زبان عبری

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
عبری
עברית, Ivrit
Temple Scroll.png
تکه‌ای از طومار معبد، یکی از طولانی‌ترین طومارهای دریای مرده که در قمران یافت شده‌است.
بیان[(؟)ivˈʁit] – [(؟)ivˈɾit]
زبان بومی در اسرائیل
 دولت فلسطین (اراضی فلسطینی)
منطقهسرزمین اسرائیل
قومیتبنی‌اسرائیل؛ یهودی و سامری‌ها
منقرض‌شدهعبری باستان در سال ۵۸۶ پیش از میلاد منقرض شد، اما به‌عنوان زبان مقدس برای یهودیت به حیات ادامه‌داد.[۱][۲]
گونه‌های نخستین
گونه‌های معیار
الفبای عبری
الفبای دیرین‌عبری (عبری توراتی)
الفبای آرامی (عبری توراتی)
زبان اشاره اسرائیلی (عبری شفاهی همراه با علامت)[۳]
وضعیت رسمی
زبان رسمی در
 اسرائیل (تحت عنوان عبری نوین)
تنظیم‌شده توسطآکادمی زبان عبری
האקדמיה ללשון העברית (HaAkademia LaLashon HaʿIvrit)
کدهای زبان
ایزو ۱–۶۳۹he
ایزو ۲–۶۳۹heb
ایزو ۳–۶۳۹در زمان‌های گوناگون:
heb – عبری نوین
hbo – عبری توراتی
smp – عبری سامری
obm – زبان موابی
xdm – زبان ادومی
گلاتولوگhebr1246[۴]
زبان‌شناسی12-AAB-a
{{{mapalt}}}
گویشوران عبری در جهان:
  مناطقی که عبری زبان اکثریت است
  مناطقی که عبری زبان اقلیت قابل‌توجهی است
این نوشتار شامل نمادهای آوایی آی‌پی‌ای است. بدون پشتیبانی مناسب تفسیر، ممکن است علامت‌های سوال، جعبه یا دیگر نمادها را جای نویسه‌های یونی‌کد ببینید.

زبان عِبْری یا عِبرانی (به عبری: עִבְרִית با تلفظ عیوْریت) یکی از زبان‌های سامی غربی و زبان بومی در اسرائیل است که بیش از ۹ میلیون گویشور دارد.[۵][۶] به‌طور تاریخی، این زبان به‌عنوان زبان بنی‌اسرائیل، یهودیه و نوادگان آن‌ها در نظر گرفته می‌شود؛ هرچند که در تنخ به آن اشاره نشده‌است. کهن‌ترین نمونه‌ها از نگارش عبری به الفبای نیاعبری به سدهٔ دهم پیش از میلاد بازمی‌گردد.[۷]

عبری به شاخهٔ شمال‌غربی از زبان‌های سامی خانوادهٔ زبان‌های آفروآسیایی تعلق دارد و تنها زبان باقی‌مانده از زبان‌های کنعانی و تنها نمونهٔ واقعاً موفق احیای یک زبان مرده است.[۸][۹][۱۰] عبری همچنین در کنار آرامی که بیشتر توسط آشوری‌ها، مندائیان و برخی از یهودیان خاور نزدیک گویش می‌شود، یکی از دو زبان زنده شاخهٔ سامی شمال‌غربی است.[۱۱][۱۲]

سخن گفتن به عبری به‌عنوان زبان روزمره، در حدود سال‌های ۲۰۰ و ۴۰۰ میلادی، در پی شورش بارکوخبا، متوقف شد. از آن پس یهودیان، به ویژه فرهیختگان و مهاجران آن‌ها، به آرامی و به میزانی کمتری یونانی، که زبان‌های بین‌المللی آن دوران بودند، گفتگو می‌کردند.[۱۳] با این حال، زبان عبری برای نماز یهودی، ادبیات دینی، تبادلات تجاری میان یهودیان و شعرهای یهودی استفاده می‌شد تا اینکه در سدهٔ ۱۹ میلادی به‌عنوان زبان گفتاری و ادبیاتی احیا شد. سپس به زبان میانجی یهودیان فلسطین تبدیل شد و در نهایت با بنیان‌گذاری اسرائیل به‌عنوان زبان رسمی این کشور پذیرفته شد. برپایهٔ اطلاعات اتنولوگ، در سال ۱۹۹۸ میلادی، زبان ۵ میلیون نفر در سراسر جهان عبری بود. پس از اسرائیل، ایالات متحدهٔ آمریکا دارای بزرگ‌ترین جمعیت گویشور عبری است و ۲۲۰٫۰۰۰ نفر در این کشور زبان مادری‌شان عبری است.[۱۴]

