شوش (شهر باستانی): تفاوت میان نسخهها
به نسخهٔ 23418731 ویرایش Dexbot برگردانده شد. (توینکل) برچسب: خنثیسازی |
شاخه زيتون (بحث | مشارکتها) اصلاح نویسههای عربی |
||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
'''شوش''' (Susa تلفظ: /سوزا/) واقع در [[استان خوزستان]] یکی از قدیمیترین سکونتگاههای شناختهشدهٔ جهان است، احتمالاً به سال ۴۰۰۰ پیش از میلاد پایهگذاری شده، با وجود اینکه نخستین آثار یک دهکدهٔ مسکونی در آن مربوط به ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد هستند. طبق اسناد باستانی شوش از مهمترین و باشکوهترین شهرهای باستانی ایران و جهان بوده است و فعالیتهای باستانشناسی در آن ادامه دارد.<ref name="susacity.ir">http://www.susacity.ir/shush_history.htm</ref> |
'''شوش''' (Susa تلفظ: /سوزا/) واقع در [[استان خوزستان]] یکی از قدیمیترین سکونتگاههای شناختهشدهٔ جهان است، احتمالاً به سال ۴۰۰۰ پیش از میلاد پایهگذاری شده، با وجود اینکه نخستین آثار یک دهکدهٔ مسکونی در آن مربوط به ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد هستند. طبق اسناد باستانی شوش از مهمترین و باشکوهترین شهرهای باستانی ایران و جهان بوده است و فعالیتهای باستانشناسی در آن ادامه دارد.<ref name="susacity.ir">http://www.susacity.ir/shush_history.htm</ref> |
||
این شهر باستانی به همراه [[آرامگاه دانیال نبی]] و تحت نام '''بقعه دانیال نبی/ شهرشوش |
این شهر باستانی به همراه [[آرامگاه دانیال نبی]] و تحت نام '''بقعه دانیال نبی/ شهرشوش و تپههای مجاور''' در تاریخ {{جلالی حروف|۲۴|۰۶|۱۳۱۰|پیوند=نه}} با شمارهٔ ثبت ۵۱ بهعنوان یکی از [[فهرست آثار ملی ایران|آثار ملی ایران]] به ثبت رسیده است.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی =http://www.ichto.ir/ |عنوان = سازمان میراث فرهنگی و صنایعدستی و گردشگری | ناشر = سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران |تاریخ = |تاریخ بازدید =۱۹/۵/۲۰۱۱}}</ref> |
||
خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
== شوش پایتخت == |
== شوش پایتخت == |
||
در حدود ۲٬۷۰۰ پیش از میلاد پادشاهی [[ایلام (تمدن)|ایلام]] به پایتختی شوش تشکیل |
در حدود ۲٬۷۰۰ پیش از میلاد پادشاهی [[ایلام (تمدن)|ایلام]] به پایتختی شوش تشکیل شد.<ref name="iranicaonline.org">[http://www.iranicaonline.org/pages/chronology-1 CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1] ''iranicaonline.org''</ref> |
||
شوش در دوره ایلامیها هزاران سال مرکز این تمدن مهم و در دوره هخامنشیان شوش پایتخت سیاسی این امپراتوری پهناور بوده است.<ref>http://www.heritageinstitute.com/zoroastrianism/susa/</ref> پس از آن نیز متأثر از رویدادهای تاریخی دستخوش تحولات بوده و پس از حمله اسکندر بهتدریج مرکزیت خود را از دست داد. در دوره ساسانیان شوش بههمراه شوشتر و جندیشاپور به عنوان مراکز اقتصادی تولید و صادرات ابریشم به اقصی نقاط جهان مطرح بودند. شوش در سال ۱۷ قمری به تصرف مسلمانان درآمد. در دوره اسلامی نیز مدتها از شهرهای پرجمعیت و پررونق بود. هنگامی که مرکز خوزستان به اهواز منتقل شد، شوش اهمیت خود را از دست داد.<ref name="susacity.ir"/><ref>http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/persia/susa.html</ref> |
