وگانیسم

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

وگانیسم (به فرانسوی: Véganisme)[۱] یا گیاهخواری مطلق[۲] یک روش تغذیه و زندگی است که هدف آن حذف هر نوع محصول حیوانی چه در غذا و چه در مواد مصرفی است.[۳] مهم‌ترین دلایل وگان (وِجِتِریَن) شدن افراد (کسانی که به وگانیسم اعتقاد دارند) مسائل اخلاقی یا رعایت حقوق حیوانات، حفاظت از محیط زیست و حفظ سلامتی است. گرچه برخی از افراد به دلیل تفکرات معنوی رو به گیاه‌خواری کامل می‌آورند اما پایه و هدف اصلی وگان‌ها مبارزه با مفهوم عرضه و تقاضا در محصولات صنعتی است که در روند تولید آن‌ها به حیوانات و محیط زیست و در نهایت به صورت غیر مستقیم به دیگر انسان‌ها آسیب وارد می‌کند.[۴] بسیاری از افراد وگان با پرورش صنعتی حیوانات و آزمایش روی حیوانات مخالفت می‌کنند. روش تغذیهٔ وگان زیرمجموعه‌ای از گیاه‌خواری است. تصاویر زیر مربوط به رژیم غذایی گیاه‌خواری است.

تاریخچه[ویرایش]

واژه وگان (Vegan) اولین بار در سال ۱۹۴۴ توسط «دونالد واتسون» ابداع شد. این کلمه از سه حرف اول و دو حرف آخر واژه گیاهخوار (Vegetarian) تشکیل شده‌است.[۵] از سال ۱۹۹۴، اول نوامبر روز جهانی وگان نامگذاری شد و همه ساله در این روز گیاه‌خواران به تبلیغ و ترویج گیاه‌خواری می‌پردازند.[۶]

محصولات حیوانی[ویرایش]

از مهم‌ترین محصولات حیوانی که وگان‌ها از مصرفشان خودداری می‌کنند می‌توان انواع گوشت (گوشت قرمز، مرغ، آبزیان و…)، لبنیات، تخم‌مرغ، عسل، ابریشم، چرم، خز، و… را نام برد و نیز محصولاتی که در آن‌ها از فراورده‌های حیوانی (مانند ژلاتین) استفاده شده‌است.

تعصب علیه وگان ها[ویرایش]

مطالعه ای که از روانشناسان کانادایی انجام شده است نشان می دهد که وگان به عنوان سایر گروه های اقلیت رتبه منفی کسب می کنند. افرادی که به دلیل سلامتی وگان می شوند نسبت به افرادی که به دلیل اخلاقی یا به دلیل حقوق حیوانات وگن می شود رتبه بهتری کسب می کنند.[۷]

یک مطالعه با حضور 300 شرکت کننده بررسی کرد که چه اتفاقی می افتد اگر شخصی به کسانی که گوشت می خورند یادآوری کند که گوشت از حیوانات به دست می آید. این مطالعه نشان داد که این باعث افزایش ناراحتی هنگام خوردن گوشت می شود و همچنین منجر به قضاوت منفی کمتری در مورد گیاهخواران می شود.

این یافته ها با وگان هایی که احساس می کنند توسط افرادی که گوشت می خورند مورد تبعیض قرار می گیرند سازگار است.[۸]  گوشتخوارانی نیز وجود دارند که به رژیم وگان روی نمی آورند زیرا هنگام وگان شدن می ترسند که به آنها انگ زده شود.

این تعصبات منفی در مورد گیاهخواران گاهی ویگافوبیا نامیده می شود .[۹] احساسات مثبت در مورد گیاهخواران نیز وجود دارد: به دلیل رژیم غذایی ، ممکن است به آنها فضیلت بیشتری داده شود.[۱۰]

مسائل اخلاقی[ویرایش]

پرسش اساسی این است: آیا انسان حق کشتار و استفاده از حیوانات را دارد؟ افرادی که به دلایل اخلاقی روش زندگی وگان را انتخاب می‌کنند پاسخشان به این سؤال منفی است. همچنین افرادی چون «تام رگان» یا «گری فرانسیون» مخالف بهره‌کشی و کشتار حیوانات هستند.

