پیامبر: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←‏جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباه‌یاب]]: ازحضرت⟸از حضرت، ازخاک⟸از خاک، ، ازدین⟸از دین، ، اززردشت⟸از زردشت، ، ازفانی⟸از فانی، ، ازمعجزات⟸...
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:


=== ادیان در قرآن ===
=== ادیان در قرآن ===
ادیان الهی همان شرایعی است که توسط پیامبران [[اولوالعزم]] برای بشریت آورده شده است و هرگونه شریعت دیگر جزادیان یادشده یاالهی نبوده ویابیکی از ادیان یادشده بازمی‌گردد
ادیان الهی همان شرایعی است که توسط پیامبران [[اولوالعزم]] برای بشریت آورده شده است و هرگونه شریعت دیگر جزادیان یادشده یا الهی نبوده و یا یکی از ادیان یادشده بازمی‌گردد


ادیان الهی بشرح زیراست
ادیان الهی بشرح زیراست


۱-[[صابئین]]:گروه کوچکی که از پیروان حضرت [[نوح]] بوده که در بخشی از جنوب کشور در حوالی اهواز زندگی می‌کنند و توجه وعلاقه بسیاری بستارگان دارندانان خود را پیروان [[ادریس]] نبی و نوح پیامبر می‌دانند و منسوب به صاب بن نوح اند.<ref name=ToolAutoGenRef2>17حج</ref>و<ref>تفسیر نمونه، چاپ اول، جلد ۲۴</ref>
۱-[[صابئین]]:گروه کوچکی که از پیروان حضرت [[نوح]] بوده که در بخشی از جنوب کشور در حوالی اهواز زندگی می‌کنند و توجه و علاقه بسیاری بستارگان دارند آنان خود را پیروان [[ادریس]] نبی و نوح پیامبر می‌دانند و منسوب به صاب بن نوح اند.<ref name=ToolAutoGenRef2>17حج</ref>و<ref>تفسیر نمونه، چاپ اول، جلد ۲۴</ref>


۲-[[مجوس]]([[زردشتی]]):از حضرت [[ابراهیم]] و[[دین حنیف]] او در تاریخ سابقه‌ای جز زرتشتیان باقی نمانده است مورخان می‌گویند[[زرتشت]] از پیامبران مروج دین حنیف بوده است وعلت مهم احترام زرتشتیان به آتش بخاطر سرد شدن آن بر ابراهیم بوده است [[زردشت]] را پیامبر ایرانیان می‌دانند. درخصوص زردشت روایاتی در اسلام وجوددارد.<ref name=ToolAutoGenRef2/>و<ref>مجلسی، ۴۲/۱۳</ref>
۲-[[مجوس]]([[زردشتی]]):از حضرت [[ابراهیم]] و[[دین حنیف]] او در تاریخ سابقه‌ای جز زرتشتیان باقی نمانده است مورخان می‌گویند[[زرتشت]] از پیامبران مروج دین حنیف بوده است و علت مهم احترام زرتشتیان به آتش بخاطر سرد شدن آن بر ابراهیم بوده است [[زردشت]] را پیامبر ایرانیان می‌دانند. در خصوص زردشت روایاتی در اسلام وجود دارد.<ref name=ToolAutoGenRef2/>و<ref>مجلسی، ۴۲/۱۳</ref>


یک-ان المجوس کان لهم نبی فقتلوه و کتاب احرقوه.<ref>(وسائل الشیعه جلد11)</ref>
یک-ان المجوس کان لهم نبی فقتلوه و کتاب احرقوه.<ref>(وسائل الشیعه جلد11)</ref>
خط ۲۹: خط ۲۹:
۴-[[مسیحیت]]([[نصرانی]]):مسیحیت شریعت حضرت [[عیسی]] است که بیش از یک میلیارد نفر پیرو در جهان دارد.<ref>69مائده</ref>و<ref>کتاب عهد جدید</ref>
۴-[[مسیحیت]]([[نصرانی]]):مسیحیت شریعت حضرت [[عیسی]] است که بیش از یک میلیارد نفر پیرو در جهان دارد.<ref>69مائده</ref>و<ref>کتاب عهد جدید</ref>


