خالد بن ولید
خالد بن ولید | |
---|---|
نام بومی | عربی: خالد بن الوليد بن المغيرة المخزومي |
نام(های) دیگر | سیفالله (شمشیر خدا) ابوسلیمان |
زاده | مکه |
درگذشته | ۶۴۲ مدینه یا حمص |
آرامگاه احتمالی | مسجد خالد بن ولید، حمص، سوریه |
وفاداری | قریش (۶۲۵–۶۲۷ یا ۶۲۹) محمد (۶۲۷ یا ۶۲۹–۶۳۲) خلافت راشدین (۶۳۲–۶۳۸) |
شاخه نظامی | ارتش خلافت راشدین |
سالهای خدمت | ۶۲۹–۶۳۸ |
فرماندهی | |
جنگها و عملیاتها | در برابر مسلمانان:
با مسلمانان: |
همسر(ان) | اسما بنت انس بن مدرک ام تمیم بنت منهل |
فرزندان | عبدالرحمن مهاجر سلیمان |
خالد بن ولید بن مغیره مخزومی ابو سلیمان، یکی از صحابه و سرداران بزرگ اسلام بود. پدرش؛ ولید بن مغیره، از سرسختترین دشمنان اسلام و از نخستین کسانی بود که پیامبر اسلام را مسخره کرد، و مادرش، لبابه صغری، دختر حارث بن حزن هلالی، خواهر میمونه و لبابه کبری، همسر عباس بن عبدالمطلب، بود. خالد در زمان محمد پس از مسلمان شدن فرماندهی چندین سَریِّه را بعهده داشته و در سال ۸ هجری در ماجرای برخورد با قبیله بنی جذیمه مردان آنها را قتلعام میکند.[۱] در جریان قتل مالک بن نویره که اعتراض عمر بن خطاب را در پی داشت، خالد بن ولید منطقه حیره را فتح کرد و در فتوحات شام شرکت داشت. از فرزندان وی میتوان به مهاجر، عبدالله، سلیمان و عبدالرحمن اشاره کرد.
پیش از گرویدن به اسلام
او قبل از گرویدن به اسلام، با سپاهیان اسلام جنگهای سختی کرد و در غزوه احد، مسلمین را شکست داد.[۲][۳] او همچنین در غزوه خندق به عنوان فرماندهٔ گُردان علیه مسلمین مدینه، جنگید.[۴] در غزوه حدیبیه به عنوان آخرین جنگش علیه پیغمبر و مسلمین، نقش مهمی ایفا کرد[۵] و بنا بر قول مشهورتر و قویتر میان اهل سنت، تا چندی قبل از فتح مکه اسلام نیاورد.[۶]
پس از گرویدن به اسلام
او در بیش از یکصد جنگ شرکت داشت و در اکثر جنگها فرمانده بود که در بسیاری از آنها در مقابل امپراتوری بیزانس و شاهنشاهی ساسانی و متحدانشان و همچنین قبیلههای عرب دیگر انجام شدند.
او در سال ۷ هجری قمری پس از صلح حدیبیه اسلام آورد و در جنگ موته رهبری سپاه مغلوب مسلمانان را تا مدینه بهعهده داشت. پس از کشتهشدن سه فرمانده آن نبرد، جعفر بن ابیطالب و زید بن حارثه و عبدالله بن رواحه، از سوی سپاهیان و جنگجویان موته به فرماندهی برگزیده شد و با عقبنشینی، سپاهیان مسلمان را به مدینه بازگرداند.[۷] بنا بر منابع تاریخی اهل سنت، خالد در مدینه با واکنشهای منفی مسلمانان مواجه شد. مردم مدینه از وی به عنوان فراری از جهاد یاد کردند و خاک[۸] بر سر و روی وی پاشیدند؛ ولی قلمپردازان از خالد بن ولید در این صحنه بسیار تجلیل نموده و از وی به عنوان «سیف اسلام» یاد کردهاند. وی در همان سال در عملیات فتح مکه شرکت کرد.