شوش در دوره ایلامیها هزاران سال مرکز این تمدن مهم و در دوره هخامنشیان شوش پایتخت سیاسی این امپراتوری پهناور بوده است.<ref>http://www.heritageinstitute.com/zoroastrianism/susa/</ref> پس از آن نیز متأثر از رویدادهای تاریخی دستخوش تحولات بوده و پس از حمله اسکندر بهتدریج مرکزیت خود را از دست داد. در دوره ساسانیان شوش بههمراه شوشتر و جندیشاپور به عنوان مراکز اقتصادی تولید و صادرات ابریشم به اقصی نقاط جهان مطرح بودند. شوش در سال ۱۷ قمری به تصرف مسلمانان درآمد. در دوره اسلامی نیز مدتها از شهرهای پرجمعیت و پررونق بود. هنگامی که مرکز خوزستان به اهواز منتقل شد، شوش اهمیت خود را از دست داد.<ref name="susacity.ir"/><ref>http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/persia/susa.html</ref> |
||
شوش در دوره [[هخامنشیان]] شکوه گذشته خویش را بازیافته و چهارراه شرق و غرب |
شوش در دوره [[هخامنشیان]] شکوه گذشته خویش را بازیافته و چهارراه شرق و غرب شد. با توجه به اهمیت و موقعیت جغرافیایی و سیاسی خاص شوش بود که راههای بسیاری و بهویژه راه بزرگ موسوم به «[[راه شاهی]]» ارتباط این شهر را به نقاط گوناگون جهان برقرار کرد. |
||
== راه شاهی == |
== راه شاهی == |
||
خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
میتوان گفت اداره سرزمین پهناور [[ایران]] و حفظ امنیت آن و انتقال سریع [[یگان]]های نظامی و گسترش بازرگانی و [[ترابری]] و تسهیل در امر مسافرت از مهمترین عوامل ساخت و گسترش شبکه راهها در این دوره بودهاست. |
میتوان گفت اداره سرزمین پهناور [[ایران]] و حفظ امنیت آن و انتقال سریع [[یگان]]های نظامی و گسترش بازرگانی و [[ترابری]] و تسهیل در امر مسافرت از مهمترین عوامل ساخت و گسترش شبکه راهها در این دوره بودهاست. |
||
از سوی دیگر ایجاد راهها و برقراری امنیت و تسهیل و بازرگانی، خود موجب پیوند و آشنایی ملتهای گوناگون |
از سوی دیگر ایجاد راهها و برقراری امنیت و تسهیل و بازرگانی، خود موجب پیوند و آشنایی ملتهای گوناگون شد که این امر به انتقال فرهنگها و باورهای گونهگون منجر شد و بسیاری از نظرات فلسفی و باورهای دینی از این راه به ملتهای دیگر هم رسید. |
||
برطبق تاریخ ''فتح الفتوح'' و همچنین ''تاریخ طبری''، اعراب به هنگام فتح شهر شوش بیش از ۳۰ هزار نفر را به قتل رساندند و تعداد ۲۰ هزار گاو - اسب، زن و دختر را به غنیمت بردند. این شهر تا قرنها بعد از رونق افتاد. |
برطبق تاریخ ''فتح الفتوح'' و همچنین ''تاریخ طبری''، اعراب به هنگام فتح شهر شوش بیش از ۳۰ هزار نفر را به قتل رساندند و تعداد ۲۰ هزار گاو - اسب، زن و دختر را به غنیمت بردند. این شهر تا قرنها بعد از رونق افتاد. |
||
خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
بهسبب اخلاص [[مسلمانان شیعه]] و [[یهودیان ایران]] به [[حضرت دانیال]]، شوش یک دهکده مسکونی است. امروزه شهر شوش در شمال استان [[خوزستان]] از یادمانهای تاریخی کهن، دیگر آن شکوه و اهمیت دیرین خود را دارا نیست. |
