فرانسیس فوکویاما

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
یوشی‌هیرو فرنسیس فوکویاما
image from BloggingHeads.tv podcast
زادهٔ۲۷ اکتبر ۱۹۵۲ ‏(۷۰ سال)
شیکاگو، ایلینوی، ایالات متحده آمریکا
وبگاه
محل کاردانشگاه جرج میسون
دانشگاه جانز هاپکینز
دانشگاه استنفورد
پایان‌نامهSoviet Threats to Intervene in the Middle East, 1956-1973: A Study of Soviet Risk-Taking[۱]
استاد راهنماساموئل هانتینگتون
علایق اصلی
کشورهای در حال توسعه
حکمرانی
اقتصاد سیاسی بین‌المللی
ملت سازی و مردم‌سالاری شدن
Strategic and security issues
ایده‌های چشمگیر
End of history
تأثیرگرفته از

یوشی‌هیرو فرانسیس فوکویاما (به انگلیسی: Yoshihiro Francis Fukuyama)، (زاده ۲۷ اکتبر ۱۹۵۲)، فیلسوف آمریکایی، متخصص اقتصاد سیاسی، رئیس گروه توسعهٔ اقتصادی بین‌المللی مدرسه مطالعات پیشرفته بین‌المللی پال ایچ. نیتس دانشگاه جانز هاپکینز است.

فوکویاما به‌سبب کتاب پایان تاریخ و آخرین انسان‌اش (۱۹۹۲) مشهور است، که در آن استدلال می‌کند گسترش لیبرال‌دموکراسی و سرمایه‌داری بازار آزاد جهان غرب و شیوه زندگی آن در جهان ممکن است نشانۀ پایان فرگشت اجتماعی-فرهنگی بشر و تقلای سیاسی باشد و حکومت نهایی بشری شود؛ نظریه‌ای که با انتقاداتی هم روبه‌رو شد.[۲] او در کتاب بعدی‌اش، اعتماد: فضائل اجتماعی و خلق سعادت (۱۹۹۵)، موضع پیشین‌ش را چنین اصلاح و تصدیق کرد که فرهنگ را نمی‌توان به‌روشنی از اقتصاد جدا کرد. فوکویاما هم‌چنین با اوج‌گیری جنبش نومحافظه‌کاری،[۳] که او خود از آن فاصله گرفته، مرتبط دانسته می‌شود.[۴]

زندگی‌نامه[ویرایش]

فرانسیس فوکویاما

فرانسیس فوکویاما، ۲۷ اکتبر ۱۹۵۲ در هایدپارک شیکاگو زاده شد.[۵] پدرش، «یوشیو فوکویاما» (Yoshio Fukuyama)، آمریکایی ژاپنی‌تبار نسل دوم بود که دکترای جامعه‌شناسی از دانشگاه شیکاگو داشت و کشیش کلیسای پروتستان (Congregational church) بود. مادرش، «توشیکو کاواتا فوکویاما» (Toshiko Kawata Fukuyama)، که در کیوتو (Kyoto) ژاپن متولد شده‌بود، دختر «شیرو کاواتا» (Shiro Kawata)، بنیان‌گذار دپارتمان (دپارتمان) اقتصاد دانشگاه کیوتو و نخستین رئیس دانشگاه شهر اوساکا (Osaka City University) بود.

فوکویاما، کودکی‌اش را در نیویورک گذراند. ۱۹۶۷ میلادی، با خانواده، به شیکاگو کوچ کرد و آن‌جا، دبیرستان را به‌پایان رساند. در رشتهٔ هنر از دانشگاه کرنل (Cornell University) لیسانس گرفت. در رشتهٔ فلسفه سیاسی ادامه تحصیل داد و از دانشگاه هاروارد (Harvard University) دکترا گرفت. او در دورهٔ دانشجویی در دانشگاه کرنل، به انجمن دانشجویی تلوراید (Telluride Association) پیوست.

فوکویاما، اکنون استاد و رئیس گروه توسعهٔ اقتصادی بین‌المللی دانشگاه جانز هاپکینز در واشینگتن دی‌سی است.[۶]

نظریات[ویرایش]

پایان تاریخ[ویرایش]

تئوری پایان تاریخ فرانسیس فوکویاما، ۱۹۸۹ مطرح شده و ۱۹۹۲ در کتاب پایان تاریخ و آخرین انسان (The End of History and the Last Man) که از سوی عباس عربی و زهره عربی به‌فارسی برگردانده‌شده، شرح داده‌شده‌است.

