بدیع اصطرلابی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
بدیع اسطرلابی
هبةالله بن حسین
زادهٔ؟
بغداد
درگذشت۱۱۳۹م/ ۵۳۴ ق
بغداد
محل زندگیعراق
پیشهاخترشناس، فیلسوف، ادیب
کارهای برجستهبرجستگی در اسطرلاب

هبةالله بن حسین بغدادی با کنیهٔ ابوالقاسم، لقب‌گرفته به بدیعُ الزَّمان و شهرت‌یافته به بدیعِ اُسطُرلابی (?-۱۱۳۹م) اخترشناس، فیلسوف، پزشک، متکلم، ادیب و شاعر عربی عراقی بود. در اخترشناسی سده‌های میانه و به‌ویژه در اسطرلاب سرآمد بود. در روزگار مسترشد با امین‌الدوله بن تلمیذ (پزشک) دوستی داشت، در اصفهان به سال ۵۱۰ ق هردو حضور داشتند. بدیع همچنین دوست ابن قیسرانی شاعر بود. او بر اثر فلج کامل در ۱۱۳۹م/ ۵۳۴ ق در بغداد درگذشت.[۱][۲][۳][۴][۵][۶] در حدود ۱۱۱۶، در اصفهان و سپس در بغداد می‌زیست، و در ۱۱۳۹–۱۱۴۰، در همان‌جا درگذشت. در ۱۱۳۹–۱۱۴۰، رصدهایی تحت سرپرستی او در قصر مغیث‌الدین محمود سلطان سلجوقی عراق (۱۱۱۷–۱۱۳۱)، صورت گرفت. بدیع، زیجی ساخت و آن را به‌نام آن پادشاه زیج محمودی نام نهاد.

آثار[ویرایش]

  • اختصار دیوان ابی‌عبدالله الحسین بن الحجاج: که آن را دُرة التاج من شعر ابن الحجاج نامید.
  • زِیج یا المعرب المحمودی
  • رسالةٌ فی الکُرة ذاتِ الکُرسی
  • رسالةٌ فی الآلات الشاملة: که آن را تکمیل نمود.

منابع[ویرایش]

  1. حموی، یاقوت (۱۹۹۳). معجم الأدباء. ج. ۱۹. بیروت: دارالغرب الإسلامی. ص. ۲۷۳–۷۵. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
  2. ابن خلّکان، احمد (۱۹۷۲). وفیات الأعیان. ج. ۳. بیروت: دار صادر. ص. ۱۱۴–۱۶. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
  3. ابن شاکر کتبی، محمد. فوات الوفیات. ج. ۲. بیروت: دار صادر. ص. ۳۹۰.
  4. حنبلی، ابن عماد (۱۹۸۶). شذرات الذهب. ج. ۴. دمشق: دار ابن کثیر. ص. ۱۰۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۷ فوریه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۹ اكتبر ۲۰۱۶. تاریخ وارد شده در |access-date=،|سال= را بررسی کنید (کمک)
  5. زرکلی، خیرالدین (۲۰۰۲). الأعلام (به عربی). ج. ۹. بیروت: دارالعلم للملایین. ص. ۵۸. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)
  6. فروخ، عمر (۱۹۸۴). تاریخ الأدب العربی (PDF). ج. ۳. بیروت: دارالعلم للملایین. صص. ۲۷۱. تاریخ وارد شده در |سال= را بررسی کنید (کمک)