پرش به محتوا

سامخیا

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
نموداری که نظریه تکامل مواد مختلف را از پراکریتی (طبیعت) در سامخیا، مکتب دوگانه‌گرایانه فلسفه هند، نشان می‌دهد.

سامکهیَه/سامکهیا یا سانکیَه (سانسکریت: सांख्य) یکی از شش آستیکه مکتب‌های فلسفی هندو است. این مفهوم بیشتر با مکتب یوگا در آئین هندوئیسم مرتبط است. سامکهیَه فلسفه‌ای شمارشگر است، بدین مفهوم که معرفت‌شناسی را سه تا از شش پراماناس «به‌عنوان تنها وسیله‌ی قابل‌اعتماد برای دستیابی به دانش» می‌داند.[۱] این موارد شامل پراتیاکسَه (ادراک)، آنومانَه (استنباط)، و سابدَه (منابع معتبر) هستند. این مفهوم گاهی به‌عنوان خردگرایی در مکاتب فلسفه هندی قلمداد می‌شود. اتکای این مکاتب باستانی به عقل منحصربه‌فرد اما محکم بود.[۲][۳]

منابع

[ویرایش]
  1. Mikel Burley (2012), Classical Samkhya and Yoga – An Indian Metaphysics of Experience, Routledge, شابک ‎۹۷۸−۰۴۱۵۶۴۸۸۷۵, pages 43–46.
  2. Knut A. Jacobsen, Theory and Practice of Yoga, Motilal Banarsidass, شابک ‎۹۷۸−۸۱۲۰۸۳۲۳۲۹, pages 100–101.
  3. "Samkhya", American Heritage Dictionary of the English Language, Fifth Edition (2011), Quote: "Samkhya is a system of Hindu philosophy based on a dualism involving the ultimate principles of soul and matter."