پرش به محتوا

امام علی (مجموعه تلویزیونی)

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
امام علی
دیوارکوب بر روی نسخه لوح فشرده سریال
ژانرتاریخی
نویسندهداوود میرباقری
حسین پناهی[۱]
کارگردانداوود میرباقری
بازیگرانجمشید مشایخی
داریوش ارجمند
مهدی فتحی
بهزاد فراهانی
محمدرضا شریفی‌نیا
سیروس گرجستانی
اصغر همت
انوشیروان ارجمند
چنگیز وثوقی
سعید نیک‌پور
جواد خدادادی
عنایت‌الله شفیعی
رضا عمارلوئی
عنایت‌الله بخشی
منصور والامقام
منوچهر لاریجانی
پرویز پرستویی
سیاوش شاکری
حبیب دهقان‌نسب
ابوالفضل شاه‌کرم
ویشکا آسایش
داوود رشیدی
رضا کرم‌رضایی
اکبر عبدی
جهانگیر فروهر
عباس امیری مقدم
علی آزاد
فخری خوروش
توران مهرزاد
پروانه معصومی
فریده سپاه‌منصور
اکبر سنگی
شهره لرستانی
آزیتا حاجیان
سرور نجات‌اللهی
حسین پناهی
رحمان باقریان
علی‌اصغر گرمسیری
باقر صحرارودی
مرتضی ضرابی
نعمت‌الله گرجی
حسین خانی‌بیک
عزیزالله هنرآموز
سروش خلیلی
احمد قدکچیان
آتش تقی‌پور
علی زندی
نادر رجب‌پور
کریم اکبری مبارکه
رضا خندان
راویخسرو شمشیرگران
آهنگسازفرهاد فخرالدینی
کشور سازندهایران
زبان اصلیفارسی
شمار قسمت‌ها۲۲
تولید
تهیه‌کنندهمحمد بیک‌زاده
فیلم‌برداریمازیار پرتو
تدوین‌گرمهرزاد مینویی
مدت۴۱–۶۰ دقیقه
بودجه۲۶۹ میلیون تومان[۲]
پخش
شبکهٔ اصلیشبکه یک سیما
انتشار اولیه۱۳۷۵

امام علی یک مجموعه تلویزیونی تاریخی ایرانی است که به نویسندگی و کارگردانی داوود میرباقری در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تهیه و ساخته شده است.[۳] این مجموعه به پنج سال پایانی زندگی علی ابن ابی طالب می‌پردازد.[۴] ساخت این مجموعه از سال ۱۳۷۰ آغاز شد و تکمیل آن ۱۹ ماه به طول انجامید.[۲] این مجموعه در سال ۱۳۷۵ پخش شد.

امام علی یکی از پربیننده‌ترین آثار تلویزیونی ایران در دهه ۱۳۷۰ بود.[۵] از این مجموعه تلویزیونی نسخه سینمایی نیز تهیه شده است.[۶]

داستان

[ویرایش]

داستان این سریال از اواخر دورهٔ خلافت عثمان بن عفان، سومین خلیفه راشدین شروع و تا پنج سال انتهایی و دوران خلافت و زندگی علی بن ابی‌طالب می‌پردازد.

بازیگران و گویندگان[۷]

