org"/>
سفالینه‌های نقاشی‌شده متعلق به حدود ۳٬۵۰۰ پیش از میلاد در شوش واقع در [[ایلام (تمدن)|ایلام]] بیانگر دوره‌ای پیش‌رفته از طرح‌های هندسی، ایجاد سبک خاص از انسان و شکل‌هایی از جانوران در آنهاست.<ref name="iranicaonline.org" />


در سال ۵۵۸ پیش از میلاد پادشاهی [[کوروش بزرگ]] (کوروش دوم) در [[انشان]] ([[فارس (سرزمین)|فارس]]) و خوزستان آغاز شد و پایتخت [[هخامنشیان]] به شوش منتقل شد.<ref name="iranicaonline.org"/>
در سال ۵۵۸ پیش از میلاد پادشاهی [[کوروش بزرگ]] (کوروش دوم) در [[انشان]] ([[فارس (سرزمین)|فارس]]) و خوزستان آغاز شد و پایتخت [[هخامنشیان]] به شوش منتقل شد.<ref name="iranicaonline.org" />


{{پاک‌کن}}
{{پاک‌کن}}
خط ۹۱: خط ۹۰:


== نگارخانه ==
== نگارخانه ==
{{وسط‌چین}}
<center>
<gallery>
<gallery>
Image: Shush Castle.JPG|[[قلعه شوش|قلعه فرانسویها]] در محوطه کاخ آپادانا که با استفاده از خشت‌های باستانی بنا شده است
Image: Shush Castle.JPG|[[قلعه شوش|قلعه فرانسویها]] در محوطه کاخ آپادانا که با استفاده از خشت‌های باستانی بنا شده‌است
Image:Anthropoid sarcophagus Louvre Sb14393.jpg
Image:Anthropoid sarcophagus Louvre Sb14393.jpg
File:Archers frieze Darius 1st Palace Suse Louvre AOD 488 a.jpg|نقش برجسته‌ای از گارد جاویدان کاخ داریوش اول در شوش (موزه لوور)
File:Archers frieze Darius 1st Palace Suse Louvre AOD 488 a.jpg|نقش برجسته‌ای از گارد جاویدان کاخ داریوش اول در شوش (موزه لوور)
خط ۱۰۵: خط ۱۰۴:
Lion weight Sb 2718.jpg|وزنه به شکل شیر، قرن ششم تا چهارم پیش از میلاد از جنس [[برنز]]، دوره هخامنشیان، کشف شده در آکروپل شوش.
Lion weight Sb 2718.jpg|وزنه به شکل شیر، قرن ششم تا چهارم پیش از میلاد از جنس [[برنز]]، دوره هخامنشیان، کشف شده در آکروپل شوش.
</gallery>
</gallery>
{{پایان}}
</center>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
خط ۱۲۶: خط ۱۲۵:
== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==
* [http://whc.unesco.org/en/list/1455 شوش در تارنمای یونسکو]
* [http://whc.unesco.org/en/list/1455 شوش در تارنمای یونسکو]
* [http://www.susacity.ir سایت شهر شوش/ سایت شهر شوش]
* [http://www.susacity.ir/ سایت شهر شوش/ سایت شهر شوش]
* [http://www.ichodoc.ir/p-a/CHANGED/123/html/123-2.HTM شوش، یکی از قدیمی‌ترین مراکز متمدن جهان]
* [http://www.ichodoc.ir/p-a/CHANGED/123/html/123-2.HTM شوش، یکی از قدیمی‌ترین مراکز متمدن جهان]
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}