وی با به قدرت رسیدن عمر[۵] از لشکر شام، عزل شد. او در شهر حمص سوریه در سن شصت سالگی وفات کرد و عمر را وصی خود قرار داد. مقبرهایی از او در مسجد خالد بن ولید در شهر حمص قرار دارد.
یادواره
- ورزشگاهی ۳۰ هزار نفری در شهر حمص سوریه به افتخار او، ورزشگاه خالد بن ولید نامگذاری شدهاست.
- یک تانک اصلی میدان نبرد نیروی زمینی پاکستان به یاد وی الخالد نام گرفتهاست.[۹]
پانویس
- ↑ «ماجرای قتل مالک بن نویره». بایگانیشده از اصلی در ۱ فوریه ۲۰۱۳. دریافتشده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۲.
- ↑ تاریخ طبری، ج2: ص507؛ ص508؛ ص510
- ↑ المغازی للواقدی، ج1، ص225
- ↑ المغازی للواقدی، ج2، ص465
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ المغازی للواقدی، ج2، ص582
- ↑ المغازی للواقدی، ج2، ص661
- ↑ المغازی للواقدی، ج2، ص764 = و الأوّل أثبت عندنا، أنّ خالدا انهزم بالناس|انکشف خالد بن الولید یومئذ حتی عیّروا بالفرار، و تشاءم الناس به.
- ↑ المغازی للواقدی، ج2، ص765 = فجعل الناس یحثون فی وجوههم التّراب
- ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانیشده از اصلی در ۴ فوریه ۲۰۱۸. دریافتشده در ۲۸ ژانویه ۲۰۱۸.
منابع
- تاریخ صحابه، مهدی اخوانی، چاپ سوم، مشهد، ۱۳۳۹
- اسدالغابه، ج ۲، ص ۱۰۹
- قاموس الرجال، ج ۴، ص ۱۴۳
- فروغ ابدیت، ج ۳، ص ۳۴۷–۳۴۹
- الطبقات، ج ۴، ص ۲۵۳
- الاستیعاب، ج ۳، ص ۴۳۷
- ب
- کتاب تاریخ طبری؛ جلد چهارم – کتاب تاریخ ده هزار ساله ایران؛ جلد دوم
![]() |
مجموعهای از گفتاوردهای مربوط به خالد بن ولید در ویکیگفتاورد موجود است. |
کتاب اسرار خاندان محمد (ص)، سلیم بن قیس؛ ترجمه مهدی صبلغی: ص ۳۸۸
علل الشرایع: ص ۱۹۰
احتجاج طبرسی: ج ۱ ص ۸۹
# الخرائج: ج ۲ ص ۷۵۷
بحار الانوار: ج ۲۹ ص ۱۲۵، ۱۳۲، ۱۳۶، ۱۵۹؛ ج۲۸، ص۳۰۹
# الأنساب :۳/۹۵، ط. دارالجنان ـ بیروت و۶/۱۷۰، نشر محمد أمین دمج - بیروت - ۱۴۰۰ هـ.
- افراد در حمله اعراب به ایران
- بنی مخزوم
- حمله اعراب به ایران
- درگذشتگان ۲۱ (قمری)
- درگذشتگان ۶۴۲ (میلادی)
- زادگان ۵۹۲ (میلادی)
- ژنرالهای خلفای راشدین
- ژنرالهای عرب
- صحابه محبوب اهل سنت
- صحابه مرد
- صحابه
- عربهای جنگهای اعراب و روم شرقی
- عربهای سده ۷ (میلادی)
- عربهای مسلمان
- فتوحات مسلمانان سوریه
- فتوحات مسلمانان
- فرماندهان نظامی که هیچ جنگی را نباختند
- فرماندهان نظامی مسلمان
- مهاجرین
- نبردهای خالد بن ولید
- نوکیشان مسلمان