آیه ۳۴ سوره نساء: تفاوت میان نسخهها
Hosein1999 (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش برچسبها: برگرداندهشده ویرایشگر دیداری |
نسخه بهتر برچسبها: واگردانی دستی برگرداندهشده |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{نوشتار اصلی|نساء}}'''آیه الرجال قوامون علی النسا''' که '''آیه ۳۴ سوره نساء''' است، یکی از آیات مناقشه |
{{نوشتار اصلی|نساء}}'''آیه الرجال قوامون علی النسا''' که '''آیه ۳۴ سوره نساء''' است، یکی از آیات مناقشه بر انگیز چهارمین سوره قرآن است که به شکلهای مختلفی ترجمه و تفسیر می شود.<ref>{{یادکرد کتاب|نشانی=https://books.google.com/books?id=-gSeCAAAQBAJ&pg=PA933&dq=controversial+nisa+34&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwj1pYeHlMbeAhWkIMAKHVxFBcwQ6AEIJzAA#v=onepage&q=controversial%20nisa%2034&f=false|عنوان=The Wiley Blackwell Encyclopedia of Family Studies, 4 Volume Set|نام خانوادگی=Shehan|نام=Constance L.|تاریخ=2016-02-29|ناشر=John Wiley & Sons|شابک=9780470658451|زبان=en}}</ref> این آیه در باب مسائل روابط زناشویی در اسلام مورد توجه است.{{قرآن۲}} |
||
== محتویات == |
== محتویات == |
||
=== آیه === |
=== آیه === |
||
الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَیٰ بَعْضٍ وَبِمَا أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ ۚ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِلْغَیْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ ۚ وَاللَّاتِی تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِی الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ ۖ فَإِنْ أَطَعْنَکُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَیْهِنَّ سَبِیلًا ۗ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلِیًا کَبِیرًا |
الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَیٰ بَعْضٍ وَبِمَا أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ ۚ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِلْغَیْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ ۚ وَاللَّاتِی تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِی الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ ۖ فَإِنْ أَطَعْنَکُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَیْهِنَّ سَبِیلًا ۗ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلِیًا کَبِیرًا |
||
=== ترجمههای فارسی === |
=== ترجمههای فارسی === |
||
[[حسین الهی قمشهای]]:<blockquote>مردان را بر زنان تسلط و حق نگهبانی است به واسطه آن برتری که خدا برای بعضی بر بعضی مقرر داشته و هم به واسطه آنکه مردان از مال خود نفقه دهند، پس زنان شایسته مطیع شوهران و در غیبت آنان حافظ (حقوق آنها) باشند از آن رو که خدا هم (حقوق زنان را) حفظ |
[[حسین الهی قمشهای]]:<blockquote>مردان را بر زنان تسلط و حق نگهبانی است به واسطه آن برتری که خدا برای بعضی بر بعضی مقرر داشته و هم به واسطه آنکه مردان از مال خود نفقه دهند، پس زنان شایسته مطیع شوهران و در غیبت آنان حافظ (حقوق آنها) باشند از آن رو که خدا هم (حقوق زنان را) حفظ فرموده است. و زنانی که از نافرمانی آنان (در حقوق همسری) بیمناکید باید نخست آنان را موعظه کنید و (اگر مطیع نشدند) از خوابگاه آنان دوری گزینید و (اگر باز مطیع نشدند) آنان را به زدن تنبیه کنید، چنانچه اطاعت کردند دیگر راهی بر آنها مجویید، که همانا خدا بزرگوار و عظیم الشأن است.