نسخهٔ ‏۲۱ ژانویهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۲۱:۲۲

شهر باستانی شوش
میراث جهانی یونسکو
مکانایران ایران، استان خوزستان
معیار ثبتفرهنگی: i, ii, iii, iv
شمارهٔ ثبت۱۴۵۵
تاریخ ثبت۲۰۱۵ (طی نشست سی‌ونهم)
اطلاعات ثبت ملی
شماره ثبت ملی۵۱
تاریخ ثبت ملی۲۴ شهریور ۱۳۱۰
شوش (شهر باستانی)
Map
نامشوش (شهر باستانی)
کشورایران
استاناستان خوزستان
شهرستانشوش
اطلاعات اثر
کاربریشهر باستانی، تپه
دیرینگیعیلامی، هخامنشیان
مالک فعلی اثرسازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
اطلاعات ثبتی
شمارهٔ ثبت۵۱
تاریخ ثبت ملی۲۴ شهریور ۱۳۱۰
اطلاعات بازدید
امکان بازدیددارد
شوش (شهر باستانی) بر ایران واقع شده‌است
شوش (شهر باستانی)
روی نقشه ایران
۳۲°۱۱′۲۱″شمالی ۴۸°۱۵′۲۸″شرقی / ۳۲٫۱۸۹۲۲°شمالی ۴۸٫۲۵۷۷۸۵°شرقی / 32.18922; 48.257785

شوش (Susa تلفظ: /سوزا/) واقع در استان خوزستان یکی از قدیمی‌ترین سکونت‌گاه‌های شناخته‌شدهٔ جهان است، احتمالاً به سال ۴۰۰۰ پیش از میلاد پایه‌گذاری شده، با وجود این‌که نخستین آثار یک دهکدهٔ مسکونی در آن مربوط به ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد هستند. طبق اسناد باستانی شوش از مهم‌ترین و باشکوه‌ترین شهرهای باستانی ایران و جهان بوده‌است و فعالیت‌های باستان‌شناسی در آن ادامه دارد.[۱]

این شهر باستانی به همراه آرامگاه دانیال نبی و تحت نام بقعه دانیال نبی/ شهرشوش و تپه‌های مجاور در تاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۵۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.[۲]

محوطه باستانی شوش

پرونده محوطه تاریخی شوش در سی و نهمین نشست کمیته میراث جهانی سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسکو) که در ژوئیه ۲۰۱۵ در شهر بن آلمان برگزاری شد با موافقت اعضا به ثبت جهانی رسید. این پرونده توسط متخصصان ایرانی و با مدیریت و ریاست محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی ارائه و دفاع شد و به عنوان هجدهمین اثر میراث جهانی در فهرست یونسکو به ثبت رسید. پرونده میراث فرهنگی شوش شامل کاخ شاپور، کاخ آپادانا، دروازه شرقی، کاخ هدیش، شهر پانزدهم، روستای هخامنشی، مسجد جامع شوش و مجموعه بناهای دوره اسلامی، تپه‌های آکروپول و قلعه فرانسوی‌هاست.

شهر باستانی شوش روزگاری مرکز برخورد دو تمدن مهم بوده، که هریک به سهم خود در دیگری تأثیر داشته‌است، یکی تمدن میان‌رودان و دیگری تمدن عیلام. قرار گرفتن این منطقه در شمال خلیج فارس و نیز همسایگی با میان‌رودان در پیدایش این وضع ویژه تأثیر بسیاری داشته‌است.

شوش پایتخت

در حدود ۲٬۷۰۰ پیش از میلاد پادشاهی ایلام به پایتختی شوش تشکیل شد.[۳] شوش در دوره ایلامی‌ها هزاران سال مرکز این تمدن مهم و در دوره هخامنشیان شوش پایتخت سیاسی این امپراتوری پهناور بوده‌است.[۴] پس از آن نیز متأثر از رویدادهای تاریخی دستخوش تحولات بوده و پس از حمله اسکندر به‌تدریج مرکزیت خود را از دست داد. در دوره ساسانیان شوش به‌همراه شوشتر و جندی‌شاپور به عنوان مراکز اقتصادی تولید و صادرات ابریشم به اقصی نقاط جهان مطرح بودند. شوش در سال ۱۷ قمری به تصرف مسلمانان درآمد. در دوره اسلامی نیز مدت‌ها از شهرهای پرجمعیت و پررونق بود. هنگامی که مرکز خوزستان به اهواز منتقل شد، شوش اهمیت خود را از دست داد.[۱][۵] شوش در دوره هخامنشیان شکوه گذشته خویش را بازیافته و چهارراه شرق و غرب شد. با توجه به اهمیت و موقعیت جغرافیایی و سیاسی خاص شوش بود که راه‌های بسیاری و به‌ویژه راه بزرگ موسوم به «راه شاهی» ارتباط این شهر را به نقاط گوناگون جهان برقرار کرد.