۵-[[اسلام]]:اسلام شریعت پیامبراسلام است و دین مسلمانان که تاپایان جهان ادامه دارد. هم اکنون بیش ازیک میلیارد مسلمان دربیش از۵۰کشور اسلامی و سایر کشورها زندگی می‌کنند<ref>18و80ال عمران</ref>
۵-[[اسلام]]:اسلام شریعت پیامبر اسلام است و دین مسلمانان که تا پایان جهان ادامه دارد. هم اکنون بیش از یک میلیارد مسلمان در بیش از ۵۰ کشور اسلامی و سایر کشورها زندگی می‌کنند<ref>18و80ال عمران</ref>


=== پیامبر در قرآن ===
=== پیامبر در قرآن ===
[[قرآن]] دراین‌باره می‌گوید: «ما پیش از تو هیچ پیامبری را نفرستادیم، مگر اینکه به او وحی کردیم: خدایی جز من نیست. پس تنها مرا بپرستید.» ([[انبیاء]]، آیه ۲۵)
[[قرآن]] در این‌ باره می‌گوید: «ما پیش از تو هیچ پیامبری را نفرستادیم، مگر اینکه به او وحی کردیم: خدایی جز من نیست. پس تنها مرا بپرستید.» ([[انبیاء]]، آیه ۲۵)


پیامبران نیز مانند دیگران بشرند، زندگی می‌کنند و می‌میرند و تفاوت در این است که به آنها وحی می‌شود. قرآن در این باره می‌گوید: «بگو جز این نیست که من هم انسانی مثل شما هستم، که به من وحی می‌شود.» ([[کهف]]، آیه ۱۱۰).
پیامبران نیز مانند دیگران بشرند، زندگی می‌کنند و می‌میرند و تفاوت در این است که به آنها وحی می‌شود. قرآن در این باره می‌گوید: «بگو جز این نیست که من هم انسانی مثل شما هستم، که به من وحی می‌شود.» ([[کهف]]، آیه ۱۱۰).
خط ۳۸: خط ۳۸:
'''اقسام پیامبران'''
'''اقسام پیامبران'''


طبق روایات تعداد ۱۲۴۰۰۰پیامبر وجود داشته اندکه براساس محدوده فعالیت خود و دینی که آورده‌اند بر۴گونه‌اند
طبق روایات تعداد ۱۲۴۰۰۰ پیامبر وجود داشته‌اند که براساس محدوده فعالیت خود و دینی که آورده‌اند بر۴ گونه‌اند


۱-[[نبی]]:که برهمه پیامبران اطلاق می‌گردد
۱-[[نبی]]:که بر همه پیامبران اطلاق می‌گردد


۲-[[رسول]]: ازمیان پیامبران تعداد۳۱۳ نفر رسول اند که حوزه مأموریت آنان منطقه خاصی بوده است
۲-[[رسول]]: از میان پیامبران تعداد۳۱۳ نفر رسول اند که حوزه مأموریت آنان منطقه خاصی بوده است


۳-[[اولوالعزم]]:ازمیان رسولان تعداد۵نفر بوده که صاحب [[شریعت]] و[[دین]] بوده‌اند[[نوح]]-[[ابراهیم]]-[[موسی]]-[[عیسی]] و[[محمد]]
۳-[[اولوالعزم]]: از میان رسولان تعداد ۵ نفر بوده که صاحب [[شریعت]] و[[دین]] بوده‌اند[[نوح]]-[[ابراهیم]]-[[موسی]]-[[عیسی]] و[[محمد]]


۴-[[خاتم الانبیا]]:ازمیان این ۵نفر محمد آخرین پیامبر و دین او خاتم ادیان دیگر است<ref>لغتنامه دهخدا</ref>و<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار</ref>و<ref>رسول و نبی کیست؟ «جعفر سبحانی</ref>و<ref>ترجمهٔ تفسیر المیزان، جلد ۱۸، ص۳۹</ref>
۴-[[خاتم الانبیا]]: از میان این ۵ نفر محمد آخرین پیامبر و دین او خاتم ادیان دیگر است<ref>لغتنامه دهخدا</ref>و<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار</ref>و<ref>رسول و نبی کیست؟ «جعفر سبحانی</ref>و<ref>ترجمهٔ تفسیر المیزان، جلد ۱۸، ص۳۹</ref>