عبری نوین، تنها زبان رسمی در اسرائیل است، در حالی که عبری توراتی برای امور دینی و مطالعهٔ جوامع یهودی مورد استفاده قرار می‌گیرد. عبری سامری نیز به‌عنوان زبان دینی سامری‌ها استفاده می‌شود، درحالی که زبان محاوره‌ای آن‌ها عبری نوین و عربی است. عبری به‌عنوان زبانی خارجی، اغلب توسط یهودیان و پژوهندگان اسرائیل و یهودیت، باستان‌شناسان، متخصصان زبان‌شناسی در خاورمیانه و دین‌شناسان تاریخ مسیحت مطالعه می‌شود.

تورات (۵ کتاب نخستین)، و بخش‌های زیادی از دیگر بخش‌های کتاب مقدس عبری، به زبان عبری توراتی نوشته شده‌اند، که بخش اعظم آن با لهجه‌ای نوشته شده که پژوهشگران اعتقاد دارند در حدود سدهٔ ششم پیش از میلاد، در حدود زمانی اسارات یهودیان در بابل استفاده می‌شد. به همین دلیل، یهودیان از زمان‌های بسیار دور، از زبان عبری به عنوان لِشان هَکودِش (לשון הקודש)، «زبان مقدس» یاد می‌کنند. در یکی از بخش‌های میشنا نیز از عبری به نام آشوریت یاد شده که به معنای آشوری است.[۱۵]

نام

عبری در فارسی از واژه آرامی ایبرای (ibrāy) ریشه گرفته که خود از واژه ایوری (Ivri، עברי) در عبری توراتی می‌آید و یکی از نام‌های عبرانیان یا بنی‌اسرائیل (یهودیان و سامری‌ها) است. به نظر می‌رسد این نام از ریشه سامی ع-ب-ر به معنای «فراتر»، «سمت دیگر»، «آن سمت» آمده‌است.[۱۶] اصطلاح «عبری» به‌طور کلی معنی «از آن طرف [رودخانه/صحرا]» می‌دهد و یک نام خارجی برای ساکنان اسرائیل و یهودا از طرف بین‌النهرینی‌ها، فنیقی‌ها و فرااردنی‌ها است که رودهای فرات، اردن، لیتانی یا شاید شمال بیابان عربی را میان خود و آن‌ها در نظر می‌گرفتند و عبرانیان را بدین صورت «اهل آن طرف» می‌نامیدند.[۱۷]

تاریخ

یک متن از تنخ مربوط به قرن دهم میلادی

پیشینه

طبق نظر پژوهشگران عبری در دوران پادشاهی‌های اسرائیل و یهودا میان سال‌های ۱۲۰۰ تا ۵۸۶ پیش از میلاد زبانی گفتاری بوده‌است.[۱۸] پژوهشگران در مورد میزانی که عبری در زمان اسارت یهودیان در بابل و رواج آرامی باستان به عنوان زبان میانجی منطقه، زبانی محاوره‌ای بود، مباحثه دارند.

