هوری‌ها
| هوریان حوریان |
|
|---|---|
نقش برجسته هوری یا لولویی
|
|
| نام دیگر | هوری |
| موقعیت | خاورمیانه |
| منطقه | میانرودان |
| نوع | قوم، کشور |
| تاریخ | |
| تأسیس شده | هزاره سوم پیش از میلاد |
| رها شده | حدود هزاره یکم پیش از میلاد |
| ادوار | بسیارکهن |
| فرهنگ‌ها | هوریان، لولوبیان |
| اطلاعات بیشتر | |
| وضعیت | نابود شده |
| مالکیت | ایران، عراق، سوریه، ترکیه |
| دسترسی عمومی | ناشناخته |
هوریان (Hurrohe) مردم باستانی آسیای صغیر و شرق و غرب میانرودان شمالی و سوریه بودند، که (تقریباً ۲۵۰۰ پ. م) از کوه‌های جنوب دریای خزر به سرزمین بین هیتیان و آشور، شرق دجله و منطقه کوهسار زاگروس و از آنجا آنها در مناطق بین‌النهرین شمالی و سوریه و حتی ساحل مدیترانه پخش شدند.
ساکنان باستانی هزارهٔ سوم[ویرایش]
بخشی از خاک ماد در بع سوم هزارهٔ سوم پیش از میلاد جزو منطقه‌ای است که منابع کتبی بر آن پرتو افکنده سخن کفته‌اند. از آثاری که به زبان سومری و اکدی در دست است چنین مستفاد می‌گردد که در کوهپایه‌های غربی زاگروس و آنجایی‌که بعدها مادغربی را تشکیل می‌داد قبایل هوریان و لولوبیان و کوتیان و قبایل دیگری که با عیلامیان قرابت داشتنذ، زندگی می‌کردند.
تمدن هوری‌ها در هزاره سوم در آناتولی شرقی نیز در سایه پادشاهی میتانی وجود داشت و آنها بزرگ‌ترین و بانفوذترین ملت پادشاهی میتانی محسوب می‌شدند. هوری‌ها عملاً در هزاره دوم ق.م. در همه قسمت‌های میانرودان باستانی ساکن گشتند و نقش اساسی در تاریخ هیتیان بازی کردند واین سرزمین‌ها معروف بود به سرزمین هوری‌ها. با بسط سرزمین‌شان، هوریان در اواخر قرن ۱۵ پ.م. رقیبی شدند برای بابل و مصر.
هوریان احتمالاً پیش از پیشتر در آسیای مقدم پدیدار شده‌اند. زبان زبان هوری، که اینک از میان رفته، نه زبان هندواروپایی بود و نه زبان سامی، اما ممکن است که با زبان‌های گرجی و قفقازی خویشاوند باشد. این موضوع بیش تر از الواح میخی به دست آمده از خاتوشا Hattusas، پایتخت هیتیان، که تمدن‌اش بیشتر از هوریان تأثیر پذیرفته بود، دانسته و تشخیص داده شده‌است. هوریان فاقد یک امپراتوری بودند اما بیشتر جمعیت پادشاهی نیرومند میتانی (۱۴۰۰–۱۵۵۰ پ. م) را هوریان تشکیل می‌داد.
آثار و تمدن هوریان[ویرایش]
قبایلی که به زبان هوریانی سخن می‌گفتند در هزارهٔ دوم پ.م. در میانرودان شمالی و تا حدی در سوریه[۱] در سراسر فلات ارمنستان پراکنده بودند. اینان تا اواسط هزارهٔ یکم پ.م. در کنار قبایلی که منشأ دیگر داشتند باقی ماندند.[۲] زبان هوریان با اورارتوییان خویشاوندی نزدیک داشت. نبشته‌ای به خط اکدی و به زبان هوریانی از شخصی به نام تیشاری پادشاه اورکیش و ناوار از ربع سوم هزارهٔ سوم پیش از میلاد در دست است. محل اورکیش مشخص نیست و مورد بحث می‌باشد.[۳] ولی ناوار مسلماً مکانی است که بعدها نامار یا نامرو خوانده شد.[۴]
در مشرق دجله و خاک آشور در هزارهٔ سوم پ.م.[۵] وجود هوریان ثابت شده است و در هزاره دوم پ.م. نیز ایشان در ناحیه کرکوک[۶] می‌زیسته‌اند. مدارک متقنی دربارهٔ نفوذ هوریان به نقاط شرقی‌تر در دست نیست. گرچه بعضی‌ها حدس زده‌اند نواحی آذربایجان و زنجان تا هزارهٔ یکم پ.م. ویژگی‌های هوریان را واجد بوده‌اند.
پانویس[ویرایش]
- ↑ چناکه از برخی نام‌های امکنه و اشخاص بر می‌آید
- ↑ ظاهراً ماتینیان که در آثار هرودوت و دیگر مؤلفان باستانی ذکری از ایشان رفته همان هوریان بوده‌اند
- ↑ اینکه محل اورکیش را در بادی امر در مشرق دجله ذکر کرده بودند مورد اعتراض اکالاگان قرار گرفت و وی نقطهٔ مزبور را در میانرودان می‌داند
- ↑ در درّهٔ رود دیاله
- ↑ از روی اسامی خاص اشخاص
- ↑ آراپخای باستانی Arrapxa
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ هوری‌ها موجود است. |
منابع[ویرایش]
- ای.م. دیاکونوف. تاریخ ماد. ISBN 964-445-106-6
- مرتضی راوندی: تاریخ اجتماعی ایران. (جلد ۱) - ۱۵۹–۱۶۰
- http://www.allaboutturkey.com/urartu.htm
پیوند به بیرون[ویرایش]
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