=== معجزات پیامبران ===
=== معجزات پیامبران ===

نسخهٔ ‏۱۹ دسامبر ۲۰۱۶، ساعت ۱۶:۱۸

ابراهیم، موسی، و عیسی در نزد محمد پیامبر. از یک مینیاتور ایرانی (قرون وسطی)

پیامبر یا پیغامبر در ادیان ابراهیمی، به دریافت‌کننده و بیان‌کننده وحی گفته می‌شود. پیامبر عبارت فارسی جامعی است که تا حدودی با نبی در ادبیات قرآنی هماهنگ است با این تفاوت که نبی، حداقل شرایط پیامبری یعنی غیب‌آگاهی وحیانی را داراست.

دیدگاه اسلام

پیامبر در اسلام به معانی زیر است:

  • نبی: غیب‌آگاه در زمینه وحی
  • رسول: فرستاده شده
  • معانی متعدد دیگر: منذر، مبشر و ...

نبی اعم از رسول است. نبی پیک الهی و فرد دارای خبر مهم است که خواب می‌بیند و در خواب به او وحی می‌شود و همیشه ملزم به ابلاغ نیست ولی رسول پیک ویژه الهی است که ملک وحی بر او نازل می‌شود و او ملک را می‌بیند و با او سخن می‌گوید و مأمور به ابلاغ است. طبق حدیثی ۳۱۳ نفر از انبیای الهی رسول بودند؛ و طبق قرآن ۵ نفر از رسولان برتر (اولوالعزم) هستند.[۱]

ادیان در قرآن

ادیان الهی همان شرایعی است که توسط پیامبران اولوالعزم برای بشریت آورده شده است و هرگونه شریعت دیگر جزادیان یادشده یا الهی نبوده و یا یکی از ادیان یادشده بازمی‌گردد

ادیان الهی بشرح زیراست

۱-صابئین:گروه کوچکی که از پیروان حضرت نوح بوده که در بخشی از جنوب کشور در حوالی اهواز زندگی می‌کنند و توجه و علاقه بسیاری بستارگان دارند آنان خود را پیروان ادریس نبی و نوح پیامبر می‌دانند و منسوب به صاب بن نوح اند.[۲]و[۳]

۲-مجوس(زردشتی):از حضرت ابراهیم ودین حنیف او در تاریخ سابقه‌ای جز زرتشتیان باقی نمانده است مورخان می‌گویندزرتشت از پیامبران مروج دین حنیف بوده است و علت مهم احترام زرتشتیان به آتش بخاطر سرد شدن آن بر ابراهیم بوده است زردشت را پیامبر ایرانیان می‌دانند. در خصوص زردشت روایاتی در اسلام وجود دارد.[۲]و[۴]

یک-ان المجوس کان لهم نبی فقتلوه و کتاب احرقوه.[۵]

دو-قدانزل الله الیهم کتاباوبعث الیهم نبیا[۶]

سه-سنوابهم سنه اهل الکتاب[۷] قبل از زردشت پیامبران دیگری بوده‌اند. برخی از ادیان شبه قاره هندودورترنشات گرفته از دین زردشتند

۳-یهودیت(کلیمی): دین یهودی شریعت حضرت موسی است که امروزه حدود بیست میلیون نفر پیرو دارد و عموما در امریکا اروپا و اسرائیل سکونت دارند.[۸]و[۹]

۴-مسیحیت(نصرانی):مسیحیت شریعت حضرت عیسی است که بیش از یک میلیارد نفر پیرو در جهان دارد.[۱۰]و[۱۱]

۵-اسلام:اسلام شریعت پیامبر اسلام است و دین مسلمانان که تا پایان جهان ادامه دارد. هم اکنون بیش از یک میلیارد مسلمان در بیش از ۵۰ کشور اسلامی و سایر کشورها زندگی می‌کنند[۱۲]

پیامبر در قرآن

قرآن در این‌ باره می‌گوید: «ما پیش از تو هیچ پیامبری را نفرستادیم، مگر اینکه به او وحی کردیم: خدایی جز من نیست. پس تنها مرا بپرستید.» (انبیاء، آیه ۲۵)

پیامبران نیز مانند دیگران بشرند، زندگی می‌کنند و می‌میرند و تفاوت در این است که به آنها وحی می‌شود. قرآن در این باره می‌گوید: «بگو جز این نیست که من هم انسانی مثل شما هستم، که به من وحی می‌شود.» (کهف، آیه ۱۱۰).

