شهرستان باغ‌ملک

مختصات: ۳۱°۳۱′۲۵″شمالی ۴۹°۵۳′۲۲″شرقی / ۳۱٫۵۲۳۶°شمالی ۴۹٫۸۸۹۴°شرقی / 31.5236; 49.8894
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
شهرستان باغ‌ملک لقب= بهشت خوزستان
Bagh-e malek county locator map (2022).svg
اطلاعات کلی
کشور ایران
استانخوزستان
مرکز شهرستانباغ‌ملک
سایر شهرهاقلعه تل، میداوود
بخش‌هامرکزی، قلعه تل، میداوود
سال تأسیس۱۳۶۹ خورشیدی[۱]
نام‌های پیشینجانکی، اوربه، هلتیک
اداره
فرمانداربهروز فرج‌اللهی
مردم
جمعیت۸۳٬۱۲۹ نفر (۱۳۹۵)[۲]
رشد جمعیت+۱۲٫۸۱٪
تراکم جمعیت۳۷ نفر بر کیلومتر مربع
مذهبشیعه
جغرافیای طبیعی
مساحت۲٬۲۵۹ کیلومتر مربع
ارتفاع از سطح دریا۹۱۷ متر
داده‌های دیگر
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۶۱
وبگاهفرمانداری باغ‌ملک

شهرستان باغ‌ملک یکی از شهرستان‌های استان خوزستان ایران است. مرکز این شهرستان، شهر باغ‌ملک است.

این شهرستان در تاریخ ۷ آذر ۱۳۶۹ از شهرستان ایذه جدا شد و مستقل گردید.[۳]

موقعیت جغرافیایی[ویرایش]

شهرستان باغ‌ملک در شرق استان خوزستان می‌باشد؛ این شهرستان از نظر جغرافیایی، در ۴۹ درجه و ۵۳ دقیقهٔ درازای خاوری و ۳۱ درجه و ۳۱ دقیقهٔ پهنای شمالی و در ارتفاع ۹۱۷ متری از سطح دریا واقع شده‌است.

شهرستان باغ‌ملک از شمال با شهرستان ایذه، از شمال غربی با شهرستان مسجد سلیمان، از غرب با شهرستان هفتکل، از جنوب غربی با شهرستان رامهرمز، از شرق با شهرستان دزپارت، از جنوب شرقی با شهرستان صیدون همسایه است.

جاذبه‌های طبیعی[ویرایش]

شهرستان باغ ملک منطقه‌ای کوهستانی است که از کوه‌های بادرنگان در شمال و کوه‌های زرین و دیوانه در جنوب تشکیل شده‌است. مهم‌ترین پوشش گیاهی منطقه را بلوط و افرا تشکیل می‌دهند و در بعضی مناطق سروهای تنومندی وجود دارد. و از گیاهانی که کاربرد دارویی و صنعتی دارند؛ گل گاوزبان، کرفس خاکشیر و گون کتیرا و پوشش گیاهی مخصوص دام در این منطقه می‌رویند. روباه، شغال، گرگ، بزکوهی، قوچ، میش، گراز، خرگوش، کبک، قرقاول در اطراف این شهرستان دیده می‌شوند. هوای باغ ملک معتدل است. بیش‌ترین درجه حرارت در مرکز این شهرستان در تابستان‌ها به ۴۲ درجه بالای صفر و کم‌ترین آن در زمستان‌ها به صفر درجه می‌رسد. میزان باران سالیانه این شهرستان به‌طور متوسط ۵۰۰ میلی‌متر است. روستاهای زیبای مال آقا، رباط (حضرت سلیمان)، لالب، ابوالعباس (بلواس) از جمله مناطق تفریحی و قلعه محمد تقی خان چهارلنگ در شهر زیبای قلعه تل، قلعه اقبال در روستای سر سبز لالب، کاروانسرای ارغوانی در محله درویشان و محوطه‌های باستانی در منجنیق و اوربه از جمله مکان‌های تاریخی شهرستان باغملک می‌باشند که در تمامی روزهای سال گردشگران را سراسر نقاط استان و حتی کشور به سمت شهرستان سرازیر می‌کنند.