</blockquote>[[حسین انصاریان]]:<blockquote>مردان، کارگزاران و تدبیرکنندگانِ [زندگی] زنانند، به خاطر آنکه خدا مردان را [از جهت توان جسمی، تحمل مشکلات و قدرت روحی و فکری] بر زنان برتری داده، و به خاطر آنکه [مردان] از اموالشان هزینه زندگی زنان را [به عنوان حقّی واجب] می پردازند؛ پس زنان شایسته و درست کار [با رعایت قوانین حق] فرمانبردار [و مطیع شوهر] ند [و] در برابر حقوقی که خدا [به نفع آنان برعهده شوهرانشان] نهاده است، در غیاب شوهر [حقوق و اسرار و اموال او را] حفظ می کنند. و زنانی که از سرکشی و نافرمانی آنان بیم دارید [در مرحله اول] پندشان دهید، و [در مرحله بعد] در خوابگاه ها از آنان دوری کنید، و [اگر اثر نبخشید] آنان را [به گونه ای که احساس آزار به دنبال نداشته باشد] تنبیه کنید؛ پس اگر از شما اطاعت کردند برای آزار دادن آنان هیچ راهی مجویید؛ یقیناً خدا بلند مرتبه و بزرگ است.</blockquote>[[محمدمهدی فولادوند]]:<blockquote>مردان، سرپرست زنانند، به دلیل آنکه خدا برخی از ایشان را بر برخی برتری داده و [نیز] به دلیل آنکه از اموالشان خرج میکنند. پس، زنان درستکار، فرمانبردارند [و] به پاس آنچه خدا [برای آنان] حفظ کرده، اسرار [شوهران خود] را حفظ میکنند. و زنانی را که از نافرمانی آنان بیم دارید [نخست] پندشان دهید و [بعد] در خوابگاهها از ایشان دوری کنید و [اگر تاثیر نکرد] آنان را بزنید؛ پس اگر شما را اطاعت کردند [دیگر] بر آنها هیچ راهی [برای سرزنش] مجویید، که خدا والای بزرگ است.</blockquote>[[عبدالمحمد آیتی]]:<blockquote>مردان، از آن جهت که خدا بعضی را بر بعضی برتری داده است، و از آن جهت که از مال خود نفقه میدهند، بر زنان تسلط دارند. پس زنان شایسته، فرمانبردارند و در غیبت شوی عفیفند و فرمان خدای را نگاه میدارند. و آن زنان را که از نافرمانیشان بیم دارید، اندرز دهید و از خوابگاهشان دوری کنید و بزنیدشان. اگر فرمانبرداری کردند، از آن پس دیگر راه بیداد پیش مگیرید. و خدا بلندپایه و بزرگ است.</blockquote>[[ناصر مکارم شیرازی]]:<blockquote>مردان، سرپرست و نگهبان زنانند، بخاطر برتریهایی که خداوند (از نظر نظام اجتماع) برای بعضی نسبت به بعضی دیگر قرار داده است، و بخاطر انفاقهایی که از اموالشان (در مورد زنان) میکنند. و زنان صالح، زنانی هستند که متواضعند، و در غیاب (همسر خود،) اسرار و حقوق او را، در مقابل حقوقی که خدا برای آنان قرار داده، حفظ میکنند. و (امّا) آن دسته از زنان را که از سرکشی و مخالفتشان بیم دارید، پند و اندرز دهید! (و اگر مؤثر واقع نشد،) در بستر از آنها دوری نمایید! و (اگر هیچ راهی جز شدت عمل، برای وادار کردن آنها به انجام وظایفشان نبود،) آنها را تنبیه کنید! و اگر از شما پیروی کردند، راهی برای تعدّی بر آنها نجویید! (بدانید) خداوند، بلندمرتبه و بزرگ است. (و قدرت او، بالاترین قدرتهاست.)</blockquote> |
||
== پیشزمینه آیه == |
== پیشزمینه آیه == |
||
{{نوشتارهای وابسته|اسلام و خشونت خانگی}} |
{{نوشتارهای وابسته|اسلام و خشونت خانگی}} |
||
تعدادی از ترجمه های این آیه از عربی به زبان های دیگر وجود دارد، و تا حدودی با هم متفاوتند. برخی مسلمانان، همچون گروههای [[فمینیسم اسلامی|فمینیست اسلامی]]، استدلال می کنند که مردان مسلمان از این متن به عنوان بهانه ای برای [[اسلام و خشونت خانگی|خشونت خانگی]] استفاده می کنند. |
