اوئیش دیش (Uišdiš) بطور مستقیم یا غیر مستقیم در دههٔ هشتم قرن هشتم - ۷۲۰ - پ. م. تحت فرمان ایرانزو پادشاه ماننا قرار داشت ولی در مرزهای پادشاهی ماننا، متصرّفات فرمانفرمایان نیمه مستقلی قرار داشتند که برای موجودیت ماننا خطرناک بودند. یکی از نواحی نیمه مستقل سرزمین ماننا، عبارت بود از ناحیهٔ اوئیش دیش تحت فرمان فردی با نام ایرانی بغداده[۱] (بگداتو، به معنی خداداده). محل این پادشاهی را نزدیک شهر بناب قرار می‌دهند اما ممکن است به سبب عدم دقّت در تعیین مسیر لشکرکشی‌های آشور، مکان جغرافیایی آن در نزدیکی کرانه‌های غربی دریای خزر قرار گرفته باشد.
ناحیهٔ مزبور یکی از ایالت‌های کشور ماننا (در حدود آذربایجان امروزی) بشمار می‌آمد و موقعیت آن در کرانه‌های شرقی یا جنوب شرقی دریاچه اورمیه و دهستان روشت بزرگ کنونی واقع در بناجوی شمالی شهرستان بناب قرار دارد. در آغاز جانشینانی از جانب دولت ماننا یا آشور بر آن حکمرانی می‌نمود[۲]. اما ساکنان اوئیش‌دیش در آن زمان نخستین کسانی بودند که پرچم استقلال خواهی را قبل از دیگر اقوام و قبایل بر دوش کشیدند. آشوریان فرمانروایان کوچک و استقلال طلب را در اراضی مستعمرهٔ خویش را بل آلی می‌نامیدند[۳].
ایرانزو که علاوه بر کشور ماننا بر ناحیهٔ اوئیش‌دیش نیز فرمانروا بود در سال - ۷۱۶ پ. م. - در گذشت، در آن سال پسر وی آزا از جانب سارگون دوم بر تخت سلطنت نشست. بغداده (Bagdattu)، فرمانروای محلی اوئیش‌دیش به همراه چند فرمانروای دیگر علیه اَزا، پسر و جانشین ایرانزو شورید.[۱]
متاتی فرمانفرمای زیکرتو و تلوسینا فرمانفرمای آندیا به همراه بغداده فرمانفرمای اوئیش‌دیش علیه اَزا دست‌نشاندهٔ آشور خروج کردند، ازا دستگیر و به هلاکت رسید. سارگون‌دوم بیدرنگ مداخله نمود و موفق به دستگیری بغداده شد و فرمان داد پوست از تنش بکنند و لاشهٔ او را در معرض تماشای ماننائیان قرار دهند.
از مصائبی که بر سر بغداده آمد بالنسبه می‌توان به مفهوم بلالی پی‌برد در واقع اغلب فرمانفرمایان کوچک دچار چنین سرنوشتی می‌شدند و احتراز از بلا غیره ممکن بود. نزد عوام حاکمان دست نشانده به بلا کشیده، دردمند یا به بلالی شهره بودند.
↑ ۱٫۰۱٫۱The Cambridge History of Iran, Volume 2, (1985) Cambridge University Press, p. 81.
↑رئیسانی که دست نشاندهٔ ماننا یا آشور بودند به این لقب موسوم می‌شدند. در اصل این نوع مستمرات، زمین اختصاصی شاهان آشور یا همان شهر شاهی بودند که تحت عنوان «شاکنّو» به شاهزادگان یا معتمدین شاه واگذار می‌شد.
↑ این اصطلاح ممکن است در زبان فارسی معادل بلا، بلاکش تعبیر شود.Bel-âli
ایران
