وگانیسم
| وگانیسم | |
|---|---|
        از بالا سمت راست: بلغور با خورش بادمجان، سمبوسه با خورش لپه، دلمه با سیب‌زمینی سرخ‌کرده، فلافل با سبزیجات، قورمه‌سبزی بدون گوشت با برنج، برنج با عدس، آش رشته بدون کشک، ته‌دیگ | |
| شرح | خاتمهٔ استفاده از محصولات حیوانی |
| آغازگران جنبش |
راجر کرب (۱۶۲۱–۸۰)[۱] جیمز پیروپونت گریوز (۱۷۷۷–۱۸۴۲) پرسی بیش شلی (۱۷۹۲–۱۸۲۲) سیلوستر گراهام (۱۷۹۴–۱۸۵۱)[۲] آموس برانسون آلکوت (۱۷۹۹–۱۸۸۸)[۳] دونالد واتسون (۱۹۱۰–۲۰۰۵) اچ جی دین‌شاه (۱۹۳۳–۲۰۰۰) |
| تاریخ ابداع عنوان | نوامبر ۱۹۴۴، با افتتاح انجمن وگان بریتانیا |
وگانیسم (به فرانسوی: Véganisme)[۴] یا گیاهخواری مطلق[۵] یک روش تغذیه و زندگی است که هدف آن حذف هر نوع محصول حیوانی چه در غذا و چه در مواد مصرفی است.[۶] مهم‌ترین دلایل وگان شدن افراد (کسانی که به وگانیسم اعتقاد دارند) مسائل اخلاقی یا رعایت حقوق حیوانات، حفاظت از محیط زیست و حفظ سلامتی است. گرچه برخی از افراد به دلیل تفکرات معنوی رو به گیاهخواری کامل می‌آورند اما پایه و هدف اصلی وگان‌ها مبارزه با مفهوم عرضه و تقاضا در محصولات صنعتی است که در روند تولید آن‌ها به حیوانات و محیط زیست و در نهایت به صورت غیر مستقیم به دیگر انسان‌ها آسیب وارد می‌کند.[۷] بسیاری از افراد وگان با پرورش صنعتی حیوانات و آزمایش روی حیوانات مخالفت می‌کنند. روش تغذیهٔ وگان زیرمجموعه‌ای از گیاهخواری است. تصاویر زیر مربوط به رژیم غذایی گیاهخواری است.
محتویات
تاریخچه[ویرایش]
واژه وگان (Vegan) اولین بار در سال ۱۹۴۴ توسط «دونالد واتسون» ابداع شد. این کلمه از سه حرف اول و دو حرف آخر واژه گیاهخوار (Vegetarian) تشکیل شده‌است.[۸] از سال ۱۹۹۴، اول نوامبر روز جهانی وگان نامگذاری شد و همه ساله در این روز گیاه‌خواران به تبلیغ و ترویج گیاهخواری می‌پردازند.[۹]
محصولات حیوانی[ویرایش]
از مهم‌ترین محصولات حیوانی که وگان‌ها از مصرفشان خودداری می‌کنند می‌توان انواع گوشت (گوشت قرمز، مرغ، آبزیان و…)، لبنیات، تخم‌مرغ، عسل، ابریشم، چرم، خز، و… را نام برد و نیز محصولاتی که در آن‌ها از فراورده‌های حیوانی (مانند ژلاتین) استفاده شده‌است.
مسائل اخلاقی[ویرایش]
پرسش اساسی این است: آیا انسان حق کشتار و استفاده از حیوانات را دارد؟ افرادی که به دلایل اخلاقی روش زندگی وگان را انتخاب می‌کنند پاسخشان به این سؤال منفی است. همچنین افرادی چون «تام رگان» یا «گری فرانسیون» مخالف بهره‌کشی و کشتار حیوانات هستند.
تندرستی[ویرایش]
بر طبق گفتهٔ «انجمن تغذیهٔ آمریکا» (ADA) می‌توان با یک رژیم صحیح وگان در تمامی دوران زندگی سالم بود و از آن در پیشگیری و درمان بیماری‌های خاص کمک جست؛ ولی پیشنهاد می‌شود افراد وگان در تأمین کلسیم، ید، آهن، روی، و ویتامین‌های B۱۲ و D به بدن خود دقت کافی داشته باشند.[۱۰] ضمناً منبع کلسیم کلم پیچ، لوبیا چشم بلبلی، شلغم، کنجد و بادام و منابع آهن لوبیای سفید، عدس، نخود، زردآلو، جعفری، زیتون و مهم‌ترین راه تأمین ویتامین D بدن نور خورشید است.