تندرستی[ویرایش]

بر طبق گفتهٔ «انجمن تغذیهٔ آمریکا» (ADA) می‌توان با یک رژیم صحیح وگان در تمامی دوران زندگی سالم بود و از آن در پیشگیری و درمان بیماری‌های خاص کمک جست؛ ولی پیشنهاد می‌شود افراد وگان در تأمین کلسیم، ید، آهن، روی، و ویتامین‌های B۱۲ و D به بدن خود دقت کافی داشته باشند.[۱۱] ضمناً منبع کلسیم کلم پیچ، لوبیا چشم بلبلی، شلغم، کنجد و بادام و منابع آهن لوبیای سفید، عدس، نخود، زردآلو، جعفری، زیتون و مهم‌ترین راه تأمین ویتامین D بدن نور خورشید است.

گرسنگی جهانی[ویرایش]

در حال حاضر نزدیک به یک میلیارد انسان در جهان گرسنه هستند.[۱۲] این در حالی است که انسان برای تولید گوشت، مقدار زیادی از گیاهان را به مصرف غذای دام می‌رساند و این غذا صرف رشد و حرکت و… دام‌ها می‌شود. به عنوان نمونه برای تولید یک کیلوگرم گوشت به ۱۶ کیلوگرم غلات نیاز است.[۱۳]

محیط زیست[ویرایش]

طبق گزارش «اتحادیه دانشمندان دغدغه‌مند» ﴿Union of Concerned Scientists﴾ خوردن گوشت بعد از وسایل نقلیه و سوخت های فسیلی، به عنوان بزرگترین خطر محیط زیست به‌شمار می‌رود. همچنین در سال ۲۰۰۶ گزارشی با عنوان «سایه بلند احشام» توسط فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد) به‌طور گسترده پخش گردید. این گزارش تخمین زد که پرورش دام‌ها (گاو، بوفالو، گوسفند، بز، خوک، و ماکیان) جهت استفادهٔ بشر، عامل ایجاد ۱۸٪ از آلاینده‌ها و گازهای گلخانه‌ای است،[۱۴] در حالی که مصرف سوخت های فسیلی توسط تمام وسایل نقلیه 13% است، بر اساس پژوهشی که در سال ۲۰۰۹ توسط مؤسسهٔ «ورلد واچ» انتشار یافت مشخص شد که حداقل ۵۱٪ از احشام و تغییرات آب و هوایی توسط دامداری‌ها تولید می‌شود.[۱۵]


وگانیسم در جهان[ویرایش]