مردم‌شناسی[ویرایش]

مردم شهرستان باغ‌ملک از مردم لر هستند از ایل بختیاری[۴](چهار لنگ و هفت لنگ)[۵][۶]

بختیاری‌های باغ‌ملک بیشتر از ایل چهارلنگ کیان ارثی طایفه جانکی گرمسیر شامل تیره‌های (جانکی، آل خورشید، بهوندی، بیگدلی، شیوخ منگشت، شیرالی، داوودی، سروستانی، ممبینی، (جلالی) ابوالعباسی، احمد مکانی، زنگنه، یوسف شهرویی، خورشیدی، حسینی، برون، میلاسی، سادات طباطبایی و سادات میرسالاری) هستند.[۷][۸]

بختیاری‌های ساکن شمال باغ‌ملک (حوزه منگشت(رباط و ابوالعباس) از ایل هفت لنگ، طایفه اورک، تیره لجمیر اورک و تیره سخندری هستند.[۹][۱۰]

در منطقه بارانگرد طوایفی از اورک، زراسوند و چهارلنگ ساکن هستند.[۱۱][۱۲][۱۳]

زنگنه‌های بختیاری:شهرستان باغ‌ملک از چندین طایفه شامل طایفه سلمانوند ، عباسوند ، شرف وند، اوموند، هزاروند، گراوند، گیجوند، فرهادوند، گلابوند، تدوئی، کرد زنگنه و تشکیل شده‌اند.[۱۴][۱۵][۱۶]

تقسیمات کشوری[ویرایش]

شهرستان باغ‌ملک دارای ۳ بخش، ۷ دهستان و ۳ شهر به شرح زیر است:

شهرستان باغ‌ملک[ویرایش]

بخش مرکز بخش جمعیت بخش ۱۳۹۵ نام دهستان مرکز دهستان جمعیت دهستان ۱۳۹۵ شهر جمعیت شهر ۱۳۹۵
مرکزی باغ‌ملک ۴۹٬۵۴۷ نفر هپرو دورتو ۱۰٬۹۴۱ نفر باغ‌ملک ۲۶٬۳۴۳ نفر
منگشت ابوالعباس ۹٬۹۸۰ نفر
رودزرد رودزرد کایدرفیع ۲٬۲۸۳ نفر
قلعه تل قلعه تل ۱۸٬۲۸۰ نفر قلعه تل لران ۴٬۰۸۹ نفر قلعه تل ۱۰٬۶۹۸ نفر
بارانگرد بارانگرد ۳٬۴۹۳ نفر
میداوود میداوود ۱۵٬۳۰۲ نفر سرله دالان ۸٬۰۵۹ نفر میداوود ۳٬۵۱۳ نفر
میداوود میداوود ۳٬۷۳۰ نفر

جمعیت[ویرایش]

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵، جمعیت شهرستان باغ‌ملک برابر با ۸۳٬۱۲۹ نفر بوده‌است.[۱۷]

منابع[ویرایش]

  1. «بانک اطلاعات تقسیمات کشوری». وبگاه رسمی وزارت کشور ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ مه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۴ آبان ۱۳۸۹.
  2. «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵» (اکسل). درگاه ملی آمار.
  3. سامانه ملی قوانین و مقررات جمهوری اسلامی ایران (۲۰۲۲-۰۷-۱۲). «ایجاد و تأسیس بخش صیدون در محدوده دهستان‌های صیدون ـ هپرو ـ سوله و شهرستان باغ‌ملک در تابعیت استان خوزستان مصوب ۱۳۶۹/۰۹/۰۷». Qavanin.ir.
  4. «بختیاری».
  5. دانشنامه. «بختیاری».
  6. افشار نادری. ایل بهمئی.
  7. دانشنامه ایرانیکا. «BAḴTĪĀRĪ TRIBE».
  8. بختیاری، سرداراسعد (۱۳۸۳). تاریخ بختیاری. تهران: اساطیر. شابک ۹۶۴-۵۹۶۰-۲۹-۰.
  9. دانشنامه بریتانیکا. «Bakhtyārī».
  10. بختیاری، سرداراسعد (۱۳۸۳). تاریخ بختیاری. تهران: اساطیر. شابک ۹۶۴-۵۹۶۰-۲۹-۰.
  11. دانشنامه بریتانیکا. «بختیاری».
  12. بختیاری، سرداراسعد (۱۳۸۳). تاریخ بختیاری. تهران: اساطیر. شابک ۹۶۴-۵۹۶۰-۲۹-۰.
  13. افشار نادری. ایل بهمئی. خجسته.
  14. «KURDISH TRIBES».
  15. کرمانشاه و تمدن دیرینه آن، ایرج افشار سیستانی،انتشارات نگارستان، چاپ دوم، تهران1381.
  16. نوروز دُرداری. تاریخ اجتماعی و سیاسی ایل بزرگ قشقایی.
  17. «درگاه ملی آمار > سرشماری عمومی نفوس و مسکن > نتایج سرشماری > جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری سال 1395». www.amar.org.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۸-۰۹.