اصل
اصل در لغت به معنای ریشه و بن است دربرابر فرع که شاخه وبر است [۱]
تعریف[ویرایش]
قانون یا قاعده‌ای حقوقی است که باید از آن پیروی شود، یا معمولاً باید از آن پیروی شود، یا می‌توان به دلخواه از آن پیروی نمود، یا نتیجه گریزناپذیر چیزی‌ست، نظیر قوانین مشاهده شده در طبیعت یا شیوه‌ای که سیستمی ساخته می‌شود. اصول چنان سیستمی را کاربران آن مشخصات ذاتی سیستم، یا بازتاب دهندهٔ هدف طراحی شدهٔ سیستم می‌دانند، و عملکرد مؤثر یا استفاده از آن در صورت بی‌توجهی به هر یک از اصول غیرممکن خواهد بود.[۲]
مثال‌هایی از اصول:
- یک قانون، آموزه یا فرضیهٔ توصیفی کامل و بنیادین،
- یک قاعده یا ضابطهٔ رفتاری اصولی،
- یک قانون یا واقعیت طبیعت که اساس کار یک ابزار مصنوعی باشد.
انواع اصول در علوم گوناگون[ویرایش]
آمار[ویرایش]
اخترشناسی[ویرایش]
اخلاق[ویرایش]
حقوق بین‌الملل[ویرایش]
- اصل ولادت مطهر
- اصل عدم توسل به زور
- اصل حل مسالمت‌آمیز اختلافهای بین‌المللی
- اصل عدم مداخله در امور داخلی
- اصل همکاری بین‌المللی
- اصل برابری حقوق و خودگردانی خلقها
- حق خلقها برای تعیین سرنوشت خویش
- اصل برابری حاکمیت دولتها
- اصل اجرای صادقانهٔ تعهدات بین‌الملل
- اصل تمامیت ارضی کشورها
- اصل خلل ناپذیری مرزها
- اصل احترام به حقوق بشر
حقوق[ویرایش]
ریاضی[ویرایش]
ژنتیک[ویرایش]
فقه[ویرایش]
فلسفه[ویرایش]
- اصل انسان‌نگر
- اصل عدم ( یادآوری : این اصل در نظر بسیاری از فلاسفه پذیرفته نیست ؛ چرا که چیزی از نیستی ، هست نمی شود . )
فیزیک[ویرایش]
- اصل احتیاطی
- اصل برهم‌نهی
- اصل پلی‌فیر
- اصل تمام‌نگاری
- اصل عدم قطعیت
- اصل فرما
- اصل لانداوه
- اصل نسبیت
- اصل هم‌خوانی
- اصل هم‌ارزی
- اصل هویگنس
کیهان‌شناسی[ویرایش]
معرفت‌شناسی[ویرایش]
منطق[ویرایش]
هندسه[ویرایش]
- اصل توازی اقلیدسی
- اصل توازی هذلولوی
- اصل موضوع گسترش
- اصل موضوع زوج سازی
- اصل موضوع اجتماع
- اصل موضوع تصریح
- اصل خوش‌ترتیبی
- اصل موضوع مجموعه تهی
- اصل موضوع مجموعه توانی
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- ↑ فرهنگ معین
- ↑ Alpa, Guido (1994) "General Principles of Law," Annual Survey of International & Comparative Law: Vol. 1: Is. 1, Article 2.[۱] بایگانی‌شده در ۱۹ ژوئیه ۲۰۱۱ توسط Archive.today,
- ↑ اصول ١ تا ٧ در منشور ملل متحد (دیباجه، مادۀ ١ و ٢ منشور، به ویژه مادۀ ٢)
- ↑ اعلامیۀ مجمع عمومی ملل متحد درسال ١٩٧٠
- ↑ سه اصل ٨، ٩ و ١٠ در سند نهای همایش هلسینکی دربارۀ امنیت و همکاری در اروپا سال ١٩٧٥ تثبیت یافته اند
پیوند به بیرون[ویرایش]
معنای principle را در ویکی‌واژه، واژه‌نامهٔ آزاد، ببینید.
