پس از بر قراری صلج حدیبیهمحمد (پیامبر اسلام) از جانب قریش خیالش راحت شد و از این رو تصمیم گرفت که یهودیان و قبایل نجد را سرکوب نماید تا امینت و آرامش را بیش از پیش در جامعه اسلامی برگرداند. در این میان خیبر مرکز آشوبهای نظامی و تحریکات و جنگ افروزیها علیه مسلمانان بود[۱]پس از صلج حدیبیه وی تمام ماه «ذی الحجة»، و مقداری از «محرّم» سال هفتم هجری را در «مدینه» توقف کرد، سپس با حدود یک هزار و چهارصد نفر از یارانش که در «حدیبیه» شرکت کرده بودند، به سوی «خیبر» حرکت کرد.[۲]
خیبر در زبان عبری به معنای قلعه‌است و چون این منطقه بواسطه این قلعههای هفتگانه در بر گرفته شده بود به آن خیبر میگفتند. منطقه خیبر در ۸ منزلی شمال مدینه واقع شده و سرزمینی بود که هفت قلعه و مزارع و درخت‌های نخل بسیاری داشت.[۱]
خیبر از دو بخش تشکیل میشد:
بخش اول پنج قلعه بزرگ را شامل میشد: ناعم، صعب بن معاذ، زبیر، ابیّ و نزار. سه قلعه اول در منطقهای به نام نطاة و دو قلعه دیگر در منطقهای به نام شقّ قرار داشتند.
بخش دوم معروف به کتیبه دارای سه قلعه مستحکم بود قموص، وطیح، سلالم، علاوه بر این قلعهها در خیبر قلعههای کوچکتری نیز وجود داشتند که به اهمیت قلعههای ذکر شده نبودند.[۱]
قلعه های هفتگانه خیبر دارای برج های بلندی بود که تیراندازان از آنجا به پیرامون قلعه اشراف کامل داشتند و تلاش دشمن برای تخریب دروازه و ورود به قلعه توسط کمانداران ناکام گذاشته میشد. سرانجام پس از کشته شدن تعدادی از مسلمین به دست تیراندازان علی بن ابی‌طالب به درب خیبر هجوم برد و در قلعه را با دو بازوی خود از جای درآورد و مسلمانان وارد قلعه شدند و آنجا را به تسخیر خود درآوردند.
یادداشت: ترتیب نامها بر اساس حروف الفباست. آنچه در پرانتز جلوی هر نام آمده است، اکثراً نامها یا صفات دیگری است که در قرآن برای آن نام ذکر شده است؛ یا نسبت آن شخص.