بر اساس این نظریه، امروزه نظام لیبرال دموکراسی، به‌ویژه پس‌از فروپاشی اتحاد شوروی، جریان غالب شده‌است که همهٔ جوامع باید در برابر آن تسلیم شوند. آخرین تلاش‌ها و مبارزات ایدئولوژی‌ها، سرانجام در قالب ایدئولوژی لیبرال دمکراسی سر برآورده‌است؛ بنابراین نظام سیاسی بهتری که بتواند جایگزین این نظام شود، نیست.[۷]

موضع‌گیری علیه نومحافظه‌کاری[ویرایش]

فوکویاما، پیش‌تر، از نظریه‌پردازان نومحافظه‌کار به‌شمار می‌رفت. اما ۲۰۰۳ با اشغال عراق مخالفت کرد. در انتخابات ۲۰۰۴ علیه بوش رأی داد و ۲۰۰۶، با انتشار مقاله‌ای بلند در نیویورک‌تایمز، با مقایسه نومحافظه‌کاری با لنینیسم، پایان عصر نومحافظه‌کاری را اعلام کرد.[۸] او همچنین مطلبی دربارهٔ بازداشت نظامیان انگلیسی از سوی ایران در صفحهٔ «هر چه می‌خواهد دل تنگت بگو» در سایت گاردین نوشت.[۹]

فوکویاما و شورای نگهبان[ویرایش]

احمد جنتی در خطبه‌های نماز جمعه از فوکویاما یاد و خاطرنشان کرد «فوکویاما پژوهش‌گر و تاریخ‌نگار ژاپنی‌الاصل و تبعه آمریکا معتقد است شورای نگهبان به عنوان مظهر قوام و دوام ولایت فقیه باید حذف شود و با یک رفراندوم از بین برود و تا وقتی که شورای نگهبان وجود دارد نظارت اسلامی بر قوانین از بین نمی‌رود؛ این‌ها چنین عقایدی را دنبال می‌کنند و ما باید مراقب باشیم.»[۱۰] در مقاله‌ای که فوکویاما، ۲۰۰۹ در وال‌استریت ژورنال منتشر کرد، به این مطلب اشاره، و با ادبیات متفاوتی، به بسته‌بودن چرخه دموکراسی در ایران اشاره کرد.[۱۱]

مقاله برای آزادی فرهاد میثمی[ویرایش]

۵ دسامبر ۲۰۱۸ (چهارشنبه، چهاردهم آذر ۱۳۹۷)، فوکویاما، عباس میلانی، لَری دایموند و مایکل مک‌فاول در مقاله‌ای در واشینگتن‌پست خواستار آن شدند که «شهروندان نگران، فعالان و سازمان‌های حقوق بشر و دولت‌های دموکرات جهان» از رهبران ایران بخواهند که «فرهاد میثمی بی‌درنگ آزاد، و از مراقبت‌های پزشکی مستقل بهره‌مند شود».[۱۲]

آثار[ویرایش]

پانویس[ویرایش]

  1. ↑ Snook, S. Sue (1979). "Doctoral Dissertations in Political Science, 1979 in Universities of the United States". PS – Political Science & Politics. 12 (4): 550–583. doi:10.1017/S1049096500007861. JSTOR 3556134. S2CID 251097412.
  2. ↑ Lee, Timothy Stanley, Alexander (2014-09-01). "It's Still Not the End of History". The Atlantic (به انگلیسی). Retrieved 2022-01-25.
  3. ↑ Thies, Clifford (June 24, 2011) The End of Hystery? Francis Fukuyama's Review of The Constitution of Liberty, مؤسسه میزس
  4. ↑ "Interview with Ex-Neocon Francis Fukuyama: "A Model Democracy Is not Emerging in Iraq"". Spiegel Online. March 22, 2006. Retrieved October 14, 2014.
  5. ↑ "Francis Fukuyama". britannica.com (به انگلیسی). 11/22/2019. {{cite web}}: Check date values in: |تاریخ= (help)
  6. ↑ دانشنامهٔ آریانا: فوکویاما، فرانسیس
  7. ↑ فرانسیس فوکویاما (۱۳۹۳)، پایان تاریخ و انسان واپسین، سخنکده، شابک ۹۷۸-۶۰۰-۶۱۰۰-۴۴-۹ پیوند خارجی در |ناشر= وجود دارد (کمک)
  8. ↑ http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1411876[پیوند مرده]
  9. ↑ متن مقاله Tehran blinked first فوکویاما ۱۲ آوریل ۲۰۰۷ - گاردین
  10. ↑ «فوکویاما معتقد است شورای نگهبان به عنوان مظهر قوام و دوام ولایت فقیه باید حذف شود». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۵. دریافت‌شده در ۲۵ دسامبر ۲۰۱۵.
  11. ↑ [۱]
  12. ↑ https://iranintl.com/ايران/چهار-استاد-دانشگاه-در-آمریکا-خواستار-آزادی-فوری-فرهاد-میثمی-شدند

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

پیوند به بیرون[ویرایش]

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=فرانسیس_فوکویاما&oldid=36749497»