[ویرایش]
بازیگران نقش‌ها صداپیشگان
داریوش ارجمند مالک اشتر منوچهر اسماعیلی
مهدی فتحی عمرو عاص مهدی فتحی
بهزاد فراهانی معاویه بهزاد فراهانی
محمدرضا شریفی‌نیا ولید محمدرضا شریفی‌نیا
سیروس گرجستانی اباقطام حسین معمارزاده
اصغر همت مروان اصغر همت
ویشکا آسایش قطام مینو غزنوی
انوشیروان ارجمند اشعث ژرژ پطرسی
چنگیز وثوقی وردان خسرو شایگان
سعید نیک‌پور عمار یاسر بهرام زند
جواد خدادادی ابوذر ناصر احمدی
عنایت شفیعی جُندَب عنایت شفیعی
عنایت بخشی ابن وهب عنایت بخشی
منصور والامقام زُبَیر سیامک اطلسی
منوچهر لاریجانی طلحه پرویز ربیعی
پرویز پرستویی محمد بن ابی‌بکر پرویز پرستویی
سیاوش شاکری ابوزبید امیرهوشنگ قطعه‌ای
حبیب دهقان‌نسب حرث همت مومی‌وند
ابولفضل شاه‌کرم حارث پرویز پرستویی
جمشید مشایخی ابن مسعود منوچهر اسماعیلی
داوود رشیدی حکیم احمد رسول‌زاده
رضا کرم‌رضایی طلیحه بن خُویلد جواد پزشکیان
اکبر عبدی مترجم اکبر عبدی
جهانگیر فروهر ابوسفیان ایرج دوستدار
عباس امیری ابوموسی اشعری پرویز بهرام
علی آزاد ابن‌عباس بهروز رضوی
فخری خوروش دایهٔ ولید رفعت هاشم‌پور
توران مهرزاد اسماء نیکو خردمند
پروانه معصومی هاجر ژاله کاظمی
فریده سپاه‌منصور همسر ابوذر فریده سپاه‌منصور
شهره لرستانی مریم شهره لرستانی
آزیتا حاجیان کنیز رومی آزیتا حاجیان
سرور نجات‌الهی همسر ولید ژاله کاظمی
حسین پناهی ابن خباب حسین پناهی
رحمان باقریان عثمان بن حنیف رحمان باقریان
علی‌اصغر گرمسیری ژنده‌پوش
باقر صحرارودی کعب‌الاحبار اکبر منانی
مرتضی ضرابی ساحر معصومه تقی‌پور
نعمت‌الله گرجی پیرمرد ایرج دوستدار
حسین خانی‌بیک دینار بهرام زند
عزیز هنرآموز عقیل خسرو شمشیرگران
سروش خلیلی پیک مهدی آرین‌نژاد
احمد قدکچیان تاجر حسین معمارزاده
آتش تقی‌پور سعدون آتش تقی‌پور
علی زندی سعد بن ابی‌وقاص محمدعلی دیباج
نادر رجب‌پور ابن عامر ناصر خاوری
رضا خندان عدی ناصر نظامی
کریم اکبری مبارکه ابن ملجم مازیار بازیاران
فخرالدین صدیق‌شریف ابن عدیس فخرالدین صدیق‌شریف
اکبر سنگی عبدالله بن زبیر محمد عبادی
محمدرضا حقگو سعید بن عاص تورج مهرزادیان
شهروز ملک‌آرایی قیس شهروز ملک‌آرایی
فرهاد اصلانی یزید فرهاد اصلانی
منوچهر علی‌پور ابو زینب اسدی منوچهر علی‌پور
حمید عبدالملکی ابومورع ولی‌الله مؤمنی
فرید سجادی مخدوج – اعرابی
فرحناز منافی ظاهر همسر حرث ژیلا اشکان
فرحناز مهر همسر حارث فریبا شاهین‌مقدم
اسمعیل بختیاری زید بن حصین خسرو شمشیرگران
عباس وفایی محمد بن طلحه
محمود مقامی محمد حنفیه سعید مظفری
احمد نمازی نعمان مهدی آرین‌نژاد
محمدولی احمدلو قاصد امیرهوشنگ قطعه‌ای
محمد کیلانی یزید بن اسد
محسن قاضی‌مرادی فاروق جواد پزشکیان
کامران فیوضات مغیره ‌همت مومی‌وند
حسن میرباقری ابراهیم اشتر
فریبا غلامی همسر ابن خباب
حسین کسری صعصعه فریدون اسماعیلی
بهمن زرین‌پور عبدالله بن عمر حمید منوچهری
امیر باران‌لوئی عبیدالله بن عمر
پرویز شاهین‌خو اباالحق مرتضی احمدی
محمدتقی شریفی‌نوری نیار اسلمی مهدی آرین‌نژاد
جهانسوز فولادی کارگزار قلزم همایون ایرانپوی
حسین پرستار ابان امیرمحمد صمصامی
محمودرضا طاهری ارشد
قاسم پاکرو حرقوص بن زهیر خسرو شمشیرگران
حمید شوقی سردار سزار
رضا آتشین ابوالاعور
نرگس رحمان‌نسب نائله مهوش افشاری
علی آزادمنش عماره حمید منوچهری
مهوش وقاری همسر عماره مهین برزوئی
علیرضا شکرآبی پسر عماره امیرمحمد صمصامی
احمد سرفراز دروازه‌بان کوفه مهدی آرین‌نژاد
حسین کاتبی حرقوص بیژن علی‌محمدی
محمد آزادی امیر دزدان
رامین پزشکی عبدالله
سعید بیدختی اسماعیل
جواد کیالی سهل بن حنیف مهدی آرین‌نژاد
علی‌اصغر نجات امیر مصر
اکرم حاج‌حسنی کنیز ابوسفیان مریم صفی‌خانی
اکبر بلندی شریح
عزیز بهرامی خادم شیخ
محسن خرم‌دره اعرابی
امیر سلیمانی جنگاور رومی
محسن موسوی گرگ
محمد نمازی کاروان‌سالار
ناهید هشیار بانوی نقابدار
حسین حسین‌زاده اعرابی
سلامی قاصد رومی
فرامرزیان اعرابی
جهانبخش آهنگر بهمن هاشمی
غفاری حمراء عباس سعیدی
حبیب‌پور خادم مسجد رحمان باقریان
مهدی پارسا اعرابی
دره هلالات مادر یزید
فقیهه سلطانی کنیز معاویه
فخری سلطانی کنیز معاویه
آناهیتا مهر کنیز معاویه
آرش سجادی نوجوان جمل
مهراوه شریفی‌نیا کودکی قطام
روزبه سجادی کودکی حارث
احسان سجادی کودکی حرث
مریم توکلی دختر ابوذر
سیاوش گرجستانی کودک عرب
حامد میرباقری کودک عرب

