گویش ونتسی

ونتسی
ونتسی
	یک ترین که خبرچین زبان‌شناس گئورگ مورگنستیرنه بود
منطقه	بلوچستان، جنوب افغانستان
شمار گویشوران	ناشناخته (۹۵٬۰۰۰ اشاره‌شده ۱۹۹۸)
تبار	هندواروپایی هندوایرانی ایرانی ایرانی شرقی شمال شرقی پشتو ونتسی; ; ; ; ; ;
سامانه نوشتاری	الفبای پشتو
کدهای زبان
ایزو ۳–۶۳۹	wne
گلاتولوگ	wane1241

ونتسی (پشتو: وڼېڅي) یا ترینو (پشتو: ترینو) که گاه خلگری (پشتو: څلګری) نیز نامیده می‌شود، یک گویش متمایززبان پشتو است که گاه یک زبان مستقل برشمرده می‌شود. ونتسی گاه با زبان پامیری مونجانی به جای پشتوی امروزی اشتراک دارد.^[۴] این شاید نمایان‌گر شکل باستانی‌تر یا خیلی جوان پشتو باشد.^[۵]

این گویش توسط قبیله ترین در پاکستان و افغانستان، به ویژه در هرنای و چوتیر در شمال ایالت بلوچستان پاکستان، گفتگو می‌شود.^[۴] ونتسی به دلیل کمبود توجه در معرض انقراض است.^[۶]

جستارهای وابسته[ویرایش]

منابع[ویرایش]

↑ Morgenstierne, Georg (1932). Report on a Linguistic Mission to Afghanistan (به انگلیسی). H. Aschehoug. Retrieved 2021-03-19.
↑ ونتسی at اتنولوگ (18th ed., 2015)
↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Waneci". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)
↑ ^۴٫۰ ^۴٫۱ "AFGHANISTAN vi. Paṧto, F. Waṇecī". G. Morgenstierne. Encyclopaedia Iranica Online Version. Retrieved 2012-02-15. Phonology. Ir. -d- > -l- as in Paṣ̌tō (mlā “waist,” xwala “sweat”) but -t- > y/0 (sī “one hundred,” šwī < *wšī “twenty,” piyār “father,” left as relicts in Kāk. pyār and plyār). In this respect Waṇeci agrees with Munǰī, but not with Paṣ̌to.{{cite web}}: نگهداری CS1: url-status (link)
↑ Morgenstierne, G. "AFGHANISTAN vi. Paṣ̌tō". Encyclopaedia Iranica (به انگلیسی). Retrieved 2021-05-20. F. Waṇecī. (63) Except for a few details, Paṣ̌tō dialects can be derived from a prototype not essentially different from the classical 10th/16th century literary language; they do not to any significant extent help us to reconstruct a more archaic form of Paṣ̌tō. There is only one dialect which stands decidedly apart, i.e. , Waṇ(ecī) (or Tarīno){{cite web}}: نگهداری CS1: url-status (link)
↑ "بلوچستان کی د پښتنو د ترینو لهجه چی پوهان وایی په ختمیدو ده". VOA (به پشتو). Retrieved 2021-03-21. خو پوهان وایی په محدوده کچه د وویل کیدو له آمله د ترینو لهجه د ختمیدو سره مخامخ ده{{cite web}}: نگهداری CS1: url-status (link)

پیوند به بیرون[ویرایش]

Word list of terms in Waṇetsi and other languages بایگانی‌شده در ۱۲ ژوئیه ۲۰۱۸ توسط Wayback Machine

[1] Morgenstierne, Georg (1932). Report on a Linguistic Mission to Afghanistan (به انگلیسی). H. Aschehoug. Retrieved 2021-03-19.

[e18-2] ونتسی at اتنولوگ (18th ed., 2015)

[Glottolog-3] Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Waneci". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology. {{cite book}}: Invalid |display-editors=4 (help)

[Iranica-4] ۴٫۰ ^۴٫۱ "AFGHANISTAN vi. Paṧto, F. Waṇecī". G. Morgenstierne. Encyclopaedia Iranica Online Version. Retrieved 2012-02-15. Phonology. Ir. -d- > -l- as in Paṣ̌tō (mlā “waist,” xwala “sweat”) but -t- > y/0 (sī “one hundred,” šwī < *wšī “twenty,” piyār “father,” left as relicts in Kāk. pyār and plyār). In this respect Waṇeci agrees with Munǰī, but not with Paṣ̌to.{{cite web}}: نگهداری CS1: url-status (link)

[5] Morgenstierne, G. "AFGHANISTAN vi. Paṣ̌tō". Encyclopaedia Iranica (به انگلیسی). Retrieved 2021-05-20. F. Waṇecī. (63) Except for a few details, Paṣ̌tō dialects can be derived from a prototype not essentially different from the classical 10th/16th century literary language; they do not to any significant extent help us to reconstruct a more archaic form of Paṣ̌tō. There is only one dialect which stands decidedly apart, i.e. , Waṇ(ecī) (or Tarīno){{cite web}}: نگهداری CS1: url-status (link)

[:3-6] "بلوچستان کی د پښتنو د ترینو لهجه چی پوهان وایی په ختمیدو ده". VOA (به پشتو). Retrieved 2021-03-21. خو پوهان وایی په محدوده کچه د وویل کیدو له آمله د ترینو لهجه د ختمیدو سره مخامخ ده{{cite web}}: نگهداری CS1: url-status (link)

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]