بهسبب اخلاص [[مسلمانان شیعه]] و [[یهودیان ایران]] به [[حضرت دانیال]]، شوش یک دهکده مسکونی است. امروزه شهر شوش در شمال استان [[خوزستان]] از یادمانهای تاریخی کهن، دیگر آن شکوه و اهمیت دیرین خود را دارا نیست. |
||
نامهایی مانند سوس - شوشا- سوسه - سویس و سویز که در بعضی مناطق شمال آفریقا وجود دارد نیز مرتبط با نام شهر شوش است. مهاجران ایرانی و عرب که از این منطقه به شمال آفریقا مهاجرت کردهاند این نامها را در دوره اسلامی رایج |
نامهایی مانند سوس - شوشا- سوسه - سویس و سویز که در بعضی مناطق شمال آفریقا وجود دارد نیز مرتبط با نام شهر شوش است. مهاجران ایرانی و عرب که از این منطقه به شمال آفریقا مهاجرت کردهاند این نامها را در دوره اسلامی رایج كردهاند. شهر شوش در دوره قبل از اسلام شهرت بینالمللی داشته و به همان اندازه شهرت داشته که بابل، کلده، لیدی، نیل و لیبیه و... {{مدرک}} |
||
بنا به [[دانشنامه ایرانیکا]] در حدود ۴٬۲۰۰ پیش از میلاد شهر شوش در جنوب غربی ایران بنیانگذاری |
بنا به [[دانشنامه ایرانیکا]] در حدود ۴٬۲۰۰ پیش از میلاد شهر شوش در جنوب غربی ایران بنیانگذاری شد.<ref name="iranicaonline.org"/> |
||
سفالینههای نقاشیشده متعلق به حدود ۳٬۵۰۰ پیش از میلاد در شوش واقع در [[ایلام (تمدن)|ایلام]] بیانگر دورهای پیشرفته از طرحهای هندسی، ایجاد سبک خاص از انسان و شکلهایی از جانوران در آنهاست.<ref name="iranicaonline.org"/> |
سفالینههای نقاشیشده متعلق به حدود ۳٬۵۰۰ پیش از میلاد در شوش واقع در [[ایلام (تمدن)|ایلام]] بیانگر دورهای پیشرفته از طرحهای هندسی، ایجاد سبک خاص از انسان و شکلهایی از جانوران در آنهاست.<ref name="iranicaonline.org"/> |
||
خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
Sphinx Darius Louvre.jpg|شیر بالدار از کاخ [[داریوش بزرگ]] در شوش (موزه لوور) |
Sphinx Darius Louvre.jpg|شیر بالدار از کاخ [[داریوش بزرگ]] در شوش (موزه لوور) |
||
Susa-destruction.jpg|نبرد خونین [[آشور بانیپال]] ضد شوش در این نقش برجسته ثبت شدهاست که غارت شهر شوش را در ۶۴۷ پیش از میلاد نشان میدهد. در اینجا آتش از شهر زبانه میکشد، درحالیکه سربازان آشوری شهر را با کلنگ و دیلم واژگون میکنند و غنایم را به خارج از شهر میبرند (موزه بریتانیا) |
Susa-destruction.jpg|نبرد خونین [[آشور بانیپال]] ضد شوش در این نقش برجسته ثبت شدهاست که غارت شهر شوش را در ۶۴۷ پیش از میلاد نشان میدهد. در اینجا آتش از شهر زبانه میکشد، درحالیکه سربازان آشوری شهر را با کلنگ و دیلم واژگون میکنند و غنایم را به خارج از شهر میبرند (موزه بریتانیا) |
||
Lion weight Sb 2718.jpg|وزنه به شکل |
Lion weight Sb 2718.jpg|وزنه به شکل شیر، قرن ششم تا چهارم پیش از میلاد از جنس [[برنز]]، دوره هخامنشیان، کشف شده در آکروپل شوش. |
||
</gallery> |
</gallery> |
||
</center> |
</center> |
نسخهٔ ۹ اکتبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۷:۰۶
میراث جهانی یونسکو | |
---|---|
مکان | ایران، استان خوزستان |
معیار ثبت | فرهنگی: i, ii, iii, iv |
شمارهٔ ثبت | ۱۴۵۵ |
تاریخ ثبت | ۲۰۱۵ (طی نشست سیونهم) |
اطلاعات ثبت ملی | |
شماره ثبت ملی | ۵۱ |
تاریخ ثبت ملی | ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ |
دیرینگی | ایلام (تمدن)، هخامنشیان |
شوش (شهر باستانی) | |
---|---|
نام | شوش (شهر باستانی) |
کشور | ایران |
استان | استان خوزستان |
شهرستان | شوش |
اطلاعات اثر | |
کاربری | شهر باستانی، تپه |
دیرینگی | عیلامی، هخامنشیان |
مالک فعلی اثر | سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری |
اطلاعات ثبتی | |
شمارهٔ ثبت | ۵۱ |
تاریخ ثبت ملی | ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ |
اطلاعات بازدید | |
امکان بازدید | دارد |
شوش (Susa تلفظ: /سوزا/) واقع در استان خوزستان یکی از قدیمیترین سکونتگاههای شناختهشدهٔ جهان است، احتمالاً به سال ۴۰۰۰ پیش از میلاد پایهگذاری شده، با وجود اینکه نخستین آثار یک دهکدهٔ مسکونی در آن مربوط به ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد هستند. طبق اسناد باستانی شوش از مهمترین و باشکوهترین شهرهای باستانی ایران و جهان بوده است و فعالیتهای باستانشناسی در آن ادامه دارد.[۱]
این شهر باستانی به همراه آرامگاه دانیال نبی و تحت نام بقعه دانیال نبی/ شهرشوش و تپههای مجاور در تاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۵۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[۲]
محوطه باستانی شوش
پرونده محوطه تاریخی شوش در سی و نهمین نشست کمیته میراث جهانی سازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسکو) که در ژوئیه ۲۰۱۵ در شهر بن آلمان برگزاری شد با موافقت اعضا به ثبت جهانی رسید. این پرونده توسط متخصصان ایرانی و با مدیریت و ریاست محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی ارائه و دفاع شد و به عنوان هجدهمین اثر میراث جهانی در فهرست یونسکو به ثبت رسید. پرونده میراث فرهنگی شوش شامل کاخ شاپور، کاخ آپادانا، دروازه شرقی، کاخ هدیش، شهر پانزدهم، روستای هخامنشی، مسجد جامع شوش و مجموعه بناهای دوره اسلامی، تپههای آکروپول و قلعه فرانسویهاست.
شهر باستانی شوش روزگاری مرکز برخورد دو تمدن مهم بوده، که هریک به سهم خود در دیگری تأثیر داشتهاست، یکی تمدن میانرودان و دیگری تمدن عیلام. قرار گرفتن این منطقه در شمال خلیج فارس و نیز همسایگی با میانرودان در پیدایش این وضع ویژه تأثیر بسیاری داشتهاست.
شوش پایتخت
در حدود ۲٬۷۰۰ پیش از میلاد پادشاهی ایلام به پایتختی شوش تشکیل شد.[۳] شوش در دوره ایلامیها هزاران سال مرکز این تمدن مهم و در دوره هخامنشیان شوش پایتخت سیاسی این امپراتوری پهناور بوده است.[۴] پس از آن نیز متأثر از رویدادهای تاریخی دستخوش تحولات بوده و پس از حمله اسکندر بهتدریج مرکزیت خود را از دست داد. در دوره ساسانیان شوش بههمراه شوشتر و جندیشاپور به عنوان مراکز اقتصادی تولید و صادرات ابریشم به اقصی نقاط جهان مطرح بودند. شوش در سال ۱۷ قمری به تصرف مسلمانان درآمد. در دوره اسلامی نیز مدتها از شهرهای پرجمعیت و پررونق بود. هنگامی که مرکز خوزستان به اهواز منتقل شد، شوش اهمیت خود را از دست داد.[۱][۵] شوش در دوره هخامنشیان شکوه گذشته خویش را بازیافته و چهارراه شرق و غرب شد. با توجه به اهمیت و موقعیت جغرافیایی و سیاسی خاص شوش بود که راههای بسیاری و بهویژه راه بزرگ موسوم به «راه شاهی» ارتباط این شهر را به نقاط گوناگون جهان برقرار کرد.