در اوایل سده ششم پیش از میلاد، امپراتوری بابل نو، پادشاهی یهودا را تسخیر، بیشتر اورشلیم را تخریب و مردمش را به بابل تبعید کرد. در دوران اسارت یهودیان در بابل، بیشتر بنی‌اسرائیل آرامی را آموختند و برای دورهٔ چشمگیری نخبگان یهودی تحت تأثیر آرامی بودند.[۱۹] پس از فتح بابل به دست کوروش بزرگ، او به یهودیان اجازه بازگشت به اورشلیم را داد[۲۰][۲۱][۲۲] و در نتیجه آن، گونه‌ای از آرامی در کنار عبری در اسرائیل آن دوران گویش می‌شد. با آغاز دوران مشترک، آرامی کاملاً جای عبری را گرفته و به زبان اولیه گفتاری در میان یهودیان سامریه، بابل و جلیل تبدیل شده بود و یهودیان غربی و روشنفکران آن‌ها نیز به یونانی سخن می‌گفتند. البته گونه‌ای گفتاری از عبری به نام عبری میشنایی تا حدود سده سوم میلادی در یهودا رایج بود اما هیچ شکی نیست که در یک زمان خاص عبری دیگر در گفتار روزمره یهودیان کاربرد نداشت و جای آن را آرامی و سپس یونانی گرفته بودند.

پس از سرکوب شورش بارکوخبا در سده دوم میلادی، یهودیان به اجیار پراکنده شدند و بسیاری از آن‌ها به جلیل نقل مکان کردند، بنابراین بیشتر سخنگوسان بومی زبان عبری در آخرین مرحله در شمال یافت می‌شدند اما رفته‌رفته همین گونه گفتاری نیز از بین رفت.[۲۳] عهد جدید مسیحیت دارای جای‌نام‌ها و نقل‌قول‌های سامی است.[۲۴] این زبان سامی (و به‌طور کلی زبانی که یهودیان در صحنه‌های عهد جدید صحبت می‌کنند) اغلب در متن به عنوان «عبری» ذکر شده‌است؛ اگرچه تفسیر این اصطلاح به زبان آرامی اشاره دارد.

عبری میشنایی به گویشی از عبری اشاره دارد که در تلمود کاربرد دارد (به جز نقل‌قول‌هایی از عبری توراتی) و نخستین نمونه‌های آن در بخش نخست تلمود به نام میشنا در سده دوم میلادی منتشر شده‌اند. این گویش در برخی طومارهای دریای مرده نیز دیده می‌شود. عبری میشنایی یکی از گویش‌های عبری کلاسیک است و حدود یک قرن پس از انتشار میشنا، استفاده از عبری میشنایی به عنوان زبان گفتاری کم شد و بیشتر به عنوان یک زبان مذهبی و ادبی زنده ماند.

قرون وسطی

پس از تلمود، گویش‌های مختلف ادبی منطقه‌ای عبری در قرون وسطی تکامل یافتند. مهم‌ترین آن عبری طبریه‌ای بود که گویش محلی طبریه در جلیل به‌شمار می‌رفت و به عنوان گونهٔ معیار عبری در تنخ درآمد و بنابراین بر سایر گویش‌های عبری نیز تأثیر گذاشت. این عبری گاه به نام عبری تنخی شناخته می‌شود.

نیاز برای بیان مفاهیم علمی و فلسفی از یونانی باستان و عربی کلاسیک، عبری قرون وسطایی را تحریک کرد تا اصطلاحات و دستور زبان را از این زبان‌ها وام گیرد یا اصطلاحات معادل آن را از ریشه‌های عبری موجود ایجاد کند و باعث ایجاد یک سبک متمایز از عبری فلسفی شود. عبری در طول اعصار به عنوان زبان اصلی برای اهداف مکتوب تمام جوامع یهودی در سراسر جهان برای طیف وسیعی از کاربردها - نه تنها مراسم مذهبی، بلکه شعر، فلسفه، علوم و پزشکی، تجارت، مکاتبات روزانه و قراردادها کاربری داشت.

با آغاز دوران باستان متأخر، عبری به عنوان یک زبان گفتاری منقرض شد اما همچنان به عنوان یک زبان ادبی و زبان مذهبی یهودیت مورد استفاده قرار می‌گرفت.