عوامل تولید

[ویرایش]
سمت اجرا کننده
نویسنده و کارگردان داوود میرباقری
طراح صحنه، لباس و دکور مجید میرفخرایی
طراحی گریم عبدالله اسکندری
مهری شیرازی
مدیر دوبلاژ بهرام زند
صدا محسن روشن
موسیقی فرهاد فخرالدینی
تدوین مهرزاد مینویی
مدیر فیلمبرداری مازیار پرتو
تهیه‌کننده محمد بیک‌زاده

تولید

[ویرایش]

سال ۱۳۷۰، در زمان ریاست محمد هاشمی رفسنجانی بر سازمان صدا و سیما، داوود میرباقری فیلمنامه سریالی با عنوان «خاری در گلو» را براساس زندگی علی ابن ابی طالب به صدا و سیما ارائه داد. از میرباقری خواسته شد فیلمنامه‌اش را بازنویسی کند و این روند و اعمال اصلاحیه‌ها تا چند بار تکرار می‌شود. سرانجام با تأیید مسؤولان وقت تلویزیون، نخستین سریال مهم تاریخی مذهبی صدا و سیما در چنین ابعادی کلید خورد. «خاری در گلو» که اشاره به خطبه «شقشقیه» علی در نهج البلاغه دارد، در سال ۱۳۷۳ با حضور ۱۵۰ بازیگر اصلی و بیش از ۵ هزار هنرور از نیروهای ارتش مقابل دوربین رفت.

فیلمبرداری امام علی از ۲۱ آبان ۱۳۷۰ کلید خورد.[۸] امام علی در ۱۹ ماه فیلمبرداری ساخته شد.[۲]

هزینه

[ویرایش]

امام علی در اوایل دهه هفتاد با بودجه‌ای در حدود ۲۷ میلیون تومان به عنوان یک تله‌تئاتر مقابل دوربین رفت. این مجموعه در طول مدت ساخت بیش از ۱۰ بار دچار اصلاح برآورد شد و در نهایت با بودجه‌ای معادل ۲۶۹ میلیون تومان به پایان تولید رسید.[۹] در این مجموعه داریوش ارجمند (در نقش مالک اشتر) ماهانه ۹۵ هزار تومان دستمزد می‌گرفت که در نهایت دستمزد این هنرپیشه به ۱۴٫۵ میلیون تومان رسید.[۱۰]

موسیقی

[ویرایش]
امام علی
آلبوم موسیقی متن از
انتشار۱۳۷۶
ژانرموسیقی فیلم
ناشرسروش

موسیقی سریال امام علی توسط فرهاد فخرالدینی ساخته شده است. موسیقی تیتراژ را نیز صدیق تعریف اجرا کرده است.

فهرست آهنگ‌ها

[ویرایش]

موسیقی همهٔ ترانه‌ها توسط فرهاد فخرالدینی ساخته شده‌است.

شمارهناممدت
۱.«کل صبح»۶:۲۲
۲.«مالک اشتر»۳:۱۹
۳.«رقص خنجر»۵:۲۸
۴.«قطام»۴:۱۳
۵.«کاخ سبز»۴:۴۰
۶.«تنهایی»۱۰:۰۷
۷.«دیدار»۱:۵۱
۸.«همای رحمت»۳:۱۴
۹.«کاروان عایشه»۳:۰۸
۱۰.«سوران ۱»۳:۱۹
۱۱.«عروسی ابوذر»۳:۰۷
۱۲.«سپاه علی (ع)»۳:۴۴
۱۳.«سپاه معاویه»۱:۵۱
۱۴.«جنگ صفین»۳:۴۸
۱۵.«سواران ۲»۱:۳۱
۱۶.«شربت مرگ»۲:۳۸
۱۷.«شهادت»۱:۴۴
مجموع مدت:۱:۰۴:۰۴

پخش

[ویرایش]

صدا و سیما تا پیش از سریال امام علی، مجموعه‌ای با این گستردگی و وسعت تولید نکرده بود. به‌ویژه که حساسیت‌های مسلمانان و صدا و سیما همیشه در قبال سوژه‌های مذهبی به‌شدت بالا بوده و این مسئله در دهه ۷۰ نیز بیشتر از همیشه حس می‌شد. گرچه ساخت و پخش این سریال، مسیر را برای تولید آثاری پرهزینه با مایه‌های مذهبی هموار کرد.[نیازمند منبع]