گرسنگی جهانی[ویرایش]
در حال حاضر نزدیک به یک میلیارد انسان در جهان گرسنه هستند.[۱۱] این در حالی است که انسان برای تولید گوشت، مقدار زیادی از گیاهان را به مصرف غذای دام می‌رساند و این غذا صرف رشد و حرکت و… دام‌ها می‌شود. به عنوان نمونه برای تولید یک کیلوگرم گوشت به ۱۶ کیلوگرم غلات نیاز است.[۱۲]
محیط زیست[ویرایش]
طبق گزارش «اتحادیه دانشمندان دغدغه‌مند» ﴿Union of Concerned Scientists﴾ خوردن گوشت بعد از وسایل نقلیه سوخت فسیلی، به عنوان بزرگترین خطر محیط زیست به‌شمار می‌رود. همچنین در سال ۲۰۰۶ گزارشی با عنوان «سایه بلند احشام» توسط فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد) به‌طور گسترده پخش گردید. این گزارش تخمین زد که پرورش دام‌ها (گاو، بوفالو، گوسفند، بز، خوک، و ماکیان) جهت استفادهٔ بشر، عامل ایجاد ۱۸٪ از آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای است،[۱۳] همچنین، بر اساس پژوهشی که در سال ۲۰۰۹ توسط مؤسسهٔ «ورلد واچ» انتشار یافت مشخص شد که حداقل ۵۱٪ از احشام و تغییرات آب و هوایی توسط دامداری‌ها تولید می‌شود.[۱۴]
وگانیسم در جهان[ویرایش]
- ایالات متحده آمریکا: در آمریکا شمار وگان‌ها را از نیم (Faunalytics, 2014) تا دو (Gallup, 2012) درصد برآورد کرده‌اند. در آمار یکم که شمار وگان‌ها را نیم درصد گمان می‌کند، هفتاد درصد آنان که بدین رژیم گراییده‌اند آن را رها کرده‌اند.
- بریتانیا: در یک آمارگیری دولتی در سال ۲۰۰۷ دو درصد مردم بریتانیا گفتند که وگان هستند. در یک آمارگیری دیگر در سال ۲۰۱۶، ده هزار تن از مردم بریتانیا با سن پانزده سال یا بیشتر را برگزیدند و از آنان آمار گرفتند. نتیجه این شد که ۱٫۰۵ درصد این گروه وگان‌اند. انجمن وگانیسم (The Vegan Society) می‌گوید که امروزه کم و بیش پانصد و چهل و دو هزار تن در بریتانیا از یک رژیم غذایی وگان پیروی می‌کنند.
- سوییس: یک آمار که در سال ۲۰۱۶ از مردم سوییس گرفته شده می‌گوید که کم و بیش یک درصد از سوییسیان وگان‌اند.
- سوئد: در یک آمارگیری در سال ۲۰۱۶، چهار درصد سوئدیان گفته‌اند که وگان‌اند.
- هلند: در سال ۲۰۱۴، انجمن وگان‌های هلند گفته که چهل و پنج هزار تن (۰٫۲۷ درصد) از هلندیان وگان‌اند.
- ایتالیا: در سال ۲۰۱۵، ۰٫۶ تا ۳ درصد ایتالیاییان گفته‌اند که وگان‌اند.
- اسرائیل: پنج درصد (سیصد هزار) تن از مردم اسرائیل گفته‌اند که وگان اند (آمار ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵). از این دید، اسراییل در فهرست کشورها بر پایه شمار وگان‌ها نسبت به جمعیت، رتبه یکم را می‌دارد.
پانویس[ویرایش]
- ↑ Records of Buckinghamshire, Volume 3, BPC Letterpress, 1870, p. 68.
- ↑ Rynn Berry, "A History of the Raw-Food Movement in the United States," in Brenda Davis and Vesanto Melina (eds.), Becoming Raw: The Essential Guide to Raw Vegan Diets, Book Publishing Company, 2010, p. 9ff.
- ↑ James D. Hart, "Alcott, Amos Bronson," in The Oxford Companion to American Literature, Oxford University Press, 1995, p. 14. Richard Francis, Fruitlands: The Alcott Family and their Search for Utopia, Yale University Press, 2010.
- ↑ «مفاهیم: وگان کیست؛ وگانیسم چیست؟». همشهری آنلاین. ۱۷ بهمن ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۱ مارس ۲۰۱۵.
- ↑ «گیاهخوار مطلق» [تغذیه] هم‌ارزِ «vegan, strict vegetarian, pure vegetarian»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. «فارسی». در همان. دفتر سوم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۵۰-۸ (ذیل سرواژهٔ گیاهخوار مطلق)
- ↑ http://www.vegansociety.com/uploadedFiles/About_Us/Articles-of-Association-Nov-09.pdf
- ↑ TIME Magazine: Veggie Tales
- ↑ Welcome to the Vegan Society Website
- ↑ World Vegan Day - About
- ↑ http://www.eatright.org/HealthProfessionals/content.aspx?id=7204
- ↑ Number Of World’s Hungry Tops A Billion | WFP | United Nations World Food Programme - Fighting Hunger Worldwide
- ↑ GoVeg.com // Meat and World Hunger
- ↑ Livestock's long shadow: environmental issues and options
- ↑ Study claims meat creates half of all greenhouse gases - Climate Change, Environment - The Independent
جستارهای وابسته[ویرایش]
منابع[ویرایش]
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Veganism». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۸ مارس ۲۰۱۰.
 |
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ وگانیسم موجود است. |
| شیرها |  | |
|---|---|---|
| فرآورده‌های مرتبط | ||
| برند‌ها, شرکت‌ها | ||
| مرتبط | ||
.svg){kind=small}
