قطب‌آباد

برای دیگر کاربردها، قطب‌آباد (ابهام‌زدایی) را ببینید.

قطب‌آباد قطبوآ، قدبوآ
کشور	ایران
استان	فارس
شهرستان	جهرم
بخش	کردیان
مردم
جمعیت	۷٬۴۷۶ نفر
رشد جمعیت	۱۱٪+ (۵سال)
جغرافیای طبیعی
ارتفاع	۱۰۶۰ متر
تأسیس شهرداری	۱۳۷۴
شناسهٔ ملی خودرو	ایران ۷۳ - ب ایران ۸۳ - هـ
کد آماری	۲۱۷۸
قطب‌آباد روی نقشه ایران ۲۸°۳۸′۲۵″ شمالی ۵۳°۳۸′۱۸″ شرقی

قُطب‌آباد شهری که مرکز بخش کردیان، شهرستان جهرم، استان فارس در جنوب ایران است. این شهر در سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیتی برابر با ۷٬۴۷۶ نفر داشته‌است و دروازه ورودی جنوب ایران و بندرها و جزایر خلیج فارس یه شمار می‌رود. اقتصاد قطب‌آباد بیشتر برپایه کشاورزی و باغداری است و این شهر به قطب گندم و شهر خوشه‌های طلایی معروف است.

موقعیت

قطب‌آباد در جنوب استان فارس و شرق شهرستان جهرم واقع گردیده‌است و از شمال به شهرستان فسا، از جنوب به جهرم، از شرق به شهرستان داراب و زرین‌دشت و از غرب به شهرستان خفر منتهی می‌شود. ارتفاع این شهر از سطح دریا در حدود ۱۰۶۰ متر است و در طول جغرافیایی ۵۳ درجه و ۳۸ دقیقه شمالی و عرض ۲۵ درجه و ۸ دقیقه شرقی واقع شده‌است.

پیشینه

بانی شهر قطب‌آباد «قطب‌الدین عبدالله بن محیی بن محمود» معروف به «عبدالله قطب محیی» از عارفان نیمه دوم قرن نهم هجری و نویسنده کتاب «مکاتیب قطب» است. وی این شهر را به منظور تشکیل یک اجتماع شهری مستقل و متشکل از مریدان خود تأسیس می‌نماید و آن را «اخوان‌آباد» یا «دارالعباده» نام‌گزاری می‌کند. این شهر در ابتدا به عنوان یک مرکز علمی برای پرورش اندیشمندان بوده‌است. وی در نامه‌ای به مریدان خود دربارهٔ قطب‌آباد می‌گوید:

«چنین معلوم شد که عمارت «اخوان‌آباد» تمام یا قریب به اتمام است، چون «دارالعباده» خدای عزوجل راست آورد و تمام شد، اکنون وقت عبادت است، وظیفه اخوان آنکه احوال و اوقات خود را مضبوط سازند و ساعات شبانه‌روز را توزیعی کنند و… باقی اوقات جهت اداء وظایف طاعات از صلوات و تلاوت و تسبیح و تفکّرو غیر ذلک.»

آب و هوا

قطب‌آباد در منطقهٔ نیمه‌خشک گرم قرار گرفته و آب و هوایی نسبتاً گرم و خشک بر آن منطقه حاکم بوده و دارای تابستان‌هایی گرم و زمستان‌هایی نسبتاً سرد می‌باشد.

جمعیت و مردم

بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۷٬۴۷۶ نفر (۲٬۲۵۰ خانوار) بوده‌است. قطب‌آباد دومین شهر پرجمعیت شهرستان جهرم و ۵۱مین شهر پرجمعیت استان فارس است و جمعیت آن از مراکز ۴ شهرستان بختگان، بیضا، خفر و سرچهان در استان فارس بیشتر است.

جمعیت تاریخی
سال	جمعیت	±%
۱۳۵۵	۳٬۳۷۹	—
۱۳۶۵	۵٬۳۱۵	۵۷٫۳٪+
۱۳۷۰	۵٬۹۹۶	۱۲٫۸٪+
۱۳۷۵	۶٬۲۸۲	۴٫۸٪+
۱۳۸۵	۶٬۶۸۰	۶٫۳٪+
۱۳۹۰	۶٬۷۵۴	۱٫۱٪+
۱۳۹۵	۷٬۴۷۶	۱۰٫۷٪+

آثار تاریخی

آسیاب قطب‌آباد

از آثار تاریخی این شهر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• چهارطاقی مربوط به زمان ساسانیان
• سد بند و بست مربوط به زمان ساسانیان
• قلعه تبر مربوط به دوران خلفای اموی
• امامزاده بی‌بی هور از نوادگان امام موسی کاظم که قدمت بنای آن به دوره ایلخانیان می‌رسد.
• کاروانسراها و آب انبار مخک مربوط به دوران صفویه و قاجاریه
• پل رشه مربوط به دوران صفویه
• آسیاب قطب‌آباد مربوط به دوران قاجاریه

دانشگاه

دانشگاه پیام نور قطب‌آباد در سال ۱۳۹۰ با دو رشتهٔ حسابداری و علوم اقتصادی تأسیس شد.

مراکز درمانی

• «مرکز درمان بستر ۱۰ تخت‌خوابی شهدای کردیان»
• «مرکز بهداشتی درمانی شهری قطب‌آباد» که علاوه بر پزشک دارای آزمایشگاه و دندانپزشکی است.

اقتصاد

نیروگاه سیکل ترکیبی جهرم

شرایط اقلیمی منطقه ایجاب می‌کند که قطب‌آباد یک منطقهٔ کشاورزی باشد. باغ‌های مرکبات و زراعت (به‌ویژه گندم، جو، ذرت، صیفی‌جات)، دو پایهٔ عمدهٔ کشاورزی قطب‌آباد را تشکیل می‌دهند. سایر مردم عمدتاً به دامداری، تجارت و مشاغل خدماتی و اداری مشغولند.

صنعت دیگر پایه اقتصاد قطب‌آباد است؛ مراکز صنعتی همچون منطقه ویژه اقتصادی جهرم، بندر خشک جهرم، پتروشیمی جهرم، نیروگاه سیکل ترکیبی جهرم، شهرک صنعتی جهرم و ناحیه صنعتی کوثر جهرم، همگی در بخش کردیان قرار دارند.

ترابری

بزرگراه شیراز-جهرم که جزئی از مسیر شیراز-بندرعباس است و اتصال شمال کشور و هرمزگان را برقرار می‌کند و جاده اصلی جهرم-فسا که شرق کشور را به بوشهر و عسلویه متصل می‌کند؛ از قطب‌آباد عبور می‌کنند.

فاصلهٔ قطب‌آباد تا شهرهای مهم

نام شهر	فاصله (کیلومتر)
جهرم	۱۷
باب‌انار	۵۹
فسا	۷۲
شیراز	۱۷۳
بندرعباس	۴۱۳
اصفهان	۴۶۴
کرمان	۵۶۲
تهران	۱۰۹۱
مشهد	۱۴۶۸
تبریز	۱۵۳۲

جستارهای وابسته

• چهارطاقی قطب‌آباد
• آسیاب قطب‌آباد
• دهستان قطب‌آباد
• فهرست آثار ملی ایران
• سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری