ابوحنیفه دینوری
| دانشمند مسلمان ابوحنیفه دینوری | |
|---|---|
| عنوان | ابوحنیفه دینوری |
| متولد | 212-213 A.H /815 A.D |
| درگذشته | 282-283 A.H/ 896 A.D |
| دوران | دوران طلایی اسلام |
| علاقه اصلی | گیاه‌شناسی، تاریخ‌نگار، جغرافی‌دان، متالورژی، ستاره‌شناس و ریاضی‌دان |
ابوحنیفه دینوری، احمدبن داودبن ونند معروف به ابوحنیفه دینوری، زادگاه وی دینور در کرمانشاه و به تاریخ تقریبی (۸۲۸ - ۸۸۹ میلادی) برابر با (۲۲۲ - ۲۸۲ هجری قمری) همه‌چیزدان، اخترشناس، متخصص کشاورزی، گیاه‌شناسی، متخصص ذوب فلزات، جغرافی‌دان، ریاضی‌دان، و تاریخ‌نگار [۱] در دوران سامانیان و عصر طلایی اسلام است. تحصیلات خود را در اصفهان، کوفه و بصره به پایان رساند و از محضر اسحاق سکیت و پسرش یعقوب سکیت بهره‌ها گرفت. دینوری، گیاه‌شناس، مورخ، جغرافی دان، ستاره‌شناس و ریاضی‌دان، نحوی و لغت‌شناس بوده و به علوم هند آشنائی داشته‌است. یکی از آثار معروف او «کتاب‌النبات» است که به شناخت گیاهان اختصاص داشته و به تأیید کارشناسان این رشته، دینوری اطلاعات مندرج در این کتاب را براساس تحقیق و تتبع خود استخراج نموده‌است و دیگران از او نقل قول کرده‌اند. البته کتاب النبات حاوی بسیاری مطالب فلسفی و تاریخی بود٬ اما از اطلاعات گیاهی نیز آکنده بود و بعدها فراوان از آن نقل قول شد.[۲] لکلرک دربارهٔ او گفته‌است:
ابوحنیفه، بزرگ‌ترین گیاه‌شناسِ مشرق‌زمین است و از اینکه ابن ابی اصیبعه از ترجمه حال او غفلت کرده تعجب می‌کند و می‌گوید ابن بیطار نام پنجاه گیاه را که گذشتگان از آن شناختی نداشتند از ابوحنیفه نقل می‌کند و در همه‌جا مشهود و هویداست که دینوری به نقل اکتفا نکرده و خود به نفسه، انواع گیاهانِ نام‌برده در کتابِ خود را دیده و به تشریح آن‌ها پرداخته‌است. از کتاب‌های دیگر او کتاب‌الاکراد است که پیرامون اصل و نسب کردها نوشته‌است. کتاب‌های تاریخ او بین سال‌های (۱۸۸۸ - ۱۹۱۲ میلادی) به‌وسیله «ولادیمیر گیرگاس» و «کراخکوفسکی» در شهر لیدن ِهلند به زبان فرانسه ترجمه و انتشار یافته‌است. تاریخ مرگ وی را در آخرین هفته مارس ۸۹۵ میلادی ذکر کرده‌اند.
آثار دینوری[ویرایش]
- کتاب تفسیرالقران
- کتاب‌الانواء (انواء = جمع نوء و به‌معنی سقوط ستاره در مغرب است)
- کتاب اصلاح‌المنطق
- امامت و سیاست
- کتاب لحن‌العامه
- کتاب‌الفصحا
- کتاب حساب‌الدور و الوصایا
- کتاب‌الزیج
- کتاب‌النبات (در دو جلد)
- کتاب‌الجبر و المقابله
- کتاب جواهرالعلم
- کتاب‌الرد علی رصدالاصبهانی
- کتاب‌الشعر و الشعراء
- کتاب‌التاریخ
- کتاب اخبارالطوال (شاید همان کتاب‌التاریخ باشد)
- کتاب فی‌حساب‌الخطائین
- کتاب‌البلدان
- کتاب‌القبلة والزوال
- کتاب‌البحث فی‌حساب‌الهند
- کتاب‌الجمع والتفریق
- کتاب نوادرالجبر
- کتاب‌الاکراد
منابع[ویرایش]
- ↑ "Abu-Hanifa Ahmad Dinawari". Kurdistanica.
- ↑ رنان، کالین (۱۳۸۴). تاریخ علم کمبریج. نشر مرکز. صص. ۳۲۴.
- لوح فشرده لغت‌نامه - دهخدا
- http://de.wikipedia.org/wiki/Al-Dinawari
- Dinawari at Encyclopedia Britannica
- Abu-Hanifa Ahmad Dinawari in Encyclopaedia Kurdistanica
- اخترشناسان اسلام قرون وسطی
- اخترشناسان اهل ایران
- اخترشناسان فارسیزبان قرون وسطی
- اهالی دینور
- اهالی کرمانشاه
- تاریخنگاران اهل ایران
- تاریخنگاران سده ۹ (میلادی)
- تاریخنگاران مسلمان
- جغرافیدانان اسلام در قرون وسطی
- جغرافیدانان اهل ایران
- جغرافیدانان سده ۹ (میلادی)
- درگذشتگان ۸۹۶ (میلادی)
- ریاضیدانان اسلام قرون وسطی
- ریاضیدانان اهل ایران در قرون وسطی
- ریاضیدانان اهل ایران
- زادگان ۸۲۰ (میلادی)
- زادگان ۸۲۸ (میلادی)
- زیستشناسان اهل ایران
- عالمان مسلمان
- گیاهشناسان اسلام قرون وسطی
- گیاهشناسان اهل ایران
- گیاهشناسان پیشالینه
- مسلمانان سده ۹ (میلادی)