  • استرالیا : استرالیایی ها در اواسط سال 2015 تا اواسط 2016 بیشترین درصد رو بین جستجگران کلمه "وگان" در سراسر جهان در گوگل داشتند.[۱۶] یك تحقیق بین المللی Euromonitor نتیجه گرفت كه بازار غذاهای بسته بندی شده وگان در استرالیا بین سال های 2015 و 2020 با رشد 9.6٪ در سال است که استرالیا را به سومین بازار وگان با رشد سریع پس از چین و امارات متحده عربی تبدیل می کند.[۱۷]
  • اتریش : در سال 2013 ، کوریر تخمین زد که 0.5 درصد از اتریشی ها وگانیسم و ​​در پایتخت ، وین ، 0.7 درصد.[۱۸]
  • بلژیک : یک مطالعه آنلاین در سال 2016 توسط IVOX نشان داد که از 1000 ساکن هلندی زبان فلاندر و بروکسل از 18 سال به بالا ، 0.3 درصد وگان هستند.[۱۹]
  • کانادا : در سال 2018 ، یک نظرسنجی تخمین زده است که 2.1 درصد از افراد بالغ کانادایی خود را وگان می دانند.[۲۰]
  • آلمان : از سال 2016، داده ها تخمین زده اند که افرادی که از رژیم غذایی وگان در آلمان پیروی می کنند بین 0.1٪ تا 1٪ جمعیت (بین 81،000 تا 810،000 نفر) متفاوت است.[۲۱]
  • هند : در نظرسنجی ملی بهداشت 2005-06 ، 1.6٪ از جمعیت مورد بررسی گزارش کردند که هرگز محصولات حیوانی مصرف نکرده اند. گیاهخواری بیشتر در ایالت های گجرات (4.9٪) و ماهاراشترا (4.0٪)رایج بود.[۲۲]
  • اسرائیل : پنج درصد (تقریباً 300،000نفر) درسال 2014 در اسرائیل گفتند که وگان هستند ، که این بالاترین میزان سرانه وگان در جهان است.[۲۳]  در نظرسنجی 2015 توسط Globes و کانال 2 News اسرائیل به طور مشابه نشان داد که 5٪ از اسرائیلی ها وگان هستند. همچنین گیاهخواری در میان اعراب اسرائیلی افزایش یافته است. ارتش اسرائیل در سال 2015 لوازم ویژه ای برای سربازان وگان تهیه کرد که شامل تهیه چکمه های غیر چرم و برت های بدون پشم بود.  گیاهخواری همچنین پیروی ازمنع یهودیت در ترکیب گوشت و شیر در وعده های غذایی را ساده می کند.[۲۴]
  • ایتالیا : از سال 2015 بین 0.6 تا سه درصد از ایتالیایی ها گیاهخوار گزارش شده اند.[۲۵]
  • هلند : در سال 2018 ، انجمن هلندی گیاهخواران ( Nederlandse Vereniging voor Veganisme ) بر اساس رشد عضویت بیش از 100000 وگان هلندی (0.59 درصد) تخمین زده است.[۲۶]
  • رومانی : پیروان کلیسای ارتدکس رومانی در طول چندین دوره در طول تقویم کلیسایی روزه خود را نگهمی دارند که بالغ بر اکثریت سال است. در سنت ارتدوکس رومانی ، فدائیان از خوردن هرگونه فرآورده های حیوانی در این دوران خودداری می کنند. در نتیجه ، غذاهای وگان در فروشگاه ها و رستوران ها به وفور یافت می شود. با این حال ، رومانیایی ها ممکن است با رژیم وگان به عنوان یک انتخاب سبک زندگی تمام وقت آشنا نباشند.[۲۷]