احیا

تابلویی سه‌زبانه به عبری، عربی و انگلیسی در بزرگراهی در اسرائیل
مقالهٔ اصلی: احیای زبان عبری

عبری چندین بار به عنوان یک زبان ادبی احیا شده‌است، که بارزترین تلاش‌ها توسط جنبش هاسکالا (روشنگری) در اوایل و اواسط سده ۱۹ در آلمان رخ داد. در اوایل سده نوزدهم، نوعی عبری در بازارهای اورشلیم بین یهودیان برای تجارت ظاهر شد. این گویش عبری تا حدی پیجین بود.[۲۵] در پایان همین قرن کنشگر یهودی، الیزر بن-یهودا، با داشتن ایدئولوژی بازآفرینی ملی‌گرایی (שיבת ציון، Shivat Tziyon، بعداً صهیونیسم) آغاز به احیای عبری به عنوان زبانی گفتاری کرد. آن عبری سرانجام، در نتیجه جنبش محلی که او ایجاد کرد و همچنین حضور گروه‌های جدید مهاجر، جایگزین زبان‌های یهودیان آن زمان (یهودی-اسپانیایی (یا لادینو)، ییدیش یهودی-عربی و بخاری) یا زبان‌های محل سکونت یهودیان (روسی، فارسی و عربی) شد.

تا پیش از تلاش‌های الیزر بن-یهودا، چنان واژگان عبری برای امور روزمره اندک بود که افراد الفاظ کافی برای بر طرف کردن نیازهای روزانه خود پیدا نمی‌کردند. نقل است که روزی الیزر از همسرش می‌خواست که چای آماده کند، اما به جهت کمبود الفاظ عبری به همسرش گفت: «این را بگیر و این را انجام بده». او سرانجام با همکاری اهل ادب و لغت عبری، جمعیت زبان عبری را در فلسطین تشکیل داد و شروع به نوشتن فرهنگ‌نامه‌ای کرد که تمام واژگان عبری در طول تاریخ در آن جمع‌آوری شده بود، البته او تا قبل از مرگش توانست پنج جلد را تکمیل کند و بعد از مرگ او همفکرانش تا سال ۱۹۵۹ بقیه فرهنگ‌نامه را تکمیل کردند. الیزر نخستین کسی بود که نظریه احیای زبان عبری را مطرح و مقالات مختلفی را در روزنامه‌ها و جراید در این باره منتشر کرد. او در پی احیای واژگان فراموش شده بود و برای معانی جدیدی که زبان عبری کلمه‌ای برای آن‌ها نداشت، با ترکیب واژگان مختلف با یکدیگر، استفاده از الفاظ قدیمی عبری با تغییر معنای آن‌ها و وام گرفتن از دیگر زبان‌ها معادل‌سازی می‌کرد.

نتیجه اصلی کار ادبی روشنفکران عبری در طول قرن نوزدهم نوسازی واژگانی عبری بود. کلمات و اصطلاحات جدیدی به عنوان نوواژه از مجموعه بزرگ نوشته‌های عبری از زمان تنخ یا از عربی، آرامی باستان و لاتین اقتباس شدند. واژگان جدید بسیاری نیز یا از زبان‌های اروپایی به ویژه انگلیسی، روسی، آلمانی و فرانسوی گرفته شدند یا بعد از آن‌ها ساخته شده‌اند. عبری نوین در سال ۱۹۲۱ به زبان رسمی در فلسطین تحت حاکمیت انگلیس (همراه با انگلیسی و عربی) تبدیل شد و سپس در سال ۱۹۴۸ به زبان رسمی کشور تازه‌تاسیس اسرائیل معرفی شد و امروزه رایج‌ترین زبان در این کشور است.

وضعیت کنونی

آکادمی زبان عبری

عبری نوین زبان نخست و رسمی اسرائیل است. تا سال ۲۰۱۳ حدود ۹ میلیون گویشور عبری در جهان وجود داشت[۲۶] که ۷ میلیون از آن‌ها عبری را روان صحبت می‌کردند.[۲۷][۲۸][۲۹]