راه شاهی
راه شاهی که در دوره هخامنشیان و به دستور داریوش بزرگ ساخته شد، شهر شوش، پایتخت سیاسی دولت هخامنشیان را به پاسارگاد، تخت جمشید و دیگر شهرهای امپراتوری، از جمله شهر نامی سارد پایتخت کشور لیدی پیوند میداد. میتوان گفت اداره سرزمین پهناور ایران و حفظ امنیت آن و انتقال سریع یگانهای نظامی و گسترش بازرگانی و ترابری و تسهیل در امر مسافرت از مهمترین عوامل ساخت و گسترش شبکه راهها در این دوره بودهاست.
از سوی دیگر ایجاد راهها و برقراری امنیت و تسهیل و بازرگانی، خود موجب پیوند و آشنایی ملتهای گوناگون شد که این امر به انتقال فرهنگها و باورهای گونهگون منجر شد و بسیاری از نظرات فلسفی و باورهای دینی از این راه به ملتهای دیگر هم رسید. برطبق تاریخ فتح الفتوح و همچنین تاریخ طبری، اعراب به هنگام فتح شهر شوش بیش از ۳۰ هزار نفر را به قتل رساندند و تعداد ۲۰ هزار گاو - اسب، زن و دختر را به غنیمت بردند. این شهر تا قرنها بعد از رونق افتاد.
به گواه نگاشتههای تاریخ معاصر ایران باستانشناسان فرانسوی حجم عظیمی از آثار باستانی شوش را از ایران خارج کردند و برای این منظور از راهآهن و تعداد زیادی کشتی و کار شبانهروزی هزاران برده و کارگران ایرانی استفاده میکردند.[۶] آثار بهجامانده از شهر شوش حتی پس از حمله اسکندر و فرسایش طبیعی به حدی بوده که در تمام سفرنامههای مربوط به آن منطقه موجب بهت و شگفتی بوده و مطالب زیادی دربارهٔ آن نوشته شده است، درحالیکه غارت فرانسویها به حدی بوده که امروزه چیز زیادی از آثار قابل رؤیت شوش بهجز آثار مدفون در زیر خاک باقی نمانده است و این در حالی است که امروز تقریباً موزهای در گوشهای از جهان نیست که آثار متعددی از شوش در آن نباشد و این نشاندهنده ابعاد وسیع غارتگری آثار شوش باستان طی چند دهه است.[۷][۸][۹]
زیگورات چغازنبیل
زیگورات چُغازنبیل در حدود چهلکیلومتری ویرانههای کاخ آپادانای شوش قرار دارد.