ساخت سریال حدود چهار سال به طول انجامید و به دلیل پیشگام بودن مجموعه در قیاس با دیگر تولیدات صدا و سیما تا آن زمان، سازندگان با مسائل و دغدغه‌های زیادی مواجه شدند، اما سرانجام این سریال که ساخت آن در ۲۱ آبان سال ۷۰ در شهرک سینمایی غزالی آغاز شده بود بعد از پنج سال از مرداد تا بهمن سال ۷۵ روی آنتن شبکه یک سیما رفت.[۱۱]

پخش 4K

[ویرایش]

سریال امام علی با همکاری آرشیو مرکزی و امور لابراتور فیلم اداره کل آرشیو صداوسیما به نسخه باکیفیت ۴K تبدیل و آماده‌سازی شد و از ۱۲ اسفندماه سال ۱۴۰۳، همزمان با ایام ماه رمضان پخش شد.[۱۲][۱۳][۱۴][۱۵]

اعتراضات

[ویرایش]

نمایش بخش‌هایی از امام علی، به‌ویژه صحنه‌های مربوط به کشته شدن خلیفه سوم و آغاز خلافت علی، در میان برخی از ایرانیان اهل سنت مورد انتقاد قرار گرفت. اعتراض امام جمعه اهل سنت کرمانشاه، ملامحمد ربیعی، به این مجموعه، و مرگ او، باعث بروز اعتراضات گسترده خیابانی در کرمانشاه، جوانرود و روانسر شد. این اعتراضات به درگیری‌هایی منجر شد که طی آن بیش از ۱۰ نفر کشته، ده‌ها نفر زخمی و عده‌ای بازداشت شدند.[۵]

منابع

[ویرایش]
  1. «ماجرای جالب انتخاب شریفی‌نیا برای بازی در امام علی(ع) | نقش مهم حسین پناهی در تولید سریال | بودجه پروژه چقدر بود؟». همشهری آنلاین. ۲۰۲۲-۰۴-۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۹.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ «ناگفته‌های سریال امام علی (ع)». ایسنا. ۴ خرداد ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۸ فروردین ۱۴۰۴.
  3. «آنچه از سریال «امام علی (ع)» نمی‌دانید». جوان آنلاین. ۲۹ تیر ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۱۴.
  4. فرهنگ سریالهای تلویزیونی ایران از آغاز تا امروز؛ ماهنامه سینمایی فیلم، شماره ۲۴۵، ۱۵ آذر ۱۳۷۸
  5. ۵٫۰ ۵٫۱ هوشمند، احسان (۱۶ دی ۱۴۰۳). «درخواست از عوامل مجموعه تلویزیونی سلمان فارسی». هم‌میهن. دریافت‌شده در ۸ فروردین ۱۴۰۴.
  6. «سریال امام علی (ع)». بایگانی‌شده از اصلی در ۴ مه ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۳۰ سپتامبر ۲۰۰۸.
  7. «امام علی (ع) - وبسایت تحلیلی خبری دوبلاژ - پارسی گویان». parsigooyan.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۹-۰۱.
  8. «داریوش ارجمند: برای نقش «مالک اشتر» مبعوث شدم/ دیالوگ‌های امام علی (ع) جزئی از ادبیات مردم و اهل‌قلم شده است». خبرگزاری تسنیم. ۶ خرداد ۱۳۹۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۲.
  9. «ناگفته‌هایی از ساخت و سانسور سریال امام علی (ع)». ایسنا. ۲۰۲۱-۰۵-۰۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۰.
  10. «از بودجه سریال امام علی (ع) تا دستمزد داریوش ارجمند برای نقش مالک اشتر». عصر ایران. ۲۸ مرداد ۱۳۹۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۱-۱۰.
  11. «۲۳ بازیگر سریال «امام علی (ع)» دیگر در میان ما نیستند + تصاویر | خبرگزاری فارس». www.farsnews.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۴-۲۲.
  12. ««امام علی» بعد از 28 سال». روزنامه دنیای اقتصاد. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۲.
  13. «پخش سریال «امام علی (ع)» از تلویزیون/ زمان پخش». آرمان ملی. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۲.
  14. «پخش مجدد سریال امام علی (ع) با کیفیت بالا + زمان پخش». پایگاه خبری جماران. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۲.
  15. «سریال «امام علی (ع)» با کیفیت بالا ماه رمضان پخش می‌شود». ایسنا. ۲۰۲۵-۰۳-۰۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۵-۰۳-۲۲.

پیوند به بیرون

[ویرایش]