امروزه ۹۰٪ از یهودیان اسرائیل کاملاً به زبان عبری مسلطند و ۷۰٪ مهارت بسیاری در آن دارند.[۳۰] حدود ۶۰٪ از اعراب اسرائیلی نیز کاملاً به عبری مسلطند[۳۰] و ۳۰٪ گزارش داده‌اند که عبری را بیش از عربی بلدند. در کل حدود ۵۳٪ از جمعیت اسرائیل به عبری به عنوان یک زبان بومی سخن می‌گویند[۳۱] و بیشتر سایرین می‌توانند آن را به روانی صحبت کنند. گرچه در سال ۲۰۱۳ عبری فقط زبان بومی ۴۹٪ از اسرائیلی‌های بالای ۲۰ بود و روسی، عربی، فرانسوی، انگلیسی، ییدیش و لادینو نیز از گسترده‌ترین زبان‌های بومی سایرین بودند. حدود ۲۶٪ از مهاجران اهل شوروی سابق و ۱۲٪ از عرب‌ها گزارش کرده‌اند که توانایی کمی در عبری دارند یا اصلاً آن را بلد نیستند.[۳۰][۳۲]

برای حفظ زبان عبری به عنوان زبان اصلی کاربردی و جلوگیری از ادغام گسترده واژگان انگلیسی در آن، اقداماتی انجام شده‌است. آکادمی زبان عبری از دانشگاه عبری اورشلیم سالانه حدود ۲٫۰۰۰ واژه برای واژگان نوین پیشنهاد می‌کند.

عبری یکی از چندین زبانی است که مورد احترام قانون اساسی آفریقای جنوبی برای استفاده در اهداف مذهبی است.[۳۳] همچنین از ۶ ژانویه ۲۰۰۵، عبری زبان اقلیت رسمی در لهستان است.[۳۴]

واج‌شناسی

عبری توراتی یک موجودی همخوانی متعارف سامی داشت که به مرور زمان تغییراتی کرده‌است. تلفظ‌های عبری نوین آمیزه‌ای از شیوه‌های مختلف یهودی است که عموماً به ساده‌سازی گرایش دارد. در تلفظ عبری سفاردی، همخوان‌های تأکیدی با همتایان معمولی خود جایگزین شده‌اند، مثلاً /w/ به /v/ و همچنین سه همخوان [ɣ ɣ θ] در آن وجود ندارند. امروزه بیشتر اسرائیلی‌ها به دلیل تأثیرات عبری اشکنازی همخوان‌های /tʃ/ و /dʒ/ به دلیل وجود وام‌واژه‌های فراوان تبدیل به واج شده‌اند و /w/ نیز به همین ترتیب دوباره معرفی شده‌است.

واکه‌ها

عبری دارای پنج واکه به دو شکل کوتاه و بلند است. این واکه‌ها در نمودار روبه‌رو نمایش داده شده‌اند:

