احکام مذهبی
احکام دینی (به انگلیسی: Religious law) آن دسته از تعالیم دینی است که دستورها و مسائل عملیِ فردی و اجتماعی شامل عبادات و تعاملات اجتماعی (مقررات دینی) را دربرمی‌گیرد. به احکام دینی گاه «قوانین شرعی» نیز گفته می‌شود که این عبارت می‌تواند با حقوق مذهبی نیز برابر باشد.
همهٔ تعالیم و آموزه‌های دینی ــ به‌ویژه در اسلام ــ خود به سه دستهٔ کلی تقسیم می‌شوند که احکام جزء اخیر آن است:
- اعتقادات فکری
- دستورها اخلاقی
- مسائل عملی (احکام دینی یا شرعی)
احکام اسلامی
[ویرایش]تقسیم‌بندی احکام اسلامی
[ویرایش]احکام، خود به شیوه‌های مختلف تقسیم‌بندی می‌شود. در یک تقسیم‌بندی، باتوجه‌به مخاطبان، می‌توان به احکام فردی، خانوادگی و اجتماعی اشاره کرد.
احکام غیرفردی و اجتماعیِ دین شکل حقوقی به خود می‌گیرد و آن را حقوق دینی می‌توان نامید.
تقسیم‌بندی فقهی احکام
[ویرایش]در اسلام، به‌صورت تخصصی بر روی احکام دینی کار می‌شود که به علم فقه مربوط می‌شود.
در اسلام، احکام دینیِ فردی و اجتماعی در کتب فقهی خود به چند قسم هستند.
- اول عبادات
۱-طهارت
۲-نماز (صلاة)
۳-روزه (صوم)
۴-اعتکاف
۵-زکات
۶-خمس
۷-حج
۸-عمره
۹-جهاد
معینه غیرمعینه
به‌جز قسم عبادات، مابقی بیشتر جنبهٔ حقوق اجتماعی به خود می‌گیرد.
منابع
[ویرایش]- مبادی فقه و اصول، علیرضا فیض، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۳، ص ۲۵ و ۱۳۷–۱۳۹.