  • سوئد : چهار درصد گفتند که در نظرسنجی Demoskop در سال 2014 وگان بوده اند.[۲۸]
  •  سوئیس : شرکت تحقیقات بازار DemoSCOPE در سال 2017 تخمین زده است که سه درصد از جمعیت سوئیس وگان هستند.[۲۹]
  • انگلستان : در انگلیس ، جایی که بازار توفو و گوشت ساختگی 786.5 میلیون پوند ارزش داشت ، دو درصد گفتند که آنها در تحقیق دولتی سال 2007 وگان هستند. [۳۰] یک مطالعه Ipsos MORI در سال 2016 به سفارش جامعه وگان با بررسی تقریباً 10 هزار نفر از افراد 15 سال به بالا در سراسر انگلیس ، اسکاتلند و ولز ، نشان داد که 1.05 درصد گیاهخوار هستند. جامعه وگان تخمین می زند که 542000 نفر در انگلیس رژیم گیاهخواری را دنبال می کنند.  طبق نظرسنجی سال 2018 توسط Comparethemarket.com ، تعداد افرادی که در انگلستان گیاهخوار معرفی می شوند به بیش از 3.5 میلیون نفر رسیده است که تقریباً هفت درصد جمعیت است و نگرانی های زیست محیطی عامل اصلی این امر بود. با این حال ، جامعه وگان مستقر در انگلستان ، که به طور منظم نظرسنجی خود را انجام می دهند ، به این رقم تورم شک کرده اند : انجمن وگان در سال 2018 دریافت که 600،000 گیاهخوار در انگلیس وجود دارد (1.16٪) ، که به نظر می رسد یک اتفاق چشمگیر است برای افزایش ارقام قبلی  در سال 2020 ، دادگاهی حکم داد که وگانیسم اخلاقی طبق قانون تساوی 2010 یک عقیده محافظت شده است ، به این معنی که کارفرمایان نمی توانند برای افراد وگان تبعیض قائل شوند.[۳۱]
  • ایالات متحده آمریکا : برآورد گیاهخواران در ایالات متحده در گذشته از 2٪ ( گالوپ ، 2012) تا 0.5٪ متفاوت بود (سال Faunalytics ، 2014).[۳۲] طبق گفته های اخیر ، 70٪ از کسانی که رژیم گیاهخواری را انتخاب کردند آن را کنار گذاشتند.[۳۳] با این حال ، Top Trends in Prepared Foods 2017 تخمین زده است که "6٪ از مصرف کنندگان گوشت در ایالات متحده اکنون ادعا می کنند که گیاهخوار هستند ، در حالی که فقط 1٪ در سال 2014 بوده است." [۳۴] طبق گزارش بی بی سی ، سیاه پوستان آمریکایی تقریباً سه برابر بیشتر از سایر آمریکایی ها وجترین و وگان هستند. آنها به مطالعه مرکز تحقیقات پیو استناد کردند که ادعا می کند 8٪ سیاه پوستان آمریکایی وجترین و وگان هستند ، در حالی که 3٪ از مردم عادی هستند.[۳۵]

