بیشاپور

بیشاپور
نام	بیشاپور
کشور	ایران
استان	فارس
شهرستان	کازرون
دورهٔ ساخت اثر	ساسانیان

بیشاپور یکی از شهرهای باستانی ایران در نزدیکی شهرستان کازرون و در استان فارس است که در زمان ساسانیان ساخته شده‌است و امروزه تنها ویرانه‌هایی از آن برجای مانده‌است. بیشاپور با دویست هکتار وسعت، از شهرهای مهم آن زمان بوده‌است و اهمیت ارتباطی داشته‌است. این شهر از قدیمی ترین شهرهایی است که تاریخچه ساخت آن بصورت مکتوب در سنگ نوشته ای موجود است. بیشاپور در شمال شهر کازرون قرار گرفته و از شهرهای خوش آب و هوا و دارای طراحی و مهندسی ویژه آن روزگار بوده‌است. در کتابهای تاریخی، نام این شهر با عنوانهای بیشاپور، بیشابور، به شاپور، بیشاور و «به اندیوشاپور» ضبط شده‌است. شهر بیشاپور مرکز ایالت و کوره اردشیرخوره بوده‌است . بیشاپور تا قرن هفتم هجری آباد و مسکونی بوده‌است و پس از آن ویران شده‌است. بیشاپور گنجینه‌ای از آثار ارزشمند ساسانی مانند معبد آناهیتا است.

سبک معماری بنا شیوه پارتی است.

شکل گیری بیشاپور

بیشاپور به سال ۲۶۶ میلادی و به دستور شاپور اول پادشاه ساسانی ساخته شده‌است. پس از پیروزی شاپور بر والرین امپراتور روم، شاپور دستور داد در ناحیه‌ای خوش آب و هوا بر سر راه تخت جمشید به تیسفون شهری بنا کنند. این جاده در زمان هخامنشیان، شهرهای تخت جمشید و استخر را به شوش وصل می‌کرد. شاپور نام خود را بر این شهر نهاد. معماری از اهالی سوریه قدیم به نام آپاسای (اپاسای) برای ساخت شهر تازه انتخاب شد .

معماری بیشاپور

ویرانه‌های بیشاپور

شهر بیشابور با روش مهندسی یونانیان که توسط هیپوداموس ابداع شده بود در زمینی مستطیل به گونه‌ای طراحی شد که چهار دروازه و دو خیابان آن، یکدیگر را قطع می‌کردند . یکی از خیابانها در جهت شمال به جنوب و دیگری شرق به غرب است و هر کدام در انتها به یکی از دروازه‌های شهر منتهی می‌شده‌اند. دروازه غربی، ورودی اصلی شهر بوده‌است.

شهر بیشاپور از دو بخش اصلی تشکیل شده‌است:

1. ارگ سلطنتی شامل آثار شاخصی مانند معبد آناهیتا، تالار تشریفات شاپور، ایوان موزائیک، کاخ به والرین.
2. منطقه عامه نشین شامل خانه‌های مسکونی، گرمابه، کاروانسرا و بازار.

بیشاپور توسط کوه، رودخانه، دیواره‌های قلعه و خندق محافظت می‌شده‌است.

موقعیت جغرافیایی

بیشاپور در 3 كيلومتري شهر قائميه در مسير جاده بوشهر در كنار دره چوگان واقع است. و فاصله آن تا شهر کازرون ۲۳ کیلومتر است. بیشابور در کنار رود شاپور قرار گرفته‌است.

آثار باستانی

منطقه باستانی بیشاپور مشتمل بر سه بخش اصلی است:

1. شهر بیشابور
2. قلعه (دختر) با نقش برجسته‌های ساسانی.
3. دره رودخانه بیشاپور.

در این ناحیه آثار دیگری مانند قلعه دختر، قلعه پسر و نقش‌های تنگ چوگان قابل اشاره هستند.

برخی تک اثرهای به جای مانده از شهر باستانی بیشاپور عبارت‌اند از:

• معبد آناهیتا
• کاخ والرین
• ایوان موزائیک
• ستون‌های سنگ یادبود بیشاپور

دانستنی‌ها

اداره راه و ترابری استان فارس در نظر داشت جاده قائمیه به کازرون را که شهر تاریخی بیشاپور را به ۲ نیم می‌کند تعریض کند اما با اعتراض سازمان میراث فرهنگی، سرانجام عبور ماشینهای سنگین از این محل ممنوع شد و هرگونه عملیات راهسازی منوط به نظر سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گردید .

نگارخانه

• 
  کوزه های گلی بیشاپور
• 
  خانه های بیشاپور
• 
  نقشه قدیمی بیشاپور
• 
  قلعه دختر بیشاپور
• 
  دیوارهای بیشاپور
• 
  قلعه دختر بیشاپور
• 
  نقش برجسته ساسانی بیشاپور
• 
  معبد آناهیتای بیشاپور
• 
  معبد آناهیتای بیشاپور
• 
  سر آب قندیل
• 
  پیروزی بهرام دوم در بیشابور
• 
  بهرام دوم در بیشابور
• 
  تصویر زنی در بیشابور
• 
  موزائیکی در بیشابور
• 
  اطراف بیشاپور
• 
  بیشاپور در نقشه

جستارهای وابسته

• فهرست شهرهای باستانی و تاریخی ایران
• ساسانیان
• کازرون
• کتیبه اپسای دبیر
• استان فارس
• شاپور یکم
• معبد آناهیتا
• کتیبه نرسه در بیشاپور

منابع

• بیشابور در ویکی‌پدیای انگلیسی [۱] بازدید ۱۵ تیر ۱۳۸۶.
• «تاریخچه شهر تاریخی بیشاپور» [۲] از سایت شهرستان کازرون بازدید ۱۵ تیر ۱۳۸۶.
• «بیشاپور شهری باستانی با تاریخ مکتوب». از سایت آفتاب [۳] بازدید ۱۴ تیر ۱۳۸۶.

پیوند به بیرون

• بیشاپور در معرض نابودی؛ گزارش تصویری
• عکسهای شهر باستانی بیشاپور و نقش برجسته‌های آن [۴].
• عکس‌ها و نقشه‌هایی از بیشاپور [۵].
• عکس‌های بیشاپور
• تصویر هوایی شهر بیشاپور
• تصویر کاخ والریانوس در بیشاپور