اصحاب عقبه
 | این مقاله متکی به منابع اولیه است. |
اصحاب عقبه سوءقصدکنندگان به پیامبر اسلام در مسیر تبوک به مدینه اند.[۱] مفسّران قرآن، نزول آیه ۷۴ سوره توبه را دربارهٔ آنان دانسته‌اند که از ناموفّق بودن توطئه آنها در ترور پیامبر حکایت دارد.[۲]
در شأن نزول این آیه[۳] آمده‌است: گروهی از بدخواهان پیامبر اسلام که به اهل عقبه موسومند، تصمیم گرفتند که هنگام بازگشت پیامبر و مسلمانان از غزوه تبوک، شتر پیامبر را برانند و او را ترور کنند، ولی در این کار موفق نشدند. خداوند آنها را در این آیه افشا کرده‌است.
طبرسی ماجرای اصحاب عقبه را در ذیل آیات ۶۴–۶۵ سوره توبه[۴] نیز آورده‌است.[۵]
در نقلی از علی بن موسی الرضا امام هشتم شیعیان آمده‌است که مراد از … اِنَّمَااستَزَلَّهُمُ الشَّیطنُ بِبَعضِ ما کسَبوا…: همانا شیطان آنان را به سبب برخی از آنچه کرده‌بودند بلغزانید[۶] اصحاب عقبه هستند.[۷]
تعداد اصحاب عقبه را از ۱۲ تا ۱۵ تن برشمرده‌اند.[۸] تفسیر مجمع البیان در نقلی از محمد باقر، امام پنجم شیعیان، آورده‌است که شمار آنها ۱۲ تن، ۸تن از قریش و ۴ تن از سایر عرب بوده‌است.[۹] اما شیخ صدوق در خصال، بر اساس روایتی ۱۲ تن از آنان را از بنی‌امیه و ۵ تن را از سایر مردم دانسته‌است.[۱۰]
پانویس[ویرایش]
- ↑ المغازی، ج ۳، ص ۱۰۴۲.
- ↑ تفسیر الکشّاف، ج ۲، ص ۲۹۱؛ تفسیر مجمع‌البیان، ج ۵و۶، ص ۷۹.
- ↑ یَحْلِفُونَ بِاللَّهِ مَا قَالُوا وَلَقَدْ قَالُوا کَلِمَةَ الْکُفْرِ وَکَفَرُوا بَعْدَ إِسْلَامِهِمْ وَهَمُّوا بِمَا لَمْ یَنَالُوا ۚ وَمَا نَقَمُوا إِلَّا أَنْ أَغْنَاهُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ مِنْ فَضْلِهِ[قرآن توبه ۷۴]: به خدا سوگند می‌خورند که (در غیاب پیامبر، سخنان نادرست) نگفته‌اند؛ در حالی که قطعاً سخنان کفرآمیز گفته‌اند؛ و پس از اسلام‌آوردنشان، کافر شده‌اند؛ و تصمیم (به کار خطرناکی) گرفتند، که به آن نرسیدند. آنها فقط به این جهت [از پیامبر] انتقام می‌گیرند که خداوند و رسولش، آنان را به فضل (و کرم) خود، بی‌نیاز ساختند!
- ↑ سوره توبه، آیات ۶۴–۶۵: یَحذَرُ المُنافِقونَ اَن تُنَزَّلَ عَلَیهِم سورَةٌ تُنَبِّئُهُم بِما فی قُلوبِهِم… منافقان می‌ترسند از اینکه سوره‌ای بر (علیه) آنان فرود آید که آنها را به‌آنچه در دلهایشان دارند آگاه سازد..
- ↑ مجمع البیان، ج۵، ص۷۰–۷۱
- ↑ سوره آل‌عمران، آیه۱۵۵
- ↑ تفسیر عیاشی، ج۱، ص۲۰۱؛ الصافی، ج۱، ص۳۹۴.
- ↑ الکشاف، ج۲، ص۲۹۱.
- ↑ مجمع البیان، ج۵، ص۹۱.
- ↑ شیخ صدوق، الخصال، ص۳۹۸.