راه شاهی

مقالهٔ اصلی: راه شاهی

راه شاهی که در دوره هخامنشیان و به دستور داریوش بزرگ ساخته شد، شهر شوش، پایتخت سیاسی دولت هخامنشیان را به پاسارگاد، تخت جمشید و دیگر شهرهای امپراتوری، از جمله شهر نامی سارد پایتخت کشور لیدی پیوند می‌داد. می‌توان گفت اداره سرزمین پهناور ایران و حفظ امنیت آن و انتقال سریع یگانهای نظامی و گسترش بازرگانی و ترابری و تسهیل در امر مسافرت از مهم‌ترین عوامل ساخت و گسترش شبکه راه‌ها در این دوره بوده‌است.

از سوی دیگر ایجاد راه‌ها و برقراری امنیت و تسهیل و بازرگانی، خود موجب پیوند و آشنایی ملت‌های گوناگون شد که این امر به انتقال فرهنگ‌ها و باورهای گونه‌گون منجر شد و بسیاری از نظرات فلسفی و باورهای دینی از این راه به ملت‌های دیگر هم رسید. برطبق تاریخ فتح الفتوح و همچنین تاریخ طبری، اعراب به هنگام فتح شهر شوش بیش از ۳۰ هزار نفر را به قتل رساندند و تعداد ۲۰ هزار گاو - اسب، زن و دختر را به غنیمت بردند. این شهر تا قرن‌ها بعد از رونق افتاد.

به گواه نگاشته‌های تاریخ معاصر ایران باستان‌شناسان فرانسوی حجم عظیمی از آثار باستانی شوش را از ایران خارج کردند و برای این منظور از راه‌آهن و تعداد زیادی کشتی و کار شبانه‌روزی هزاران برده و کارگران ایرانی استفاده می‌کردند.[۶] آثار به‌جامانده از شهر شوش حتی پس از حمله اسکندر و فرسایش طبیعی به حدی بوده که در تمام سفرنامه‌های مربوط به آن منطقه موجب بهت و شگفتی بوده و مطالب زیادی دربارهٔ آن نوشته شده‌است، درحالی‌که غارت فرانسوی‌ها به حدی بوده که امروزه چیز زیادی از آثار قابل رؤیت شوش به‌جز آثار مدفون در زیر خاک باقی نمانده‌است و این در حالی است که امروز تقریباً موزه‌ای در گوشه‌ای از جهان نیست که آثار متعددی از شوش در آن نباشد و این نشان‌دهنده ابعاد وسیع غارتگری آثار شوش باستان طی چند دهه است.[۷][۸][۹]

زیگورات چغازنبیل

مقالهٔ اصلی: چغازنبیل

زیگورات چُغازنبیل در حدود چهل‌کیلومتری ویرانه‌های کاخ آپادانای شوش قرار دارد.

به‌سبب اخلاص مسلمانان شیعه و یهودیان ایران به حضرت دانیال، شوش یک دهکده مسکونی است. امروزه شهر شوش در شمال استان خوزستان از یادمان‌های تاریخی کهن، دیگر آن شکوه و اهمیت دیرین خود را دارا نیست. نام‌هایی مانند سوس - شوشا- سوسه - سویس و سویز که در بعضی مناطق شمال آفریقا وجود دارد نیز مرتبط با نام شهر شوش است. مهاجران ایرانی و عرب که از این منطقه به شمال آفریقا مهاجرت کرده‌اند این نام‌ها را در دوره اسلامی رایج کرده‌اند. شهر شوش در دوره قبل از اسلام شهرت بین‌المللی داشته و به همان اندازه شهرت داشته که بابل، کلده، لیدی، نیل و لیبیه و… [نیازمند منبع]

بنا به دانشنامه ایرانیکا در حدود ۴٬۲۰۰ پیش از میلاد شهر شوش در جنوب غربی ایران بنیان‌گذاری شد.[۳] سفالینه‌های نقاشی‌شده متعلق به حدود ۳٬۵۰۰ پیش از میلاد در شوش واقع در ایلام بیانگر دوره‌ای پیش‌رفته از طرح‌های هندسی، ایجاد سبک خاص از انسان و شکل‌هایی از جانوران در آنهاست.[۳]

در سال ۵۵۸ پیش از میلاد پادشاهی کوروش بزرگ (کوروش دوم) در انشان (فارس) و خوزستان آغاز شد و پایتخت هخامنشیان به شوش منتقل شد.[۳]