اقسام پیامبران

طبق روایات تعداد ۱۲۴۰۰۰ پیامبر وجود داشته‌اند که براساس محدوده فعالیت خود و دینی که آورده‌اند بر۴ گونه‌اند

۱-نبی:که بر همه پیامبران اطلاق می‌گردد

۲-رسول: از میان پیامبران تعداد۳۱۳ نفر رسول اند که حوزه مأموریت آنان منطقه خاصی بوده است

۳-اولوالعزم: از میان رسولان تعداد ۵ نفر بوده که صاحب شریعت ودین بوده‌اندنوح-ابراهیم-موسی-عیسی ومحمد

۴-خاتم الانبیا: از میان این ۵ نفر محمد آخرین پیامبر و دین او خاتم ادیان دیگر است[۱۳]و[۱۴]و[۱۵]و[۱۶]

معجزات پیامبران

تعریف

معجزه یااعجازاز ریشه لغوی عجز به معنی ناتوانی گرفته شده‌است[۱۷] و در اندیشه اسلامی، معجزه امر خارق‌العاده‌ای است که از راه علل ماوراء طبیعی با اراده خدا از شخص مدّعی نبوت به نشانه صدق ادّعای وی، همراه با مبارزه طلبی ظاهر می‌شود[۱۸]

اقسام

۱-معجزات اثباتی (تخویفی):همه پیامبران خدا برای اثبات ادعای خود از معجزاتی متناسب با وضعیت فرهنگی و اجتماعی مردم دوران خود، بهره گرفته‌اند. همچنین تشویق ایمان آورندگان و ترساندن منکران نیز جهت دیگری برای آوردن این دسته از معجزات پیامبران بوده است.

۲-معجزات پیشنهادی (اقتراحی):بخش دیگری از معجزات انبیای الهی با پیشنهاد مردم صورت پذیرفته است. این درخواست‌ها گاهی خالی از هرگونه غرض ورزی و لجاجت بوده و تنها برای کسب اطمینان و یافتن حقیقت صورت گرفته است.[۱۹]و[۲۰]

معجزات انبیا

درقرآن و کتاب عهدین برخی از معجزات پیامبران اشاره شده است.

۱-نوح:طوفان بزرگ[۲۱]و[۲۲]

۲-هود:عذاب قوم او[۲۳]

۳-صالح:ناقه اووعذاب قوم[۲۴]

۴-ابراهیم:سردشدن آتش براو زنده کردن مرغ‌های چهارگانه به اذن خداوند متعال[۲۵]و[۲۶]

۵-لوط:عذاب قوم او[۲۷]

۶-شعیب: عذاب قوم او[۲۸]

۷-یوسف:پیراهن یوسف[۲۹]

۸-ایوب:برگشت بوضعیت اول[۳۰]

۹-زرتشت خندیدن بهنگام تولدو روشن کردن آتش بدون چوب و سندل و کاشتن درخت سرو غول پیکری در کشمر با فروکردن عصا در زمین و گاتاها.[۳۱] و[۳۲][۳۳]

۱۰-موسی:عصا-یدبیضا-طوفان-جراد-قمل-ضفادع-خون-شکافتن دریا-طوردربالا[۳۴] و[۳۵]

۱۱-داود:تسخیرباد-تسلط بر زبان پرندگان-نرم بودن آهن دردست او-صنعت لباس جنگ[۳۶]و[۲۲]

۱۲-سلیمان:تسخیرباد-تسلط بر دیوان-چشمه مس-مرگ او و مورچه[۳۷]و[۲۲]

۱۳-عیسی:تکلم درمهد-ساختن مرغ از خاک-شفای کور مادرزاد و پیس-زنده کردن مردگان[۳۸]- نگه داشتن طوفان و راه رفتن روی آب[۳۹]

۱۴-محمد:شق القمرمعراجمباهلهقرآن - جنگ احزاب - حجاب میان او و دشمنان - دفع توطئه یهودیان بنی نظیر - اصحاب فیلمسجد ضرارکوثر – نابود شدن استهزاکنندگان[۴۰] و[۴۱]و[۴۲]