بهسبب اخلاص مسلمانان شیعه و یهودیان ایران به حضرت دانیال، شوش یک دهکده مسکونی است. امروزه شهر شوش در شمال استان خوزستان از یادمانهای تاریخی کهن، دیگر آن شکوه و اهمیت دیرین خود را دارا نیست. نامهایی مانند سوس - شوشا- سوسه - سویس و سویز که در بعضی مناطق شمال آفریقا وجود دارد نیز مرتبط با نام شهر شوش است. مهاجران ایرانی و عرب که از این منطقه به شمال آفریقا مهاجرت کردهاند این نامها را در دوره اسلامی رایج كردهاند. شهر شوش در دوره قبل از اسلام شهرت بینالمللی داشته و به همان اندازه شهرت داشته که بابل، کلده، لیدی، نیل و لیبیه و... [نیازمند منبع]
بنا به دانشنامه ایرانیکا در حدود ۴٬۲۰۰ پیش از میلاد شهر شوش در جنوب غربی ایران بنیانگذاری شد.[۳] سفالینههای نقاشیشده متعلق به حدود ۳٬۵۰۰ پیش از میلاد در شوش واقع در ایلام بیانگر دورهای پیشرفته از طرحهای هندسی، ایجاد سبک خاص از انسان و شکلهایی از جانوران در آنهاست.[۳]
در سال ۵۵۸ پیش از میلاد پادشاهی کوروش بزرگ (کوروش دوم) در انشان (فارس) و خوزستان آغاز شد و پایتخت هخامنشیان به شوش منتقل شد.[۳]
کاخ آپادانا در شوش
کاخ آپادانای شوش کاخ زمستانی شاهان هخامنشی و کاخ اصلی داریوش یکم بودهاست. این کاخ به دستور داریوش بزرگ پادشاه هخامنشی در حدود سالهای ۵۱۵_۵۲۱ پیش از میلاد در شوش روی آثار و بقایای عیلامی بنا نهاد شد. دیوارهای کاخ از خشت و ستونهای آن از جنس سنگ است. این کاخ در حفاریهای بین سالهای ۱۳۱۱ تا ۱۳۱۴ از زیر خاک بیرون آوردهشد و پس از ۷۰ سال در سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی ایران به شمارهٔ ۳۹۸۱ به ثبت رسید.[۱۰]
نگارخانه
-
قلعه فرانسویها در محوطه کاخ آپادانا که با استفاده از خشتهای باستانی بنا شده است
-
نقش برجستهای از گارد جاویدان کاخ داریوش اول در شوش (موزه لوور)
-
یکی از سرستونهای کاخ آپادانای شوش (موزه لوور)
-
قانون حمورابی با قدمتی نزدیک به چهارهزار سال (موزه لوور)
-
شیر بالدار از کاخ داریوش بزرگ در شوش (موزه لوور)
-
نبرد خونین آشور بانیپال ضد شوش در این نقش برجسته ثبت شدهاست که غارت شهر شوش را در ۶۴۷ پیش از میلاد نشان میدهد. در اینجا آتش از شهر زبانه میکشد، درحالیکه سربازان آشوری شهر را با کلنگ و دیلم واژگون میکنند و غنایم را به خارج از شهر میبرند (موزه بریتانیا)
-
وزنه به شکل شیر، قرن ششم تا چهارم پیش از میلاد از جنس برنز، دوره هخامنشیان، کشف شده در آکروپل شوش.
جستارهای وابسته
- گاهشمار تاریخ ایران از غارنشینی تا ظهور هخامنشیان
- یافتههای باستانشناسی شوش در موزه لوور
- قلعه شوش
- مارسل اوگوست دیولافوا
- ژان دیولافوا
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ http://www.susacity.ir/shush_history.htm
- ↑ «سازمان میراث فرهنگی و صنایعدستی و گردشگری». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. دریافتشده در ۱۹/۵/۲۰۱۱. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ CHRONOLOGY OF IRANIAN HISTORY PART 1 iranicaonline.org
- ↑ http://www.heritageinstitute.com/zoroastrianism/susa/
- ↑ http://mcadams.posc.mu.edu/txt/ah/persia/susa.html
- ↑ http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=0&Id=71817&Rate=0
- ↑ http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=67456&Serv=3&SGr=22
- ↑ http://www.farhangnews.ir/content/10977
- ↑ http://anthropology.ir/node/11767
- ↑ خبرگزاری میراث فرهنگی
منابع
- دیاکونوف، ایگور میخائیلوویچ (۱۳۸۶). تاریخ ماد. ترجمهٔ کریم کشاورز. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۴۴۵-۱۰۶-۵.
http://inn.ir/NSite/FullStory/News/?Serv=0&Id=71817&Rate=0 http://www.farhangnews.ir/content/10977 http://www.chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=67456&Serv=3&SGr=22