لهجه کاشانی

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

لهجه کاشانی یا لهجه کاشی یا کاشونی یکی از لهجه‌های زبان فارسی است که در شهر کاشان و برخی روستاهای اطراف رواج دارد. این لهجه با گویش‌های بسیاری از روستاهای اطراف که از زبان‌های ایرانی مرکزی هستند متفاوت است.[۱] این لهجه با وجود تاثیرپذیری از فارسی معیار بسیاری از ویژگی‌های آوایی خود را حفظ کرده‌است.[۲]

برخی کلمات کاشانی[ویرایش]

فارسی کاشانی نحوهٔ تلفظ
مارمولک قَلمِجِه Ghalmeje
دیگر، بعداً دِگِ Dege
گنجشک پِرِسکه pereske
قند قَ Gha
این، آن قسمت ای گُلِه Ee goleh
پسندیده، زیبا مَقبول Maghboul
گرفتن، خریدن اسِدَن Essedan
بند لباس رِجِه Reje
قسمتی از چیزی، نیمه آله Aleh
آرام، آهسته یاواش Yavash
رخت خواب بچه نالی nali
نسیم شِمال Shemal
اینقدر اِقِدِ Eghede
کنارش قرار بده تَنگِش نِه Tangesh neh
همین همی Hemi
به تو می‌گویم بشد می گو ام Beshed Migooam
سردمان شد چاییدیمو Chayidimoo
بشین بیشی Beyshi
بخواب باخواب Bakhab
آبکش پالاش Palash
ناودان نابدو Nabdoo
بگذار نِه Neh
کبوتر کفدَر Kafdar
شغال شاغال Shaghal
گاو گاب Gab
ظرف سطل مانند یا خود سطل پیت Pit
پشت بام پُش بو Poshboo
روی خودت بینداز (معمولا برای

پتو و... استفاده میشود)

پَر گی Pargi
بین آن بگذارم لاش آغونم Lash aghunam
لوبیا لوبیاب Lubiab
بکش تَی گیر Täy geer
انگار که... پندری Pandery
بپر وَرجه Varje
درست کن_بدوز_به هم وصل کن بپنگو Bepangoo
اشتباهی آلِشی aleshi
یاکریم قوقو gho gho
هست ، وجود دارد هَ ha
نیست اگر بود می اومد نی بو می مَدم d

ni bo mi madam

اگر اِگه Ege

|الهی جلوی شیر آب بذارمت(حرکتی که قبل از قربانی کردن خروس میکنند) |اِلای لِبِ شیرِت نَم |Elay lebe shired nam |- |خمیازه |دَن آبه |Dan Abe |- |بدو ، سریع باش |بِجِه |Bejje |-

نمونه‌هایی از ضرب‌المثل‌ها[ویرایش]

در زیر به برخی از ضرب‌المثل‌ها که در این لهجه رایج است اشاره می‌گردد:

  • لاف دِ غربِتُ گوز در بازار مسگرا: لاف‌زدن فرد بی‌شخصیت در جایی که او را نشناسند.
  • اِقِدِ لَی(نگ)تو هَواس،لَنگِ پِرِسکه توش گُمَ: (انقدر پا رو به هواست که پای گنجشک گم شده است)وضعیت پراز هرج ومرج است.

حُلقومِد هَم آد (الهی گلوت بسته بشه)

منابع[ویرایش]

  • شاطری، علی‌اصغر (۱۳۹۴). ضرب‌المثلای کاشونی. مرسل. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۶۴۴۶-۸۰-۹.
  • عاطفی، حسن (۱۳۸۶). لغات و ضرب‌المثل‌های کاشانی. مرسل. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۹۷۲-۰۳۷-۱.

پانویس[ویرایش]

جستارهای وابسته[ویرایش]