واکه‌های عبری

همخوان‌ها

همخوان‌های عبری همراه با نمونه‌هایی در جدول زیر آمده‌اند

نیاسامی IPA عبری نمونه
نوشتار توراتی طبریه‌ای نوین واژه معنا
b [b] ב3 ḇ/b /b/ /v/, /b/ /v/, /b/ בית خانه
d [d] ד3 ḏ/d /d/ /ð/, /d/ /d/ דב خرس
g [ɡ] ג3 ḡ/g /ɡ/ /ɣ/, /g/ /ɡ/ גמל شتر
p [p] פ3 p̄/p /p/ /f/, /p/ /f/, /p/ פחם ذغال سنگ
t [t] ת3 ṯ/t /t/ /θ/, /t/ /t/ תמר نخل
k [k] כ3 ḵ/k /k/ /x/, /k/ /χ/, /k/ כוכב ستاره
ṭ [tʼ] ט ṭ ṭ /tˤ/ /t/ טבח پختن
q [kʼ] ק q q /q/ /k/ קבר گور
ḏ [ð] / [d͡ð] ז2 z /ð/ /z/ /z/ זכר نر
z [z] / [d͡z] /z/ זרק انداخت
s [s] / [t͡s] ס s /s/ /s/ /s/ סוכר شکر
š [ʃ] / [t͡ʃ] שׁ2 š /ʃ/ /ʃ/ /ʃ/ שׁמים آسمان
ṯ [θ] / [t͡θ] /θ/ שׁמונה هشت
ś [ɬ] / [t͡ɬ] שׂ1 ś /ɬ/ /s/ /s/ שׂמאל چپ
ṱ [θʼ] / [t͡θʼ] צ ṣ ṱ /sˤ/ /ts/ צל سایه
ṣ [sʼ] / [t͡sʼ] צרח جیغ زد
ṣ́ [ɬʼ] / [t͡ɬʼ] צחק خندید
ġ [ɣ]~[ʁ] ע ʻ /ʁ/ /ʕ/ /ʔ/, - עורב کلاغ
ʻ [ʕ] /ʕ/ עשׂר ده
ʼ [ʔ] א ʼ /ʔ/ /ʔ/ /ʔ/, - אב پدر
ḫ [x]~[χ] ח2 ḥ /χ/ /ħ/ /χ/ חמשׁ پنج
ḥ [ħ] /ħ/ חבל طناب
h [h] ה h /h/ /h/ /h/, - הגר مهاجرت کرد
m [m] מ m /m/ /m/ /m/ מים آب
n [n] נ n /n/ /n/ /n/ נביא پیامبر
r [ɾ] ר r /ɾ/ /ɾ/ /ʁ/ רגל پا
l [l] ל l /l/ /l/ /l/ לשׁון زبان
y [j] י y /j/ /j/ /j/ יד دست
w [w] ו w /w/ /w/ /v/ ורד رز
نیاسامی IPA عبری توراتی طبریه‌ای نوین نمونه

دستور

عبری زبانی تحلیلی است و حالت‌هایی همچون برایی، ازسویی و مفعولی را با استفاده از حرف اضافه به جای حالت دستوری بیان می‌کند. گرچه، عطف نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری فعل و اسم دارد. برای نمون، اسم‌ها حالتی ساختاری به نام «سمیخوت» دارند که رابطه «تعلق به» را نشان می‌دهد و این برعکس ساختار اضافه در بیشتر زبان‌های دیگر است. واژگان در سمیخوت بیشتر با خط پیوند ترکیب می‌شوند. در گفتار نوین این ساختار را گاه می‌توان با حرف اضافه «شِل» به معنای «از» جایگزین کرد. با این حال، موارد زیادی وجود دارد که گونه‌های کاهش‌یافته باستانی حفظ می‌شوند (به ویژه در اصطلاحات و مانند آن) و «شخص»-واژه‌بست‌ها به‌طور گسترده‌ای برای «کاهش» حروف اضافه استفاده می‌شوند.

ترتیب واژگان در جملات در عبری به صورت فعل-فاعل-مفعول است گرچه در مواردی هر نوع ترکیبی قابل قبول و بامعنا است.[۳۵] جملات منفی و پرسشی ترتیبی مشابه با جملات خبری دارند. پرسشی که پاسخ آن به صورت بله/خیر است با "האם" (هایم، گونه پرسشی «اگر») آغاز می‌شود، اما در گفتارهای غیررسمی تا حد زیادی حذف می‌شود.

در عبری حرف تعریف وجود ندارد. نیازی به حضورت فعل در همه جملات عبری نیست و فعل ربطی در زمان حال حذف می‌شود؛ برای نمونه، جمله «من اینجا هستم» (אני פה ani po) فقط دو واژه دارد؛ یکی من (אני) و یکی اینجا (פה). در عبری همچنین حرف اضافه‌ای خاص به نام «اِت» (את et) برای مفعول مستقیم وجود دارد که برابر با «را» در فارسی است و مانند آن قابل حذف.

نوشتار

الفبای عبری
مقالهٔ اصلی: الفبای عبری

عبری به الفبای عبری و از راست‌به‌چپ نوشته می‌شود. الفبای عبری نوعی ابجد و متشکل از ۲۲ حرف است. الفبای نیاعبری شبیه به الفباهای کنعانی و فنیقی است. حروف الفبای عبری به شرح زیر است:

الف گیمل دالِت زَین چِت طِط یُو کاف
א ב ג ד ה ו ז ח ט י כ
ך
لامِد مِم سامخ عَین صاد قُف رِش تاو
ל מ נ ס ע פ צ ק ר ש ת
ם ן ף ץ

استفاده دینی در یهودیت

عبری همیشه به عنوان زبان دینی و علمی مورد استفاده قرار گرفته‌است و در آن سامانه‌های تلفظی زیر یافت می‌شود.