کتب پیامبران

برخی از پیامبران بویژه پیامبران اولوالعزم دارای کتاب بوده اندکه درقرآن به آنها اشاره شده است

اوستا کتاب زردشت بمعنای آگاهی نامه مشتمل بر۵باب

ان الله اشتری... وعداعلیه حقافی التوراه والانجیل والقرآن[۵۰]

دیدگاه مسیحیت و یهودیت

در کتاب مقدس از دو لفظ نبی (navi، נְבִיא) و رائی (ro'eh، ראה) برای پیامبر یا رسول استفاده شده‌است. مورد استفاده رائی به گذشته‌های دور برمی‌گردد که اطلاع دقیقی از آن در دست نیست.[۵۱]

در دیدگاه مسیحیان و یهودیان، «پیامبر» یا «رسول» به اشخاصی گفته می‌شود که توسط خداوند انتخاب می‌شوند تا پیامی تازه از خداوند را به نوع بشر منتقل سازند.

در معنای مذکور، به اعتقاد مسیحیان و یهودیان و بر اساس کتاب مقدس (مجموعه عهد عتیق و عهد جدید{انجیل})، تنها یک پیامبر وجود داشت و او «موسی» بود که شریعت یهود را که شامل ده فرمان یا دستور اصلی و دستورات جزئی دیگری است، برای قوم بنی اسرائیل آورد.

سایر شخصیت‌های اصلی کتاب مقدس که پس از موسی می‌آیند و به نام نبی - مرد مقدس شناخته می‌شوند (به استثنای عیسی مسیح)؛ حامل یا رساننده پیغام جدیدی نیستند و تنها برای گسترش و زنده نگاه داشتن دستورات خداوند در ده فرمان انتخاب می‌شدند.

به علاوه بر اساس کتاب مقدس، به جز موسی که کتاب آسمانی تورات از اوست؛ سایر کتب «عهد عتیق» که پس از موسی نگاشته شده‌اند، حاوی آیین جدیدی نیستند. همچنین، هر چند این کتب چه به دست نبی و چه به دست کاتبین نوشته شده باشند، با هدایت روح القدس به نگارش درآمده‌اند، اما بر خلاف «تورات»، «کتاب آسمانی» محسوب نمی‌گردند.

زندگی انبیای اولیه پیش از موسی نیز در کتاب «تورات» مکتوب می‌باشد. موسی و انبیای پس از او اکثراً دارای معجزه‌هایی نیز بودند که نشانه برگزیدگی آنها محسوب می‌شد، اما انبیای پیش از او - نظیر ابراهیم و نوح - معجزه‌ای نداشته‌اند.

پیامبران و انبیاء در دیدگاه کتاب مقدس، کاملاً مانند افراد عادی هستند:

گناه می‌کنند، مرتکب اشتباه‌هایی می‌شوند، و مانند مردم معمولی زندگی می‌کنند و تنها ویژگی ای که آنهارا برتر می‌سازد، انتخاب آنها از سوی خداوند است.

در دیدگاه کتاب مقدس، ابراهیم نبی بوده‌است.[۵۲] اما برخی معتقدند «ابراهیم»، «اسحاق»، «نوح» و کلیه شخصیت‌های پیش از موسی، نبی یا پیامبر نیستند.[نیازمند منبع] و این افراد را به نام «مرد خدا» یا «خادم خداوند» می‌شناسند.

در اعتقاد یهودیان ملاکی، و در اعتقاد مسیحیان «یحیی» آخرین نبی بوده‌اند.

طبق اعتقاد مسیحیان و کتاب «عهد جدید»(انجیل)، پس از آن خداوند طبق وعده‌ای که داده بود، خود در قالب بشریِ «عیسی مسیح» به زمین آمد تا در ارتباط خویش با انسان، با نوع بشر پیمان جدید(عهد جدید)ی ببندد. نشانه این پیمان مرگ «عیسی مسیح» بر صلیب و زنده شدن دوباره او در روز سوم پس از مرگش بود.

یهودیان «عیسی» را نه نبی می‌دانند و نه پیامبر و نه مسیح. در اعتقاد آنها مسیح موعود(ماشیح که در کتاب مقدس- بخش عهد عتیق وعده داده شده) هنوز نیامده‌است.

