آیت‌الکرسی

آیةالکرسی، نام یک یا چند آیه از قرآن است که به عقیده مسلمانان خواندن آن بسیار ثواب داشته و شخص را از بلایا دور می‌کند. شیعیان در نماز وحشت آن را می‌خوانند.

کدام آیه قرآن

طبق اکثریت روایات و احادیث و منابع، آیه ۲۵۵ از سوره بقره قرآن است. هرچند در بعضی روایات آمده‌است که علاوه بر آیه ۲۵۵، بهتر است آیات ۲۵۶ و ۲۵۷ سوره بقره هم خوانده شود. همچنین طبق نظر بیشتر مراجع شیعه، در نماز وحشت بهتر است هر سه آیه (۲۵۵ تا ۲۵۷) تلاوت شود.

پیرامون واژه

برای کرسی معانی زیر در متون اسلامی نظر گرفته شده‌است:

• علم الهی: کرسی همان جسم بزرگ کیهانی است که زمین، خورشید و آسمان و نیز سایر اجزا ی آسمان را در بر می‌گیرد.
• جسم بزرگ کیهانی: کرسی را همان یک جسم و جرم بزرگ کیهانی تصور کرد که تمام تمام اجزائی که در آسمان و زمین… است در آن جای می‌گیرد که از علی بن ابیطالب نقل شده‌است که آسمان و زمین و تمام موجودات در داخل این کرسی قرار دارند که چهار فرشته به فرمان خدا آن را حمل می‌کنند.
• قدرت و سلطنت الهی: کرسی را همان جهان هستی است که این جهان تمام تحت سلطه خدا بوده و هیچ‌کس از دایره قدرت او خارج نمی‌شود و بدون اذن او هیچ تغییری ایجاد نمی‌شود.
• عرش: درلغت همان کرسی است که عرش در لغت فارسی به معنی رکن واساس هرچیز ویا سقف خانه فرمودنده می‌شود بنابراین با توجه به این دو تعریف در مورد کرسی وعرش مشخص می‌شود که کرسی ظاهر وعرش باطن هر چیز را گویند.

متن آیه الکرسی

متن آیت‌الکرسی که آیه ۲۵۵ سوره بقره است و همچنین آیات ۲۵۶ و ۲۵۷ سوره بقره به قرار زیر است:

اللّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ لاَ تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَ لاَ نَوْمٌ لَّهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الأَرْضِ مَن ذَا الَّذِی یَشْفَعُ عِنْدَهُ إِلاَّ بِإِذْنِهِ یَعْلَمُ مَا بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَ لاَ یُحِیطُونَ بِشَیْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلاَّ بِمَا شَاء وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّمَاوَاتِ وَ الأَرْضَ وَ لاَ یَؤُودُهُ حِفْظُهُمَا وَ هُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ *(۲۵۵)*

لاَ إِکْرَاهَ فِی الدِّینِ قَد تَّبَیَّنَ الرُّشْدُ مِنَ الْغَیِّ فَمَنْ یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَ یُؤْمِن بِاللّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَیَ لاَ انفِصَامَ لَهَا وَاللّهُ سَمِیعٌ عَلِیمٌ *(۲۵۶)*

اللّهُ وَلِیُّ الَّذِینَ آمَنُواْ یُخْرِجُهُم مِّنَ الظُّلُمَاتِ إِلَی النُّوُرِ وَالَّذِینَ کَفَرُواْ أَوْلِیَآؤُهُمُ الطَّاغُوتُ یُخْرِجُونَهُم مِّنَ النُّورِ إِلَی الظُّلُمَاتِ أُوْلَئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُونَ *(۲۵۷)*