این تلفظ‌ها هنوز در آیین‌های کنیسه‌ها و پژوهش‌های مذهبی در اسرائیل و جاهای دیگر، بیشتر توسط افرادی که گویشور بومی زبان عبری نیستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. با این حال، برخی از اسرائیلی‌های سنت‌گرا از عبارات دینی در نماز استفاده می‌کنند.

بسیاری از کنیسه‌های موجود در سایر کشورها، حتی اگر بر اساس آیین‌ها یا ترکیب قومی اشکنازی باشد، برای احترام به عبری اسرائیلی تلفظ «سفاردی» را پذیرفته‌اند. با این حال، در بسیاری از مدارس یهودی و کنیسه‌ها در انگلیس و آمریکا، این تلفظ چندین عنصر از زیرلایه اشکنازی خود را حفظ می‌کند.

جستارهای وابسته

منابع

  1. ↑ H. S. Nyberg 1952. Hebreisk Grammatik. s. 2. Reprinted in Sweden by Universitetstryckeriet, Uppsala 2006.
  2. ↑ عبری نوین at اتنولوگ (18th ed., 2015)
    عبری توراتی at اتنولوگ (18th ed., 2015)
    عبری سامری at اتنولوگ (18th ed., 2015)
    زبان موابی at اتنولوگ (18th ed., 2015)
    زبان ادومی at اتنولوگ (18th ed., 2015)
  3. ↑ Meir, Irit; Sandler, Wendy (2013). A Language in Space: The Story of Israeli Sign Language.
  4. ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Hebrewic". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
  5. ↑ Thompson, Irene (June 15, 2016). "Hebrew". About World Languages.
  6. ↑ Gur, Nachman; Haredim, Behadrey. "'Kometz Aleph – Au': How many Hebrew speakers are there in the world?". Archived from the original on 4 November 2013. Retrieved 2 November 2013.
  7. ↑ "Most ancient Hebrew biblical inscription deciphered". Physorg.com. January 7, 2010. Retrieved 2013-04-25.
  8. ↑ Grenoble, Leonore A.; Whaley, Lindsay J. (2005). Saving Languages: An Introduction to Language Revitalization. United Kingdom: Cambridge University Press. p. 63. ISBN 978-0-521-01652-0. Retrieved 28 March 2017. Hebrew is cited by Paulston et al. (1993:276) as 'the only true example of language revival.'
  9. ↑ Fesperman, Dan (26 April 1998). "Once 'dead' language brings Israel to life Hebrew: After 1,700 years, a revived language becomes a common thread knitting together a nation of immigrants with little in common except religion". The Baltimore Sun. Sun Foreign Staff. Retrieved 28 March 2017.
  10. ↑ Ghil'ad Zuckermann, 2003, Language Contact and Lexical Enrichment in Israeli Hebrew, Palgrave Macmillan (ISBN 978-1-4039-1723-2 / ISBN 978140338695)
  11. ↑ Grenoble, Leonore A.; Whaley, Lindsay J. (2005). Saving Languages: An Introduction to Language Revitalization. United Kingdom: Cambridge University Press. p. 63. ISBN 978-0-521-01652-0. Retrieved 28 March 2017. Hebrew is cited by Paulston et al. (1993:276) as 'the only true example of language revival.'
  12. ↑ Fesperman, Dan (26 April 1998). "Once 'dead' language brings Israel to life Hebrew: After 1,700 years, a revived language becomes a common thread knitting together a nation of immigrants with little in common except religion". The Baltimore Sun. Sun Foreign Staff. Retrieved 28 March 2017.
  13. ↑ "If you couldn't speak Greek by say the time of early Christianity you couldn't get a job. You wouldn't get a good job. a professional job. You had to know Greek in addition to your own language. And so you were getting to a point where Jews...the Jewish community in say Egypt and large cities like Alexandria didn't know Hebrew anymore they only knew Greek. And so you need a Greek version in the synagogue." – Josheph Blankinsopp, Professor of Biblical Studies University of Notre Dame in A&E's Who Wrote the Bible