بخشی از معجزات عیسی:ازدواج در قانا-زنده‌کردن لازاروس- عروج عیسی-لعنت درخت انجیر-نابینای بیت‌صیدا

دیدگاه بهائیت

در دیدگاه بهائیان، پیامبران یا فرستادگان خداوند اصطلاحاً مظهر ظهور نامیده می‌شوند. ظهور یعنی ظاهر ساختن و نشان دادن چیزی که از قبل معلوم نبوده‌است. مظاهر ظهور الهی افرادی هستند که کلمات خدا را برای بشر ظاهر و عیان می‌نمایند. طبق اصول اعتقادات بهائی، مظهر ظهور، تجلّی‌گاه کامل اسماء و صفات الهی است. بهائیان این اصل را این گونه توضیح می‌دهند که اگر خداوند را همانند خورشید در نظر بگیریم، مظهر ظهور همانند آینه‌ای پاک و صیقلی است که تصویر و پرتوهای خورشید را به بهترین نحو منعکس می‌سازد. امّا این بدین معنا نیست که خداوند از مقام خود در آینه تنزّل نموده‌است، بلکه فقط رحمت و فیض او و صفات و اسماء او در آن آینه تجلّی می‌نماید. مظهر ظهور الهی معصوم است و عصمت او ذاتی است.

بهائیان بر این باورند که خدا در هر زمانی بنا بر اقتضای زمان و مکان، فردی را برای پیامبری بر روی زمین انتخاب می‌نماید. همچنین، نیاز بشر به مظهر ظهور هیچ‌گاه از بین نمی‌رود، زیرا انسان همواره به مربّی و راهنمائی نیازمند است تا او را به سمت کمال هدایت نماید. این مربّی باید بر تمام جنبه‌های زندگی انسان آگاه و در این مورد بصیرتی روشن داشته‌باشد. از نظر بهائیان، فقط مظهر ظهور است که چنین بصیرت و قوّه‌ای را داراست.[۵۳]

جستارهای وابسته

منابع

  1. رسول و نبی کیست؟ «جعفر سبحانی» حوزه نت
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ 17حج
  3. تفسیر نمونه، چاپ اول، جلد ۲۴
  4. مجلسی، ۴۲/۱۳
  5. (وسائل الشیعه جلد11)
  6. (حضرت امیر)
  7. (از امام سجاد)
  8. 62بقره
  9. یهودیت، مسیحیت و اسلام
  10. 69مائده
  11. کتاب عهد جدید
  12. 18و80ال عمران
  13. لغتنامه دهخدا
  14. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار
  15. رسول و نبی کیست؟ «جعفر سبحانی
  16. ترجمهٔ تفسیر المیزان، جلد ۱۸، ص۳۹
  17. فرهنگ معین
  18. علامه حلی، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد
  19. الکافی، ج 8, ص 185
  20. کتاب مدینة المعاجز نوشته سید هاشم بحرانی
  21. 64اعراف
  22. ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ ۲۲٫۲ عهد عتیق
  23. 72اعراف
  24. 73و77و78اعراف
  25. سوره بقره آیه 258 و 259
  26. 69انبیا
  27. 84اعراف
  28. 91اعراف
  29. یوسف، آیه 93
  30. 84انبیا
  31. خورشیدیان، ص. ص ۶۹ پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  32. کتاب زرتشت و دین بهی - علی اکبر جعفری
  33. کتاب پیام زرتشت - علی اکبر جعفری 1353
  34. 133و107و108اعراف
  35. 93بقره
  36. 11سباو110مائده
  37. 12سبا
  38. 46و249ال عمران
  39. عهد جدید
  40. قمرو1و45و88اسراو1کوثرو15حجرو107توبه و1فیل و11مائده و11احزاب و61ا ل عمران
  41. تفسیر موضوعی مکارم شیرازی
  42. فرهنگ موضوعی از فانی و خرمشاهی
  43. درصقحه55ج دوم کافی
  44. صحف ابراهیم و موسی قرآن کریم
  45. عهد عتیق
  46. جلیل دوستخواه
  47. عهد قدیم
  48. قرآن کریم
  49. عهد جدید
  50. 111توبه
  51. کتاب اول سموئیل ۹:۹
  52. پیدایش ۲۰:۷
  53. عبدالبهاء، مفاوضات، ص۱۰۶

پیوند به بیرون