|||
تعدادی از ترجمههای این آیه از عربی به زبانهای دیگر وجود دارد، و تا حدودی با هم متفاوتند. از نظر برخی «الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّسَاءِ» خبردهندهٔ آن زمان است نه امر الهی و غیرقابل تغییر، به طوری که [[تفسیر قرطبی|قرطبی]] در «تفسیر الجامع القران» به مبتدا و خبر بودن عبارت اذعان میکند. [[عبدالله جوادی آملی]] در شرح معنای این آیه مینویسد: «یعنی؛ ای مردها شما قوام منزل باشید، سرپرست منزل باشید و اداره زندگی را در منزل به عهده بگیرید زیرا که، آسایش و آرامش زندگی مرد در خانه است.»<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=زن در قرآن|نشانی=https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-50743704|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2021-05-08|زبان=fa}}</ref> |
|||
همچنین گروههای [[فمینیسم اسلامی]]، تفسیرهای تاریخی از این آیه را مرتبط با فرهنگ [[پدرسالاری|پدرسالار]] در ساختار تاریخی خانواده در قرون گذشته دانستهاند نه امری الهی؛ که باید در کنار آیات دیگر قرآن تفسیر شود.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=رامکردن زن سرکش؛ خوانشی فمینیستی از آیه ۳۴ نساء|نشانی=https://www.zeitoons.com/61803|وبگاه=www.zeitoons.com|بازبینی=2021-05-08}}</ref> همانگونه که برخی مسلمانان، همچون گروههای [[فمینیسم اسلامی|فمینیست اسلامی]]، استدلال میکنند که مردان مسلمان از این متن به عنوان بهانه ای برای [[اسلام و خشونت خانگی|خشونت خانگی]] استفاده میکنند. |
|||
⚫ | آن طور که در تاریخ ثبت ضبط |
||
== مناقشه بر سر معنای ضرب در این آیه == |
|||
ریشه ضرب در زبان عربی دارای معانی متعددی است.<ref>https://en.civilica.com/doc/508399/</ref> معنای اول ضرب در کهنترین لغت نامه موجود عرب (یعنی کتاب العین، متعلق به خلیل بن احمد فراهیدی) این است: «الضرب یقع علی جمیع الاعمال»<ref>http://lib.eshia.ir/20006/7/30/یقع_علی_جمیع</ref> یعنی "عنوان ضرب بر هر کاری واقع میشود (هر کاری را میتوان ضرب نامید)". |
|||
پژوهشگران متعددی در سالهای اخیر، با تکیه بر روش پژوهشهای تفسیری و لغوی، مجموعه ای از معانی غیر از "تنبیه بدنی" را برای ضرب در این آیه پیشنهاد کردهاند و تنبیه بدنی را از دلالتهای معنایی این آیه ندانستهاند.<ref>https://jjfil.ut.ac.ir/article_78629.html</ref> معانی پیشنهادی ایشان از این قرار است: |
|||
۱- واکنش عملی ملایم (مانند قهر کردن)<ref>https://jjfil.ut.ac.ir/article_78629.html</ref> |
|||
۲- جدایی، اعراض و فاصله گرفتن<ref>موسوی رکنی لاری، سید مجتبی، «حقایق پنهان در آیات قرآن»، بینات، سال یازدهم، ش 3، 170 -166، 1384</ref> |
|||
۳- سفر رفتن و ترک منزل<ref>ابوسلیمان، عبدالحمید احمد، (2002). ضرب المراة وسیلة لحل الخلافات الزوجیة، دمشق، دار الفکر.</ref> |
|||
۴- سختگیری در نفقه زن ناشزه<ref>مغنیه، محمد جواد، (1424). تفسیر الکاشف، تهران، دار الکتب الاسلامیة1384</ref> |
|||
۵- توجه و محبت بیشتر، به شوق درآوردن، روی آوردن، معاشقه<ref>https://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa990</ref> |
|||
گروهی خاصیت این آیه را محدود کردن قدرت شوهر و اقدام تنبیهی بر علیه زن، در آن برههٔ تاریخی دانستند. [[لاله بختیار]] زبانشناس، در مقابل ترجمههای سنتی، ضرب را در این آیه به معنای «فاصله گرفتن» درنظر گرفتهاست.<ref>{{یادکرد خبر|عنوان=زن در قرآن|نشانی=https://www.bbc.com/persian/blog-viewpoints-50743704|کوشش=BBC News فارسی|تاریخ بازبینی=2021-05-08|زبان=fa}}</ref> |