کاخ آپادانا در شوش

مقالهٔ اصلی: کاخ آپادانای شوش

کاخ آپادانای شوش کاخ زمستانی شاهان هخامنشی و کاخ اصلی داریوش یکم بوده‌است. این کاخ به دستور داریوش بزرگ پادشاه هخامنشی در حدود سال‌های ۵۱۵_۵۲۱ پیش از میلاد در شوش روی آثار و بقایای عیلامی بنا نهاد شد. دیوارهای کاخ از خشت و ستون‌های آن از جنس سنگ است. این کاخ در حفاری‌های بین سال‌های ۱۳۱۱ تا ۱۳۱۴ از زیر خاک بیرون آورده‌شد و پس از ۷۰ سال در سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران به شمارهٔ ۳۹۸۱ به ثبت رسید.[۱۰]

نگارخانه

  • قلعه فرانسویها در محوطه کاخ آپادانا که با استفاده از خشت‌های باستانی بنا شده‌است
    قلعه فرانسویها در محوطه کاخ آپادانا که با استفاده از خشت‌های باستانی بنا شده‌است
  • نقش برجسته‌ای از گارد جاویدان کاخ داریوش اول در شوش (موزه لوور)
    نقش برجسته‌ای از گارد جاویدان کاخ داریوش اول در شوش (موزه لوور)
  • یکی از سرستون‌های کاخ آپادانای شوش (موزه لوور)
    یکی از سرستون‌های کاخ آپادانای شوش (موزه لوور)
  • قانون حمورابی با قدمتی نزدیک به چهارهزار سال (موزه لوور)
    قانون حمورابی با قدمتی نزدیک به چهارهزار سال (موزه لوور)
  • شیر بالدار از کاخ داریوش بزرگ در شوش (موزه لوور)
    شیر بالدار از کاخ داریوش بزرگ در شوش (موزه لوور)
  • نبرد خونین آشور بانیپال ضد شوش در این نقش برجسته ثبت شده‌است که غارت شهر شوش را در ۶۴۷ پیش از میلاد نشان می‌دهد. در این‌جا آتش از شهر زبانه می‌کشد، درحالی‌که سربازان آشوری شهر را با کلنگ و دیلم واژگون می‌کنند و غنایم را به خارج از شهر می‌برند (موزه بریتانیا)
    نبرد خونین آشور بانیپال ضد شوش در این نقش برجسته ثبت شده‌است که غارت شهر شوش را در ۶۴۷ پیش از میلاد نشان می‌دهد. در این‌جا آتش از شهر زبانه می‌کشد، درحالی‌که سربازان آشوری شهر را با کلنگ و دیلم واژگون می‌کنند و غنایم را به خارج از شهر می‌برند (موزه بریتانیا)
  • وزنه به شکل شیر، قرن ششم تا چهارم پیش از میلاد از جنس برنز، دوره هخامنشیان، کشف شده در آکروپل شوش.
    وزنه به شکل شیر، قرن ششم تا چهارم پیش از میلاد از جنس برنز، دوره هخامنشیان، کشف شده در آکروپل شوش.

جستارهای وابسته

پانویس

  1. ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ http://www.susacity.ir/shush_history.htm
  2. ↑ «سازمان میراث فرهنگی و صنایع‌دستی و گردشگری». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. دریافت‌شده در ۱۹/۵/۲۰۱۱. تاریخ وارد شده در |تاریخ بازدید= را بررسی کنید (کمک)
  3. ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1 iranicaonline.org
  4. ↑ http://www.heritageinstitute.com/zoroastrianism/susa/
  5. ↑ http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/persia/susa.html
  6. ↑ http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=0&Id=71817&Rate=0
  7. ↑ http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=67456&Serv=3&SGr=22
  8. ↑ http://www.farhangnews.ir/content/10977
  9. ↑ http://anthropology.ir/node/11767
  10. ↑ خبرگزاری میراث فرهنگی

منابع

http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=0&Id=71817&Rate=0 http://www.farhangnews.ir/content/10977 http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=67456&Serv=3&SGr=22

پیوند به بیرون

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=شوش_(شهر_باستانی)&oldid=25329923»