مطهر بن طاهر مقدسی

با شمس‌الدین مقدسی اشتباه نشود.

مطهر بن طاهر مِقْدَسی یکی از جغرافی‌دانان و تاریخ‌نگاران دوران خلافت عباسیان بوده‌است. وی در فلسطین و در شهر بیت المقدس متولد شده‌است. وی بیشتر شهرهای قلمرو حکومت اسلامی را از هندوستان تا اندلس گشته است. و به شرح و وصف آداب و رسوم اقوام نواحی که به آنجا مسافرت نموده و شرح وضعیت شهرهای آنان پرداخته است. وی در نوشتن کتابش بیشتر به مشاهدات عینی خود اتکا نموده‌است.

یکی از آثار وی کتاب البدء و التاریخ می‌باشد که برخی آن را به ابوزید بلخی نسبت می‌دهند اما افرادی مثل کلمان هوار فرانسوی این کتاب را نوشتهٔ مطهر مقدسی می‌داند. وی این کتاب را در ۶ جلد با ترجمه فرانسوی و متن عربی در پاریس منتشر نموده‌است. همچنین محمدرضا شفیعی کدکنی همهٔ مجلّدات آن را با عنوان «آفرینش و تاریخ» به فارسی ترجمه کرده و با مقدّمه و تعلیقات در نشر آگه به‌چاپ رسانده است.

منبع

• «فرهنگ مکتشفین و جغرافی نویسان جهان». نیک بین، نصرالله. انتشارات نبوی، چاپ وزیری، ۱۳۷۵.