پانویس[ویرایش]

  1. ↑ «مفاهیم: وگان کیست؛ وگانیسم چیست؟». همشهری آنلاین. ۱۷ بهمن ۱۳۹۳. دریافت‌شده در ۱ مارس ۲۰۱۵.
  2. ↑ «گیاهخوار مطلق» [تغذیه] هم‌ارزِ «vegan, strict vegetarian, pure vegetarian»؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. دفتر سوم. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی. شابک ۹۶۴-۷۵۳۱-۵۰-۸ (ذیل سرواژهٔ گیاهخوار مطلق)
  3. ↑ http://www.vegansociety.com/uploadedFiles/About_Us/Articles-of-Association-Nov-09.pdf
  4. ↑ «TIME Magazine: Veggie Tales». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۲ اکتبر ۲۰۰۴. دریافت‌شده در ۲۲ اکتبر ۲۰۰۴.
  5. ↑ Welcome to the Vegan Society Website
  6. ↑ «World Vegan Day - About». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۷ ژوئن ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۱ دسامبر ۲۰۰۹.
  7. ↑ MacInnis, Cara C.; Hodson, Gordon (2015-12-06). "It ain't easy eating greens: Evidence of bias toward vegetarians and vegans from both source and target:". Group Processes & Intergroup Relations. doi:10.1177/1368430215618253.
  8. ↑ MacInnis, Cara C.; Hodson, Gordon (2015-12-06). "It ain't easy eating greens: Evidence of bias toward vegetarians and vegans from both source and target:". Group Processes & Intergroup Relations. doi:10.1177/1368430215618253.
  9. ↑ https://doi.org/10.1007%2F978-3-658-22438-7_12. پیوند خارجی در |title= وجود دارد (کمک)
  10. ↑ (PDF) https://kar.kent.ac.uk/73219/1/meat%20animal%20reminder%20manuscript%20revised%204.pdf. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  11. ↑ «نسخه آرشیو شده». بایگانی‌شده از اصلی در ۳۱ مارس ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۱ دسامبر ۲۰۰۹.
  12. ↑ «Number Of World’s Hungry Tops A Billion | WFP | United Nations World Food Programme - Fighting Hunger Worldwide». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ ژانویه ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۲۶ دسامبر ۲۰۰۹.
  13. ↑ GoVeg.com // Meat and World Hunger
  14. ↑ Livestock's long shadow: environmental issues and options
  15. ↑ Study claims meat creates half of all greenhouse gases - Climate Change, Environment - The Independent
  16. ↑ «Why 'Vegan' Is THE Word of 2016». PETA Australia (به انگلیسی). ۲۰۱۶-۰۴-۱۲. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۷.
  17. ↑ Cormack, Lucy (2016-06-04). "Australia is the third-fastest growing vegan market in the world". The Sydney Morning Herald. Retrieved 2020-10-17.
  18. ↑ barbara.reiter,anita.kattinger (2013-05-28). "Total Vegan". kurier.at (به آلمانی). Retrieved 2020-10-17.
  19. ↑ http://www.vilt.be/minder-vlees-eten-steeds-meer-ingeburgerd. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  20. ↑ «Most vegans, vegetarians in Canada are under 35: survey». دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۷.
  21. ↑ (PDF) https://www.ernaehrungs-umschau.de/fileadmin/Ernaehrungs-Umschau/pdfs/pdf_2016/04_16/EU04_2016_Special_DGE_eng_final.pdf. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  22. ↑ Agrawal, Sutapa; Millett, Christopher J; Dhillon, Preet K; Subramanian, SV; Ebrahim, Shah (2014-09-05). "Type of vegetarian diet, obesity and diabetes in adult Indian population". Nutrition Journal. 13. doi:10.1186/1475-2891-13-89. ISSN 1475-2891. PMC 4168165. PMID 25192735.
  23. ↑ Sales، Ben. «Israelis growing hungry for vegan diet». www.timesofisrael.com (به انگلیسی). دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۷.
  24. ↑ "As More Israelis Go Vegan, Their Military Adjusts Its Menu". NPR.org. Retrieved 2020-10-17.
  25. ↑ "Addio carne e pesce: in aumento il popolo dei vegetariani e vegani in Italia". la Repubblica (به ایتالیایی). 2015-10-03. Retrieved 2020-10-17.
  26. ↑ Velzen, Debby van (2017-12-27). "Vegan jaaroverzicht 2017". Nederlandse Vereniging voor Veganisme (به هلندی). Retrieved 2020-10-17.
  27. ↑ Butler, Mihaela Lica; ContributorWriter; Journalist, Travel; Creator, Recipe; Author, Vegan Cookbook (2017-02-14). "What Vegan Travelers Need to Know about Dining in Romania". HuffPost. Retrieved 2020-10-17.
  28. ↑ "One in ten Swedes is vegetarian or vegan, according to study". The Independent. 2014-03-24. Retrieved 2020-10-17.
  29. ↑ «Umfrage zu den Vegetariern und Veganern in der Schweiz | Swissveg». www.swissveg.ch. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۷.
  30. ↑ (PDF) http://archive.defra.gov.uk/evidence/statistics/environment/pubatt/download/pas2007_data_all.pdf. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  31. ↑ CNN، Amy Woodyatt, Rob Picheta and Robert Iddiols. «Vegans deserve same legal protection as religious people, UK judge rules». CNN. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۷.
  32. ↑ Inc, Gallup (2012-07-26). "In U.S., 5% Consider Themselves Vegetarians". Gallup.com. Retrieved 2020-10-17.
  33. ↑ (PDF) https://faunalytics.org/wp-content/uploads/2015/06/Faunalytics_Current-Former-Vegetarians_Full-Report.pdf. پارامتر |عنوان= یا |title= ناموجود یا خالی (کمک)
  34. ↑ "6 Percent of Americans Now Identify as Vegan – Why This Is a Huge Deal for the Planet". One Green Planet. 2017-06-27. Retrieved 2020-10-17.
  35. ↑ «Why black Americans are more likely to be vegan» (به انگلیسی). BBC News. ۲۰۲۰-۰۹-۱۰. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۰-۱۷.

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ وگانیسم موجود است.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/w/index.php?title=وگانیسم&oldid=30324618»