چیشپیش
چیشپیش | |
---|---|
شاه انشان[۱] | |
سلطنت | ۶۵۰ – ۶۲۰ پ. م |
پیشین | هخامنش |
جانشین | کوروش یکم |
درگذشته | ۶۲۰ پ. م |
آرامگاه | ۶۲۰ پ. م گور دختر (احتمالاً) |
فرزند(ان) | کوروش یکم آریارمنه |
خاندان | هخامنشیان |
پدر | هخامنش |
دین و مذهب | مزدیسنا |
چیشپیش (به پارسی باستان:) (زاده ۶۵۰ پ. م – درگذشتهٔ ۶۲۰ پ. م) فرزند و جانشین هخامنش، شاه سرزمین پارس بود.
نام[ویرایش]
نام وی چیشپیش یا تیشپیش و حتی کیشپش (پارسی باستان: ČIŠPIŠ/چیشپیش؛ عیلامی: Zi-iš-pi-iš/زی-ایش-پی-ایش؛ بابلی: Ši-iš-pi-iš/شی-ایش-پی-ایش؛ یونانی: Teíspēs/تَیسپیس یا Tíspēs/تیسپیس)[۲] بودهاست.
حکومت[ویرایش]
چیشپیش در درازای پادشاهی خود انشان را تصرف کرد و افزون بر پارسه بر انشان نیز چیره شد. او دارای دو فرزند بود که پس از او هر دو به فرمانروایی رسیدند. یکی از این فرزندان آریارمنه و دیگری کورش یکم بود. آریارمنه به فرمانروایی پارسوماش و کورش یکم شاهِ انشان شد. بعدها آریارمنه جای خود را به فرزندش آرشامه و کورش یکم جای خود را به کمبوجیه یکم، پدر کورش بزرگ داد. این درست در زمانی بود که مادها قلمرو خود را گسترش داده و پارسیان از آنان فرمانبرداری میکردند و به آنها خراج میپرداختند.
به روایت کتیبه بیستون[۳] که تألیف هرودوت نیز تاییدکننده آن است[۴] از سده هفتم پ.م. در سرزمین پارس خاندان هخامنشیان حکومت میکردند[۵] پس از هخامنش بنیانگذار خاندان هخامنشی و پسرش چیشپیش این خاندان به دو شاخه جدا گشت که هر دو در سرزمین پارس پادشاهی داشتند. ظاهراً شاخه نخست فرمانروایان انشان و شاخه دوم فرمانروای پارسوماش بودند و خاندان کوروش بزرگ از شاخه یکم و خاندان داریوش بزرگ از شاخه دوم بودند.
جستارهای وابسته[ویرایش]
پانویس[ویرایش]
- ↑ استوانه کوروش
- ↑ Schmitt، ČIŠPIŠ، صص۶۰۰–۶۰۱.
- ↑ Beh, I. 1-4
- ↑ هرودوت دو شجرهٔ خانوادگی را توأم ساخته خاندان داریوش - خشایار را با کوروش بزرگ یک کاسه کرده. بدین سبب نام چیشپیش (تئسپ) دو بار آمده
- ↑ پس از آنکه اراضی مزبور که متعلق به عیلام بوده قبایل پارسی آن را اشغال کردند
منابع[ویرایش]
- ای.م. دیاکونوف. تاریخ ماد. شابک ۹۶۴-۴۴۵-۱۰۶-۶
- Schmitt, Rüdiger (1992). "ČIŠPIŠ". Encyclopædia Iranica (به انگلیسی). Vol. ۵. New York: Bibliotheca Persica Press. p. صص۶۰۰–۶۰۱. Retrieved 2012-07-23.
پیوند به بیرون[ویرایش]
پیشین: هخامنش |
چیشپیش![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() شاه پارس ۶۵۰ تا ۶۲۰ پیش از میلاد |
جانشین: کوروش یکم و آریارمنه |