پرش به محتوا

حقوق بین‌الملل

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد

حقوق بین‌الملل مجموعه قواعدی است که به‌طور کلی در رابطه بین دولت‌ها و بین ملت‌ها مورد پذیرش قرار می‌گیرند.[۱][۲] این یک چارچوب برای انجام روابط بین‌المللی با ثبات و سازمان یافته‌است.[۳] حقوق بین‌الملل از نظام‌های قانونی دولتی متفاوت است، زیرا در درجه اول برای کشورها و نه برای شهروندان خصوصی قابل اجرا است. قوانین ملی ممکن است در زمانی که معاهدات صلاحیت ملی را به دادگاه‌های بین‌المللی مانند دادگاه اروپایی حقوق بشر یا دادگاه بین‌المللی واگذار نماید، قانون تبدیل به قانون بین‌المللی می‌شود. پیمان‌هایی مانند کنوانسیون ژنو ممکن است به قوانین ملی احترام بگذارند تا به بخش‌های مربوط برسند.
بسیاری از قوانین بین‌المللی حکومت مبتنی بر رضایت است.[۴] این بدان معنی است که یک عضو دولتی موظف به رعایت این نوع قوانین بین‌المللی نیست، مگر اینکه به صراحت با یک دوره خاص موافقت کند. این مسئله حاکمیت دولتی است. با این وجود، جنبه‌های دیگر حقوق بین‌الملل بر اساس رضایت نیستند، اما همچنان در مورد بازیگران دولتی و غیردولتی مانند قوانین بین‌المللی عرفی و هنجارهای قانونی (قواعد آمره) واجب است.

اصطلاح‌شناسی

[ویرایش]

اصطلاح مدرن «حقوق بین‌الملل» در اصل توسط جرمی بنتام در کتاب مقدمه‌ای بر اصول اخلاق و قانون‌گذاری» (۱۷۸۹) ابداع شد تا جایگزین اصطلاح قدیمی «حقوق ملل» شود. این اصطلاح قدیمی، ترجمه‌ای مستقیم از مفاهیم متأخر قرون‌وسطایی jus gentium (که توسط هوگو گروتیوس استفاده شد) و droits des gens (که توسط امره دو واتل به کار رفت) بود.[۵] تعریف حقوق بین‌الملل همواره محل بحث بوده است. بنتام این اصطلاح را به طور خاص برای توصیف روابط بین دولت‌ها به کار برد، اما این تعریف به دلیل محدود بودن دامنه‌اش مورد انتقاد قرار گرفته است.[۶] لاسا اوپنهایم در رساله خود آن را به عنوان «حقوقی میان دولت‌های مستقل و برابر که بر اساس رضایت مشترک آن‌ها شکل گرفته است» تعریف کرد. این تعریف تا حد زیادی مورد پذیرش حقوقدانان بین‌المللی قرار گرفته است.[۷]

رژیم‌های حقوق بین‌الملل

[ویرایش]

حقوق بین‌الملل رژیم‌های مختلفی دارد که اهم آن‌ها از قرار ذیل است:

  • حقوق بین‌الملل بشر
  • حقوق بین‌الملل اقتصادی
  • حقوق بین‌الملل دریاها
  • حقوق کیفری بین‌المللی
  • حقوق بین الملل محیط زیست
  • حقوق بین‌الملل بشردوستانه
  • حقوق هوایی
  • حقوق فضا
  • حقوق بین‌الملل آب
  • حقوق توسل به زور
  • حقوق سرمایه‌گذاری بین‌المللی
  • حقوق بین‌الملل ورزش
  • حقوق مالکیت معنوی

منابع

[ویرایش]

پانویس

[ویرایش]
  1. "international law". Houghton Mifflin Company. Retrieved 13 September 2011.
  2. The term was first used by Jeremy Bentham in his "Introduction to the Principles of Morals and Legislation" in 1780. See Bentham, Jeremy (1789), An Introduction to the Principles of Morals and Legislation, London: T. Payne, p. 6, retrieved 2012-12-05
  3. Slomanson, William (2011). Fundamental Perspectives on International Law. Boston, USA: Wadsworth. pp. 4–5.
  4. Slomanson, William (2011). Fundamental Perspectives on International Law. Boston, USA: Wadsworth. pp. 4.
  5. Brownlie & Crawford 2012, p. 3.
  6. Janis 1996, p. 333.
  7. Ōnuma 2000, pp. 3–4.

کتابشناسی

[ویرایش]
  • مقدمه تحلیلی بر مبانی حقوق بین‌الملل، تقریرات درسی امین‌الله زارع‌فر