|||
⚫ | آن طور که در تاریخ ثبت ضبط شده است، پیامبر در خطبه وداع پیامبر، و به طور مشابه در حدیثی که توسط ابوداود جمع آوری شده است، دستورالعمل می دهد که اگر زنانشان در غیبت شوهرانشان مرتکب اعمال غیراخلاقی یا زنا شدند، آنان بزنند، اما نه به طور جانفرسا (فَاضْرِبُوهُنَّ ضَرْبًا غَیْرَ مُبَرِّحٍ، ترجمه تحتاللفظی: «بزنیدشان، زدنی غیر جانفرسا»)؛{{مدرک}} |
||
عدهای معتقد به [[نسخ (تفسیر)|نسخ]] شدن ظاهر آیه هستند؛ که در جهت حذف مرحلهای آداب و رسوم جاهلی بودهاست.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=مهدی مهریزی|نشانی=https://tqh.alzahra.ac.ir/article_3432_ac7f6d313e2a493d23c396e46c3fd0c1.pdf|عنوان=تطور دیدگاهها در تفسیر آیه ۳۴ سوره نساء}}</ref> |
|||
== جستارهای وابسته == |
== جستارهای وابسته == |
||
خط ۳۵: | خط ۲۲: | ||
== پانویس == |
== پانویس == |
||
{{پانویس |
{{پانویس}} |
||
== منابع == |
== منابع == |
نسخهٔ ۱۰ ژوئن ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۵۹
آیه الرجال قوامون علی النسا که آیه ۳۴ سوره نساء است، یکی از آیات مناقشه بر انگیز چهارمین سوره قرآن است که به شکلهای مختلفی ترجمه و تفسیر می شود.[۱] این آیه در باب مسائل روابط زناشویی در اسلام مورد توجه است.
قرآن |
---|
محتویات
آیه
الرِّجَالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّسَاءِ بِمَا فَضَّلَ اللَّهُ بَعْضَهُمْ عَلَیٰ بَعْضٍ وَبِمَا أَنْفَقُوا مِنْ أَمْوَالِهِمْ ۚ فَالصَّالِحَاتُ قَانِتَاتٌ حَافِظَاتٌ لِلْغَیْبِ بِمَا حَفِظَ اللَّهُ ۚ وَاللَّاتِی تَخَافُونَ نُشُوزَهُنَّ فَعِظُوهُنَّ وَاهْجُرُوهُنَّ فِی الْمَضَاجِعِ وَاضْرِبُوهُنَّ ۖ فَإِنْ أَطَعْنَکُمْ فَلَا تَبْغُوا عَلَیْهِنَّ سَبِیلًا ۗ إِنَّ اللَّهَ کَانَ عَلِیًا کَبِیرًا
ترجمههای فارسی
مردان را بر زنان تسلط و حق نگهبانی است به واسطه آن برتری که خدا برای بعضی بر بعضی مقرر داشته و هم به واسطه آنکه مردان از مال خود نفقه دهند، پس زنان شایسته مطیع شوهران و در غیبت آنان حافظ (حقوق آنها) باشند از آن رو که خدا هم (حقوق زنان را) حفظ فرموده است. و زنانی که از نافرمانی آنان (در حقوق همسری) بیمناکید باید نخست آنان را موعظه کنید و (اگر مطیع نشدند) از خوابگاه آنان دوری گزینید و (اگر باز مطیع نشدند) آنان را به زدن تنبیه کنید، چنانچه اطاعت کردند دیگر راهی بر آنها مجویید، که همانا خدا بزرگوار و عظیم الشأن است.
مردان، کارگزاران و تدبیرکنندگانِ [زندگی] زنانند، به خاطر آنکه خدا مردان را [از جهت توان جسمی، تحمل مشکلات و قدرت روحی و فکری] بر زنان برتری داده، و به خاطر آنکه [مردان] از اموالشان هزینه زندگی زنان را [به عنوان حقّی واجب] می پردازند؛ پس زنان شایسته و درست کار [با رعایت قوانین حق] فرمانبردار [و مطیع شوهر] ند [و] در برابر حقوقی که خدا [به نفع آنان برعهده شوهرانشان] نهاده است، در غیاب شوهر [حقوق و اسرار و اموال او را] حفظ می کنند. و زنانی که از سرکشی و نافرمانی آنان بیم دارید [در مرحله اول] پندشان دهید، و [در مرحله بعد] در خوابگاه ها از آنان دوری کنید، و [اگر اثر نبخشید] آنان را [به گونه ای که احساس آزار به دنبال نداشته باشد] تنبیه کنید؛ پس اگر از شما اطاعت کردند برای آزار دادن آنان هیچ راهی مجویید؛ یقیناً خدا بلند مرتبه و بزرگ است.