«خدای یکتاست، که جز او خدایی نیست، او زنده و جاودانه است، هرگز او را خواب فرا نمی‌گیرد تا چه رسد که به خواب رود، اوست مالک آنچه در آسمانها و زمین است، کیست آن کس که جز به اذن او در پیشگاهش شفاعت کند؟ علم او محیط است به آنچه پیش نظر خلق آمده و آنچه سپس خواهد آمد، و خلق به هیچ مرتبه از علم او احاطه نتوانند کرد مگر به آنچه او خواهد. قلمرو علمش از آسمانها و زمین فراتر، و نگهبانی زمین و آسمان بر او آسان و بی زحمت است، و او والامرتبه و با عظمت است. *(۲۵۵)*

کار دین از روی اجبار نیست (یا هیچ اجباری در دین نیست)، تحقیقا راه هدایت و ضلالت بر همه کس روشن گردیده، پس هر کس از راه کفر و سرکشی دیو راهزن، برگردد، و به راه ایمان به خدا روی بیاورد، بدون شک، به طنابی محکم و استوار چنگ زده‌است که هرگز نخواهد گسست؛ و خداوند (به هر چه خلق در دل گویند) شنوا و داناست. *(۲۵۶)*

خدا یاری دهنده اهل ایمان است، که آنان را از تاریکیهای جهل و نادانی به سوی روشنایی می‌برد و آنان که راه کفر را انتخاب کرده‌اند یارانشان، شیاطین و دیوهایند که آنان را از روشنایی به سوی تاریکیها به در می‌برند، این گروه اهل آتشند که در آن همیشه خواهند بود. *(۲۵۷)*»

اهمیت

• شهرت آیه ۲۵۵ سوره بقره به آیةالکرسی، به صدر اسلام برمی‌گردد. ترسیم رابطهٔ خداوند با آفریدگانش به ویژه انسان و جامعیت این ترسیم در آیةالکرسی، موجب امتیاز این آیه بر دیگر آیات شده و مفسران را واداشته‌است تا با اهتمامی ویژه، به شرح آن بپردازند یا در این باره نوشته‌های مستقلی بنگارند.

احادیثی در فضیلت قرائت آیت الکرسی

• در حدیثی از پیامبر اسلام، محمد خطاب به علی ابن ابی طالب دربارهٔ آیت‌الکرسی چنین آمده‌است:

یا علی، این آیه را به فرزندان، همسایگان و همگان بیاموز چرا که این آیه از تمام آیات نازل شده باعظمت‌تر است

• علی ابن ابی طالب گفته‌است:

بر مسلمان لازم است که شب را به پایان نیاورد مگر آنکه آیت‌الکرسی را بخواند و اگر می‌دانستید که آیت الکرسی چیست و در آن چیست، هرگز آن را رها نمی‌کردید.

• محمد گفته‌است:

"آیت‌الکرسی " از گنجینه‌ای در زیر عرش به من عطا شده‌است و قبل از من به هیچ پیغمبری چنین عطائی نشده‌است.

• محمد گفته‌است:

بر تو باد به قرائت آیةالکرسی که در هر حرف آن هزار برکت و هزار رحمت است.

محمدباقر گفته‌است:

کسی که بعد از وضو آیت الکرسی بخواند خداوند ثواب چهل سال عبادت را به او عنایت می‌فرماید و چهل درجه او را بالا می‌برد و چهل حورالعین را به تزویج او درمی‌آورد.

• محمد به علی ابن ابی طالب گفته‌است:

آنگاه که از منزل در پی حاجتی بیرون شدی آیت‌الکرسی تلاوت کن، زیرا موجب برآورده شدن حاجت می‌باشد

حسن عسکری گفته‌است:

آنگاه که در سفر احتمال خطر دادی، قبل از سفر سوره‌های حمد، معوذتین، آیت‌الکرسی و قدر را بخوان.

منابع

• ثواب آیت الکرسی، نشر صلاه، ۱۳۸۳، ۹۶۴-۷۴۳۶-۰۹ ISBN

پیوند به بیرون

• [http://qen.ir/other/فضائل_آیة_الکرسی_از_زبان_رسول_الل�ه_/32752 فضائل_آیة_الکرسی_از_زبان_رسول‌الله] - (از تارنمای مجله خبری ثقلین)
• آیت الکرسی