زبان‌های هندوآریایی

زبان‌های هندوآریایی
Indic
پراکنش:	آسیای جنوبی / مجموع سخنوران =بیش از ۱٫۵ میلیارد در ۸ کشور بومی (۲۰۲۰)
تبار:	هندواروپایی زبان‌های هندوایرانی زبان‌های هندوآریایی
نیا:	زبان نیاهندوآریایی
زیرگروه‌ها:	زبان‌های هندوآریایی مرکزی زبان‌های داردی زبان‌های هندوآریایی شرقی زبان‌های هندوآریایی شمالی زبان‌های هندوآریایی شمال غربی زبان‌های هندوآریایی جنوبی زبان‌های هندوآریایی غربی کمربند زبان هندی
ایزو ۲–۶۳۹ / ۵	inc
زبان شناسی	۵۹= (phylozone)
گلاتولوگ	indo1321
نقشه ۱۹۷۸ پراکندگی جغرافیایی اصلی زبان‌های هندوآریایی نمایش می‌دهد. (زبان اردو به عنوان بخشی از زبان هندوستانی در نظر گرفته شده‌است. زبان رومانی، زبان دومری و زبان لوماورن خارج از محدوده نقشه هستند). در مناطق نقطه دار و راه راه چندزبانگی رایج است.   زبان‌های هندوآریایی مرکزی   زبان‌های داردی   زبان‌های هندوآریایی شرقی   زبان‌های هندوآریایی شمالی   زبان‌های هندوآریایی شمال غربی   زبان‌های هندوآریایی جنوبی   زبان‌های هندوآریایی غربی

ریشه زبان‌های هندوآریایی

زبان‌های هندوآریایی یا زبان‌های آریایی هند (Indo-Aryan languages or Indic languages) زیرشاخه‌ای از زبان‌های هندوایرانی است و توسط مردمان هندوآریایی تکلم می‌شود. به عنوان شرقی‌ترین گروه در زبان‌های هندواروپایی، زبان‌های هندوآریایی توسط حدود ۹۰۰ میلیون نفر صحبت می‌شود (آمار سال ۲۰۰۵) و در سال ۲۰۲۰ حدود ۱٫۵ میلیارد نفر تخمین زده می‌شوند. متکلمان این زبان‌ها در کشورهای هند، پاکستان، بنگلادش، نپال، و دیگر نواحی هیمالیا، و نیز، در سریلانکا جمع شده‌اند. خبرگزاری آناتولی ترکیه در اینفوگرافیکی که در ۲۹ ام ماه آوریل سال ۲۰۱۷ میلادی (اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۶ خورشیدی) به مناسبت سفر طیب اردوغان به هند تهیه کرده بود، جمعیت هند را شامل ۷۲ درصد هندوآریایی و ۲۵ درصد دراویدی برشمرده بود که بیش از ۹۵۰ میلیون نفر از مردم هند در سال ۲۰۱۷ هندوآریایی هستند.

پر گویش‌ترین زبان‌های هندوآریایی

جمعیت گویش وران ده زبان اول پرگویش این گروه زبانی به میلیون نفر به شرح زیر می‌باشد:

ردیف	نام	جمعیت (۲۰۲۰)
۱	زبان هندوستانی / زبان اردو	۱۰۰۰+
۲	زبان بنگالی	۲۵۰
۳	زبان پنجابی	۱۲۵
۴	زبان مراتی	۱۱۵
۵	زبان گجراتی	۶۰
۶	زبان راجستانی	۵۵
۷	زبان بوجپوری	۵۰
۸	زبان اوریه	۳۵
۹	زبان مایتهیلی	۳۵
۱۰	زبان سندی	۲۵
سایر	سایر زبان‌های هندوآریایی	نامشخص
کل	زبان‌های هندوآریایی	۱۵۰۰+

پیشینه

تاریخ پیدایش و گسترش زبان‌های هندوآریایی را دانشمندان به سه مرحله به‌صورت زیر تقسیم کرده‌اند:

1. هندوآریایی کهن، که از حدود ۱۵۰۰ قبل از میلاد شروع شده، و تا حوالی ۶۰۰ قبل از میلاد ادامه پیدا کرده‌است.
2. هندوآریایی میانه.
3. هندوآریایی نو مانند زبان‌هایی مثل هندی، بنگالی، زبان سرائیکی و مراتی که در طی این مرحله هویت‌های متمایز به‌خود گرفته‌اند.

طبقه‌بندی

هیچ طبقه‌بندی قطعی از زبان‌های هندوآریایی وجود ندارد زیرا لهجه‌های آن‌ها در یکدیگر ادغام شده‌اند. عمده این موارد در اینجا نشان داده شده‌است. برای جزئیات بیشتر، به مقالات اختصاصی مراجعه کنید.

جستارهای وابسته

• زبان‌های هندوایرانی
• زبان‌های هندواروپایی
• فهرست زبان‌های هندواروپایی

منابع

• Comrie, Bernard (ed), The World's Major Languages, Oxford University Press, 1990. ISBN 0-19-506511-5