  14. ↑ "Table 53. Languages Spoken at Home by Language: 2009", The 2012 Statistical Abstract, U.S. Census Bureau, archived from the original on 2007-12-25, retrieved 2011-12-27
  15. ↑ "Ashurit Hebrew | Sefaria Search". www.sefaria.org. Retrieved 2020-09-12.
  16. ↑ "Strong's Hebrew: 5676. עֵ֫בֶר (eber) – region across or beyond, side". biblehub.com. Retrieved 25 March 2018.
  17. ↑ "הספריה של מט"ח". Lib.cet.ac.il. Retrieved 25 April 2013.
  18. ↑ אברהם בן יוסף ,מבוא לתולדות הלשון העברית (Avraham ben-Yosef, Introduction to the History of the Hebrew Language), page 38, אור-עם, Tel-Aviv, 1981.
  19. ↑ Nicholas Ostler, Empires of the Word: A Language History of the World, Harper Perennial, London, New York, Toronto, Sydney 2006 p80
  20. ↑ "Cyrus the Great: History's most merciful conqueror?". Culture. 2019-05-06. Retrieved 2020-09-07.
  21. ↑ Andrew Silow-Carroll. "Who is King Cyrus, and why did Netanyahu compare him to Trump?". www.timesofisrael.com. Retrieved 2020-09-07.
  22. ↑ "After the Babylonian Exile". www.jewishvirtuallibrary.org. Retrieved 2020-09-07.
  23. ↑ Spolsky, B. , "Jewish Multilingualism in the First century: An Essay in Historical Sociolinguistics", Joshua A. Fishman (ed.), Readings in The Sociology of Jewish Languages, Leiden: E. J. Brill, 1985, p. 40. and passim
  24. ↑ Huehnergard, John and Jo Ann Hackett. The Hebrew and Aramaic languages. In The Biblical World (2002), Volume 2 (John Barton, ed.). P.19
  25. ↑ "This week in history: Revival of the Hebrew language – Jewish World – Jerusalem Post".
  26. ↑ Klein, Zeev (18 March 2013). "A million and a half Israelis struggle with Hebrew". اسرائیل هیوم. Archived from the original on 4 November 2013. Retrieved 2 November 2013.
  27. ↑ "The differences between English and Hebrew". Frankfurt International School. Archived from the original on 6 November 2013. Retrieved 2 November 2013.
  28. ↑ "Hebrew – UCL". کالج دانشگاهی لندن. Archived from the original on 6 November 2013. Retrieved 2 November 2013.
  29. ↑ "Why Learn a Language?". Archived from the original on 3 November 2013. Retrieved 2 November 2013.
  30. ↑ ۳۰٫۰ ۳۰٫۱ ۳۰٫۲ "CBS: 27% of Israelis struggle with Hebrew – Israel News, Ynetnews". Ynetnews.com. 21 January 2013. Retrieved 9 November 2013.
  31. ↑ The Israeli Conflict System: Analytic Approaches
  32. ↑ "Some Arabs Prefer Hebrew – Education – News". Israel National News. Retrieved 25 April 2013.
  33. ↑ "Constitution of the Republic of South Africa, 1996 – Chapter 1: Founding Provisions | South African Government". www.gov.za. Retrieved 2020-08-29.
  34. ↑ Pisarek, Walery. "The relationship between official and minority languages in Poland" (PDF). European Federation of National Institutions for Language. Retrieved 7 November 2017.
  35. ↑ "Basic Word Order in the Biblical Hebrew Verbal Clause, Part 6 | Ancient Hebrew Grammar". Ancienthebrewgrammar.wordpress.com. 2011-05-24. Retrieved 25 April 2013.

پیوند به بیرون

برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=زبان_عبری&oldid=33131443»