حوا

دیوارکوب «آفرینش حوا» اثر میکل آنژ

حَوّا (در عبری: חַוָּה به معنی زنده یا زندگی) بر پایه اساطیر سامی نخستین زن و دومین انسان آفریده شده توسط خداوند می‌باشد. آدم همسر او است.

در روایات تورات و تلمود خدا وی را از دنده آدم آفرید. بر اساس عهد عتیق؛ چون حوا نخست از میوه درخت معرفت نیک و بد خورد، بین نسل او و مار (ابلیس) دشمنی ابدی به وجود آمد، دچار درد زایمان گردید و شوهرش بر وی تسلط ابدی یافت. در ادیان ابراهیمی حوا و آدم فرزندانی به نام‌های هابیل، قابیل، اقلیما، لوذا، شیث، یافث و … داشتند.
فریب خوردن آدم و حوا هم در قرآن و هم در کتاب مقدس ذکر شده‌است. در عهد عتیق، مار که از زیرکترین حیوانات بود به فریب دادن آدم و حوا می‌پردازد؛ بنابراین آدم از حوا فریب نخورد بلکه هر دو از مار فریب خوردند؛ ولی در قرآن «ابلیس» به فریب دادن آدم و حوا می‌پردازد. البته طبق گزارش کتاب مقدس مار ابتدا حوا را فریب می‌دهد.

اسطوره‌شناسان، تیامات در اساطیر سومری را ریشه حوا می‌دانند.

در روایاتی لیلیت نخستین زن آفریدهٔ خدا بود که همسر آدم نیز شد.

باید توجه نمود که حوا همان حوای میتوکندریایی نیست که در مبحث تکامل انسان به عنوان جدیدترین نیای مشترک تمام انسان‌های امروزی از طرف مادری شناخته می‌شود.

آرامگاه

ابن مجاور بنای اولین آرامگاه بر قبر حوا را که در جده عربستان بوده، به ایرانیان نسبت داده و از نابودی آن در سده هفتم قمری سخن گفته‌است. در سال ۱۳۴۴ قمری با تسلط حکومت منتسب به وهابی‌ها بر جده، این آرامگاه ویران می‌شود.

جستارهای وابسته

حوای میتوکندریایی

منابع

• کتاب مقدس عهد عتیق و عهد جدید، ترجمه فاضل خان همدانی، ویلیام گلن، هنری مرتن، تهران: اساطیر، ۱۳۷۹، شابک ‎۹۶۴-۳۳۱-۰۶۸-X
• آکادمی فانتزی، «اسطورهٔ لیلیث»؛ علی‌رضا قسمتی
• آپسو و تیامات اساطیر سومری اصل آدم و حوای تورات و یمه و یمی اوستا و وداها هستند، اخبار روز

پیوند به بیرون

حوا در فرهنگنامه داستانی عجایب المخلوقات