مردان، سرپرست زنانند، به دلیل آنکه خدا برخی از ایشان را بر برخی برتری داده و [نیز] به دلیل آنکه از اموالشان خرج میکنند. پس، زنان درستکار، فرمانبردارند [و] به پاس آنچه خدا [برای آنان] حفظ کرده، اسرار [شوهران خود] را حفظ میکنند. و زنانی را که از نافرمانی آنان بیم دارید [نخست] پندشان دهید و [بعد] در خوابگاهها از ایشان دوری کنید و [اگر تاثیر نکرد] آنان را بزنید؛ پس اگر شما را اطاعت کردند [دیگر] بر آنها هیچ راهی [برای سرزنش] مجویید، که خدا والای بزرگ است.
مردان، از آن جهت که خدا بعضی را بر بعضی برتری داده است، و از آن جهت که از مال خود نفقه میدهند، بر زنان تسلط دارند. پس زنان شایسته، فرمانبردارند و در غیبت شوی عفیفند و فرمان خدای را نگاه میدارند. و آن زنان را که از نافرمانیشان بیم دارید، اندرز دهید و از خوابگاهشان دوری کنید و بزنیدشان. اگر فرمانبرداری کردند، از آن پس دیگر راه بیداد پیش مگیرید. و خدا بلندپایه و بزرگ است.
مردان، سرپرست و نگهبان زنانند، بخاطر برتریهایی که خداوند (از نظر نظام اجتماع) برای بعضی نسبت به بعضی دیگر قرار داده است، و بخاطر انفاقهایی که از اموالشان (در مورد زنان) میکنند. و زنان صالح، زنانی هستند که متواضعند، و در غیاب (همسر خود،) اسرار و حقوق او را، در مقابل حقوقی که خدا برای آنان قرار داده، حفظ میکنند. و (امّا) آن دسته از زنان را که از سرکشی و مخالفتشان بیم دارید، پند و اندرز دهید! (و اگر مؤثر واقع نشد،) در بستر از آنها دوری نمایید! و (اگر هیچ راهی جز شدت عمل، برای وادار کردن آنها به انجام وظایفشان نبود،) آنها را تنبیه کنید! و اگر از شما پیروی کردند، راهی برای تعدّی بر آنها نجویید! (بدانید) خداوند، بلندمرتبه و بزرگ است. (و قدرت او، بالاترین قدرتهاست.)
پیشزمینه آیه
تعدادی از ترجمه های این آیه از عربی به زبان های دیگر وجود دارد، و تا حدودی با هم متفاوتند. برخی مسلمانان، همچون گروههای فمینیست اسلامی، استدلال می کنند که مردان مسلمان از این متن به عنوان بهانه ای برای خشونت خانگی استفاده می کنند.
آن طور که در تاریخ ثبت ضبط شده است، پیامبر در خطبه وداع پیامبر، و به طور مشابه در حدیثی که توسط ابوداود جمع آوری شده است، دستورالعمل می دهد که اگر زنانشان در غیبت شوهرانشان مرتکب اعمال غیراخلاقی یا زنا شدند، آنان بزنند، اما نه به طور جانفرسا (فَاضْرِبُوهُنَّ ضَرْبًا غَیْرَ مُبَرِّحٍ، ترجمه تحتاللفظی: «بزنیدشان، زدنی غیر جانفرسا»)؛[نیازمند منبع]
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ Shehan, Constance L. (2016-02-29). The Wiley Blackwell Encyclopedia of Family Studies, 4 Volume Set (به انگلیسی). John Wiley & Sons.
منابع
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «An-Nisa, 34». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۹ نوامبر ۲۰۱۸.